Hoofdstuk 21. Mobiliteit

Transcriptie

1 Hoofdstuk 21. Mobiliteit Samenvatting Om meer inzicht te krijgen in de mobiliteit van Leidenaren is dit jaar in de Stadsenquête voor het eerst gevraagd om voor één dag alle verplaatsingen van die dag aan te geven. Gemiddeld maken Leidenaren 2,8 verplaatsingen per dag. Het gemiddeld aantal kilometers dat de Leidenaren hierbij op een dag afleggen bedraagt 38 kilometer. Doorrekening leert dat volwassen Leidenaren van 18 jaar en ouder dagelijks lopend, fietsend met de auto of het openbaar vervoer (OV) ruim verplaatsingen maken en dat de Leidenaren hierbij gezamenlijk dagelijks 3,5 miljoen kilometers afleggen. Bij de meeste verplaatsingen gaat het om boodschappen doen en winkelen. Andere belangrijke redenen zijn werk en hobby s/sport/uitgaan. Ongeveer drie op de tien verplaatsingen vindt plaats binnen de eigen omgeving, twee op de tien verplaatsingen hebben het centrum van Leiden als einddoel, 16% een locatie elders in Leiden en circa een derde een plaats buiten Leiden. Op werkdagen ligt het aantal verplaatsingen wat hoger dan in het weekend. De piek in verplaatsingen ligt op werkdagen tussen en uur en op weekenddagen iets eerder: tussen uur en uur. Logischerwijs waren de volgende resultaten te verwachten: naar het werk vertrekt men veelal s ochtends tussen zeven en negen. Boodschappen en winkelen gebeuren de hele dag, maar wat vaker rond uur, uur en uur. Verplaatsingen voor hobby s en verenigingen vinden wat vaker plaats aan het begin van de avond. Grafiek S21: Vertrektijdstip reizen (in % totaal aantal verplaatsingen) 12,0% 11,0% 10,0% 9,9% 9,1% 7,9% 7,3% 6,8% 7,1% 6,8% 5,3% 5,4% 5,8% 5,1% 5,5% 5,9% 6,0% 4,7% 4,4% 4,1% 2,4% 0,8% 0,9% 0,6% 0,3% 6,5% 6,5% 4,4% 4,3% 3,8% 3,5% 2,9% 2,5% 2,1% 1,5% 1,2% 0,9% 0,6% 1-4 uur s nachts 5-6 uur s ochtends 7 uur s ochtends 8 uur s ochtends 9 uur 10 uur 11 uur 12 uur 13 uur werkdag 14 uur 15 uur weekenddag 16 uur 17 uur 18 uur 19 uur 20 uur 21 uur 22 uur 23 uur 24 uur s nachts De meeste verplaatsingen worden met de fiets (37%) of auto (35%) afgelegd. Naarmate de reisafstand toeneemt, neemt het gebruik van de auto en de trein toe. Dit verklaart ook het relatief hoge aantal verplaatsingen per trein naar het werk. Voor het werk wordt gemiddeld ook de grootste afstand afgelegd. Van alle Leidenaren komt 14% bij één of meerdere verplaatsingen binnen Leiden knelpunten tegen. Men noemt onder andere de verkeersdrukte op de Lammenschansweg/plein/brug, de Willem de Zwijgerlaan en de Hoge Rijndijk, de verkeersdrukte in het algemeen en openstaande bruggen. In hoofdstuk 23 wordt meer uitgebreid ingegaan op de bereikbaarheid binnen Leiden en de ervaren knelpunten. 1

