Nieuwsbrief Reizigerspanel Twente

Nieuwsbrief Reizigerspanel Twente Resultaten eerste peiling Januari 2012 Inleiding In samenwerking met en in opdracht van de Regio Twente is het reizigerspanel Twente opgezet. Dit panel wordt tot en met december 2013 zes keer bevraagd over uiteenlopende onderwerpen op het brede terrein van openbaar vervoer. De eerste peiling ging over drie onderwerpen: de OV-chipkaart, de gewijzigde dienstregeling per 9 december 2012 en een oordeel over de beleving van de panelleden over reizen met het openbaar vervoer. De panelleden zijn geworven op basis van eerdere onderzoeken die I&O Research recent in Twente heeft uitgevoerd, waaronder de Veiligheidsmonitor en het Mobiliteitsstromenonderzoek Twente. Op dit moment bestaat het panel uit 629 leden. De komende periode zullen er nog activiteiten worden ontplooid om dit aantal te vergroten. De resultaten van het panel zijn herwogen naar leeftijd, geslacht en gemeente. Dit omdat de panelpopulatie op deze punten niet overeenkomt met de werkelijke verdeling in Twente. Door aan de ondervertegenwoordigde groepen een weegfactor toe te kennen worden deze resultaten gecorrigeerd. Reizen met het openbaar vervoer Tabel 1 laat zien hoe vaak de panelleden met het openbaar vervoer reizen. Op basis van deze tabel is een nadere indeling gemaakt van de frequentie van OV-reizigers. Eenderde (33 procent) reist vaak met het openbaar vervoer. Vaak is hier gedefinieerd als tenminste een keer per maand. De groep onregelmatige reizigers (circa een keer per twee maanden en minder vaak) bestaat uit 37 procent van het panel. De resterende eenvijfde reist nooit met het openbaar vervoer. Bezitters van een persoonlijke OV-chipkaart horen vaker tot de groep frequente OV-reizigers (61 procent), voor bezitters van een anonieme OVchipkaart is dit percentage 33 procent. Reizigers zonder OV-chipkaart reizen in 8 procent van de gevallen vaak met het openbaar vervoer. Vrouwen reizen vaker met het openbaar vervoer (35 procent frequent) dan mannen (30 procent. Verder is er een verband tussen opleidingsniveau en reizen met het openbaar vervoer: naarmate men hoger is opgeleid wordt er vaker met het OV gereisd. Een zelfde verband is te zien naar inkomen: hoe hoger het inkomen, des te vaker reizigers het openbaar vervoer nemen. Tabel l 1 Hoe vaak reist u gemiddeld met het openbaar vervoer? relatief absoluut dagelijks 2% 14 minimaal 3 keer per week 5% 30 1 tot 2 per week 6% 37 circa 1 keer per 2 weken 8% 51 circa 1 keer per maand 12% 74 circa 1 keer per 2 maanden 12% 76 minder dan 1 keer per 2 maanden 34% 212 nooit 21% 135 totaal 100% 629 Recreatief bezoek voornaamste reismotief De OV-reizigers pakken vooral het openbaar vervoer voor bezoeken aan concerten, sport en dergelijke (recreatief bezoek) en om vrienden, bekenden of familie te bezoeken. Ruim een kwart gaat met het 1

openbaar vervoer naar het werk (27 procent), of op zakelijke reis (19 procent). Vrouwen gaan vaker winkelen, of op bezoek bij familie, vrienden en bekenden. Mannelijke reizigers gaan vaker op zakelijke reis met het openbaar vervoer. Reizigers met een persoonlijke OV-chipkaart gaan vaker met het openbaar vervoer voor het bezoek aan familie e.d. (52 procent) dan reizigers met een anonieme (24 procent) of geen OV-chipkaart (20 procent). Figuur 1 Wat zijn uw reisdoelen als u met het openbaar vervoer reist? (n=494) recreatief bezoek 45% bezoek familie, vrienden, bekenden 37% winkelen werk 29% 27% zakelijke reis 19% medische voorzieningen 8% school 4% anders 10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% De gewijzigde dienstregeling per 9-12 9 12-12 De meeste panelleden waren op de hoogte van de verandering van de dienstregelingen in het openbaar vervoer per 9 december 2012. Dit percentage is onder frequente regionale OV-reizigers met 95 procent een stuk hoger. Van de groep die nooit met het OV reist wist 57 procent dat de dienstregeling ging veranderen. Vrouwen wisten er vaker van dan mannen (85 om 78 procent). Reizigers met een persoonlijke OV-chipkaart waren vrijwel altid (96 procent) op de hoogte, onder de groep met een anonieme kaart is dit percentage iets hoger dan gemiddeld (83 procent) en onder reizigers zonder OV-chipkaart 67 procent. Figuur 2 Op 9 december 2012 is de dienstregeling van het openbaar vervoer gewijzigd. Wist u dit? (n=629) nee 19% ja 81% Vooral reguliere media informatiebron over dienstregeling De informatievoorziening over de veranderde dienstregeling liep vooral via traditionele media: kranten (specifiek werd vooral de Tubantia genoemd), en nieuwsuitzendingen op radio en tv (figuur 3). Communicatie op stations en in bus of trein komt ook regelmatig naar voren. Veel panelleden vermoedelijk vooral degenen met een abonnement van de NS kregen de verandering mee via berichten en communi- 2

