Nota van toelichting Nummer: 13Tl033 Kerkrade, 19 juni 2013 Behorend bij ontwerpbesluit nummer: 13Rb040 Onderwerp 1. Eerste begrotingswijziging 2013 WOZL 2. Begroting 2014 en meerjarenramingen 2015-2017 WOZL Beslispunten 1.1 Bij wijze van zienswijze in te stemmen met de eerste begrotingswijziging 2013. 1.2 Als zienswijze aan WOZL kenbaar te maken dat de raad zo spoedig mogelijk doch uiterlijk in de maand september uitsluitsel krijgt over de uitputting van de voor de transitie verstrekte budgetten van 16,14 M (besluit september 2012) en 3,633 M (besluit december 2012). 1.3 Aangezien voor WOZL thans nog de mogelijk ter dekking dienende middelen ongewis zijn, de wijze van dekking van dit tekort (een eventueel aandeel op het totale aanvullende exploitatietekort voor 2013 van 4,377 M) in de najaarsnota discussie te betrekken. 1.4 De gemaakte opmerkingen in de risicoparagraaf van de bijlage bij de 1 ste begrotingswijziging 2013 van WOZL over te nemen in de risicoparagraaf van de gemeentebegroting 2.1 Bij wijze van zienswijze in te stemmen met de Begroting 2014 en meerjarenramingen 2015 2017. 2.2 Voor 2014 en volgende jaren de gemeentelijke budgetten voor de uitvoering van de WSW aan te passen aan de cijfers zoals deze opgenomen zijn in de meerjarenramingen van WOZL. De financiële vertaling zal integraal worden meegenomen in de najaarsnota 2013. 2.3 De gemaakte opmerkingen in de risicoparagraaf van de Begroting 2014 en meerjarenramingen 2015-2017 van WOZL over te nemen in de risicoparagraaf van de gemeentebegroting. 2.4 Kennis te nemen van de ontwikkelingen inzake de efficiencykorting WSW en dit onderwerp in de najaarsnota discussie mee te nemen. Inleiding Bijgevoegd treft u de 1e Begrotingswijziging 2013 WOZL en Begroting 2014 en meerjarenraming 2015-2017 WOZL aan. Op grond van de GR is het WOZL verplicht de begrotingswijziging en de begroting/meerjarenraming vóór vaststelling aan te bieden aan de aangesloten gemeenten zodat deze een zienswijze kunnen indienen. De vaststelling van beide documenten is voorzien in de vergadering van het Algemeen Bestuur van WOZL op 11 juli 2013. In 2012 hebben zowel Licom NV (hierna: Licom) en het Werkvoorzieningschap OZL (hierna: WOZL) begrotingen voorbereid voor het jaar 2013. Het faillissement van Licom noodzaakte WOZL om activa en activiteiten over te nemen en de exploitatie hiervan onder te brengen in verbonden partijen (6 BV's). WOZL heeft vervolgens de begroting 2012 en 2013 aangepast aan deze nieuwe situatie, uitgaande van de toen beschikbare gegevens. Voor de validiteit van de begroting is teruggevallen op gegevens en informatie afkomstig vanuit Licom. Daarnaast stond het referentiescenario ter beschikking, dat zorgvuldig is opgebouwd, maar ontwikkeld was als toetsingskader onder andere voor de voorstellen van Licom. De bijgestelde begroting van WOZL op basis van dit toetsingskader was evenwel het op dat moment hoogst haalbare. Gedeputeerde Staten hebben de aangepaste begroting 2013 eind 2012 goedgekeurd en besloten tot het handhaven van het repressief begrotingstoezicht.
