Er is gemonitord op twee aspecten: Passantentellingen, uitgevoerd door Citytraffic; Telling van het aantal geopende winkels, uitgevoerd door de WBA.

Transcriptie

1 Back-office Economie en Arbeidsmarkt Memorandum Aan : Raad Van : Victor Kloos Datum : 17 september 2014 Onderwerp : Monitor koopzondagen Afschrift aan : Bij de raadsbehandeling van het besluit tot deregulering van de koopzondagen (raadsbesluit , d.d. 21 mei 2013) heeft het college toegezegd de koopzondagen te monitoren. Sindsdien is de raad twee keer, in augustus en december 2013, op de hoogte gebracht van de resultaten van de passantentellingen en het aantal geopende winkels. In het memorandum van 9 december 2013 is toegezegd om u in de zomer van 2014, dus een jaar na het vrijgeven van de koopzondagen, opnieuw op de hoogte te stellen van de stand van zaken. Er is gemonitord op twee aspecten: Passantentellingen, uitgevoerd door Citytraffic; Telling van het aantal geopende winkels, uitgevoerd door de WBA. Daarnaast is kort geleden de eerste kwartaalrapportage met passantengegevens opgeleverd. Hiervan zijn ook enkele gegevens in de monitor verwerkt. Passantentellingen In de twee eerdere monitoren werden de gegevens van de twee voorgaande maanden afgezet tegen de gegevens van een jaar eerder. Ruim een jaar na het vrijgeven van de koopzondagen is het mogelijk om de resultaten over een langere periode te laten zien. De resultaten daarvan vindt u in deze monitor. Grote verschillen van maand tot maand. Uit onderstaande grafiek blijkt duidelijk dat er grote schommelingen zitten in opeenvolgende maanden. April 2012 trok gemiddeld bijna twee keer zo veel passanten als mei De eerste wekelijkse koopzondagen in juni 2013 waren een enorm succes, dat pas in december weer min of meer geëvenaard werd. De koopzondagen in de eerste helft van 2014 waren beduidend beter dan in 2012 en 2013, met uitzondering van juni en juli. Dat is een gevolg van de piek direct na het vrijgeven van de koopzondagen. Het is echter normaal dat een dergelijke piek tijdelijk is.

2 maar de trend voor de zondag is positief In onderstaande grafiek is het aantal passanten op alle individuele zondagen op de Langestraat sinds weergegeven. Het vrijgeven van de koopzondagen is heel duidelijk te zien, in de vorm van lagere bezoekersaantallen op de traditionele koopzondagen en toenemende aantallen op de nieuwe koopzondagen. Wanneer alle pieken en dalen worden opgeteld, blijkt echter het gemiddelde aantal passanten per zondag sinds te zijn gestegen van naar 6.000; een toename van 50%. De koopzondagen lijken dus een blijvend positief effect te hebben gehad op de bezoekersaantallen op de zondagen. Er wordt ook onderzocht of een verlaging van de parkeertarieven op zondag een positieve invloed zou hebben. De koopavond wordt minder populair, evenals de nog altijd populaire zaterdag Het koopgedrag van de bezoekers van de binnenstad verandert. Er vinden verschuivingen plaats, die overigens niet uniek zijn voor Alkmaar maar in veel meer steden zichtbaar zijn. Er wordt steeds meer in het weekend gewinkeld, ten koste van de maandag en de traditionele koopavond op donderdag. Binnen het weekend verschuift de aandacht enigszins van de nog altijd zeer populaire zaterdag naar de zondag. Ook de vrijdag is populairder geworden. Dit blijkt uit onderstaand overzicht. Let op: de grafiek geeft percentages, geen absolute aantallen. Uit dit overzicht blijkt ook dat de zondag nog steeds de minst drukke dag van de week is. Dit verklaart waarom veel met name kleine - ondernemers nog steeds hun deuren gesloten houden op zondag.

3 Aantal geopende winkels De WBA heeft tijdens 6 koopzondagen in juni en juli bijgehouden hoeveel winkels geopend waren. Dit waren de eerste zondagen waarop een vergelijking met dezelfde periode vorig jaar mogelijk was. Het percentage geopende winkels is gestegen Het percentage winkels is ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar in 2014 gestegen van gemiddeld 49% naar 57%. Deze percentages zijn gecorrigeerd voor leegstaande panden, kappers en dienstverleners. Op de A-locaties (Langestraat, Laat, Payglop, Boterstraat, Mient en Ritsevoort) is het percentage geopende winkels gestegen van gemiddeld 59% naar 68%.

