INTERN MEMO Van : P. Brunet de Rochebrune Aan : Wendelien Tönjann Datum : 12 november 2014 Onderwerp : Plan van aanpak evaluatie winkeltijden verordening Oegstgeest 2013 c.c. : Zaaknr. : Z-14-04853 / 1771 Evaluatie Zondagsopenstelling Oegstgeest 3 Puck Brunet de Rochebrune december 2015, Oegstgeest *Z001741407E*
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 1/22 Inhoud Samenvatting... 2 Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 1.1 Aanleiding van de evaluatie... 3 1.2 Onderzoeksmethode... 3 1.3 Respons... 3 Hoofdstuk 2 Hoe maken winkeliers gebruik van de zondagsopenstelling... 4 Hoofdstuk 3 Winkeliers... 5 3.1 Reden van gebruik zondagsopenstelling... 5 3.2 Effect op werkgelegenheid en winst... 6 3.3 Mening over de winkeltijdenverordening... 6 3.4 Visievorming... 6 3.5 Conclusies winkeliers... 7 Hoofdstuk 4 Inwoners... 8 4.1 Gebruik van de zondagsopenstelling... 8 4.2 Overlast... 10 4.3 Visievorming... 10 a. De wekelijkse koopzondag is goed voor de economie van Oegstgeest... 11 4.4 Conclusies bewoners... 11 Hoofdstuk 5 Bezoekers... 11 5.1 Gebruik van de koopzondag: bezoekers Lange Voort...12 5.2 Gebruik van de koopzondag: bezoekers De Kempenaerstraat...14 5.3 Visievorming... 15 Hoofdstuk 6 Trends, conclusies en aanbevelingen... 17 6.1 Trends... 17 6.2 Conclusies winkeliers...19 6.3 Conclusies inwoners...19 6.4 Conclusies bezoekers... 20 6.5 Aanbevelingen... 20
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 2/22 Samenvatting In deze rapportage wordt de evaluatie van de zondagsopenstelling van de gemeente Oegstgeest, uitgevoerd in het najaar van 2015, weergeven. Dit is het derde en laatste onderzoek naar de zondagsopenstelling in Oegstgeest. In deze rapportage worden de uitslagen van de drie verschillende evaluaties naast elkaar geplaatst en met elkaar vergeleken. De evaluaties zijn uitgevoerd in het najaar van 2014, het voorjaar van 2015 en nu in het najaar van 2015. Op 31 oktober 2013 heeft de gemeenteraad ingestemd met het instellen van de verordening winkeltijden Oegstgeest 2013. Deze verordening maakt het voor winkeliers mogelijk om iedere zondag tussen 12:00 uur en 20:00 uur open te zijn. De gemeenteraad heeft verzocht deze verordening drie maal te evalueren. De rapportage biedt inzicht in hoe de verruiming van de winkeltijdenopenstelling wordt ervaren door de verschillende gebruikersgroepen, te weten bewoners, ondernemers en bezoekers. Voornoemde gebruikersgroepen zijn bevraagd over de zondagsopenstelling door middel van enquêteformulieren. Bij alle drie evaluaties is dezelfde onderzoeksmethode gebruikt, en is gebruik gemaakt van dezelfde vragenlijst. De vragenlijsten zijn voor het tweede en derde onderzoek gedigitaliseerd. Voor dit onderzoek zijn 228 direct omwonenden aangeschreven met het verzoek een enquête in te vullen. Van deze groep zijn 12 ingevulde enquêtes ontvangen, dat is een respons van 5,3 %. In totaal zijn er 122 enquêtes door inwoners ingevuld, bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 waren dit er 161 en in het najaar van 2014 waren dit er 105. Er zijn totaal 160 winkeliers aangeschreven met het verzoek een enquête in te vullen, er zijn in totaal 26 ingevulde enquêtes ontvangen. Dat is een respons van 16,3 %. Bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 zijn er 19 ingevulde enquêtes ontvangen, dat is een respons van 12 %. Bij de evaluatie in het najaar van 2014 was de respons van deze groep 28 %. In totaal zijn er 205 bezoekers geënquêteerd ten opzichte van 278 bezoekers bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 en 195 bij de evaluatie in het najaar van 2014. Daarnaast heeft de voorzitter van de ondernemersvereniging De KempanaeR een brief aan het college verstuurd, mede namens het bestuur van winkelcentrum Lange Voort, met het verzoek om de liberalisering van het beleid ten aanzien van zondagsopenstelling te handhaven. Belangrijkste conclusies zijn dat de bezoekers blijvend positief zijn over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling, bij dit derde en laatste onderzoek is ongeveer 80 % van de respondenten in de Lange Voort positief over de zondagsopenstelling en van de respondenten in de De Kempenaerstraat is dat iets minder dan 70 %. De inwoners zijn in toenemende mate positief over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling, bij dit onderzoek was ruim 75 % positief over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling. Wat opvalt is dat er in toenemende mate recreatief wordt gewinkeld in Oegstgeest op zondag, naast het doen van boodschappen op zondag. De door inwoners ervaren overlast wordt minder in verhouding tot het tweede onderzoek. 88 % van de respondenten onder de op zondag geopende ondernemers spraken zich positief uit over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling, 39 % van de op zondag gesloten ondernemers sprak zich positief uit over deze mogelijkheid. Meegenomen dient te worden dat 77 % van de respondenten onder op zondag gesloten winkeliers bij de stellingenvraag aangeven dat zij positief zijn over de stelling dat zij blij zijn dat zij zelf kunnen bepalen of zij op zondag open gaan of niet. Zondagsopenstelling is geen verplichting maar een mogelijkheid voor winkeliers. In dit onderzoek zijn geen resultaten naar voren gekomen die een dringende wijziging van het beleid van Oegstgeest vraagt ten aanzien van de zondagsopenstelling.