Bij de eerste voorjaarsrapportage 2013 van WOZL bleek dat begroting en werkelijkheid desondanks uit elkaar liepen. Ondanks de enorme omvang van de verbonden partijen en hun prille bestaan, kan men nu de onderbouwde (cijfer)resultaten leveren. WOZL is nu in staat de discrepanties te benoemen, zodat daarop gestuurd kan worden. Dit betekent dat het bestuur van WOZL nu in een wezenlijk andere positie verkeert dan de aandeelhouders van Licom voorheen. De bedrijfsvoering is transparant, sturen is mogelijk en ambtelijke advisering is geborgd. Tot slot hechten wij eraan op te merken in welke hectische periode in het verleden de diverse stukken tot stand zijn gekomen. Alles was er op gericht om deze crisis te beheersen en vervolgens de acties in goede banen te leiden. Acties gericht op continuïteit, behoud van werkgelegenheid, opdrachtgevers en klanten. En dat is gelukt. Voor 2013 is de uitdaging om het beleid dat de gemeenten voorstaan op een gestructureerde wijze om te zetten naar de bedrijfsvoering, zodat in ieder geval de gemeentes een vaste koers varen, nu de rijksoverheid er steeds maar niet in slaagt om haar sociale beleid duidelijk te maken. Doelstelling Indienen zienswijze op eerste begrotingswijziging WOZL 2013 en begroting WOZL 2014. Kader De Gemeenschappelijke Regeling WOZL houdt zich bezig met de plaatsing van WSW-geïndiceerden. Voor de begrotingen en de transitie van WOZL gelden de volgende vastgestelde kaders: Gemeenschappelijke regeling WOZL Ingevolge artikel 28 van de gemeenschappelijke regeling Werkvoorzieningschap Oostelijk Zuid Limburg dient het dagelijks bestuur van het schap de ontwerpbegroting toe te zenden aan de gemeenteraden van de aangesloten gemeenten. De gemeenteraden kunnen omtrent de ontwerpbegroting hun gevoelens aan het dagelijks bestuur doen blijken. Ditzelfde geldt voor begrotingswijzigingen. Uitgangspunten uitvoering WSW Medio 2012 hebben de 11 gemeenten van WOZL de uitgangspunten vastgesteld voor de toekomstige uitvoering van de Wsw. Samengevat luiden deze: Gemeenten willen zelf regie voeren en bepalen wie welke diensten voor ze uitvoert. Ook willen ze tot op klantniveau zelf regisseren, net als nu in de WWB. Wat gemeenten lokaal zelf kunnen, wordt lokaal opgepakt en regionaal en/of bovenregionaal alleen als dat effectief en efficiënt is. Gemeenten, het UWV-Werkbedrijf en de Sw-uitvoerders stemmen de werkgeversbenadering met elkaar af; één gezicht naar de werkgevers. Dit zal dan ook regionaal dan wel bovenregionaal (Zuid Limburg) ingevuld worden. Gemeenten geven zo veel mogelijk zelf invulling aan verantwoordelijkheid voor werk, een aantal gemeenten zal zelf werk willen aanbieden. Overige werknemers werken bij Sw-uitvoerders. De Sw-uitvoerder (Licom, thans WOZL) transformeert zich tot een organisatie voor beschut werken. Dat beschut werk kan ook bij opdrachtgevers (groepsdetachering) of andere uitvoerders. De Sw-uitvoerder voert Detacheringen/Begeleid Werken uit op en in afstemming met gemeenten op het Werkplein. Begrotingswijziging 2012 WOZL n.a.v. Licom en het beschikbaar stellen van middelen t.b.v. de actuele situatie (raadsvoorstel sept. 2012) en de aangepaste begroting 2013 van WOZL (raadsvoorstel medio nov. 2012). In oktober 2012 heeft WOZL een groot aantal activiteiten van Licom overgenomen. In dit kader hebben de 11 gemeenten WOZL in september 2012 een krediet toegekend van 16,14 miljoen, dat als volgt is opgebouwd: 2 miljoen boedelkrediet om tijdelijk (vanaf het moment van surseance tot aan de overname van activiteiten) tekorten op de bedrijfsvoering bij Licom op te vangen, 8,1 miljoen krediet voor overname van activiteiten
1,9 miljoen ten behoeve van de kosten voor crisismanagement 2012 en 2013 4,14 miljoen ten behoeve van compensatie versneld aan Licom verstrekt (en door het faillissement van Licom 'verdampt') voorschot op de rijksuitkering. Onder andere door bovenstaande ontwikkelingen was een aanpassing van de begroting WOZL 2013 nog voor december 2012 noodzakelijk. Naast een bijdrage voor de exploitatietekorten is binnen dit raadsbesluit een aanvullende transitiebijdrage van 3.633 M ter beschikking gesteld. Bedrijfsplan WOZL 2013-2014. In dit bedrijfsplan heeft WOZL begin 2013 uiteengezet op welke wijze in 2013 en 2014 de transitie van de Sw-uitvoering aan de hand van de door de gemeenten bepaalde uitgangspunten wordt opgepakt. Kern hierin betreft: 1. de te realiseren kanteling van bedrijfs- naar mensontwikkeling van de tot WOZL behorende Swmedewerkers. Niet langer zal de bedrijfsuitvoering en het belang van de bedrijfsonderdelen centraal staan, maar is de ontwikkeling van de individuele Sw-medewerker (naar een zo kort mogelijke afstand tot de arbeidsmarkt) cruciaal. 