Werkkrten GIGO 1184 Elektriiteit Set PMOT 2006 1
Informtie voor de leerkrht Elektriiteit is één vn de ndhtsgeieden ij de nieuwe kerndoelen voor ntuur en tehniek: 42 De leerlingen leren onderzoek doen n mterilen en ntuurkundige vershijnselen, zols liht, geluid, elektriiteit, krht, mgnetisme en tempertuur. Gigo heeft een 3-tl sets speil voor dit onderwerp, wrij de leerlingen op een veilige mnier lle omponenten vn elektriiteit leren kennen. Het ouwen vn stroomkringen gt in zo n kort mogelijk tijd, zodt er zo veel mogelijk tijd kn worden esteed n het leer moment. Alle elementen kunnen steeds weer geruikt worden, zodt er niet iedere keer nieuwe onderdelen gekoht hoeven te worden. Er wordt veilig met lgstroom gewerkt met mximl 2 AA tterijen. De volgende onderwerpen worden ehndeld: Symolen elektriiteit/stroomkring. Stroomgeleiding: wt geleid stroom wel en wt niet. Seriële stroomkring: 1 of 2 lmpen in lijn veronden met de tterij. Btterijen serieel: meer stroom, verdueling Voltge. Btterijen prllel: Gelijklijvende Voltge. Prllelle stroomkring: 2 lmpen n elkr gekoppeld of eide diret n de tterij. Geruik vn een motor. Experimenteren met stroomkringen. De vrg die u ls leerkrht kunt stellen is: Wt geeurt er en kun je dit verklren. Kun je in jouw omgeving iets edenken dt zo werkt? Geef kinderen v. een opdrht: Zoek op internet nr onderwerpen ls stroom, stroomgeleiding, hoe wordt stroom gemkt enz. ls onderzoeksvrg Hierdoor worden de leerlingen uitgedgd n te denken over stroom en de toepssing in de direte omgeving. De kleuren vn de vershillende onderdelen in de vershillende sets kunnen vriëren vn trnsprnt nr de kleuren zols ij de vooreelden, mr vershillen niet in funtie. Deze Gigo sets zijn enkele vn de vele tehnieksets uit het PMOT progrmm. Voor het hele PMOT ssortiment zie www.pmot.nl PMOT Torenstrt 13 9679 BN Sheemd tel 0597 591596 fx 0597 591938 e-mil info@pmot.nl Alle rehten voorehouden. Niets uit deze uitgve mg worden verveelvoudigd, opgeslgen in een geutomtiseerd gegevensestnd of openr gemkt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronish, mehnish door fotokopieën, opnmen of ndere mnier, zonder voorfgnde shriftelijke toestemming vn PMOT PMOT 2006 2
Antwoorden Opdrht 1 d e Ik zie: onderdelen 2 grondplten 2 verindingsstukjes 1 tterij 1 rode drd/drden 2 zwrte drd/drden 1 lmpje(s) De lmp rndt/rndt niet. De losse onderdelen vormen smen een gesloten/open kring. De lmp rndt/rndt niet. De losse onderdelen vormen smen een gesloten/open kring. Opdrht 2 Met een potlood ertussen rndt de lmp wel/niet. Let op! Het ntwoord kn hier eide zijn. Als de leerling de stroomkring vi het hout vn het potlood proeert te sluiten, dn lukt dit niet en rndt de lmp niet. Mr ls de leerling ehter de stroomkring proeert te sluiten vi de stift, dn lukt dit wel en rndt de lmp. Met de shr ertussen rndt de lmp wel/niet. Opdrht 3 Geleiders Isoltoren fietssleuteltje ppier Opdrht 4 - PMOT 2006 3
Opdrht 5 Ik zie: 1 Stroomron of spnningsron 2 4 geleiders of stroomdrden 3 2 lmpjes 4 1 shkelr Opdrht 6 Met een shkelr kn ik de stroomkring sluiten of open mken en de lmp n en uit zetten. Opdrht 7 nee minder fel De elektriiteit verdeeld zih over de twee lmpjes Opdrht 8 even fel feller feller d geen Opdrht 9 Lmpjes rnden minder fel ls ik de twee tterijen prllel plts. Opdrht 10 rndt de lmp fel rnden de twee lmpjes minder fel fel minder fel Opdrht 11 niet zo fel feller d niet zo fel Opdrht 12 3 Opdrht 13 rnden meer energie PMOT 2006 4
