VSG congres 3 november 2016

Vergelijkbare documenten
Financieren voor verenigingen

Inleiding / Culemborg Ambtelijke projectleiding W.J. van Rijswijk. 10 juni Procesgang financiering

VSG Kennisdag 31 mei 2018

Kadernota Vastgoed 2015

De Vrijheid om anders te denken

Succesvol financieren

Collegevoorstel BEDRIJFSVOERING. zaak_zaaknummer. Ja, uitgesteld 1 week. Stad van actieve mensen. Bureau Eerlijke Mededinging (BEM)

Welkom op deze Startbijeenkomst

VASTGOEDFINANCIERING IN DE ZORG

STRATEGISCH VASTGOEDBELEID

Alternatieve financiering en eigendom zwembad via marktconsultatie. Harry Vedder (M3V) Wim van Rijswijk (MF) CASUS: HAALBAARHEID ZWEMBAD ABCOUDE

gemeenteraad College van Burgemeester en Wethouders

Toekomst van eten & drinken in de zorg

De Drieslag, een streep er door. en verder gaan

Strategische review mei 2013

VOORAANKONDIGING. Haerzathe Short-Term Fund I

Het crowdfunding platform voor. professionals. Hypotheek

Vastgoed en de lange weg omhoog. Frans Overdijk, CFRO FGH Bank N.V. 21 April 2010

GARANTIEFONDS 4 % VEILIG EN VERTROUWD IN VASTGOEDINVESTERINGEN RENDEMENT MAXIMALE ZEKERHEID

Succesvol financieren

Financieringsoplossingen voor duurzame ambities. Caspar Boendermaker, 22 april 2014, Breukelen

Financiering van maatschappelijk vastgoed

Streekrekening Het Groene Woud Rekening houden met de streek

Borgstelling geldlening SPPiLL tbv aankoop langgevelboerderij Barrierweg 4.

Locatiesynergie. (de noodzaak van) verknopen bij de herontwikkeling van stationslocaties

Wonen Boven Winkels Vanuit het oogpunt van de eigenaar

HET BEROEP VAN MAKELAAR IN ONROEREND GOED VIND IK ONTROEREND GOED!!!!!

Onderwijshuisvesting wettelijke regeling en vraagstukken

Het vermogen in beweging: een transitie uit de praktijk van het Oranje Fonds

Wonen Boven Winkels Vanuit het oogpunt van de eigenaar

18. WONEN SAMEN AANPAKKEN: van collectief bouwheerschap tot cohousing

De Gemeente en de sport(organisatie) Prof. mr. Marjan Olfers Vrije Universiteit

Als we dit van tevoren hadden geweten.

Titel / onderwerp: Flexibel Meerjaren Programma Rijn- en Veenstreek als toeristische trekpleister

Hét middellange krediet voor uw bedrijfsinvesteringen.

Ontwerpvoorstel aan de raad

Succesvol financieren Alternatieve financieringsvormen voor uw bv

Hoogeveen. Gemeente. Raad 3 1 MRT Conform besloten. Raadsvoorstel. Datum raadsavond 31 maart 2017 Programma. Krachtige wijken & dorpen Onderwerp

Overheidsinvesteringen in schaatsbanen

financiering duurzame huisvesting

Informatiebijeenkomst. Overwegingen. Herstructurering

Verkoop corporatiebezit aan beleggers Kansen en bedreigingen 25 maart 2015

Het middensegment in de huursector De ontbrekende schakel Johan Conijn, ASRE/UvA, Ortec Finance

Vastgoed op afstand. Datum: 11 maart 2016

De buren huren. Geen probleem?!

commercieel vastgoed crowdfunding projectinformatie ten behoeve van MASTBOSSTRAAT 105 (huur)woning + bedrijfsruimten Mei e Hypotheek

Gemeente Delft. !$ -Dl Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad. Gevraagde beslissing: de 'Verordening Blijverslening gemeente Delft vaststellen.