2 Vragenlijst Het volgende vragenblok gaat over de mobiliteit en bereikbaarheid binnen Leiden. 1. Allereerst willen we u vragen of er in uw huishouden een of meer auto s aanwezig zijn? Ja, 1 Ja, 2 Ja, 3 of meer Nee 2. Om te meten hoeveel reizen Leidenaren dagelijks maken, waarheen en met welk vervoermiddel vragen wij u naar alle verplaatsingen die u gisteren heeft gemaakt. Een reis naar een winkelcentrum is twee verplaatsingen, een rondje met de hond wandelen is 1 verplaatsing. Begon gisteren uw dag in uw eigen huis of elders? Thuis Elders, nl Eigen wijk/district / Centrum van Leiden/ Elders in Leiden, niet eigen wijk, niet centrum/ Buiten Leiden 3. Hoe laat ongeveer ging u gisteren voor het eerst de deur uit.. invullen schema Ben gisteren de deur niet uit geweest vraag overslaan a) Verplaatsing b) Tijdstip vertrek c) Eindpunt reis (als rondje dan zelfde als startpunt) 1. Thuis 2. Eigen wijk/district 3. Centrum van Leiden 4. Elders in Leiden 5. Buiten Leiden d) Motief van de reis 1. Van en naar werk 2. Zakelijk bezoek in werksf. 3. Diensten/pers. verzorging 4. Winkelen/boodschappen 5. Onderwijs/cursus/school 6. Visite/logeren 7. Sociaal recreatief (hobby, club) 8. Toeren/wandelen 9. Overige motieven e) Reisafstand f) Hoofdvervoermiddel 11. Auto 13. (Brom)fiets 14. Lopend 15. Bus/tram/metro 16. Trein 17. Motor/scooter 19. Anders 1 uur Km 2 uur Km 3 uur Km 4 uur Km 5 uur Km 6 uur Km 7 uur Km 8 uur Km 4. Heeft u bij een of meer verplaatsingen problemen ondervonden tijdens de reis binnen Leiden? ja Bij hoeveel verplaatsingen? stuks Wat waren de knelpunten? nee 2

3 Uitkomsten Om meer inzicht te krijgen in de mobiliteit van Leidenaren is de Leidenaren gevraagd voor één dag (via een internetvragenlijst) het aantal verplaatsingen op die betreffende dag aan te geven. Het is de eerste keer dat in Leiden het feitelijk mobiliteitsgedrag op deze wijze in een Stadsenquête gemeten wordt. In de eerste paragraaf van dit hoofdstuk wordt gekeken naar het aantal verplaatsingen en de totale afstand die hierbij wordt afgelegd. Vervolgens wordt meer specifiek op de verplaatsingen zelf ingegaan. Achtereenvolgens komen aan bod het reismotief, de afgelegde afstand per verplaatsing en de gebruikte vervoermiddelen. In de laatste paragraaf wordt ingegaan op eventuele knelpunten die Leidenaren op die dag hebben ondervonden bij verplaatsingen binnen Leiden. De respondenten is steeds gevraagd naar hun verplaatsingen op de dag voorafgaand aan het invullen van de vragenlijst Aantal verplaatsingen per dag en totaal aantal afgelegde kilometers Bijna negen op de tien Leidenaren heeft zich op de dag voorafgaand aan het invullen van de vragenlijst minimaal één keer verplaatst, circa eenderde heeft zich vier keer of vaker verplaatst. Het gemiddelde voor alle Leidenaren ligt op 2,8 verplaatsingen. Het gemiddeld aantal kilometers dat de Leidenaren hierbij op een dag afleggen bedraagt 38 kilometer. Als alleen gekeken wordt naar de Leidenaren die zich één keer of vaker hebben verplaatst, stijgt het gemiddeld aantal verplaatsingen tot 3,2 en de gemiddelde afgelegde afstand tot 43 kilometer. Doorrekening leert dat volwassen Leidenaren van 18 jaar en ouder dagelijks lopend, fietsend met de auto of het OV ruim verplaatsingen maken en dat de Leidenaren gezamenlijk dagelijks 3,5 miljoen kilometers afleggen. Tabel 21.1a: Aantal verplaatsingen per dag Tabel 21.1b: Per dag afgelegde kilometers per dag Gem. aantal verplaatsingen per (alle Leidenaren) 2.8 Gem. afgelegde dagelijkse km s (alle Leidenaren) 38 km Gemiddeld over alle mobiele personen* 3.2 Gemiddeld over alle mobiele personen* 43 km 0 verplaatsingen 12% 0 km/ geen verplaatsing 12% 1 verplaatsing 3% Tot 1 km 1% 2 verplaatsingen 36% 1-3 km 4% 3 verplaatsingen 19% 3-5 km 6% 4 verplaatsingen 18% 5-10 km 20% 5 verplaatsingen 5% km 15% 6 verplaatsingen 6% km 18% 7 of meer verplaatsingen 3% Meer dan 50 km 24% 100% 100% *Iedereen met één of meer verplaatsingen Ruwweg vindt drie op de tien verplaatsingen plaats binnen de eigen omgeving. Circa twee op de tien verplaatsingen hebben het centrum van Leiden als einddoel, 16% een locatie elders in Leiden en circa een derde een plaats buiten Leiden. Op werkdagen ligt het aantal verplaatsingen wat hoger dan in het weekend. Naar doelgroep is te zien dat het aantal verplaatsingen en het aantal afgelegde kilometers het laagst ligt voor 65-plussers en lager opgeleiden. 3