catie vanuit de NS, met name via e-mail, maar ook via de website van de NS. Andere websites, zoals 9292ov.nl en de website van Connexxion, vormden minder vaak de informatiebron over de veranderde dienstregeling. Onder anders worden onder meer andere websites (zoals ovinnederland.nl) en informatie via bekenden (zoals familie, vrienden of collega s) genoemd. Figuur 3 Hoe bent u te weten gekomen dat de dienstregeling is veranderd? (meerdere antwoorden mogelijk, n=508) krant nieuws: radio en televisie informatieborden (bus)station) communicatie NS: mail en brief omroepberichten bus(station) omroepberichten in bus/trein website 9292ov.nl ov9292-app website twens.nl website connexxion.nl telefoonnummer 0900-9292 anders 17% 13% 11% 10% 9% 5% 3% 3% 3% 1% 6% 41% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Vooral frequente reizigers hebben een langere reistijd Voor tweederde van de panelleden (62 procent) heeft de veranderde dienstregeling geen of nauwelijks gevolgen. Als deze er wel zijn, dan betekent dit vaker een langere dan een kortere reistijd. Met name panelleden die vaak met het OV reizen, ervaren sinds 9 december 2012 dat hun reistijd langer is geworden (door 39 procent) genoemd, dit is bijna even hoog als het percentage waarbij de veranderde dienstregeling geen noemenswaardige gevolgen heeft (figuur 4). Reizigers met een persoonlijke OV-chipkaart geven het vaakst aan dat hun reistijd sinds 9 december 2012 langer is geworden (32 procent), onder anonieme OV-chipkaartbezitters is dit 23 procent en onder reizigers zonder OV-chipkaart slechts 3 procent. In totaal zitten van vier gemeenten voldoende respondenten in het panel om ook hier uitspraken over te kunnen doen. Reizigers uit Enschede hebben het vaakst te maken met een langere reistijd (24 procent), gevolgd door Oldenzaal (21 procent) en Almelo (17 procent). Figuur 4 Welke gevolgen heeft de veranderde dienstregeling voor u? (n=508) 3

geen gevolgen langere reistijd kortere reistijd anders 9% 20% 3% 4% 3% 18% 17% 16% 41% 39% 70% 62% 0% 25% 50% 75% 100% totaal onregelmatige reiziger frequente reiziger Naast een langere reistijd kan het ook dat de tijd tussen de aankomst per bus of trein en de start van de vervolgactiviteit, zoals school of werk, langer is geworden (in 38 procent van de gevallen). Voor frequente OV-reizigers is dit de helft, bijvoorbeeld omdat men eerder moet vertrekken, of langer moet wachten op een aansluiting. Voor een op de tien reizigers geldt dat er minder tijd tussen de aankomst en het vervolg zit. Bezitters van een persoonlijke OV-chipkaart hebben in 42 procent van de gevallen te maken met een langere periode tussen aankomst en start van de vervolgactiviteit, onder anonieme OVchipkaartbezitters is dit 49 procentm en onder reizigers zonder OV-chip een kwart (26 procent). Figuur 5 En wat betekent dit voor uw vervolgactiviteit? De tijd tussen aankomst en start van de vervolgactiviteit is.. (n=340) 100% 75% 50% 29% 38% 50% 25% 40% 60% 52% langer geworden gelijk gebleven korter geworden 0% 11% 11% 11% frequente reiziger onregelmatige reiziger totaal De OV-chipkaart In totaal heeft meer dan de helft (55 procent) van de panelleden een OV-chipkaart, en dan vooral een persoonlijke. Onder de frequente OV-reizigers is dit percentage vanzelfsprekend een stuk hoger (89 procent, waarvan 73 procent een persoonlijke OV-chipkaart heeft). Van de onregelmatige reizigers heeft een krappe meerderheid (52 procent) een OV-chipkaart, waarvan 21 procent een anonieme kaart. Vrouwen hebben vaker een OV-chipkaart (61 procent), dan mannen (51 procent). Hoger opgeleide reizigers zijn het vaakst in het bezit van een OV-chipkaart (61 procent), naarmate het opleidingsniveau lager is, neemt ook het OV-chipkaartbezit af (50 procent onder middelbaar opgeleide reizigers en 44 procent onder laag opgeleide reizigers). De bezitters van een persoonlijke OV-chipkaart hebben vooral reizen op saldo (57 procent) en automatisch saldo opladen (42 procent) op hun kaart staan, gevolgd door een dalvoordeelabonnement (28 procent). Een op de zeven (13 procent) heeft geen enkel specifiek product op de kaart staan. 4