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 3/22 Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding van de evaluatie Op 31 oktober 2013 heeft de gemeenteraad van Oegstgeest ingestemd met het instellen van de verordening winkeltijden Oegstgeest 2013. Deze verordening maakt het voor winkeliers mogelijk om iedere zondag tussen 12:00 uur en 20:00 uur open te zijn. Bij het aannemen van deze verordening is de voorwaarde gesteld dat de verordening eind 2014 geëvalueerd wordt. In het najaar van 2014 heeft een eerste evaluatie van de zondagsopenstelling plaatsgevonden. Deze evaluatie gaf geen aanleiding om het beleid aan te passen. De gemeenteraad heeft verzocht om de evaluatie nog twee maal te herhalen, in het voorjaar en in het najaar van 2015. Met deze evaluatie kan bekeken worden of er grote wijzigingen te signaleren zijn bij de verschillende groepen die effecten ondervinden van de zondagsopenstelling: bewoners, ondernemers en bezoekers. Daarnaast kan de langere termijn invloed van de wekelijkse zondagsopenstelling van winkelcentrum Lange Voort, sinds oktober 2014, worden bekeken. Deze evaluaties zijn wenselijk om inzicht te krijgen in hoe deze verruiming van de winkeltijden openstelling wordt ervaren door de verschillende gebruikersgroepen, te weten inwoners, ondernemers en bezoekers. 1.2 Onderzoeksmethode De evaluatie van de zondagsopenstelling van Oegstgeest die in het najaar van 2014 is uitgevoerd is herhaald in het voorjaar en het najaar van 2015. Het onderzoek bestaat uit verschillende delen: Een inventarisatie van welke winkels geopend zijn; Een onderzoek naar de ervaringen van ondernemers. Hiervoor zijn brieven verspreid onder alle ondernemingen binnen de gemeente Oegstgeest met een link naar het digitale enquêteformulier. Deze brieven zijn huis aan huis verspreid. Er zijn aparte enquêtes voor op zondag geopende en voor op zondag gesloten ondernemers gebruikt; Een onderzoek onder het winkelend publiek. Hiertoe hebben enquêteurs in winkelcentrum de Lange Voort en in winkelgebied de De Kempenaerstraat gestaan. Voor deze evaluatie zijn er duo s enquêteurs ingezet in de Lange Voort op zaterdag 21 en zondag 29 november en in winkelgebied de De Kempenaerstraat op de zaterdagen 21 en 28 november; Een onderzoek onder de inwoners van de gemeente Oegstgeest. Direct omwonenden van winkelcentrum de Lange Voort hebben een brief thuis ontvangen met een link naar het digitale enquêteformulier. De overige inwoners van de gemeente hadden de gelegenheid om het enquêteformulier online in te vullen middels een link op de website van de gemeente. Een aankondiging van de evaluatie van de zondagsopenstelling is gepubliceerd in de Oegstgeester Courant. De vragenlijsten zijn in de bijlage bijgevoegd. 1.3 Respons Voor deze evaluatie zijn er duo s enquêteurs ingezet in de Lange Voort op zaterdag 21 en zondag 29 november en in winkelgebied de Kempenaerstraat op de zaterdag 21 en 28 november.
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 4/22 Bezoekers zijn bevraagd over de ervaringen met de koopzondag door inzet van enquêteurs. Bij deze evaluatie is er op twee zaterdagen in de De Kempenaerstraat geënquêteerd en in winkelcentrum Lange Voort op één zaterdag en op één zondag, net als bij de evaluatie in het voorjaar van 2015. Bij de evaluatie in het najaar van 2014 is er uitsluitend op zondagen geënquêteerd, drie zondagen in winkelcentrum Lange Voort en één zondag in de De Kempenaerstraat. Het totaal aantal uren dat er is geënquêteerd is bij beide onderzoeksperiodes gelijk. De enquêteurs hebben 101 enquêtes afgenomen in winkelcentrum de Lange Voort en in de De Kempenaerstraat 104, in totaal zijn dit 205 enquêtes. Bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 zijn er 124 enquêtes afgenomen in winkelcentrum Lange Voort en 154 in de De Kempenaerstraat, in totaal zijn dit 278 enquêtes. Bij de evaluatie in het najaar van 2014 zijn er 138 enquêtes afgenomen in winkelcentrum Lange Voort en 57 in de De Kempenaerstraat, in totaal zijn dit 195 enquêtes. De respons is bij de derde een laatste evaluatie lager dan bij de tweede evaluatie en hoger dan bij de eerste evaluatie. Het slechte weer in beide enquête-weekenden in november zullen een rol gespeeld hebben bij de lagere bereidheid van bezoekers om deel te nemen aan dit onderzoek. In totaal zijn er 160 winkeliers en 228 omwonenden aangeschreven, hetzelfde aantal als bij de eerdere twee evaluaties. Er hebben 26 winkeliers, afkomstig uit zowel de Lange Voort als de De Kempenaerstraat, een ingevuld enquêteformulier aangeleverd, waarvan 8 op zondag geopende winkeliers en 18 op zondag gesloten winkeliers. Bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 hebben 19 winkeliers een enquêteformulier ingevuld, waarvan 5 op zondag geopende winkeliers en 14 op zondag gesloten winkels. Bij de evaluatie in het najaar van 2014 hebben 45 winkeliers een enquêteformulier ingevuld waarvan 11 op zondag geopende winkeliers en 34 op zondag gesl0ten winkeliers. De respons van de winkeliers is bij deze derde en laatste evaluatie 16,3 % ten opzichte van 12 % bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 en 28 % bij de evaluatie in het najaar van 2014. In totaal hebben 122 inwoners het digitale enquêteformulier ingevuld, dit zijn zowel direct omwonenden als overige inwoners uit de gemeente. 12 direct omwonenden hebben de enquête ingevuld naar aanleiding van de aan huis verspreide brief. Het is mogelijk dat bij de overige respons van inwoners van de gemeente een aantal enquêtes zijn ingevuld door direct omwonenden. Bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 hebben 17 direct omwonenden de enquête ingevuld naar aanleiding van de huis aan huis verspreide brief. De respons van de aangeschreven bewoners is met een respons van 12 ingevulde enquêtes bij 228 verspreide brieven 5,3 %. De respons bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 was 7,5 %. Bij de evaluatie in het najaar van 2014 zijn er in totaal 105 enquêtes ingevuld door inwoners uit de gemeente. Bij het beoordelen van de respons dient meegenomen te worden dat de ondernemers van de gemeente en de direct omwonenden van winkelcentrum Lange Voort in het najaar van 2014 en in het voorjaar van 2015 dezelfde vraag hebben ontvangen om dezelfde enquête in te vullen. Dit kan effect hebben op de respons. De enquêteformulieren zijn bij de tweede en derde evaluatie digitaal ingezet. Bij de evaluatie in het najaar van 2014 zijn er papieren enquêteformulieren gebruikt. Hoofdstuk 2 Hoe maken winkeliers gebruik van de zondagsopenstelling Nadat de winkeltijden verordening Oegstgeest 2013 is ingesteld zijn de twee supermarkten die gevestigd zijn in winkelcentrum Lange Voort iedere zondag open gegaan. De overige supermarkten, te weten de supermarkt in de Kempenaerstraat en aan het Boerhaaveplein waren tot voor kort gesloten op zondag. De Lidl op het Boerhaveplein is met ingang van zondag 15 november 2015 ook wekelijks
