Bereikbaarheid. Hoofdstuk Inleiding

Transcriptie

1 Hoofdstuk 9 Bereikbaarheid 9.1 Inleiding Leiden heeft 349 kilometer weg op het grondgebied, waarvan 332 gemeentelijk, 4 provinciaal en 13 rijksweg. Hierop vinden dagelijks veel verkeersbewegingen plaats. Te voet, op de fiets, met de auto of met het openbaar vervoer. Dit hoofdstuk gaat in op de verschillende manieren van vervoer en het gebruik dat Leidenaren en anderen daarvan maken. Daarnaast is er aandacht aan het parkeren van fiets en auto. Achtereenvolgens komen aan de orde: 9.2 Keuze vervoermiddel 9.3 Fietsgebruik 9.4 Openbaar vervoer 9.5 Autobezit 9.6 Parkeren 9.7 Trends en ontwikkelingen Samenvatting Leidenaren gebruiken binnen de stad meestal de fiets om hun bestemming te bereiken. Dagbezoekers nemen naar Leiden vaker de trein en minder vaak de auto dan naar andere steden. 92% van de Leidenaren heeft een fiets en 77% gebruikt hem minimaal wekelijks. Het aantal treinreizigers op Leiden Centraal steeg van 1995 tot 2007 en is daarna gedaald. Het aantal busreizigers via Connexxion in Leiden en Bollenstreek is sinds 2008 gedaald. In Leiden bezit men gemiddeld minder auto s per inwoner dan in Nederland. Sinds 2009 is Leids autobezit afgenomen. Er is een opmars van hybride auto s in Leiden. 67% van de Leidenaren vindt parkeermogelijkheden bij huis goed of voldoende. 32% van de Leidenaren ondervindt vaak parkeerproblemen in hun buurt Staat van Leiden

2 9.2 Keuze vervoermiddel Voor verschillende bestemmingen gebruiken mensen verschillende vervoerwijzen. In de Stadsenquête is gevraagd welk vervoermiddel mensen gebruiken als ze bepaalde activiteiten ondernemen. Het blijkt dat men om te winkelen in de Leidse binnenstad in 61% van de gevallen de fiets gebruikt. Voor de dagelijkse boodschappen gebruiken Leidenaren ook meestal de fiets. Om naar werk of studie te gaan neemt men in 30% van de gevallen de auto en in 13% de trein. Dit laatste hangt natuurlijk ook af van de afstand tot het werk. Vervoermiddel dat wordt gebruikt om grootste afstand af te leggen Fiets Auto OV Lopend Anders Winkelen in binnenstad Leiden 61% 7% 21% Dagelijkse boodschappen 53% 23% 1% 19% 4% Werk of studie 47% 30% 13% 3%7% Bron: Stadsenquête Leiden 2009 In het Continu Vakantie Onderzoek - onderdeel toeristisch bezoek aan steden - wordt bezoekers uit Nederland gevraagd met welk vervoermiddel zij een dagbezoek aan een stad afleggen. Bezoekers aan Leiden nemen in 41% van de gevallen de auto. Gemiddeld is dit 58% in alle steden die deelnemen aan het CVO. Als mensen naar Leiden gaan nemen ze vaker dan gemiddeld de trein of fiets. Vervoermiddel dat wordt gebruikt om een dagbezoek af te leggen Dagbezoek aan Leiden Dagbezoek aan alle steden anders; fiets ; 8% anders; 10% fiets; 4% trein; 28% trein; 39% Leiden Alle steden auto; 41% auto; 58% Bron: Continu Vakantie Onderzoek Staat van Leiden 2012