Vastgoed financieren. In een commerciële omgeving. Anja van Balen Sector Banker zorg 31 oktober 2013

MFA Maarn. Een multifunctionele accommodatie voor Maarn (heden en toekomst)

Provinsje Fryslan Leeuwarden, 25 maart Frans van Wieren. duurzaam ondernemen en toch geld verdienen Presentatie Financiering Esco s

Aan de raad AGENDAPUNT Doetinchem, 1 juli Overeenkomsten met Sportcentrum Rozengaarde bv

Procedure Tijdelijke buitengebruikname metrospoor

Openbaar faillissementsverslag rechtspersoon (ex art. 73A Fw.)

DE AAN DE RECHTBANK TOEGEZONDEN PAPIEREN VERSIE VAN DIT VERSLAG IS IDENTIEK AAN DE DIGITALE INGEDIENDE VERSIE DAARVAN

Samen & Anders WijkOtel Zuid. Een initiatief in maatschappelijk rendement

Projectoproep Inclusie Invest (Versie 2.2)

financiering van zorginnovaties Marleen Jansen, sectorspecialist Gezondheid en innovatie

Eigenaren bijeenkomst

FAILLISSEMENTSVERSLAG

Doe het zelf Doe het samen. 12 januari 2015 copyright 2015 Leo van der Plas

Succesvol financieren

De Punt broedplaats voor ondernemers met aandacht voor mens en milieu. Willem Lutjeharms 16 februari 2011

De toekomst van vastgoed in de care

Coproductie of contraproductie?

Biedt een ZBC de oplossing voor inkomensbehoud?

STARTERSEVENT TWENTE

Prospectus Zonneakker Vlieland

Het licht staat op groen

Over 30 jaar is meer dan 50% van de particulieren hybride gefinancierd Provincie Flevoland

Financieren in de zorgmarkt

VOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN

Fotovoltaïsche systemen in de stad

Datum 10 juli 2019 Betreft Beantwoording schriftelijke vragen gelijk speelveld voor alternatieve kredietverleners en banken bij mkb-financiering

Collegevoorstel. Collegevoorstel. Advies en Beheer. zaak_zaaknummer. Ja, zonder beperkingen Algemene Middelen. Advies & Beheer

: coöperatieve Rabobank Emmen-Coevorden U.A., gevestigd te Emmen, verder te noemen de Bank

FAILLISSEMENTSVERSLAG Nummer: 1 Datum: 12 januari 2010

Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad,

*ZE9D3DB4DBC* Raadsvergadering d.d. 16 december 2014

Aan de Commissie Algemeen Bestuur en Middelen

Ontwerpvoorstel aan de raad

Financiering. (Alternatieve) Financiering en Voorwaarden. Financiering - MCN

Jaarverslag Stichting Pauluskerk Oegstgeest

Deel 3: de Productie(-installatie) MONITOR

EERSTE OPENBARE VERSLAG EX ARTIKEL 73A FAILLISSEMENTSWET IN HET FAILLISSEMENT VAN ZANDOKAN LTD.

Gemeente Doetinchem t.a.v. het College van B&W en de gemeenteraad van Doetinchem. Geacht College, geachte raadsleden,

(Energetische) renovaties en financiering

Openbaar faillissementsverslag rechtspersoon (ex art. 73A Fw.)

Aan de hand van de hierboven genoemde gemeentelijke voorwaarden hebben wij het ondernemingsverslag getoetst.

Bijlage 1: Beschrijving Seed Capital

Nationaal Debat Maatschappelijk Vastgoed

B-088 Green Deal Haalbaarheidsstudie Nationaal Fonds Energiebesparing

Greenspread. realising sustainable connections

Bewonersbeheer in Ons Huis te Sint Annaparochie

VOORSTEL. college van burgemeester en wethouders

Openbaar faillissementsverslag rechtspersoon (ex art. 73A Fw.)

*Z008A2460B3* documentnr.: INT/M/14/10034 zaaknr.: Z/M/14/08261

Openbaar faillissementsverslag rechtspersoon (ex art. 73A Fw.)

Openbaar faillissementsverslag rechtspersoon (ex art. 73A Fw.)

Bij deze opgave horen de informatiebronnen 1 tot en met 6. In deze opgave blijven de belastingen buiten beschouwing.