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 5/22 geopend, de supermarkt in de De Kempenaerstraat is gesloten op zondag. Met ingang van 5 oktober 2014 is winkelcentrum Lange Voort gestart met de zondagsopenstelling. Iedere zondag is een deel van de ondernemers in het winkelcentrum geopend tussen 12:00 uur en minimaal 17:00 uur. Niet alle ondernemers in de Lange Voort zijn open op zondag. In de startfase zijn er evenementen gekoppeld aan de zondagsopenstelling in de Lange Voort. Er werden diverse kramen geplaatst voor de op zondag gesloten winkels om een gezellige sfeer te creëren. Ook werden er springkussens geplaatst. In 2015 v0nden er geen structurele evenementen plaats op zondag. Een aantal van de evenementen die waren gepland op zaterdag is verschoven naar de zondag. Op het moment dat het winkelcentrum Lange Voort open ging op 5 oktober 2015 deden (vrijwel) alle winkeliers mee. Na verloop van tijd zijn er een aantal ondernemers afgehaakt, ook is er weer een aantal winkeliers opnieuw open gegaan op zondag, soms incidenteel. Een overzicht: Op Gall & Gall na is de hele foodsector geopend. Daarnaast zijn de volgende winkels iedere zondag open: Hema, Blokker, Kruidvat, Bart Smit, Rijnlandse Boekhandel en Primera. Incidenteel zijn Hairmatters, Van Strien, Marquant, Scala en Eglantier Bloemen, Daans bloemen en Etos op zondag geopend. De winkels in de De Kempenaerstraat zijn in de regel gesloten op zondag. In 2014 was er een zondagsopenstelling in december. Sommige individuele ondernemers in de De Kempenaerstraat organiseren al dan niet met regelmaat klantendagen op zondag. Bij deze klantendagen worden de klantenbestanden van deze individuele winkeliers uitgenodigd. Deze klantendagen blijken succesvol. Opvallend is dat uit passantentellingen van het voorjaar van 2015 bleek dat het aantal passanten van winkelcentrum Lange Voort sterk steeg. Bijvoorbeeld op zondag 5 april waren er 3.652 passanten en op zondag 26 april waren er 10.731 passanten. Dat is een stijging van bijna 300 %. Deze trend heeft zich in het najaar niet verder voortgezet. Het gemiddelde passantenaantal op zondag in de Lange voort ligt rond de 7.500 passanten. Met een aantal pieken tijdens een tweetal evenementen in augustus en lagere aantallen passanten in de vakantieperiodes. Een passantentelling geeft inzicht in het aantal bewegingen van passanten langs een meetpunt, dit zijn geen unieke bezoekers. Het totaal aantal bezoekers ligt naar verwachting lager. Hoofdstuk 3 Winkeliers In dit hoofdstuk worden de resultaten van 26 ingevulde enquêtes door winkeliers weergegeven. De resultaten van ondernemers die op zondag geopend zijn, acht ingevulde enquêtes, worden apart behandeld van de resultaten van op zondag gesloten winkels, 18 ingevulde enquêtes. Van de acht ondernemers die op zondag geopend zijn, maken drie onderdeel uit van een keten. De branche waarin deze ondernemers actief zijn is heel divers. Van de ondernemers die hebben gereageerd komen er twee ondernemers uit de modebranche, een ondernemer uit hobby en vrije tijdsartikelen branche, een boekhandel, een supermarkt en drie ondernemers die een andere branche voeren dan genoemd. Van de 18 winkeliers die op zondag gesloten zijn is 56 % geen onderdeel van een keten. De branche waarin deze respondenten actief zijn is eveneens divers, er zijn drie respondenten actief in de drogisterij/ parfumerie, twee in de mode, twee in goud en zilver, één in witgoed, één in cd s etc. en één in hobby artikelen. De acht overige respondenten zijn actief in andere, niet genoemde, branches. 3.1 Reden van gebruik zondagsopenstelling De acht respondenten die op zondag geopend zijn geven verschillende antwoorden op de vraag waarom zij open zijn op zondag. Een aantal van de antwoorden zijn: het past in de landelijke trend en behoefte in Oegstgeest, past in het tijdbeeld, vereist om de winkel rendabel te houden, in verband met concurrentie.
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 6/22 Van de 18 respondenten die op zondag gesloten zijn geeft een groot aantal aan dat de zondagsopenstelling niet interessant is, niet rendabel of te duur is. Ook geven respondenten aan dat het lastig is om personeel te vinden, ook wordt de zondagsrust als reden genoemd om niet op en te gaan op zondag. Twee van de 18 respondenten overweegt op zondag open te gaan. 3.2 Effect op werkgelegenheid en winst De ondernemers die op zondag geopend zijn, is gevraagd naar de effecten op het personeelsbeleid. 25 % respondenten geeft aan dat de zondagsopenstelling effect heeft gehad op het personeelsbestand. 38 % van de respondenten geeft aan dat er geen nieuwe mensen zijn aangenomen maar dat het aanwezige personeel meer uren werkt. De overige 37 % geeftaan dat het personeelsbestand ongewijzigd is. Geen van de acht respondenten die op zondag geopend zijn merken een toename van de winst. 75 % van de respondenten geeft aan dat de winst (ongeveer) gelijk is gebleven en 25 % geeft aan dat de winst is gedaald. 3.3 Mening over de winkeltijdenverordening Van de ondernemers die op zondag geopend zijn is 88% positief en 12 % negatief over de mogelijkheid om op zondag open te zijn. Positieve onderbouwingen zijn: de keuze moet aan de winkeliers zijn, niet de overheid, de vrije keuze is goed, beter voor de consument, speelt in op behoefte klanten. Van de op zondag gesloten ondernemers is 39 % positief over de mogelijkheid om op zondag open te zijn in Oegstgeest, 61 % is negatief over de mogelijkheid. De belangrijkste genoemde reden om positief te zijn: ik vind het goed om de keuze bij de ondernemers te leggen, maar het is van belang allemaal open te gaan, positief voor de supers, minder positief voor de andere branches, het lijkt mij leuk een gezamenlijke koopzondag te hebben, maar dan moet wel iedereen open gaan. Onderbouwingen voor een negatief antwoord zijn: dit kan niet rendabel zijn voor een gemeente als Oegstgeest, het dorpse karakter verdwijnt, een rustdag voor het dorp is belangrijk. Graag verwijs ik naar hoofdstuk 3.4 visievorming waar de respondenten onder de op zondag gesloten ondernemers een ander beeld geven over de keuzevrijheid om open te zijn op zondag. 3.4 Visievorming De ondernemers is gevraagd om aan te geven in hoeverre zij het eens zijn met een aantal stellingen. Hieronder worden de antwoorden van de 18 op zondag gesloten winkeliers grafisch weergegeven.