Figuur 6 Bent u in het bezit van een OV-chipkaart? (n=629) frequente OV-reiziger 73% 16% 11% onregelmatige OV-reiziger 32% 21% 48% geen OV-reiziger 7% 89% totaal 39% 16% 45% 0% 25% 50% 75% 100% persoonlijke kaart anonieme kaart nee De bezitters van een persoonlijke ov-chipkaart kennen bijna allemaal één of meerdere producten die zij op hun persoonlijke ov-chipkaart kunnen zetten. Het bekenst is het reizen op saldo, gevolgd door het dalvoordeelabonnement. Figuur 7 Welke producten die u op uw persoonlijke OV-chipkaart kunt zetten kent u? (n=248) NS-business card 20% Studentenreisproduct OV-jaarabonnement Jaartrajectabonnement 31% 41% 37% Maandtrajectabonnement Kids vrij abonnement 10% 34% Altijd vrij abonnement Weekend vrij abonnement dalvrij abonnement altijd voordeel abonnement dalvoordeelabonnement 21% 20% 28% 31% 51% dalkorting Oost-Nederland reizen op saldo 20% 82% anders geen enkel product 3% 10% 0% 25% 50% 75% 100% Meervoudig gebruik voornaamste reden voor keuze anonieme OV-chipkaart Panelleden met een anonieme kaart hebben hier vooral voor gekozen omdat deze kan worden gebruikt door meerdere personen, of omdat men voldoende heeft aan de mogelijkheid om op saldo te reizen. Ruim een kwart denkt dat de anonieme OV-chipkaart eenvoudiger in gebruik is, eenvijfde noemt expliciet de privacy als reden (figuur 6). 5

Figuur 8 Waarom heeft u voor een anonieme OV-chipkaart gekozen, in plaats van een persoonlijke? (meerdere antwoorden mogelijk, n=101) Omdat meerdere personen hem kunnen gebruiken Ik heb geen behoefte aan andere producten dan reizen op saldo Eenvoudiger in gebruik 31% 29% 53% Vanwege de privacy 21% Persoonlijke kaart is duurder in aanschaf Aanvragen persoonlijke kaart is te moeilijk/ingewikkeld 9% 6% anders 19% Meerderheid kan de oplaadpunten relatief makkelijk vinden 0% 25% 50% 75% 100% Naarmate de panelleden vaker met het OV reizen, vindt men de oplaadpunten beter vindbaar. Voor 55 procent van de frequente reizigers is dat geen probleem, onder onregelmatige reizigers is dat 39 procent. Het percentage (zeer) moeilijk varieert tussen 12 en 21 procent (figuur 9). Reizigers met een persoonlijke kaart vinden de oplaadpunten makkelijker (52 procent) dan reizigers met een anonieme kaart (39 procent). Dit geldt ook voor mannen ten opzichte van vrouwen (51 om 46 procent). Figuur 9 Oordeel over de vindbaarheid van de oplaadpunten voor de OV-chipkaart (n=349) frequente OVreiziger 55% 26% 12% 7% onregelmatige OVreiziger 39% 26% 16% 19% geen OV-reiziger 43% 7% 21% 29% 0% 25% 50% 75% 100% (zeer) makkelijk) neutraal (zeer) moeilijk weet niet De voornaamste reden waarom men geen OV-chipkaart heeft is uiteraard vooral omdat deze groep niet of nauwelijks met het openbaar vervoer reist. Op enige afstand volgen bijvoorbeeld de gemaksredenen: een kaartje in bus of trein kopen is makkelijker. Een op de tien vindt de OV-chipkaart te duur. 6