2. het afbouwen van risicovolle en/of kapitaalintensieve ondernemingen. Gemeenten hebben bepaald dat enkel de beschutte werkomgeving in de toekomst tot het publieke domein dient te blijven behoren. De overige uitvoering van de Sw dient zoveel mogelijk door derden plaats te vinden (dit kunnen overigens ook gemeenten zelf zijn voorzover het activiteiten/taken betreft, die behoren tot de gemeentelijke kerntaken). WOZL is in deze setting schakel tussen haar Swmedewerkers en de feitelijke uitvoerders. 3. de binnen de bedrijfsonderdelen heersende cultuur, taakopvatting en het gedrag moet drastisch wijzigen. Mensontwikkeling en de noodzakelijke beweging van binnen naar buiten dient centraal te staan in alle haarvaten en vezels van de organisatie, management en de medewerkers. De uitgangspuntennotitie, tezamen met het bedrijfsplan 2013-2014 vormen de inhoudelijke basis voor het handelen van de WOZL-organisatie. Samenvatting Eerste Begrotingswijziging 2013 De voorliggende eerste begrotingswijziging 2013 is opgesteld vanuit de rol van WOZL als beheersorganisatie voor de Sw namens de gemeenten. Daarnaast heeft WOZL verbonden partijen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de Sw. De eerste begrotingswijziging 2013 belicht hoofdzakelijk de financieel-technische aspecten. De inhoudelijke ontwikkelingen van de verbonden partijen zijn beschreven in de bijlage (bij begrotingswijziging 2013 en begroting 2014). De 1 e begrotingswijziging 2013 laat een toename zien van het exploitatietekort van de aan WOZL verbonden partijen van 4.377 M. De voornaamste oorzaken hiervan zijn: - de eenmalige uitkering, die eind 2012 is overeengekomen in de CAO Wsw. Financieel effect hiervan is 750.000 negatief; - de wijziging (van Rijkswege) van de werkgeverslasten voor de sociale premies. Financieel effect hiervan is 1.500.000 negatief en kent een structureel karakter. - een bijstelling van de tijdsplanning voor de transitie van de Sw-uitvoering. Financieel effect hiervan is 750.000 negatief. Enerzijds zijn aannames gemaakt t.a.v. het aantal sw-ers (in- en uitstroom), welke tot op heden nog niet gerealiseerd (ambitieuze tijdsplanning) zijn en waar derhalve geen rekening mee is gehouden in de gewijzigde begroting 2013. Anderzijds is in de aangepaste begroting rekening gehouden met instroom vanuit de wachtlijst. Deze instroom heeft echter plaatsgevonden vanuit oude bedrijfsonderdelen van Licom NV welke activiteiten niet zijn overgenomen. Dit financiële effect zal dan ook gedeeltelijk doorwerken na het jaar 2013. - meerdere overschrijdingen binnen de post 'overige personeelskosten'. Waarbij de grootste post voortvloeiend uit de instandhouding van het bestaande groepsvervoer. Vanwege de grote impact
en onrust van het faillissement is gekozen voor handhaving van het vervoersbeleid voor een jaar en een meer geleidelijke aanpassing van regelingen na onderzoek en overleg, conform de opdracht, consolidatie en behoud werkgelegenheid, van het Bestuur van WOZL aan het crisisteam. Hierdoor heeft dit financiële effect tevens ten dele een structureel karakter. Begroting 2014 e.v. jaren Wat voor de 1 e begrotingswijziging 2013 geldt, is ook van toepassing op dit document. Aanvullend hierop geldt echter specifiek voor 2014 e.v. de vraag of en in hoeverre de zich naar de toekomst toe te ontwikkelen exploitatieresultaten kunnen worden afgezet tegen de daadwerkelijk te nemen maatregelen en uit te voeren activiteiten zoals vastgelegd in het bedrijfsplan. In september 2013 zal de directie concreet uiteenzetten hoe zij uitvoering geeft aan de beleidsdoelstellingen en op welke wijze o.a.; de mensontwikkeling de komende jaren wordt gerealiseerd en met welke instrumenten en acties; de afbouw van de niet-kerntaken vorm gaat krijgen via welk tijdspad en met welke beoogde inzet en mijlpalen en de cultuurverandering feitelijk wordt vormgegeven. Bijlage bij begrotingswijziging 2013 en begroting 2014, meerjarenbegroting 2015-2017. Dit document onderschrijft de door de gemeenten vastgestelde inhoudelijke koers. In het document komt op hoofdlijnen naar voren op welke wijze de onderliggende BV's