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 7/22 1 De wekelijkse koopzondag is goed voor de economie van Oegstgeest 2 Mensen kopen door de koopzondag op andere dagen minder in mijn winkel 3 De koopzondag is goed voor de gezelligheid in de buurt van mijn winkel 4 Als winkelier vind ik het goed dat ik zelf kan bepalen of ik open ga op zondag 5 De veiligheid is verbeterd door de zondagsopenstelling Opvallend is dat ruim 77 % van de respondenten onder de op zondag gesloten ondernemers aangeeft dat zij het eens of zeer eens zijn met de stelling dat zij het als winkelier goed vinden dat zij zelf kunnen bepalen of zij open gaan op zondag. Dat percentage is vele malen hoger dan het antwoord op de vraag of zij positief of negatief zijn over de mogelijkheid dat winkeliers binnen de gemeente Oegstgeest open kunnen zijn. Op deze vraag antwoordde slechts 39 % positief. Wellicht heeft dit te maken met de interpretatie van de vraag door de respondenten. Onderstaande tabel geeft de mening van de acht winkeliers die op zondag geopend zijn op een zevental stellingen. a De wekelijkse koopzondag is goed voor de economie van Oegstgeest b Mensen kopen door de koopzondag op andere dagen minder in mijn winkel c De koopzondag is goed voor de gezelligheid in de buurt van mijn winkel d Ik ben alleen open op zondag omdat mijn concurrent dat is e Als eigenaar/ bedrijfsleider ben ik blij dat ik op zondag open mag f Als winkelier vind ik het goed dat ik zelf kan bepalen of ik open ga op zondag g De veiligheid is verbeterd door de zondagsopenstelling 3.5 Conclusies winkeliers Bij de tweede evaluatie, in het voorjaar van 2015, was de mening van winkeliers over de zondagsopenstelling negatiever dan bij de eerste evaluatie. Bij de tweede evaluatie gaf 40 % van de op zondag geopende aan positief te zijn over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling, bij de op zondag gesloten winkeliers was dat 50 %. Bij de eerste evaluatie was 85 % van de respondenten van de op
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 8/22 zondag geopende winkeliers positief over de winkeltijdenverordening en onder de op zondag gesloten ondernemers was 47 % positief, 44 % negatief en 9 % gaf geen antwoord. Bij deze derde en laatste evaluatie is 88 % van de respondenten van de op zondag geopende ondernemers positief en 39 % van de op zondag gesloten ondernemers. Meegenomen dient te worden dat de op zondag gesloten winkeliers bij de stellingenvraag aangeven dat ruim 77 % van deze respondenten positief is over de stelling dat zij blij zijn dat zij zelf kunnen bepalen of zij op zondag open gaan of niet. Veel ondernemers benadrukken het belang van een collectieve zondagsopenstelling. Een respondent zegt: Ik vind het goed dat we een keuze krijgen. Maar ga dan allemaal open of dicht. Een andere respondent zegt: De koopzondag lijkt mij leuk om open te zijn als iedere winkelier open is. Zeg bijvoorbeeld iedere laatste zondag van de maand, dat maakt het voor bezoekers aantrekkelijker om ter komen dan wanneer iedere zondag maar vier á vijf winkels open zijn. De ondernemersvereniging De KempenaeR heeft in verband met deze derde en laatste evaluatie van de zondagsopenstelling een schrijven naar het college verstuurd, mede namens de stichting Winkelcentrum Lange Voort. In deze brief vragen beide verenigingen het college om de mogelijkheid tot zondagsopenstelling in Oegstgeest in stand te houden. Bijvoorbeeld in de De Kempenaerstraat worden met regelmaat klantendagen georganiseerd door individuele winkeliers op zondag. Dit zijn veelal succesvolle evenementen. Wanneer de mogelijkheid tot zondagsopenstelling er niet meer is, zouden deze evenementen niet langer kunnen plaatsvinden. Hoofdstuk 4 Inwoners In dit hoofdstuk worden de resultaten van een enquête onder 122 inwoners weergegeven. Bij dit onderzoek zijn de antwoorden van de direct omwonenden(12) voor een aantal vragen losgekoppeld van de reacties van de overige inwoners van de gemeente (110). Van de respondenten onder de direct omwonenden is 80 % vrouw, van de overige inwoners is 59 % vrouw. Van de respondenten kent de overgrote meerderheid een leeftijd van tussen de 40 en de 70 jaar, onder de direct omwonenden is 60 % van de respondenten tussen de 61 en 70 jaar. 4.1 Gebruik van de zondagsopenstelling Van de 12 respondenten die direct aan winkelcentrum Lange Voort wonen is 75 % positief over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling. Van de overige groep inwoners van de gemeente, 110 respondenten, is 76 % positief over de zondagsopenstelling. Dat is voor zowel voor de direct omwonenden als de overige inwoners van Oegstgeest een hogere positieve uitslag over de zondagsopenstelling dan bij eerdere evaluaties. Bij de
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 9/22 evaluatie in het voorjaar van 2015 was 47 % van de respondenten van direct omwonenden positief over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling en 60 % van de overige inwoners was positief over deze mogelijkheid. Bij de eerste evaluatie in het najaar van 2014 was 56 % van alle respondenten onder inwoners positief over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling. Direct omwonenden geven bij de onderbouwing van voornoemd antwoord onder andere het volgende aan: iedereen is druk tegenwoordig en zou daarom op zondag nog een hoop boodschappen kunnen doen die door de weeks niet lukken, altijd handig als je onregelmatige werktijden en werkdagen hebt, tis toch niet druk. Ik heb er dus geen last van, De winkels (behalve supermarkten) hebben genoeg dagen (ma-zo) dat ze open kunnen zijn. Supermarkten helpen de bewoners om hun primaire levensbehoefte (eten drinken) elke dag te kunnen kopen wat mijns inziens wel nodig is.. Onderbouwingen van de overige inwoners zijn onder andere: ik betwijfel het nut anders dan voor supermarkten-, maar als ondernemers open willen zijn dan moet dat kunnen, de winkels kunnen zelf bepalen op welke dag zij geopend zijn, mits zij doordeweeks maar iedere dag open zijn, precies zoals get er staat: open MOGEN zijn. Het hoeft dus niet en dus kan iedere winkel zelf kiezen, Rust!!!!!, modern dorp zorgt goed voor MKB. In de enquête is onderscheid gemaakt in boodschappen en winkelen. Met boodschappen worden de dagelijks (vers) boodschappen bedoeld en met winkelen de niet-dagelijkse artikelen zoals mode en boeken. Van het totaal aantal respondenten (inwoners) doet 40 % de boodschappen bij de supermarkt, 2 % doet boodschappen uitsluitend bij kleine winkels zoals de groenteboer en slager, 16 % doet op zondag geen boodschappen en 48 % doet boodschappen bij zowel de supermarkt als bij kleine winkels zoals de groenteboer. 75 % van de respondenten doet minimaal eens per maand boodschappen op zondag in Oegstgeest, 35 % doet wekelijks op zondag boodschappen en 14 % doet uit principe geen boodschappen op zondag. Van de respondenten die op zondag boodschappen doen haalt het grootste deel boodschappen voor een paar dagen (39 %), 14 % haalt boodschappen voor de hele week. Van het totaal aantal respondenten winkelt 55 % op zondag in Oegstgeest. Bij het onderzoek in het voorjaar van 2015 was dit 34 % en bij het in het najaar van 2014 was dit 24 %. Hier is een duidelijke groei te constateren. Van de respondenten die wel winkelen op zondag in Oegstgeest is de meerderheid te vinden in de supermarkt, 30 %, de volgende grootste groep is op zoek naar drogisterij/ parfumerie artikelen, 19 %. Van de respondenten winkelt 22 % iedere zondag in Oegstgeest, 39 % winkelt één à twee keer per maand en 22 % winkelt nooit op zondag in Oegstgeest. De groep die nooit op zondag winkelt in Oegstgeest wordt kleiner, bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 was dit 50 % en bij de evaluatie in het najaar van 2014 was dit 75 %. Ook is er gevraagd hoe vaak de respondenten gebruik maken van zondagsopenstellingen buiten Oegstgeest. Van de respondenten winkelt 7 % wekelijks op de koopzondag buiten Oegstgeest, 26 % één à twee keer per maand, 36 % een paar keer per jaar, 31 % winkelt nooit op zondag buiten Oegstgeest. De meest voorkomende plaatsen waar op zondag wordt gewinkeld zijn Leiden, Den Haag en Amsterdam.