Kredietverlening aan Nederlandse bedrijven loopt terug

Transcriptie:

VSG congres 3 november 2016

Inhoudsopgaaf Inhoud presentatie I Algemeen Een kleine geschiedenis Enkele financieringsprincipes II Strategische keuzes Eigendomsstructuur Lonende effect voor gemeente III Praktische Toepassingen Financieringskeuzes Proefopstellingen

Een kleine geschiedenis Johannes van den Bosch Het oermodel sinds 1816 Koning Willem I - Investeringen in het algemeen belang - Infrastructuur: kanalen, polders, (spoor)wegen - Armoedebestrijding: onderwijs, zorgvoorzieningen Dreigend faillissement van de Nederlandse Bank Twee miljoen gulden aandelenkapitaal Johanna Borski Johanna Borski Winstklem: anti-speculatiebeding op maatschappelijk kapitaal

Een kleine geschiedenis Johannes van den Bosch - Het ontstaan van een algemeen belang Koning Willem I - Het ontbreken van een bancair systeem - De ontwikkeling van een rechtsstaat met plichten De noodzaak van maatschappelijk financieren - De Rijksoverheid had geen financiële positie Johanna Borski - De economie stagneerde door gebrek aan kredietverlening - De overheid was niet kapitaalkrachtig om voorzieningen te financieren

Een kleine geschiedenis Private partij en/of overheid Private partij Investeren in een algemeen belang - Onzekerheid op rendement - Winstklem en verkoopregulering - Belemmering van ondernemerschap zorgvoorzieningen sportvoorzieningen onderwijs Overheid Ontstaan van een maatschappelijke ruilvoet

Financieringsprincipes Positionele verplichtingen Wettelijke plicht? onderwijs Sportvoorzieningen zijn maatschappelijk gewenst Economisch haalbaar? Fitness, horeca enz. Dienst in het Algemeen Belang (DEAB) Maatschappelijk ruilvoet? Winstgevende voorzieningen

Financieringsprincipes Positionele verplichtingen Maatschappelijk ruilvoet? Lokaal Belang (behoud van het zwembad) Overheidsplichten Dienst Algemeen Economisch Belang Staatssteun? Geoorloofde staatssteun indien - Vrijstellingsverordeningen - niet geheel economisch haalbaar - Marktfalen geen betwistbare markt - Rechtvaardiging VWEU art. 107 lid 3 sub c

Financieringsprincipes Algemeen belang Waterzuivering Afvalverwerking Begraafplaatsen Sport Onderwijs Zorg, cultuur Maatschappelijk belang - Overheid bewaakt de kwaliteit - De gehele bevolking profiteert - Een kostprijs dekkende ruilvoet - Langs economische weg haalbaar Publiek belang - Een winstklem op de verkoopprijs - Overheid accepteert verantwoording - Niet langs economische weg haalbaar - profijt voor selectieve bevolkingsgroep

Eigendomsstructuur initiatiefnemer Lokale ondernemers Soort eigendom? - Economisch - Juridisch + economisch Paramedici Bevolkingsinitiatieven sportvoorzieningen Kredietnemer - Initiatiefnemer? - Gelegenheidsvennootschap? - Combinatie (coöperatie of Stichting)? Winstgevende voorzieningen Soort gebruiksrecht? - Huur - Zakelijk recht

Lonende effect voor gemeente(n) Gemeente Zekerheden Claimrechten locale initiatieven Kredietverlener Sportvoorzieningen paramedici geldlening borg Kredietnemer exploitatieplichten

Praktische toepassingen Gemeente garantie Kredietverlener exploitatie bijdrage claimrechten - sportvoorzieningen hypotheekrechten - Maatschappelijk voorzieningen Exploitant (exploitant en huurder geldlening borg sportkantine sporthal zwembad sportvelden fitness sportwinkel sportvoorzieningen Publieke voorzieningen particulier exploitant, eigenaar en verhuurder zorgappartementen zorghotel studentenwoningen apotheek GGD Maatschappelijke voorzieningen afzonderlijk huurders - studenten - bewoners - patiënten polikliniek jeugdzorg huisartsen Huurders - Atrium (polikliniek) - afzonderlijke huurders

Praktische toepassingen Wettelijke bescherming van de sportvoorziening Consortium Geen bescherming van private partij Bescherming van voorzieningen naar keuze investering gemeente sportvoorziening Winkels Horeca paramedici Fitness BSO

