DISCUSSIENOTITIE VOOR DE COMMISSIE Onderwerp: Raadsopdracht RO4 Herzie het parkeerbeleid in het centrum Registratienummer: 00544766 Op voorstel B&W d.d.: 01 september 2015 Datum vergadering: 28 september 2015 Portefeuillehouder: H. Verhees Rol gemeenteraad: Kaderstellend Onderwerp in het kort Eén van de raadsopdrachten die u heeft geformuleerd gaat over het parkeerbeleid in het centrum. U heeft aangeven dit beleid te willen herzien. Samenvatting De raadsopdracht is erg breed geformuleerd en verdient een nadere verdieping en verheldering. Daarvoor worden in deze discussienotitie de achtergronden geschetst van de huidige (parkeer)situatie in het centrum en van de ontwikkelingen die er in Deurne en in de regio op dit gebied spelen. Op basis van deze informatie wordt uw commissie gevraagd hoe u nadere invulling aan deze raadsopdracht wilt geven. Genodigden N.v.t. Bijlagen 1. Publicaties in vakbladen en kranten 1
Deurne, 1 september 2015 Nr. 69 / 00544766 AAN DE COMMISSIE Wonen en Vastgoed 1. Inleiding Eén van de raadsopdrachten die u heeft geformuleerd gaat over het parkeerbeleid in het centrum. Deze luidt als volgt; Herzie het parkeerbeleid in het centrum. Deze opdracht is erg breed geformuleerd en verdient een nadere verdieping en verheldering. Daarvoor worden in deze discussienotitie de achtergronden geschetst van de huidige (parkeer)situatie in het centrum en van de ontwikkelingen die er in Deurne en in de regio op dit gebied spelen. Op basis van deze informatie vragen wij aan uw commissie hoe u nadere invulling aan deze raadsopdracht wilt geven. 2. Het huidige parkeerbeleid in het centrum Met het parkeerbeleid in het centrum willen we een aantal doelen bereiken: Reguleren en structureren van het parkeren in het centrum Zorgen voor voldoende parkeerplaatsen Verminderen van overlast van het woon-werkverkeer Optimaliseren van de bestaande parkeersituatie Genereren van (voldoende) parkeerinkomsten In 2012 is het parkeerbeleid in het centrum geëvalueerd. Daarbij is ook gekeken in hoeverre de gestelde doelen zijn bereikt. Op basis van parkeertellingen is toen de conclusie getrokken dat de parkeerdruk in het centrum in het algemeen laag was. Deze varieert van 22% s nachts tot 59% op een doordeweekse middag. Er is dus zonder veel te zoeken altijd wel ergens een parkeerplaats te vinden. Uit recente observaties blijkt dat dit nog steeds het geval is. 1
Figuur 1. Grenzen van het betaald parkeren en parkeervergunningen Gelet op de hoge parkeerdruk door woon-werk verkeer in met name de Rootheartstraat en Anton van Duinkerkenstraat is daar in 2013/2014 een blauwe zone ingesteld. Op de Oude Liesselseweg ondervinden bewoners ook overlast van woon-werk verkeer. Daar wordt ook een blauwe zone ingesteld. Per 1 januari 2013 zijn de parkeertarieven verhoogd. Op maaiveld en in de parkeergarage ging het tarief van 0,80 naar 0,95 en op het parkeerterrein bij de Wolfsberg van 0,80 naar 1,50. Aanpassing van het tarief op de Wolfberg was vooral om mensen te verleiden om meer gebruik te gaan maken van de parkeergarage, zodat er minder auto s op het Wolfsbergplein staan. De Deurnepas is in 2009 ingevoerd. De pas is primair ontwikkeld voor het achteraf betaald parkeren. Ook de centrumafsluiting is aan de pas gekoppeld. Destijds was het ook de bedoeling dat er op termijn verschillende diensten aan gekoppeld werden, zoals ondergrondse afvalcontainers, de milieustraat, de bibliotheek en het WMO-vervoer. Mede door de bezuinigingen afgelopen jaren en de forse kosten voor de koppeling van diverse diensten is dit niet verder geïmplementeerd. 2
Op dit moment kan men op verschillende manieren (achteraf) betalen voor het parkeren. Dit kan met de Deurnepas 1 of met belparkeren, smsparkeren of een parkeer-app met je mobiel. Je rekent dan af per minuut. Ook kun je met muntgeld in de parkeerautomaten betalen. Figuur 2. Locatie parkeerterreinen 3. Ontwikkelingen in de detailhandel 2 De detailhandel staat de laatste jaren steeds verder onder druk. Enerzijds is er sprake van een economische teruggang, anderzijds is er ook sprake van een veranderend consumentenpatroon. Ontwikkelingen als online shoppen, schaalvergroting en branchevervaging hebben grote invloed op het winkelklimaat. De algemene inschatting is dat de behoefte aan winkels en winkelmeters onder invloed van deze trends de komende jaren zal afnemen. Dit is niet alleen in de Peel, maar ook landelijk zo. Aandachtspunten zijn de bovengemiddelde leegstand en het uitblijven van bevolkingsgroei. De leegstand is voornamelijk gesitueerd in de aanloopstraten van het centrum. 1 Ook de pas van Stadsparkeren kan daarvoor worden gebruikt 2 Bron: afsprakenkader detailhandel de Peel, april 2015 3