4 Tabel 21.1c: Gemiddeld aantal dagelijkse verplaatsingen en totaal afgelegde dagelijkse afstand (in % alle Leidenaren) Verpl. Km s Verpl. Km s Verpl. Km s Totaal alle Leidenaren 2,8 38 km Stadsdeel Dag Midden 3,4 47 km Werkdag 3,0 40 km Leeftijd Noord 2,5 28 km Weekenddag 2,4 33 km jaar 3,3 33 km Zuid 2,9 42 km jaar 3,0 47 km West 2,5 32 km Opleidingsniveau jaar 2,9 32 km Lager 2,1 25 km jaar 2,6 47 km Sekse Middelbaar 3,0 36 km 65+ 2,3 20 km Man 2,7 43 km Hoger 2,9 43 km Vrouw 3,0 33 km 21.2 Vertrektijdstippen van alle dagelijkse reizen Van de ruim verplaatsingen die Leidenaren dagelijks maken, vertrekken er op werkdagen circa 22% tussen uur en uur. Op weekenddagen ligt de spits iets eerder, dan vinden de meeste verplaatsingen plaats tussen uur en uur. Verder leren de resultaten vaak verwachte resultaten: naar het werk vertrekt men veelal tussen 7.00 uur en 9.00 uur s ochtends. Boodschappen en winkelen vinden de hele dag door plaats, maar wat vaker rond uur, uur en uur. Verplaatsingen voor hobby s en verenigingen vinden eveneens gedurende de hele dag door plaats, echter wat vaker tussen uur en uur. Grafiek 21.2: Vertrektijdstip reizen (in % totaal aantal verplaatsingen) 12,0% 11,0% 10,0% 9,9% 9,1% 7,9% 7,3% 6,8% 7,1% 6,8% 5,3% 5,4% 5,8% 5,1% 5,5% 5,9% 6,0% 4,7% 4,4% 4,1% 2,4% 0,8% 0,9% 0,6% 0,3% 6,5% 6,5% 4,4% 4,3% 3,8% 3,5% 2,9% 2,5% 2,1% 1,5% 1,2% 0,9% 0,6% 1-4 uur s nachts 5-6 uur s ochtends 7 uur s ochtends 8 uur s ochtends 9 uur 10 uur 11 uur 12 uur 13 uur werkdag 14 uur 15 uur weekenddag 16 uur 17 uur 18 uur 19 uur 20 uur 21 uur 22 uur 23 uur 24 uur s nachts 21.3 Motief verplaatsingen Het motief voor de meeste verplaatsingen is het doen van boodschappen en om te winkelen. Andere belangrijke motieven zijn werk en hobby s, sport, uitgaan, etcetera. In onderstaande grafiek worden de resultaten naar type dag uiteengezet. 4

