VU Huisarts in opleiding Palliatieve Terminale Zorg (PTZ)
Palliatieve fase en sterfbed heeft wetmatigheden, onafhankelijk van de ziekte
Palliatieve zorg is niet ziektegericht, het is mensgericht: Het is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten, die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard.
Medisch beleid verandert in de tijd 4
Palliatieve Zorg Wat is je doel (van dokter en patient)?? genezen niet (meer)..!! Levenstijd verlengen? Symptoomverlichting? Kwaliteit van leven? Levensfase: afscheid nemen, loslaten. Wat past bij deze patiënt, wat wil zij/hij, wat is er belangrijk, wat is er nodig, wat is de draagkracht?
Medische feiten, ziekte/symptoom: vele bronnen van kennis en informatie Pijn, braken, dyspnoe, delier, spoedgevallen, insulten, pace maker, voedsel/vocht, kleine kwalen (slaap,mond,huid,hik,etc.), techniek, farmacotherapie, fysiologie naderende dood.
HOE i.p.v. WAT geneeskunst hand in hand met geneeskunde een veelgehoorde term in de palliatievezorgverlening. Maar wat is een goede dood? In hoeverre valt daar invloed op uit te oefenen en wat is hierin de rol van medici en hulpverleners? Een goede dood is iets heel persoonlijks. Mensen sterven vaak in de lijn zoals ze geleefd hebben. Professionals kunnen een dood niet goed maken. Maar wat ze wel goed kunnen, is een bij de persoon passende dood faciliteren.
MAAR: Praten over doodgaan is taboe (ook bij dokters!!) 80% van de mensen praat nooit over doodgaan. 30% van de mensen vindt het belangrijk om de wensen voor het overlijden vast te leggen. Slechts 20% van mensen zoekt naar informatie over de mogelijkheden in de laatste levensfase (als het levenseinde in zicht is).
Huisartsen onderkennen sterven soms laat Maart 2013 promotie Susanne Claessen Huisarts herkent naderende dood in laatste week: Andere ziekte dan kanker: bij 26 % Bij kanker: bij 6% Beleid gericht op curatie: Laatste 2-3 maanden : 25% Laatste week: 16 %
Ook patiënten leggen zich vaak niet neer bij de dood De arts staat in de behandelmodus Joost Visser Artsen behandelen patiënten die binnenkort zullen sterven, vaak te lang door. Meestal met de beste bedoelingen en met instemming van de patiënt. Maar toch kan het beter, zo blijkt uit een lezersenquête van Medisch Contact en de KNMG. 62% onderschrijft de stelling, dat artsen in de laatste levensfase langer doorbehandelen dan wenselijk is: arts staat in de behandelmodus (zegt 53%) patiënt heeft te hoge verwachtingen (51%) en legt zich er niet bij neer dat hij zal sterven (45%) familie wil dat arts alles doet om het leven van hun dierbare te rekken (46%) 26-3-2014 10 Visser / Medisch Contact / 1 juni 2012 /67 nr. 22:1326
Vroege inzet palliatieve zorg bij gemetastaseerd longcarcinoom Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A2743 Temel JS, Greer JA, Muzikansky A, Gallagher ER, Admane S, Jackson VA, Dahlin CM, Blinderman CD, Jacobsen J, Pirl WF, Billings JA, Lynch TJ. Early palliative care for patients with metastatic non-small-cell lung cancer. N Engl J Med. 2010;363:733-42. Significante verbetering van kwaliteit van leven: minder vaak bezoek SEH, minder chemo. Langere overleving
Ik kan niets meer voor u doen
Het Zorgpad Stervensfase is een instrument voor het leveren van goede palliatieve zorg. Het is een hulpmiddel om de kwaliteit van zorg, door de communicatie met de patiënt en diens naasten en de samenwerking tussen zorgverleners te waarborgen. Altijd helpen! Ook met het sterven. stervenshulp
Hoe denken de diverse religies over De dood, sterven, pijnstilling, mantelzorg, euthanasie, sedatie, het stervensproces, rouw,
Wat is de leefstijl van de mensen? Welke gewoonten? Andere landen Andere tijden
Niet westerse migrant De hollandse dokter Allereerst groepslid, familie De dokter is de baas Ik wil de beste dokter Ziekte overkomt je Dokters maken je beter Individualist Shared decision Wij dokters zijn allemaal goed Je kunt veel doen aan ziekte Ze kan er veel zelf aan doen Impliciete communicatie Relatie met en vertrouwen in mijn HA staat voorop Expliciete communicatie Medisch inhoudelijk in orde zijn
When physicians attend to the body rather than to the person, they fail to diagnose suffering. (Eric J. Cassell, MD)
KNMG en LHV http://knmg.artsennet.nl/dossiers-9/dossiersthematrefwoord/levenseinde.htm http://knmg.artsennet.nl/publicaties/knmgp ublicatie-levenseinde/handreiking-tijdigspreken-over-het-levenseinde-2012.htm http://lhv.artsennet.nl/web/show/search?sear chstring=palliatieve+zorg&id=118787&from=0 &to=10&googlefilter=&q=palliatieve+zorg&do main=lhv
NHG en Pharos http://www.thuisarts.nl/levenseinde https://www.nhg.org/themas/artikelen/nhgstandpunt-huisarts-en-palliatieve-zorgdecember-2009 www.huisarts-migrant.nl (zoek op palliatieve zorg) www.pharos.nl
Er is geen pijnloos sterven Marinus v.d. Berg Altijd zal sterven pijn doen Niet altijd het sterven zelf, Maar het weet hebben van sterven Maar wel de weg ernaar toe Maar wel het verdriet voordien Pijn in je ziel zielenpijn Alleen als die pijn Ook wordt erkend Kan ze verlicht worden.
Soms een refractair symptoom, dan.. 26-3-2014
PTZ betekent : blijf alert diagnosticeren, 22
Afsluiting