worden aangestuurd en aangesproken op de realisatie van de door WOZL bepaalde kernpunten. Een verdere concretisering volgt in september 2013. Zoals in de bijlage wordt vermeld zal uitgaande van de actuele situatie tot en met maart in 2013 een exploitatietekort te verwachten zijn van 9,6 mln op jaarbasis. Dit bedrag is opgenomen in de eerste begrotingswijziging 2013 en maakt daardoor integraal onderdeel uit van de voorliggende stukken. In de bijlage wordt uitvoerig toegelicht wat de oorzaken van de afwijking zijn. Kanttekeningen In het algemeen zijn er nog een aantal kanttekeningen die geplaatst dienen te worden bij de voorliggende stukken: - De jaarrekening van WOZL over 2012 is nog niet opgemaakt. De kans bestaat dat 2012 een hoger negatief resultaat laat zien dan geraamd. Pas na afrekening 2012 is bekend of de middelen bij WOZL toereikend hiervoor zijn. Dan is ook bekend of er middelen resteren die wellicht kunnen worden benut ter afdekking van het hogere exploitatietekort 2013. - Het vorig jaar door de gemeenteraden beschikbaar gestelde budget van 16,14 miljoen is nog niet geheel aangewend door WOZL en deels zullen er ook middelen uit de boedel/het boedelkrediet terugvloeien naar de gemeenten. Op dit moment is nog niet bekend om welke bedragen het gaat. - Door het gesloten sociaal akkoord is de efficiencykorting op het subsidiebedrag per SW er dat gemeenten ontvangen vervallen. Vanaf 2015 is de geplande korting echter nog van kracht en vindt er een afbouw plaats van het jaarlijkse subsidiebedrag dat gemeenten ontvangen van 25.900 in 2014 tot 22.700 in 2020. Met de afname van het rijksbudget is in de meerjarenraming van WOZL nog geen rekening gehouden. Een cijfermatige vertaling hiervan voor de gemeente Kerkrade is verwerkt in onderstaande tabel. Financiën Aangezien de mogelijk ter dekking dienende middelen nog ongewis zijn, (onvoldoende inzicht in de uitputting van de voor de transitie verstrekte budgetten van 16,14 M (besluit september 2012) en 3,633 M (besluit december 2012)) wordt voorgesteld de wijze van dekking van het additionele exploitatietekort 2013, alsmede de meerjarig geraamde exploitatietekorten, in de najaarsnota discussie te betrekken.
In onderstaande tabel wordt inzicht gegeven in de omvang van de bijdrage die aan de gemeente Kerkrade zal worden gevraagd. Hierbij worden de actuele bedragen afgezet tegen de bedragen zoals deze bij de voorjaarsnota zijn opgenomen. Daarbij worden de gevolgen van de efficiencykorting op de WSW voor de gemeente Kerkrade weergegeven. Exploitatie aandeel Kerkrade o.b.v. aangepaste begroting 2013 (eind 2012) verwerkt in voorjaarsnota Exploitatie aandeel Kerkrade begrotingswijziging 2013 (medio juni 2013) o.b.v. 1 e 3.309 2013 2014 2015 2016 2017 Totaal 2.111 817 543 543 543 4.557 1.901 1.325 1.325 1.325 9.185 Verschil 1.198 1.084 782 782 782 4.628 Efficiencykorting WSW verwerkt in voorjaarsnota Efficiencykorting WSW (sociaal akkoord) 450 900 1.350 1.800 4.500 386 916 1.305 2.607 Aangezien verschillende factoren nog ongewis zijn, definitieve Participatiewet, compensatie voor de regio s die onevenredig hard worden getroffen door de financiële maatregelen (zoals Oost-Groningen en Zuid-Limburg), de mogelijkheden (mits uiteraard realistisch) bij WOZL om naast het terugdringen van het exploitatietekort ook de korting op de subsidie (gedeeltelijk) te compenseren, is het voorstel om dit onderwerp eveneens in de najaarsnota discussie mee te nemen. Waarbij dan ook de regionale discussie kan worden meegenomen (daar dit ook zijn vertaling dient te krijgen in de begroting van WOZL). Communicatie Gezien de regionale samenwerking is afgesproken dat de communicatie naar externen en pers via dhr. Pierre Verbraak (wethouder Landgraaf) zal verlopen. Uitvoering Na behandeling in het college van 11 juni 2013 zal het voorstel aan de raad worden aangeboden en op 19 juni 2013 in de extra commissie B&S behandeld worden, waarna de raadsbehandeling op 26 juni 2013 gepland staat. Na het raadsbesluit zal WOZL schriftelijk worden geïnformeerd over de zienswijze. Tijdens de vergadering van het Algemeen Bestuur van WOZL op 11 juli 2013 zullen de stukken definitief worden vastgesteld, waarna WOZL de documenten doorstuurt naar de provincie. Bijlagen - Aanbiedingsbrief WOZL - Eerste begrotingswijziging 2013 - Begroting 2014 en meerjarenramingen 2015-2017 WOZL - Bijlage bij begrotingswijziging 2013 en begroting 2014