Tabel 2 Waarom heeft u geen OV-chipkaart? (n=280) reist zelden/nooit met OV 80% treinkaartje kopen is makkelijker 13% te duur 11% kaartje in bus kopen is makkelijker 10% aanschaf is moeilijk 7% aanschafmogelijkheid onbekend 6% privacy 5% gebruik is moeilijk 4% kaartje in bus kopen is goedkoper 1% treinkaartje kopen is goedkoper 1% anders 14% 40 procent noemt juiste prijs Een anonieme OV-chipkaart kost 7,50. Tweevijfde (40 procent) van de panelleden wist dit antwoord te noemen. De resterende antwoorden variëren tussen gratis (5 procent) en 25,- (2 procent). De grootste groep panelleden vulde echter weet niet in (44 procent). Vrouwelijke reizigers noemen het juiste bedrag vaker (43 procent) dan mannelijke reizigers). De helft van de bezitters van een persoonlijke OVchipkaart heeft het bedrag goed (51 procent), onder anonieme kaartbezitters is dit 60 procent. Van de panelleden zonder OV-chipkaart ligt dit percentage op 23 procent. Een persoonlijke OV-chipkaart is even duur als een anonieme. Een duidelijke minderheid (28 procent) van de panelleden wist dit. Ook hier wordt het antwoord weet niet het vaakst gegeven (38 procent). Een iets grotere groep denkt dat de persoonlijke kaart duurder is, boven goedkoper. De frequente OVreizigers zijn het best op de hoogte van de prijsverhoudingen: 40 procent geeft het juiste antwoord. Er is nauwelijks verschil tussen mannen en vrouwen (28 en 29 procent geeft even duur aan). Reizigers met een OV-chipkaart geven vaker het juiste antwoord: onder de persoonlijke OV-chipkaartbezitters is dit 39 procent, en onder de gebruikers van een anonieme kaart 36 procent. Figuur 10 Een persoonlijke OV-chipkaart is ten opzichte van een anonieme..? (n=629) Goedkoper 20% Even duur 28% Duurder 14% Weet niet 38% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Verdeeldheid over voordelen OV-chipkaart De panelleden is gevraagd om op een schaal van 1 tot en met 5 aan te geven of zij het reizen met de OVchipkaart makkelijk of juist moeilijk en duur/goedkoop vinden. Uit de analyse blijkt dat tweevijfde (41 procent) denkt dat de OV-chipkaart het reizen makkelijker maakt, een kwart is neutraal en drie op de tien (31 procent) is van mening dat het reizen met het openbaar vervoer juist moeilijker is geworden. 7

Figuur 11 laat de verschillen per type OV-reiziger zien. Deze verschillen zijn het grootst bij het gemak dat de OV-chipkaart biedt: naarmate men vaker met het openbaar vervoer reist wordt de OV-chipkaart makkelijker gevonden. Frequente OV-reizigers vinden het reizen met de OV-chipkaart in de helft van de gevallen (52 procent) makkelijker, overall is dit 41 procent. Bijna de helft denkt dat het reizen met het openbaar vervoer sinds de invoering van de OV-chipkaart duurder is geworden. Mannen vinden het reizen met de OV-chipkaart makkelijker (geworden) dan vrouwen (42 om 38 procent). Reizigers met een persoonlijke OV-chipkaart vinden vaker dat het reizen makkelijker is (52 procent) dan reizigers met een anonieme kaart (39 procent). Figuur 11 Oordeel over de OV-chipkaart, percentages makkelijker en duurder geworden (n=629) duurder makkelijker 24% 45% 49% 40% 46% 52% 38% 41% frequente reiziger onregelmatige reiziger niet OV-reiziger totaal 0% 25% 50% 75% 100% Beleving van de reis In de laatste paragraaf van deze nieuwsbrief staat de beleving van de reis centraal. Het gaat hierbij specifiek om het regionale openbaar vervoer, de bussen en treinen in Twente. Om te beginnen is gevraagd wanneer men de laatste reis in het regionale openbaar vervoer heeft gemaakt (tabel 3). Figuur 12 Wanneer was uw laatste reis met het openbaar vervoer? (n=629) Minder dan een week geleden 19% Tussen de 1 en 2 weken geleden Tussen de 2 weken en een maand geleden 9% 9% Tussen een maand geleden en een half jaar geleden 17% Tussen een half jaar geleden en een jaar geleden 13% Meer dan een jaar geleden 22% Ik heb nog nooit met het regionale openbaar vervoer gereisd 10% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Aan de groep reizigers die recent eens met het regionale OV hebben gereisd zijn vervolgens enkele vervolgvragen gesteld. Op basis van de uitkomsten uit tabel 3 is een nadere onderverdeling van de regionale OV-reizigers gemaakt. Reizigers die de afgelopen maand nog met het openbaar vervoer in Twente 8