3 9.3 Fietsgebruik Van de volwassen Leidenaren heeft 92% een fiets. 77% gebruikt hem minimaal wekelijks en 62% zelfs vrijwel dagelijks. Vrouwen pakken vaker de fiets dan mannen. De fiets wordt vooral gebruikt voor het doen van boodschappen of als vervoermiddel naar werk, school, binnenstad of station. Per leeftijdsklasse zijn er verschillen. Zo gebruiken 35-plussers de fiets relatief vaak om boodschappen te doen, jarigen om hun kinderen naar school te brengen en 55-plussers om tochtjes te maken. Redenen om voor ritten binnen Leiden de fiets te nemen zijn dat het snel en handig is en je met de auto meer parkeerproblemen hebt. Redenen om de auto te nemen (bij normale weersomstandigheden) zijn de hoeveelheid bagage en de afstand. Frequentie fietsgebruik inwoners naar leeftijd jr 13% 14% 61% jr 4% 13% 18% jr 17% 60% totaal 8% % heb geen fiets niet wekelijks wekelijks (vrijwel) dagelijks Bron: Stadsenquête Leiden 2009 In de Stadsenquête van 2009 is fietsers gevraagd welke ergernissen zij onderweg tegenkomen. Bovenaan staan vaak of lang wachten bij verkeerslichten (42% ergert zich hier vaak aan) en het gedrag van andere weggebruikers (37%). 9.4 Openbaar vervoer Het gebruik van de bus wordt gemeten in reizigerskilometers per jaar. In onderstaande grafiek staat het totale busgebruik in een gebied dat ruimer is dan alleen Leiden. Immers, buslijnen houden niet op bij de stadgrens. Het blijkt dat na het topjaar 2008 het aantal busreizigers is gedaald. Aantal reizigerskilometers concessiegebied Duin- en Bollenstreek / Leiden (x duizend) Bron: Connexxion Staat van Leiden

4 In Leiden bevinden zich drie treinstations: Leiden Centraal, Leiden Lammenschans en De Vink. In de afgelopen twintig jaar is het aantal reizigers op Leiden Centraal en Leiden Lammenschans toegenomen, dat op De Vink is constant gebleven. Leiden Centraal stond in 2009 op de vijfde plek van alle treinstations in Nederland, na Utrecht-, Amsterdam-, Rotterdam- en Den Haag Centraal en voor Schiphol. Aantal in- en uitstappende reizigers op een gemiddelde werkdag op Leidse treinstations Leiden Lammenschans De Vink Leiden Centraal Bron: NS Reizigers 9.5 Autobezit Leidenaren bezitten in 2012 in totaal personenauto s; dat is gemiddeld ruim zeventig per 100 huishoudens en 37 auto s per 100 inwoners. In heel Nederland is het vergelijkbare cijfer 47 per 100 inwoners. In Nederland zijn tien gemeenten met relatief minder autobezit dan in Leiden (Amsterdam het minst met 29 auto s per 100 inwoners). Het autobezit in Leiden is sinds 2009 afgenomen. Ontwikkeling aantal personenauto s per 100 inwoners Nederland 0 Leiden Bron: CBS 84 Staat van Leiden 2012

5 Per is er veel verschil in Leiden. In de Stevenshof is het autobezit het hoogst (39 auto s per 100 inwoners in 2011) en in Binnenstad-Zuid het laagst (23 auto s per 100 inwoners). 9 Aantal personenauto s per 100 inwoners per Binnenstad- Zuid Binnenstad- Noord Stations Leiden-Noord Roodenburger Bos- en Gasthuis Mors Boerhaave Merenwijk Stevenshof Bron: CBS Veruit de meeste personenauto s in Leiden (83%) hebben een benzinemotor. Het aantal auto s met een LPG-installatie daalt de laatste jaren, maar we zien een opmars van het aantal hybride auto s. In 2011 reden 18 auto s in Leiden op aardgas (CNG). Personenauto s naar brandstofsoort Benzine Diesel LPG Hybride Elektrisch CNG Totaal Bron: CBS, via Omgevingsdienst West-Holland 9.6 Parkeren Leiden kent een gebied waarin betaald parkeren geldt. Dat wordt het parkeerrestrictiegebied genoemd. Daarnaast zijn er sinds 1 januari 2012 zes blauwe zones in gebruik genomen. Daarin kan binnen bepaalde tijdsintervallen slechts een beperkte tijd worden geparkeerd. Het parkeerareaal in het parkeerrestrictiegebied bestaat per 31 december 2011 uit automaatplaatsen, plaatsen voor vergunninghouders en 415 overige plaatsen op straat. Daarnaast zijn er plaatsen in openbare parkeergarages en 750 plaatsen op het Haagwegterrein. In 2012 wordt de Morspoortgarage in gebruik genomen. 9 De aantallen per kunnen niet worden vergeleken met het aantal voor geheel Leiden. Er zijn in Leiden namelijk ongeveer zesduizend personenauto s die op een postbusnummer staan geregistreerd. Deze tellen wel mee in het totaal van Leiden, maar zijn niet toegewezen aan één van de en. Staat van Leiden