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 10/22 4.2 Overlast De respondenten is gevraagd in welke mate zij overlast ervaren van de zondagsopenstelling. Voor het antwoord op deze vraag zijn de antwoorden van de direct omwonenden (12) losgekoppeld van het totaal aantal reacties van inwoners (110). 50 %van de direct omwonende ervaart overlast, bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 was dit 77 %. Van de overige inwoners ervaart 9,1 %overlast, bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 was dit 14 %. Bij de evaluatie in het najaar van 2014 werd er geen onderscheid gemaakt tussen direct omwonenden en de reacties van overige inwoners. Bij deze eerste evaluatie gaf 32 % aan overlast te ervaren. Van de direct omwonende die overlast ervaren noemen geluidsoverlast, toegenomen parkeerdruk en zwerfvuil als belangrijkste overlast gevende factoren genoemd. Bij deze vraag kon slechts één antwoord ingegeven worden waardoor het zwaartepunt van de klacht weergegeven wordt. De overige inwoners geven toegenomen parkeerdruk en zwerfvuil als meest overlast gevende factoren. Over de frequentie van de overlast geven de inwoners veelal wekelijks aan. 4.3 Visievorming De inwoners is gevraagd te reageren op een aantal stellingen. De uitkomst hiervan onder de inwoners is hieronder grafisch weergegeven. De reacties van de direct omwonenden zijn niet meegenomen door een verkeerde instelling bij de vraagstelling.
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 11/22 a. De wekelijkse koopzondag is goed voor de economie van Oegstgeest b. Ik koop door de koopzondag op andere dagen minder c. De koopzondag is goed voor de gezelligheid in de buurt d. Ik koop in totaal per maand, meer door de koopzondag e. De zondagsrust wordt verstoord doordat de winkels open mogen gaan f. Ik vind het fijn dat winkels in Oegstgeest open zijn Tot slot hebben een aantal inwoners suggesties genoemd. alleen supermarkten open op zondag is voldoende, jammer dat niet alle winkels open zijn op zondag. Nu blijft het een gok welke wel en welke niet, op dit moment trekt het ook publiek vanuit de buurgemeenten aan, dan wel meer winkels dan alleen de HEMA, Kruidvat en supermarkt, een paar keer per maand met leuke acties of iets, meer festivals op zondag. 4.4 Conclusies bewoners Er zijn een aantal ontwikkelingen te constateren wanneer de uitkomsten van de drie evaluaties van de zondagsopenstelling in Oegstgeest onder bewoners met elkaar worden vergeleken. De respondenten zijn steeds positiever over de zondagsopenstelling. Ruim 75 % van de respondenten van dit onderzoek zijn positief over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling. Bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 was dit rond de 57 % en bij de evaluatie in het najaar van 2014 was dit 56 %. Wat eveneens opvalt is de toegenomen hoeveelheid respondenten die (recreatief) winkelen op zondag. Van het totaal aantal respondenten van dit onderzoek winkelt 55 % op zondag in Oegstgeest. Bij het onderzoek in het voorjaar van 2015 was dit 34 % en bij het in het najaar van 2014 was dit 24 %. Hier is een duidelijke groei te constateren. Ook door de inwoners ervaren overlast is verminderd. Bij dit onderzoek gaf 50 % van de respondenten van direct omwonenden aan overlastte ervaren, bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 was dit 77 %. Het is onduidelijk wat de reden is van het groeiende enthousiasme en de verminderde ervaren overlast door inwoners. Alle drie de evaluaties zijn anoniem uitgevoerd. Hierdoor is het niet te herleiden of er respondenten zijn die de enquête meerdere malen hebben ingevuld. Wel kan geconcludeerd worden dat er een groeiend enthousiasme is over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling. In alle drie de evaluaties geven meerdere respondenten aan dat zij twijfelen over het nut voor winkelcentrum Lange Voort om wekelijks volledig op en te zijn op zondag. Het belang van de openstelling van supermarkten wordt benadrukt. En de mogelijkheid voor zondagsopenstelling van de overige winkels wordt steeds positiever beoordeeld. Hoofdstuk 5 Bezoekers In dit hoofdstuk worden de resultaten weergegeven van de enquêtes die enquêteurs hebben afgenomen onder bezoekers in de winkelcentra binnen de gemeente. De enquêteurs maakten gebruik van Ipads met toegang tot de digitale enquêteformulieren. Op zaterdag 21 en zaterdag 28 november heeft een duo enquêteurs enquêtes afgenomen onder respectievelijk 54 en 50 bezoekers van winkelgebied De Kempenaerstraat tussen 12:00 en 17:00 uur. Op zaterdag 21 en zondag 29 november
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 12/22 heeft een duo enquêteurs respectievelijk 57 en 44 enquêtes afgenomen onder bezoekers van winkelcentrum Lange Voort, eveneens tussen 12:00 en 17:00 uur. De resultaten van de Lange Voort en de De Kempenaerstraat zijn apart verwerkt. Voor alle verschillende onderzoeksdagen zijn er aparte formulieren gebruikt. In deze rapportage wordt daardoor inzicht gegeven in de verschillen in antwoorden op de verschillende onderzoeksdagen. Bij het onderzoek in het voorjaar van 2015 is er op dezelfde wijze geënquêteerd. De data waarop geënquêteerd werd zijn zaterdag 23 en zaterdag 30 mei in winkelgebied De Kempenaer, waar respectievelijk 77 en 77 bezoekers zijn bevraagd. En op zaterdag 23 mei en zondag 31 mei zijn respectievelijk 74 en 50 bezoekers geënquêteerd in winkelgebied de Lange Voort. Bij het onderzoek in het najaar van 2014 is er op drie zondagen geënquêteerd op de Lange Voort en op de enige koopzondag van de De Kempenaerstraat. De data waarop geënquêteerd werd zijn 7, 14 en 21 december, 21 december was tevens de enquête datum voor De Kempenaerstraat. In totaal zijn er in de evaluatie van het najaar van 2015 138 bezoekers geënquêteerd in de Lange Voort en 57 bezoekers in de De Kempenaerstraat. Van de respondenten uit de Lange Voort is op beide onderzoeksdagen een kleine meerderheid vrouw. Van de respondenten op 21 november in de Lange Voort is de overgrote meerderheid afkomstig uit Oegstgeest. Ook komen een aantal respondenten uit Rijnsburg, Leiden, De Zilk, Aalsmeer en Katwijk. Van de respondenten van 29 november komen nagenoeg alle respondenten uit Oegstgeest. De leeftijden van de respondenten is op 21 november zeer verspreid, op 29 november is de meerderheid van de respondenten tussen de 31 en 60 jaar. Van de respondenten uit de De Kempenaerstraat is op beide onderzoeksdagen en kleine meerderheid vrouw. De respondenten hebben op beide dagen een mooie spreiding in de leeftijdscategorie, wel ligt voor beide onderzoeksdagen een zwaartepunt op de categorie 31 tot 40 jaar. De herkomst van het overgrote deel van de respondenten van beide onderzoeksdagen uit de De Kempenaerstraat is Oegstgeest, ook komen er een aantal respondenten uit Leiden. 5.1 Gebruik van de koopzondag: bezoekers Lange Voort Om te beginnen zijn de bezoekers gevraagd wat zij vinden van het gegeven dat winkels binnen de gemeente Oegstgeest op zondag open mogen zijn. Van de respondenten die op zaterdag zijn geënquêteerd antwoord 77 % positief. Van de op zondag geënquêteerde respondenten antwoord 82 % positief. Bij het onderzoek in het voorjaar van 2015 antwoorde 75 % positief van de op zaterdag bevraagde respondenten en 86 % van de op zondag bevraagde respondenten positief. Bij het onderzoek in het najaar antwoordde 73 % van de respondenten positief op deze vraag.