Opdrht 14 1 Gt de motor hrder drien Brndt het ndere lmpje feller Opdrht 15 Tek 1 Tek 2 Tek 3 PMOT 2006 5
Stroomkringen Opdrht 1 Elektriiteit moet kunnen stromen d e Bekijk de opstelling hiernst. Vul de lijst verder in: Ik zie onderdelen 2 grondplten 2 verindingsstukjes 1 tterij.. rode drd/drden.. zwrte drd/drden.. lmpje(s) Pk de onderdelen die je nodig het en ouw de opstelling n. Hou de rode en zwrte drd niet tegen elkr. Wt zie je? Streep door wt niet goed is: De lmp rndt/rndt niet. De losse onderdelen vormen smen een gesloten/open kring. Druk de rode en de zwrte drd tegen elkr. Wt zie je? Streep door wt fout is: De lmp rndt/rndt niet. De losse onderdelen vormen smen een gesloten/open kring. Wt he je geleerd? Als de stroomkring gesloten is, dn kun je de elektriiteit geruiken. Opdrht 2 Sommige mterilen lten elektriiteit door Pk een potlood en een shr. Houd het potlood tussen de rode en de zwrte drd. Kijk nr de onderstnde feelding. Vul in: Met een potlood ertussen rndt de lmp wel/niet. Doe hetzelfde met de shr.vul in: Met de shr ertussen rndt de lmp wel/niet. Wt he je geleerd? Sommige mterilen lten elektriiteit wel door. Je zegt: Deze mterilen geleiden elektriiteit. Je noemt die mterilen: geleiders Sommige mterilen lten geen elektriiteit door. Je zegt: deze mterilen geleiden elektriiteit niet. Je noemt die mterilen: isoltoren PMOT 2006 6
Opdrht 3 Een mooie lijst Zoek uit welke mterilen elektriiteit geleiden. En welke niet. Vul de lijst in. Geleiders Isoltoren PMOT 2006 7
Symolen Bij het werken met stroom en stroomkringen geruik je symolen. Symolen zijn eenvoudige tekeningen. Deze zijn vn hndig, omdt iedereen weet wr je het over het. Iedereen weet dn hoe je stroomkringen ouwt en wr de onderdelen moeten komen. De onderdelen kunnen zijn: tterijen, lmpen, shkelrs, enz. Deze symolen zijn stndrd en drom door iedereen egrijpr. Opdrht 4 Symolen mken het overzihtelijk Bekijk de Gigo-set en zoek de vershillende onderdelen. Leg die onderdelen op de goede plts in het shem. Nm Foto Symool Stroomron of spnningsron Stroomdrd Shkelr Lmp Motor Opdrht 5 lleml onderdelen Welke onderdelen herken je in dit shem: Ik zie: 1 2 3 4 PMOT 2006 8
Opdrht 6 nu zelf tekenen en uitproeren Teken vn de opstelling het shem. Bouw deze opstelling n. Zet de lmp n en uit. Geruik drvoor de shkelr. Mk onderstnde zin f. Geruik de woorden: stroomkring, open mken, sluiten, lmp n en uitzetten. Met een shkelr kn ik...... d Hl deze opstelling weer uit elkr. PMOT 2006 9
In serie Opdrht 7 Bouwen en uitproeren Bouw deze opstelling Plts nu een shkelr in de stroomkring. Hoe rndt de lmp nu? Heeft de shkelr invloed op de felheid vn het liht vn de lmp? J/nee Vervng de shkelr door een lmpje. Streep door wt niet goed is. De lmpen rnden feller/minder fel. Hoe komt dt denk je?... PMOT 2006 10