hebben gereisd (de groep tot en met tussen de twee weken en een maand geleden ) zijn aangemerkt als de recente reizigers. De reizigers die langer dan een maand geleden met het regionale OV hebben gereisd vormen de groep niet-recente reizigers. Vrouwen zijn vaker recente reiziger dan mannen (44 om 32 procent). Reizigers met een persoonlijke OV-chipkaart hebben relatief vaak recent een regionale OV-reis ondernomen (61 procent), onder anonieme kaarthouders is dit percentage 42 procent en onder panelleden zonder OV-chipkaart 14 procent. Tabel 3 Verdeling regionale OV-reizigers (n=564) procenten aantallen recente OV-reiziger (maximaal 4 weken geleden) 37% 233 niet-recente OV-reiziger 53% 331 geen regionale OV-reiziger 10% 65 Bezoek en werk voornaamste reisdoelen In het algemeen nemen de regionale OV-reizigers de bus of trein in Twente vooral voor recreatieve bezoeken (zoals sport, uitgaan, concerten), bezoek aan vrienden, familie of bekenden en om aan het werk te gaan (tabel 4). Recente reizigers gaan vaker met bus of trein naar hun werk, reizigers die langer dan een maand geleden met het regionale OV hebben gereisd, nemen vooral voor recreatieve bezoeken de bus of de trein in Twente. Onder anders worden vooral reizen naar Schiphol en naar een station om daar op de NS-trein te stappen nog genoemd. Vrouwen reisden vaker met het regionale openbaar vervoer om te winkelen. Mannen gingen vaker voor een recreatief bezoek met het OV in de regio. Tabel 4 Reisdoelen met het regionaal openbaar vervoer niet-recente recente reiziger reiziger totaal werk 26% 9% 16% school 4% 2% 3% winkelen 12% 13% 13% recreatief bezoek 23% 34% 30% bij iemand op bezoek 15% 17% 16% medische voorzieningen 6% 4% 5% zakelijke reis 8% 8% 8% anders 6% 14% 10% n= 233 331 564 Reizigers die recent met het regionale OV hebben gereisd, reizen het vaakst alleen. De onregelmatige (niet recente) reizigers maken er vaker een gezellige trip van, met bijvoorbeeld vrienden of familie, of hun gezinsleden (tabel 5). Mannen reizen vaker met hun gezin (25 procent) dan vrouwen (12 procent). Vrouwen gaan op hun beurt vaker met vrienden of familie op pad (33 om 21 procent). 9

Tabel 5 Met wie reist u? recente reiziger niet-recente reiziger totaal Alleen 63% 38% 48% Samen met collega s 5% 6% 5% Samen met vrienden/familie 21% 30% 26% Samen met mijn gezin 10% 26% 19% Samen met klas/studiegenoten 1% 0% 1% anders 0% 1% 1% n= 233 331 564 Figuur 11 laat zien hoe de regionale OV-reizigers hun laatste reis in het openbaar vervoer in Twente hebben beleefd. Recente reizigers lijken op basis van deze begrippen de reis vooral als gemakkelijk, prettig en snel hebben ervaren. Er zijn weinig verschillen tussen de recente en de niet-recente reizigers. Met één uitzondering: de niet-recente reizigers geven veel vaker aan dat de reis gezellig is geweest. Snelheid is voor deze groep ook minder van belang. Interessant is ook de koppeling tussen het oordeel en het belang (figuur 12). Snelheid en gemak worden door beide reizigerstypen het meest belangrijk gevonden. Dit betekent dat de recente reizigers vooral tevreden worden gesteld als zijn of haar reis snel verloopt. Dit geldt ook wel voor de niet-recente reizigers, maar bij deze groep is het gemak vooral belangrijk. Het begrip gemak is in dit onderzoek niet verder uitgediept. Dit kan zowel betrekking hebben op de reis zelf (het vinden van een zitplaats ging makkelijk, men kon de bagage makkelijk kwijt, de eventuele overstap ging goed) als het (bus)station: men kon bijvoorbeeld relevante informatie makkelijk vinden, of het vertrekspoor of perron. Tot slot valt op dat de niet-recente reizigers gezelligheid belangrijker vinden. Ook dit heeft meerdere dimensies die nog nader zullen worden onderzocht. Denk bijvoorbeeld aan aanwezige medereizigers, of de vriendelijkheid van de chauffeur of conducteur. Figuur 12 Hoe heeft u deze reis beleefd? Was de reis.. (n=564) rustig sfeervol aangenaam gemakkelijk gezellig snel prettig 18% 13% 34% 35% 44% 49% 47% 60% 39% 28% 41% 50% 56% 60% 0% 25% 50% 75% 100% recente reiziger niet-recente reiziger 10