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 13/22 Als onderbouwing voor het antwoord wordt onder ander aangegeven: makkelijk, doordeweeks te druk, dus handig, fel op tegen, weinig te doen op zondag, ik vind het goed al doe ik zelf geen boodschappen op zondag, handig i.v.m. werk, handig, tegen wegens geloofsovertuiging. In de enquête is onderscheid gemaakt in boodschappen en winkelen. Met boodschappen worden de dagelijks (vers) boodschappen bedoeld en met winkelen de niet-dagelijkse artikelen zoals mode en boeken. Onder de respondenten in de Lange Voort doet 37 % boodschappen bij de supermarkt, 6 % bij kleine winkels, 24 % doet op zondag geenboodschappen en 26 % doet boodschappen bij zowel de supermarkt als bij kleine winkels zoals de bakker of slager (afronding van beide onderzoeksdagen). Van de respondenten doet 26 % gemiddeld eens per maand boodschappen op zondag, 21% eens per twee weken, 18 wekelijks en 16,8 % doet uit principe geen boodschappen op zondag. 13,9 % gaf een overig antwoord. De grootste groep respondenten koopt op zondag de boodschappen die vergeten zijn (34 %), 24 % haalt boodschappen voor een paar dagen, 16 % haalt boodschappen voor zondag en 11,2 % voor de hele week. Ook is er gevraagd in welke mate de bezoekers winkelen op de koopzondag in Oegstgeest. Van de respondenten in de Lange Voort die op zondag 29 november zijn geënquêteerd geeft 61 % aan dat te doen. Van de op zaterdag 21 november geënquêteerde bezoekers geeft slechts 28 % aan op zondag te winkelen. De respondenten van zaterdag 21 november zoeken in de grootste mate naar de volgende productgroepen: 19 % drogisterij en parfumerie producten, 19 % kleding, 21 % huishoudelijke artikelen en 15 % boeken en tijdschriften/. De respondenten van zondag 29 november zoeken in de grootste mate naar de volgende productgroepen: 10% drogisterij en parfumerie producten, 5 % kleding, 10 % huishoudelijke artikelen, 33% boeken en tijdschriften en 33 % bloemen en planten. Over de winkelfrequentie van het winkelgedrag antwoorden de respondenten van zaterdag 21 november uit de Lange Voort dat 24 % wekelijks op zondag winkelt, 41 % één à twee keer per maand en 21 % een paar keer per jaar. Van de respondenten van zondag 29 november geeft 0 % aan wekelijks op zondag te winkelen in Oegstgeest, 44% één a twee keer per maand en 57% een paar keer per jaar. Ook wordt gebruik gemaakt van de zondagsopenstelling in andere plaatsen. Van de respondenten van 21 november geeft 11 % wekelijks op zondag te winkelen buiten Oegstgeest, 28 % geeft aan één à twee keer per maand gebruik te maken van de zondagsopenstelling buiten deze gemeente, 19 % doet dat een paar keer per jaar en 42 % doet dat nooit. Van de respondenten van 29 november geeft 66 % aan een
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 14/22 paar keer per jaar op zondag buiten Oegstgeest te winkelen en 34 % doet dat nooit. De meest genoemde plaatsen voor het winkelen zijn Leiden, Den Haag, Amsterdam en Utrecht. Van de respondenten van zaterdag 21 november geeft 36 % aan vaker te zullen komen naar winkelcentrum Lange Voort wanneer er meer winkels open zouden zijn in het winkelcentrum, voor 63 % zal dat geen verschil maken. Van de respondenten van zondag 29 november geeft 20 % aan vaker te zullen komen wanneer alle winkels op zondag open zijn, 80 % geeft aan dat dat geen verschil maakt. Ook is gevraagd of de respondenten uit de Lange Voort gebruik zouden maken van een zondagsopenstelling in de De Kempenaerstraat wanneer deze er zou komen. Van de respondenten van 21 november geeft 70 % aan dat niet van plan te zijn, 9 % zou wekelijks naar de De Kempenaerstraat gaan, 11 % zou één à twee keer per maand gaan en 7 % een aantal keer per jaar. Van de respondenten van 29 november geeft 84 % aan geen gebruik te maken van de zondagsopenstelling van de De Kempenaerstraat en 16 % geeft aan een paar keer per jaar te zullen komen. 5.2 Gebruik van de koopzondag: bezoekers De Kempenaerstraat Van de respondenten uit de De Kempenaerstraat geeft de 21 november geënquêteerde groep 69 % positief te zijn over het gegeven dat winkels binnen Oegstgeest op zondag open mogen zijn, 31 % is negatief. Van de op 28 november geënquêteerde groep geeft 66 % aan positief te zijn over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling en 34 % geeft aan negatief te zijn. Als onderbouwing wordt onder andere aangegeven: zaterdag toch vaak druk met andere dingen, fijn en makkelijk, ik werk ook op zaterdag, liever niet, uit respect voor anderen, zondag is het lekker winkelen, het hoort niet, rustdag, meer van nu. Onder de respondenten in de De Kempenaerstraat doet 24 % boodschappen bij de supermarkt, 10 % bij kleine winkels, 34 % doet op zondag geenboodschappen en 32 % doet boodschappen bij zowel de supermarkt als bij kleine winkels zoals de bakker of slager (afronding van beide onderzoeksdagen). Van de respondenten doet 27 % gemiddeld eens per maand boodschappen op zondag, 17 % eens per twee weken, 16 wekelijks en 33 % doet uit principe geen boodschappen op zondag. 7 % gaf een overig antwoord. De grootste groep respondenten doet op zondag geen boodschappen (28 %), 20 % koopt op zondag de boodschappen die vergeten zijn, 20 % haalt op zondag boodschappen voor de zondag, 19 % haalt boodschappen voor een paar dagen en 13 % haalt op zondag boodschappen voor de hele week. Vraag 3 a. Indien u gebruik maakt van de zondagsopenstelling in Oegstgeest, doet u op zondag wel eens dagelijkse boodschappen? Van de op 21 november geënquêteerde bezoekers geeft 26 % aan wel eens op zondag te winkelen in Oegstgeest. Van de respondenten van 28 november gaf 44 % aan dat te doen.