Opdrht 8 Btterijen in een rij Bouw de opstelling die je hiernst ziet. Streep door wt niet goed is: Brnd de lmp feller/even fel/minder fel ls in de vorige opdrht? Plts er een lmpje en een shkelr ij. Hoe rnden de lmpen nu? De lmpjes rnden feller/even fel ls in de vorige opdrht Hl één tterij weg, sluit de stroomkring en vul de onderstnde zin in: Met twee tterijen rnden twee lmpjes. dn met één tterij. d Bouw onderstnde shkeling n en vul het goede ntwoord in. Kies uit: wel, geen. Als ik de tterij vn plts vernder mkt dt. vershil. Wt he je geleerd? Als ik twee lmpjes op één tterij nsluit rnden eide lmpjes minder fel. De elektriiteit uit de tterij wordt verdeeld over de twee lmpjes. Als ik twee tterijen hter elkr zet, rnden de lmpjes feller. De lmpjes stn hter elkr. Je zegt: de 2 lmpjes stn in serie geshkeld. Je kunt ook twee tterijen in serie shkelen. PMOT 2006 11
Prllel Opdrht 9 Nst elkr en op een rij Bouw de opstelling n wrin je 1 lmpje ziet. Doe het lmpje n en uit. Geruik de shkelr. Vernder de opstelling: zet er een lmpje ij. Doe de lmpjes n en uit. Geruik weer de shkelr. Zie je vershil met opdrht 8? Shrijf op welk vershil je ziet.... Opdrht 10 nst elkr en op een rij ndersom Bouw deze opstelling n. Shrijf op wt er geeurt ls je de shkelr geruikt Als er één lmpje rndt, dn... Als de twee lmpjes rnden dn... Je pltst 2 tterijen hter elkr of nst elkr. Wt is het vershil voor de lmpjes? Shrijf op: Zet ik de tterijen hter elkr, dn rnden de 2 lmpjes. Zet ik de tterijen nst elkr, dn rnden de 2 lmpjes.. Wt he je geleerd? Btterijen nst elkr, dn zeg je: de tterijen stn prllel. Stn de tterijen prllel dn rnden twee lmpjes minder fel dn 1 lmp. De lmpjes rnden wel 2 keer zo lng, voordt de tterijen leeg zijn. PMOT 2006 12
Opdrht 11 Vnf een tekening Bouw de opstelling die je hiernst ziet. d Je geruikt 1 tterij. Hoe fel rnden de lmpjes ls de shkelr de stroomkring sluit? Je geruikt 2 tterijen, hter elkr Hoe fel rnden de lmpjes ls de shkelr de stroomkring sluit? Je zet de tterijen nst elkr. Wt zie je? PMOT 2006 13
Opdrht 12 Geen lmp mr een motor Bouw deze opstelling n. Dri n de shkelr. Wt doet de motor. Vul in: De motor drit met de klok mee/tegen de klok in. Hoe kun je de motor de ndere knt op lten drien? Zet een kring om het goede ntwoord: 1 De motor kn mr een knt op drien. 2 Je drit de shkelr om. 3 Je drit de stroomdrden om. Wt he je geleerd? Wil je dt de motor de ndere knt op drit. Je drit de stekkers ij de tterij om. Je verndert de rihting vn de elektriiteit. Opdrht 13 Btterij erij Plts twee tterijen in serie. Shrijf op wt er geeurt met de motor. De motor drit. Hoe komt dt? Twee tterijen geven.. PMOT 2006 14
Eindopdrhten, deel 1 Opdrht 14 Modellen ouwen Bouw deze modellen n en test ze uit. In welk model kun je de motor niet uitzetten met de shkelr? Wt geeurt er in model 2 met de motor ls je de lmpjes uit doet? Wt geeurt er ls je in model 3 een lmpje uitdoet? Teken vn model 3 het shem Model 1 Model 2 Model 3 PMOT 2006 15
Eindopdrhten, deel 2 Opdrht 15 Bouwen vnf een shem Bouw deze stroomkringen n. Druk de shkelr in. Omirkel het goede ntwoord. Tekening 1 d Beide lmpen rnden fel Beide lmpen rnden zwk De innenste lmp rndt De uitenste lmp rndt Tekening 2 d Beide lmpen rnden fel Beide lmpen rnden zwk De innenste lmp rndt De uitenste lmp rndt Tekening 3 d Beide lmpen rnden fel Beide lmpen rnden zwk De innenste lmp rndt De uitenste lmp rndt PMOT 2006 16