4 Vooral in de hoofdwinkelstraten zijn veel winkels open Binnen de A-locatie zijn er duidelijke verschillen per straat. Alle straten zijn iets toegenomen, met uitzondering van de Payglop. Een mogelijke verklaring is dat de correctie voor leegstaande panden en dienstverleners niet op straatniveau is toegepast. Een hoger aantal lege panden en hoger aantal dienstverleners in een straat zorgen in deze grafiek dus voor een lager maximumpercentage geopende winkels. In de overige straten, met veel kleine winkels, is het percentage veelal lager Ook in de straten buiten het A-gebied is gemeten hoeveel winkels open zijn op de zondagen. Het aantal geopende winkels is daar over het algemeen lager dan in het A-gebied. Dat is gedeeltelijk te verklaren vanuit het feit dat er relatief veel kleine ondernemingen gevestigd zijn. Voor hen valt de afweging tussen omzetverwachting, kosten en vrije tijd soms anders uit dan bij het grootwinkelbedrijf. Uit de grote verschillen per straat blijkt dat die afweging per ondernemer een andere uitkomst kan hebben. Dit is in lijn met de motivering achter het vrijgeven van de winkeltijden: de gemeente biedt de mogelijkheid om open te zijn, maar niemand is daartoe verplicht. In overleg met de ondernemers van d Oude Stadt zijn acties ondernomen om de zondag aantrekkelijker te maken. De gemeente organiseert een extra veegronde op zondagochtend en d Oude Stadt is expliciet genoemd in de brochure Alkmaar, beste van stad & land. Er zijn geluiden van ondernemers dat de winkelomzetten op de zondag tegenvallen en dat bovendien de zaterdagen minder goed lopen. Dat is echter moeilijk over de breedte van de binnenstad te onderzoeken, omdat winkels over het algemeen zeer terughoudend zijn bij het verstrekken van omzetgegevens. Het is echter wel een signaal dat serieus genomen moet worden, aangezien de kleine winkels een belangrijke factor zijn in de aantrekkelijkheid van Alkmaar als winkelstad.

5 De zondag wordt populairder, de binnenstad als geheel trekt minder bezoekers De toegenomen populariteit van de zondag betekent nog niet dat het aantal bezoekers aan de binnenstad groeit. Bureau Citytraffic rapporteert sinds het tweede kwartaal van 2014 ieder kwartaal over het aantal bezoekers aan de binnenstad. Daarbij maken zij onderscheid tussen passanten (iedere bezoeker in de binnenstad) en shoppers (bezoekers tijdens winkeltijden). Het aantal unieke passanten bedroeg in het tweede kwartaal van Dat is een afname van 5,7% ten opzichte van dezelfde periode in Het aantal unieke shoppers bedroeg Dat is een afname van 4,5%. Het landelijk gemiddelde is -2,4%. Om te kijken hoe Alkmaar scoort ten opzichte van vergelijkbare steden, is in de monitor een benchmark opgenomen. Hierin wordt het aantal passanten op de Langestraat afgezet tegen de - Haarlemmerstraat in Leiden, de Grote Houtstraat in Haarlem en de Gedempte Gracht in Zaanstad. Daaruit blijkt dat Alkmaar iets beter presteert dan de benchmarks, met uitzondering van Zaanstad, dat nog volop profiteert van de vernieuwing van het centrum. Alkmaar, Langestraat: -9,7% Leiden, Haarlemmerstraat: -12,2% Haarlem, Grote Houtstraat: -10,4% Zaanstad, Gedempte Gracht: +6,8% Conclusie De zondagen hebben een vaste plek veroverd in het bezoek aan de Alkmaarse binnenstad. Het blijft echter een dag die minder bezoekers trekt dan de andere dagen. Dat patroon is ook zichtbaar in andere steden. De zondag is echter bij uitstek de dag waarop het mogelijk is om met aanvullende activiteiten, zoals evenementen, meer bezoekers te trekken. De organisatie van een evenement op zondag kan zeker in de straten met kleine ondernemers een extra stimulans vormen om op die dag open te gaan. Dit wordt ook meegegeven aan de ondernemersvereniging. De gemeente en ondernemers zetten zich gezamenlijk in om meer bezoekers naar de binnenstad te trekken. In dat kader wordt onderzocht of een aanpassing van de parkeertarieven op zondag een positieve uitwerking kan hebben. De monitor van de koopzondagen wordt ook na het eerste jaar voortgezet, als onderdeel van de kwartaalrapportages die wij door adviesbureau Citytraffic op laten stellen.