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 15/22 Van de respondenten die wel winkelen in Oegstgeest op zondag zoekt de meerderheid naar boeken en kantoorartikelen, kleding/ mode of drogisterij en parfumerie artikelen. Over de frequentie van het winkelgedrag antwoorden de respondenten in de De Kempenaerstraat als volgt. Van de respondenten van 21 november geeft 67 % aan een paar keer per jaar op zondag in Oegstgeest te winkelen, 20% één à twee keer per maand en 13 % overig. Van de respondenten van 28 november geeft 90 % aan paar keer per jaar op zondag in Oegstgeest te winkelen, 10 % winkelt één à twee keer per maand. Ongeveer 50 % van beide groepen respondenten van de De Kempenaerstraat geeft aan op zondag nooit buiten Oegstgeest te winkelen, ongeveer 46 % geeft aan een paar keer per jaar te winkelen op zondag. De meest bezochte steden voor het winkelen op zondag buiten Oegstgeest zijn: Leiden, Amsterdam, Den Haag en Utrecht. Op de vraag of de respondenten uit de De Kempenaerstraat vaker gebruik zou maken van de zondagsopenstelling in de Lange Voort wanneer alle winkels open zouden zijn geeft van de respondenten van 21 november 87 % aan dat zij dan niet vaker zouden komen op zondag. Van de respondenten van 28 november geeft 100 % aan dan niet vaker op zondag naar de Lange Voort te gaan. 50 % van de respondenten van 21 november geeft aan geen gebruik te maken van een koopzondag in de De Kempenaerstraat wanneer de winkels aldaar open zouden zijn, 6% zou er één à twee keer per maand gebruik van maken en 43 % een paar keer per jaar. Van de respondenten van 28 november geeft 64 % geen gebruik te zullen maken van een zondagsopenstelling in de De Kempenaerstraat. 18 % zou er een paar keer per jaar gebruik van maken. 5.3 Visievorming De respondenten onder het winkelend publiek is gevraagd een aantal stellingen te beantwoorden. Hieronder zijn de antwoorden van de respondenten van de De Kempenaerstraat grafisch weergegeven.
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 16/22 a. De wekelijkse koopzondag is goed voor de economie van Oegstgeest b. Ik koop door de koopzondag op andere dagen minder c. De koopzondag is goed voor de gezelligheid in de buurt d. Ik koop in totaal per maand, meer door de koopzondag e. De zondagsrust wordt verstoord doordat de winkels open mogen gaan f. Ik vind het fijn dat winkels in Oegstgeest open zijn Hieronder worden de reacties op dezelfde stellingen weergegeven die de respondenten in winkelcentrum Lange Voort gaven. a. De wekelijkse koopzondag is goed voor de economie van Oegstgeest b. Ik koop door de koopzondag op andere dagen minder c. De koopzondag is goed voor de gezelligheid in de buurt d. Ik koop in totaal per maand, meer door de koopzondag e. De zondagsrust wordt verstoord doordat de winkels open mogen gaan f. Ik vind het fijn dat winkels in Oegstgeest open zijn
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 17/22 Tot slot hebben een aantal respondenten suggesties genoemd ten behoeve van deze enquête. Enkele suggesties van respondenten van de Lange Voort: ik vind dat de winkels open mogen zijn, zelf persoonlijk winkel ik nooit op zondag, niet te vroeg, ik werk hier in het winkelcentrum, ik vind dat de winkels op zondag open mogen, ik hoor hier zelf hele positieve verhalen over van klanten, niet voor 12:00 uur, ik vind dat de winkeliers zelf moeten bepalen of ze open willen zijn, persoonlijk ga ik er nauwelijks gebruik van maken, winkeliers verdienen ook rust, goed idee. Enkele suggesties van respondenten uit de De Kempenaerstraat: Het hoort bij deze tijd, goed initiatief, goed initiatief, prettig als ik zelf kan beslissen wanneer ik wat koop, het hoort niet, zondag is een rustdag, in verband met weekend is het handig om boodschappen in het weekend te doen, ook op zondag, het hoort bij deze tijd. Hoofdstuk 6 Trends, conclusies en aanbevelingen In dit hoofdstuk worden de trends, conclusies en aanbevelingen beschreven inzake de zondagsopenstelling. De beschrijving van de trends is een herhaling van hetgeen over trends genoemd is in de tweede evaluatie in het voorjaar van 2015. De conclusies en aanbevelingen gaan in op alle drie de uitgevoerde onderzoeken naar de zondagsopenstelling in Oegstgeest. De aanbevelingen zijn eveneens gebaseerd op alle drie de onderzoeken. 6.1 Trends In de retailvisie Leidse regio opgesteld voor Economie071, door adviesbureau RMC, worden de retailtrends als volgt geformuleerd. In dit rapporteert stelt RMC de consument centraal: Creëer ruimte om in te spelen op de nieuwe consumentenbehoeftes. Een ding staat vast, de consument is aan zet binnen de detailhandel en niet meer de retailer. Het is een vraaggestuurde handel geworden in plaats van een aanbodgestuurde. Het lijkt verstandig om als gemeente te reguleren met een retailstrategie waarbij de verschillen tussen winkelbranches en de verschillen tussen horeca en retail vervagen en mogelijk niet meer bestaan. Op het gebied van horeca wordt er meer flexibiliteit gewenst in recreatieve winkelgebieden, uittreding van horeca in boodschappencentra en beperkte horeca in doelgerichte winkelgebieden. Voor overige regulering lijkt werken vanuit een uitnodigingsbeleid kansrijker dan vanuit een verbodsbeleid. Gemeenten maken een stad leefbaar en ondernemers maken hem verrassend. Zij zullen de ruimte die ze krijgen gaan benutten, mits creativiteit niet geremd wordt door regulering en verboden. Stakeholders dienen te opereren vanuit het perspectief dat winkelgebieden zijn ingedeeld op functie voor de consument. Consumenten doen aan recreatief winkelen, boodschappen winkelen en doelgericht winkelen. Dit doen consumenten in grote en kleine winkelgebieden, afhankelijk van tijd en gemak. Het winkellandschap verandert al zolang als er detailhandel bestaat. Zonder te innoveren en te blijven vernieuwen gaat de aandacht van de klant verloren. Huidige ontwikkeling waaronder de toenemende concurrentie van online winkels, de vergrijzing van de samenleving, de langdurige economische laagconjunctuur, de toenemende bereidheid om verder te reizen, maar ook de toenemende behoefte