Praktische toepassingen Een (lonende) winstklem gemeente Consortium Inkomsten verlagen het exploitatierisico - Zekerheid tegen faillissement - Verantwoording over de inkomsten - Ondernemerschap in het algemeen belang Sportvoorzieningen Winkels Horeca Fitness BSO Paramedici

Praktische toepassingen De (lonende) maatschappelijke ruilvoet kredietverlener gunstige financieringsvoorwaarden Consortium zekerheden Sportvoorzieningen Winkels gemeente Horeca Fitness BSO Paramedici Claimrecht op gewenste voorzieningen anti-speculatiebeding op maatschappelijk kapitaal

Praktijkvoorbeeld 3 bestaande zwembaden Drie aanvragen voor de koopvariant op het financieringsmodel 1 realistisch uitgewerkt voorbeeld jaar 2014 2015 2016 2035 2043 2044 2045 huidge schuld 4.499.609 4.372.972 4.246.335 2.432.463 1.888.000 1.819.942 1.768.516 is restant schuld in 2045 koopsom (schuld) 4.499.609 4.371.885 4.242.679 1.482.168 126.259 afgelost inclusief restant schuld oude fin. per / jaar 344.465 325.960 320.291 179.493 155.385 152.372 133.064 1.768.516 herfinancieren nieuwe fin. per / jaar 178.000 178.000 178.000 178.000 178.000 afgelost inclusief restant schuld voordeel per / jaar 166.465 147.960 142.291 1.493-22.615 152.372 133.064 1.840.368 voordeel 1.768.516 1.768.516 investeringsruimte in 1 ste 20 jaar 1.500.000,- 1.651.471-73.925 1.470.000 investering tot 2043

Kandidaat kredietverleners Herkomst van het kapitaal Kandidaat kredietverleners Handelsbanken (ING, ABNAMRO, Rabo, enz.)? Ideële banken (Triodos en ASN-Bank) Sectorbanken (BNG-Bank NWB-Bank) Specifieke projecten Verplichte projecten Particuliere fondsen of de Geld- en kapitaalmarkt?

Procesgang Processtap III Besluitvorming Processtap II Meningsvorming politieke procesgang Processtap I Beeldvorming 10 weken - portefeuille overleg - beeldvorming in college - ontwerp van een propositie 6 weken - portefeuille overleg - 2 de college behandeling - 1 ste concept raadsvoorstel 6-8 weken - commissie behandeling - bestuursjuridische toetsing - toetsing op politieke aspecten 4 weken - besluitvormende raad - mandaat aan het college - vaststellen van modaliteiten opbouw van feitenrelaas 1 ste college 2 de college collegebesluit weeknummers maandtelling 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 27 28 29 30 31 circa 2 maanden 2 á 3 weken 1 maand 2 á 3 weken 2 maanden 1 maand 1 week documenten concepten - koopovereenkomst - zakelijke overeenkomst - huur- gebruiksvereenkomst - concept geldleningsovereenkomst raadsdocumenten - financieel zakelijke overeenkomsten - selectie kredietverleners o.b.v. rentepeiling - uitspraak van Coördinatie Steunpunt Staatssteun financieel memorandum - besluitvorming - geldlening - dossier

Referentieprojecten Referentieprojecten tot november 2016 totaal gefinancierd 354.895.000,- zorg 83.300.000,- overig 99.400,000,- onderwijs 99.045.000,- sport 73.150.000,-

Referentieprojecten Lopende opdrachten vanaf november 2016 lopende opdrachten 111.375.000,- 2 zorgprojecten 61.000,000 1 cultuurprojecten 16.000.000,- 2 sportprojecten 27.875.000,-

Bureau presentatie Nationaal Sportcentrum Papendal Drs. Rein Raaijmakers Mr. Henk van der Wardt Mr. Jette Scheper Mr. Jeroen van den Eertwegh econoom fiscalist overheidsjurist bedrijfsjurist Mr. Berend Jan Drijber (Pels Rijcken) Europees recht Wim van Rijswijk wiskundige Onderzoek Raad voor de Financiële Verhoudingen Tussen betalen en bepalen (november 2014) publicatie Vereniging Sport en Gemeenten Juni 2015 Documentatie Handboek Maatschappelijk Financieren Website Maatschappelijk Financieren.nl

VSG congres 3 november 2016