5 Grafiek 21.3: Motief verplaatsingen (in % totaal aantal verplaatsingen, excl. reizen naar huis) Winkelen/boodschappen Naar het werk Hobby club/sport/uitgaan/enz Visite/logeren Toeren/wandelen/hond uitlaten Onderwijs/cursus/school Zakelijk dienstreis Diensten/persoonlijke verzorging Overige motieven 9% 8% 12% 9% 8% 12% 5% 6% 1% 3% 4% 2% 3% 3% 2% 11% 10% 15% 25% 23% 18% 21% 10% 16% 16% 17% 30% Totaal Werkdag Weekenddag 0% 10% 20% 30% 40% 50% 21.4 Afstand per verplaatsing De gemiddelde afgelegde afstand per verplaatsing ligt op 13 kilometer. Bij twee op de tien verplaatsingen betreft het een afstand van een kilometer of minder, terwijl in 18% van de gevallen de afgelegde afstand meer dan 20 kilometer bedraagt. Voor verplaatsingen naar het werk wordt gemiddeld genomen de grootste afstand afgelegd. Tabel 21.4: Afgelegde afstand per verplaatsing (in % totaal aantal verplaatsingen) Totaal Werk Winkel Hobby/ club/ vereniging Overige redenen Naar huis* Gem. aantal km per verplaatsing 13 km 21km 4 Km 9 km 15 km 15 km Tot 1 km 21% 7% 37% 22% 16% 22% 1-3 km 27% 14% 33% 25% 31% 27% 4-6 km 15% 14% 15% 17% 15% 15% ca. 10 km 10% 14% 9% 15% 9% 9% ca. 20 km 9% 18% 4% 7% 9% 9% km 12% 25% 1% 12% 12% 12% Meer dan 100 km 6% 8% 1% 2% 8% 6% *Kan de terugreis van allerlei motieven zijn 100% 100% 100% 100% 100% 100% 21.5 Gebruikte vervoermiddel De meeste verplaatsingen worden met de fiets of auto afgelegd. Naarmate de reisafstand toeneemt, neemt het gebruik van de auto en de trein toe. Dit verklaart ook het relatief hoge gebruik van de trein bij verplaatsingen naar het werk. In de volgende paragraaf is ook te zien dat hiervoor gemiddeld de grootste afstand moet worden afgelegd. 5

6 Grafiek 21.5: Gebruikte vervoermiddel (in % totaal aantal verplaatsingen, naar huis kan de terugreis allerlei motieven hebben) Totaal 35% 37% 19% 2% 6% Afgelegde afstand 1-3 km 16% 48% 34% 4-8 km 38% 52% 7% 2% 9-15 km 68% 19% 2% 5% 4% > 15 km 60% 7% 3% 25% 5% Motief Werk 39% 34% 2% 3% 18% 4% Winkel 26% 44% 27% Hobby/ vereniging 31% 46% 18% 3% 1% Overige redenen 37% 26% 27% 2% 5% 3% Naar huis 36% 39% 14% 2% 8% Auto Fiets Lopend Bus Trein Anders 21.6 Knelpunten bij verplaatsingen binnen Leiden Van alle Leidenaren heeft 14% bij één of meerdere verplaatsingen binnen Leiden knelpunten ondervonden. Genoemd wordt hierbij ondermeer de verkeersdrukte bij Lammenschansweg/plein/brug (10x), Willem de Zwijgerlaan (9x) en de Hoge Rijndijk (5x), de verkeersdrukte in het algemeen (8x) en openstaande bruggen (5x). In paragraaf 23.1 wordt meer uitgebreid ingegaan op de bereikbaarheid binnen Leiden en de ervaren knelpunten. Tabel 21.6: Knelpunten ondervonden bij verplaatsingen binnen Leiden Ja, bij één verplaatsing 7% Ja, bij meerdere verplaatsingen 7% Nee 80% Geen verplaatsing binnen Leiden 6% 100% 6