Figuur 13 Hoe belangrijk vindt u deze aspecten van uw reis? rust sfeer comfort gemak gezelligheid snelheid prettige reis 21% 25% 25% 35% 56% 59% 58% 63% 62% 58% 79% 79% 81% 75% 0% 25% 50% 75% 100% onregelmatige reizigers frequente reizigers De verschillen tussen de rcente en de niet-recente OV-reizigers op enkele stellingen over reizen zijn klein. In het algemeen vindt men de reistijd het meest belangrijk, gevolgd door de kosten (prijs) en de privacy tijdens de reis (tabel 6). Tabel 6 Stellingen over reizen (n=564) recente reiziger niet-recente reiziger totaal Tijdens mijn reizen stel ik privacy op prijs 64% 63% 64% Tijdens mijn reizen wil ik andere mensen ontmoeten 15% 17% 16% Tijdens mijn reizen is de reistijd belangrijk 88% 83% 85% Ik kies altijd voor het zelfde vervoermiddel 44% 40% 42% Bij mijn reizen zijn de kosten belangrijk 72% 69% 70% Tijdens mijn reizen wil ik zo milieuvriendelijk mogelijk zijn 32% 32% 31% Bij mijn reizen wil ik zelf zoveel mogelijk bewegen 18% 20% 19% Snelheid en betrouwbaarheid baarheid vooral belangrijk Tot slot is de panelleden gevraagd om in steekwoorden aan te geven wat zij belangrijk vinden in reizen in het algemeen. Uit de analyse blijkt dat dit begint met de onderkant van de zogenaamde klantwensen: veiligheid, snelheid en gemak. Deze aspecten moeten absoluut op orde zijn, als dit niet zo is dan is de kans zeer groot dat een reiziger de volgende keer de trein of bus links laat liggen. Voor zowel de frequente als de onregelmatige OV-reizigers vormen veiligheid, snelheid en gemak de meest belangrijke aspecten die onder meer tot uitdrukking komen in een goede aansluiting (gemak, betrouwbaarheid), een efficiënte reis en weinig oponthoud (snelheid) en een veilige reis (veiligheid). Daarnaast speelt ook het aspect prijs een belangrijke rol. Comfort komt me name tot uitdrukking in het vinden en beschikbaar zijn van een zitplaats. Als het gaat om beleving (het bovenste deel van de piramide) worden vooral gezelligheid, gastvrijheid van het personeel en onafhankelijkheid genoemd. Figuur 14 tot en met 19 laten de verdeling van de stellingen over reizen zien naar de diverse achtergrondkenmerken zien. Een 1 staat voor (helemaal) eens en een 5 voor(helemaal) oneens. De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn in de regel klein. Twee zaken vallen op: mannen vinden de kosten van het reizen en de milieuvriendelijkheid van hun reis minder belangrijk dan vrouwen. 11