6 In de Stadsenquête wordt Leidenaren met een auto gevraagd hoe zij de parkeermogelijkheden bij hun huis beoordelen. Het gaat dan om mensen die niet op eigen terrein kunnen parkeren. Tweederde vindt dit goed of voldoende als het gaat om een plek voor hun eigen auto. Ruim de helft vindt de parkeermogelijkheden voor bezoek goed of voldoende. In de Stevenshof en Leiden Noord is men het minst tevreden over parkeermogelijkheden voor de eigen auto en in de Merenwijk en het Bos- en Gasthuis het meest tevreden. Beoordeling door autobezitters van parkeermogelijkheden in openbare ruimte bij huis voor zichzelf goed; 3 voldoende; 32% m atig; 20% slecht; 13% voor bezoekers goed; 23% voldoende; 29% matig; 2 slecht; 23% Bron: Stadsenquête Leiden 2011 De Veiligheidsmonitor vraagt inwoners hoe vaak ze vinden dat parkeerproblemen voorkomen. Rond de 30% vindt dat zo n probleem zich vaak voordoet in hun buurt. Ter vergelijking: gemiddeld in Nederland bedraagt dat cijfer 24%; in de G32 28%. Per zijn er grote verschillen. In Leiden Noord en de Stevenshof komen parkeerproblemen het vaakst voor. Ontwikkeling percentage inwoners dat vindt dat buurtprobleem parkeerproblemen voorkomt kom t vaak voor komt soms voor komt (bijna) nooit voor geen mening % 2 37% % 28% 3 6% % 27% 38% % 29% 33% Bron: Veiligheidsmonitor Percentage inwoners dat vindt dat buurtprobleem parkeerproblemen vaak voorkomt per 57% 52% 21% 27% 14% 30% 2 31% 28% 26% Binnen stad-zuid Binnen stad-noord Stations Leiden- Noord Rooden burgerd. Bos- en Gasthuisd. Mors Boerhaave Merenwijk Stevenshof Bron: Veiligheidsmonitor Staat van Leiden 2012

7 9.7 Trends en ontwikkelingen Op het gebied van bereikbaarheid en mobiliteit zijn verschillende trends te onderkennen. Bronnen voor onderstaande trends zijn Sociaal en Cultureel Planbureau, ANWB en Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Mobiliteit zal toenemen. De fysieke, economische en sociale grenzen vallen weg. Veel Nederlanders verruimen de blik en streven steeds vaker naar een tweede huis in een ander land. Een trend als intensivering betekent volle agenda s en lange dagen. Uniek ten opzichte van vorige generaties is dat we onze dagen helemaal vullen, met werk, hobby s en vrienden. Dit gaat gepaard met mobiliteit. Het aandeel 65-plussers stijgt naar bijna een kwart van de bevolking in Zij zullen langer doorwerken. Ook bezitten ze vaker (80% van de 65-plussers) een auto, waarmee ze meer op vakantie gaan of op weg zijn naar vrijwilligerswerk of de sportclub. Een kans voor het openbaar vervoer is de upgrade van deze vervoerwijze. In de bus en tram zien we nog amper groei. Het OV wordt voor (allochtone) stedelingen minder aantrekkelijk door welvaartsstijging en suburbanisatie. Het is niet alleen het imago: meer op maat gesneden en betaalbare voorzieningen zijn nodig. Kansen voor de fiets zijn er ook nu al gaat een kwart van de verplaatsing per fiets. Door de e-bike ook voor jongeren aantrekkelijk te maken en het imago (gevaarlijk, afbreuk status) te verbeteren, is meer mogelijk. Goede fietsroutes en fietsenstallingen helpen ook. Vergroening. In de binnensteden wordt de volledig elektrische aandrijving dominant: openbaar vervoer-, taxi- en transportbedrijven investeren er al volop in. Consumenten zullen eerder overgaan op hybride en plug-in hybride auto s, omdat een grote actieradius voor hen belangrijk blijft. Als gevolg van vergrijzing, individualisering, drukker wordende Randstad en intensievere dagbestedingen, zal het autogebruik ook in Leiden gestaag groeien (zij het door de kredietcrisis minder snel dan voorheen). Meer informatie? bijvoorbeeld Meer informatie over Bereikbaarheid vindt u op Voor rapporten: klik op Onderzoeksbank Voor tabellen: klik op Leiden in cijfers Feitenblad autobezit in Leiden Jongerenpanel over fietsparkeren Stadsenquête over mobiliteit Staat van Leiden