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 18/22 aan gemak geven aan dat de consument aan het veranderen is. Met als gevolg voor winkelgebieden dat bezoekersaantallen teruglopen, leegstand toeneemt en consumenten minder loyaal worden. Blijf innoveren in de sterke winkelgebieden en speel in op de veranderende behoeftes van de consument. Het sterke functioneren in het verleden is geen garantie voor sterk functioneren in de toekomst. De consument van morgen is een moment-consument De consument van morgen wordt minder voorspelbaar door de huidige diversiteit in aankoopkanalen en aankooplocaties. Hij zal minder trouw zijn aan een bepaalde winkel maar ook minder trouw aan een vast kanaal. De ene dag koopt hij via internet, de volgende dag in de winkel en een derde keer tweedehands via Marktplaats.nl. De toekomstige consument kiest voor gemak wanneer het hem uitkomt en verandert in een moment-consument. Groei in online winkelen gaat door Een van de aankoopkanalen voor de consument is het internet. Het vergelijken van producten via internet is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Consumenten gaan voorbereid naar de winkels en weten meer over hetgeen ze willen kopen. De (retail)wereld is door het internet opener geworden en vraagt dit ook van de retailer. Bovendien zal kopen via internet de komende jaren aan belang toenemen. De huidige marktomvang van online aankopen is in de afgelopen tien jaar opgelopen tot bijna 14 miljard euro. Dit is 16% van de totale omzet binnen de retail (Shopping2020). De verwachting is dat dit aandeel oploopt tot boven de 30% in 2020. Een verdubbeling, maar nog steeds een groter aandeel offline aankopen. De verschillen per branche zijn groot en zullen in de toekomst alleen maar groter worden. Wanneer consumenten online en offline winkelen combineren, kiest het merendeel ervoor om online te oriënteren en vervolgens offline te kopen (28%). Waar veel retailers bang voor zijn, het zogenaamde showrooming, in de winkel oriënteren en vervolgens de aankoop online doen, wordt veel minder gedaan door consumenten (3%). Een goed verkoopadvies met bijbehorende service blijft de manier waarop de winkelier zijn klanten moet bedienen. Minder bezoeken aan de winkelstraat maar langer Dat de consument overal en altijd kan winkelen, is tevens terug te zien in de bezoekersaantallen van winkelstraten. In de afgelopen drie jaar is het aantal bezoekers in de winkelstraten in Nederland teruggelopen met 17%. De toename in internet winkelen zorgt ook voor een verschuiving in de dagen waarop consumenten offline winkelen. Er is een groeiende populariteit voor het zondag-winkelen, mede mogelijk gemaakt door de stijging van het aantal koopzondagen. Mogelijkerwijs is de stijging van het winkelen op maandagen en dinsdagen ook hierdoor te verklaren. Bijvoorbeeld omdat de consument zijn op zondag on- of offline aangekochte product wil ruilen. Tegelijkertijd zien we een sterke daling van het winkelen op koopavonden, landelijk met 31%. Samenwerking stimuleren Een essentiële en goede samenwerking tussen eigenaren en huurders is een voorwaarde voor een succesvol toekomstig winkelgebied. Deze samenwerking is gestoeld op een steeds veranderende markt en consument. Samenwerken in positionering, maar ook afstemming in openingstijden is essentieel om een plek in de detailhandelsstructuur te behouden. Dit zijn ontwikkelingen waar ook de winkeliers van Oegstgeest op moeten inspelen. Het gebruik maken van de zondagsopenstelling is een van de mogelijkheden om in te spelen op de trends.
Evaluatie koopzondag Oegstgeest 19/22 6.2 Conclusies winkeliers Bij deze derde en laatste evaluatie is 88 % van de respondenten van de op zondag geopende ondernemers positief en 39 % van de op zondag gesloten ondernemers. Meegenomen dient te worden dat de op zondag gesloten winkeliers bij de stellingenvraag aangeven dat ruim 77 % van deze respondenten positief is over de stelling dat zij blij zijn dat zij zelf kunnen bepalen of zij op zondag open gaan of niet. Veel ondernemers benadrukken het belang van een collectieve zondagsopenstelling. Een respondent zegt: Ik vind het goed dat we een keuze krijgen. Maar ga dan allemaal open of dicht. Een andere respondent zegt: De koopzondag lijkt mij leuk om open te zijn als iedere winkelier open is. Zeg bijvoorbeeld iedere laatste zondag van de maand, dat maakt het voor bezoekers aantrekkelijker om ter komen dan wanneer iedere zondag maar vier á vijf winkels open zijn. Bij de tweede evaluatie, in het voorjaar van 2015, was de mening van winkeliers over de zondagsopenstelling negatiever dan bij de eerste evaluatie. Bij de tweede evaluatie gaf 40 % van de op zondag geopende aan positief te zijn over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling, bij de op zondag gesloten winkeliers was dat 50 %. Bij de eerste evaluatie was 85 % van de respondenten van de op zondag geopende winkeliers positief over de winkeltijdenverordening en onder de op zondag gesloten ondernemers was 47 % positief, 44 % negatief en 9 % gaf geen antwoord. De ondernemersvereniging De KempenaeR heeft in verband met deze derde en laatste evaluatie van de zondagsopenstelling een schrijven naar het college verstuurd, mede namens de stichting Winkelcentrum Lange Voort. In deze brief vragen beide verenigingen het college om de mogelijkheid tot zondagsopenstelling in Oegstgeest in stand te houden. Bijvoorbeeld in de De Kempenaerstraat worden met regelmaat klantendagen georganiseerd door individuele winkeliers op zondag. Dit zijn veelal succesvolle evenementen. Wanneer de mogelijkheid tot zondagsopenstelling er niet meer is, zouden deze evenementen niet langer kunnen plaatsvinden. Winkelcentrum Lange Voort heeft de wens om meer evenementen te organiseren op zondag. 6.3 Conclusies inwoners Er is een aantal ontwikkelingen te constateren wanneer de uitkomsten van de drie evaluaties van de zondagsopenstelling in Oegstgeest onder bewoners met elkaar worden vergeleken. De respondenten zijn steeds positiever over de zondagsopenstelling. Ruim 75 % van de respondenten van dit onderzoek is positief over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling. Bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 was dit rond de 57 % en bij de evaluatie in het najaar van 2014 was dit 56 %. Wat eveneens opvalt is de toegenomen hoeveelheid respondenten die (recreatief) winkelen op zondag. Van het totaal aantal respondenten van dit onderzoek winkelt 55 % op zondag in Oegstgeest. Bij het onderzoek in het voorjaar van 2015 was dit 34 % en bij het in het najaar van 2014 was dit 24 %. Hier is een duidelijke groei te constateren. Ook door de inwoners ervaren overlast is verminderd. Bij dit onderzoek gaf 50 % van de respondenten van direct omwonenden aan overlast te ervaren, bij de evaluatie in het voorjaar van 2015 was dit 77 %, bij de evaluatie in het najaar van 2015 was dit 32%. Het is onduidelijk wat de reden is van het groeiende enthousiasme en de verminderde ervaren overlast door inwoners. Alle drie de evaluaties zijn anoniem uitgevoerd. Hierdoor is het niet te herleiden of er respondenten zijn die de enquête meerdere malen hebben ingevuld. Wel kan geconcludeerd worden dat er een groeiend enthousiasme is over de mogelijkheid tot zondagsopenstelling. In alle drie de evaluaties geven meerdere respondenten aan dat zij twijfelen over het nut voor winkelcentrum Lange Voort om wekelijks volledig open te zijn op zondag. Het belang van de openstelling van supermarkten