Figuur 14 Stellingen over beleving, naar geslacht Bij mijn reizen wil ik zelf zoveel mogelijk bewegen Tijdens mijn reizen wil ik zo milieuvriendelijk mogelijk zijn Bij mijn reizen zijn de kosten belangrijk Ik kies altijd voor het zelfde vervoermiddel Tijdens mijn reizen is de reistijd belangrijk Man Vrouw Total Tijdens mijn reizen wil ik andere mensen ontmoeten Tijdens mijn reizen stel ik privacy op prijs 1 2 3 4 5 Jongeren scoren vooral op de milieuvriendelijkheid en het ontmoeten van andere mensen (figuur 15). Figuur 15 Stellingen over beleving, naar leeftijdsopbouw Bij mijn reizen wil ik zelf zoveel mogelijk bewegen Tijdens mijn reizen wil ik zo milieuvriendelijk mogelijk zijn Bij mijn reizen zijn de kosten belangrijk Ik kies altijd voor het zelfde vervoermiddel Tijdens mijn reizen is de reistijd belangrijk 18 tot 25 jaar 25 tot 35 jaar 35 tot 45 jaar 45 tot 55 jaar 55 tot 65 jaar 65 jaar en ouder' Totaal Tijdens mijn reizen wil ik andere mensen ontmoeten Tijdens mijn reizen stel ik privacy op prijs 1 2 3 4 5 Alleenstaanden vinden de milieuvriendelijkheid van reizen het minst belangrijk, de mensen met kinderen gaan het minst vaak voor hetzelfde type vervoermiddel (figuur 16). De kosten zijn voor geen van de groepen erg belangrijk. Figuur 16 Stellingen over beleving, naar huishoudenssamenstelling 12

Bij mijn reizen wil ik zelf zoveel mogelijk bewegen Tijdens mijn reizen wil ik zo milieuvriendelijk mogelijk zijn Bij mijn reizen zijn de kosten belangrijk Ik kies altijd voor het zelfde vervoermiddel Tijdens mijn reizen is de reistijd belangrijk ik woon alleen ik ben gehuwd/woon samen zonder thuiswonende kinderen ik ben gehuwd/woon samen met thuiswonende kinderen totaal Tijdens mijn reizen wil ik andere mensen ontmoeten Tijdens mijn reizen stel ik privacy op prijs 1 2 3 4 5 Figuur 17 Stellingen over beleving, naar hoofdbezigheid Bij mijn reizen wil ik zelf zoveel mogelijk bewegen Tijdens mijn reizen wil ik zo milieuvriendelijk mogelijk zijn Bij mijn reizen zijn de kosten belangrijk Ik kies altijd voor het zelfde vervoermiddel Tijdens mijn reizen is de reistijd belangrijk Tijdens mijn reizen wil ik andere mensen ontmoeten Baan (in loondienst) Zelfstandig ondernemer Huisvrouw/huisman Werkzoekend/ arbeidsongeschikt of anders uitkeringsgerechtigd Gepensioneerd/vut Totaal Tijdens mijn reizen stel ik privacy op prijs 1 2 3 4 5 Reizigers in de hoogste inkomensgroep geven aan het minst graag mensen te ontmoeten tijdens de reis. Ook hecht deze groep de minste waarde aan de koste van de reis. Figuur 18 Stellingen over beleving, naar inkomensverdeling 13

Bij mijn reizen wil ik zelf zoveel mogelijk bewegen Tijdens mijn reizen wil ik zo milieuvriendelijk mogelijk zijn Bij mijn reizen zijn de kosten belangrijk Ik kies altijd voor het zelfde vervoermiddel Tijdens mijn reizen is de reistijd belangrijk tot 1.300,- 1.300,- - 1.900,- 1.900 - tot 3.150,- meer dan 3.150,- Totaal Tijdens mijn reizen wil ik andere mensen ontmoeten Tijdens mijn reizen stel ik privacy op prijs 1 2 3 4 5 Hoger opgeleiden scoren in de regel lager op de stellingen, met uitzondering van de reistijd. Figuur 19 1 Stellingen over beleving, naar opleidingsniveau Bij mijn reizen wil ik zelf zoveel mogelijk bewegen Tijdens mijn reizen wil ik zo milieuvriendelijk mogelijk zijn Bij mijn reizen zijn de kosten belangrijk Ik kies altijd voor het zelfde vervoermiddel Tijdens mijn reizen is de reistijd belangrijk lager opgeleid middelbaar opgeleid hoger opgeleid Totaal Tijdens mijn reizen wil ik andere mensen ontmoeten Tijdens mijn reizen stel ik privacy op prijs 1 2 3 4 5 14

Bijlage: achtergrondkenmerken a panel Om te kijken hoe de samenstelling van het panel eruit ziet is hieronder voor een aantal achtergrondkenmerken de verhouding in het panel weergegeven. Wat betreft leeftijd zijn de mensen in het panel voor het merendeel ouder dan 45 jaar. De jongeren zijn wat ondervertegenwoordigd in het panel. Tabel 1 Leeftijdsopbouw panelleden In het panel In Twente N % N % 0 tot 18 jaar 4 1% 18 tot 25 jaar 15 2% 55225 11% 25 tot 35 jaar 44 7% 72372 15% 35 tot 45 jaar 71 11% 86587 18% 45 tot 55 jaar 126 20% 90023 18% 55 tot 65 jaar 201 32% 80015 16% 65 jaar en ouder' 168 27% 105989 22% Totaal 629 100% 490211 100% De mannen zijn oververtegenwoordigd in het panel. Tweederde van de panelleden is man. Tabel 2 Geslacht In het panel In Twente N % N % Man 404 64% 314535 50% Vrouw 225 36% 312051 50% Totaal 629 100% 626586 100% 15

Van een aantal gemeenten in Twente hebben we nog een zeer beperkt aantal panelleden. Dit gaat om Haaksbergen, Hengelo, Twenterand en Rijssen-Holten. De meeste panelleden komen uit Enschede, zij zijn daarmee oververtegenwoordigd in het panel. Tabel 3 In welke gemeente wonen de panelleden? In het panel In Twente N % N % Almelo 70 11% 72757 12% Borne 34 5% 21586 3% Dinkelland 31 5% 26073 4% Enschede 311 49% 158048 25% Haaksbergen 4 1% 24419 4% Hellendoorn 34 5% 35796 6% Hengelo 8 1% 80939 13% Hof van Twente 10 2% 35599 6% Losser 33 5% 22673 4% Oldenzaal 37 6% 32176 5% Rijssen-Holten 6 1% 37561 6% Tubbergen 20 3% 21206 3% Twenterand 5 1% 33929 5% Wierden 19 3% 23824 4% Zutphen 1 0% Diemen 1 0% Groningen 1 0% Nijmegen 1 0% Onbekend 3 1% Totaal 629 100,0 626586 100% De helft van het panel is hoger opgeleid. De groep lager opgeleiden is met 9 procent het kleinst. Tabel 4 Opleidingsniveau In het panel N % lager onderwijs/basisonderwijs 3 1% lager en middelbaar algemeen voortgezet onderwijs 33 5% lager beroepsonderwijs 16 3% middelbaar beroepsonderwijs 170 27% hoger algemeen voortgezet onderwijs 108 17% hoger beroeps- en wetenschappelijk onderwijs 299 48% Totaal 629 100% 16

Het merendeel van de panelleden is gehuwd of samenwonend. Van hen heeft tweederde geen kinderen en een derde wel. Tabel 5 Huishoudenssamenstelling In het panel N % ik woon alleen 99 16% ik woon alleen (zonder partner) met kinderen 9 1% ik ben gehuwd/woon samen zonder thuiswonende kinderen 321 51% ik ben gehuwd/woon samen met thuiswonende kinderen 167 27% ik woon bij mijn ouder(s)/verzorger(s) 15 2% anders 9 1% weet niet/wil niet zeggen 9 1% Totaal 629 100% De helft van de panelleden heeft een baan. Het aantal scholieren/studenten in het panel is 2 procent. Tabel 6 Voornaamste dagelijkse bezigheden In het panel N % Baan (in loondienst) 295 47% Zelfstandig ondernemer 41 7% Scholier/student 12 2% Huisvrouw/huisman 30 5% Werkzoekend/ arbeidsongeschikt of anders uitkeringsgerechtigd 37 6% Gepensioneerd/vut 186 30% Anders, namelijk: 24 4% Weet niet/geen antwoord 4 1% Totaal 629 100% Een kwart van de panelleden heeft een netto huishoudeninkomen van meer dan 3.150,- per maand. Het aandeel panelleden met een laag huishoudensinkomen is relatief klein. Tabel 7 Netto huishoudinkomen per maand In het panel N % minder dan 950 15 2% tussen 951 en 1.300 42 7% 17

tussen 1.301 en 1.900 90 15% tussen 1.901 en 3.150 167 28% meer dan 3.150 149 24% geen antwoord 166 24% Totaal 629 100% De panelleden beschikken bijna allemaal over één of meer auto s Tabel 8 Hoeveel auto s zijn er aanwezig in uw huishouden? N % 0 60 9% 1 397 67% 2 139 21% 3 9 2% 4 3 1% 5 3 1% 10 1 0% Totaal 612 100% Zestien procent van het panel beschikt over één of meer lease-auto s Tabel 9 Hoeveel leaseauto s zijn er aanwezig in uw huishouden? N % 0 322 84% 1 59 15% 2 3 1% Totaal 395 100,0 18