Het centrum van Deurne heeft in 2008 een stevige impuls gehad met de ontwikkeling van de Wolfsberg. Door deze ontwikkeling is de uitstraling van het Deurnese centrum sterk verbeterd. Het lukt het centrum van Deurne goed om de eigen bevolking aan zich te binden in zowel de dagelijkse- als niet dagelijkse sector. Het winkelcentrum in Deurne heeft dan ook naar de toekomst toe zeker bestaansrecht en mogelijkheden. Om naar de toekomst toe aantrekkelijk te blijven moet daarom worden gewerkt aan meer compacte, aantrekkelijke winkelgebieden die inspelen op de wens van de consument. Zaken als gevarieerd aanbod, bereikbaarheid, parkeren, sfeer en uitstraling spelen daarin een belangrijke rol. Ondernemers hebben recentelijk aangeven dat er sprake is van teruglopende bezoekersaantallen in het centrum. Zij zien gratis parkeren als een belangrijke oplossing. Omdat er geen passantentellingen beschikbaar zijn bestaat geen inzicht in de ontwikkeling van het aantal bezoekers aan het centrum van Deurne. Een landelijk onderzoek 3 laat een dalende trend zien van het gebruik van binnenstedelijke parkeerplaatsen over de periode 2008-2012. Ook andere onderzoeken 4 laten zien dat er sprake is van een daling van de bezoekfrequentie aan winkelcentra in de periode 2005-2012. Aangenomen mag worden dat Deurne daar geen uitzondering in is. 4. Parkeren in de regio In figuur 3 staat hoe er geparkeerd kan worden in het centrum van de gemeenten in de regio. Te zien is of je met een parkeerschijf kunt parkeren of wat het minimum en maximum tarief per uur is. 3 Parkeerbarometer, Parkeeradviesbureau Spark en Erasmus Universiteit Rotterdam, november 2013 4 Zie beantwoording raadsvraag RV-1533 4
Figuur 3. Overzicht parkeerregiem regiogemeenten In aanvulling op bovenstaand kaartje is in het centrum van Veghel sprake van zowel gratis parkeren, blauwe zone en betaald parkeren ( 0,75 per uur). De kleine en grote hoofdwinkelgebieden (Helmond, Deurne, Venray) met een regionale dan wel bovenlokale functie kennen op dit moment (nog) allemaal betaald parkeren. Ook in Eindhoven en Venlo dient men te betalen voor het parkeren in het centrum. De kernwinkelgebieden met een grote dan wel kleine kernverzorgende functie kennen veelal een blauwe zone (onder andere Gemert, Asten, Panningen en Horst) Het college van b&w van de gemeente Venray heeft onlangs een voorstel gepresenteerd om het betaald parkeren af te schaffen. Dat kost de gemeente jaarlijks 1,3 miljoen. De gemeenteraad moet hier nog een besluit over nemen. Ook in de gemeente Geldrop-Mierlo is gratis parkeren aan de orde geweest. Dat zou jaarlijks 300.00 kosten. Uiteindelijk heeft de gemeente hier niet voor gekozen en blijft het betaald parkeren gehandhaafd. In Helmond betalen winkeliers (op vrijwillige basis) een deel van de parkeerkosten van hun klanten. 5. Retail en parkeren In steeds meer gemeenten ontstaat het idee dat gratis parkeren essentieel is voor een florerend winkelgebied. Er is druk vanuit de retail en publieke opinie om gratis te kunnen parkeren. Dat is te begrijpen met het oog op de ontwikkelingen in de detailhandel en de leegstand die we in het centrum zien. 5
Daar staat tegenover dat diverse onderzoeken 5 laten zien dat het parkeertarief nauwelijks van invloed is op keuzes die consumenten maken. De aantrekkelijkheid van een winkelcentrum wordt primair bepaald door diversiteit en kwaliteit van het aanbod en de ruimtelijke kwaliteit van het winkelgebied. Consumenten willen gemakkelijk en snel winkelen. Het liefst op een plek dichtbij huis waar ze al hun aankopen in één keer kunnen doen. Nabijheid (reistijd) en winkelaanbod (omvang en kwaliteit) staan voorop. Als daaraan is voldaan gaat men daarna kijken naar het parkeeraspect. Een redelijke prijs voor het parkeren wil de consument best betalen. In essentie komt met dus voor het goede winkelaanbod. Maar als dat ergens net zo goed is, waar het parkeren wél gratis is, dan gaat de consument liever naar die plek waar het parkeren niets kost 6. Er zijn al diverse pilots gedaan om te onderzoeken wat de effecten zijn van gratis/goedkoper parkeren op het winkelbezoek. De resultaten daarvan zijn niet eenduidig. In sommige gevallen levert het meer bezoekers op, in andere gevallen blijkt dat het aantal bezoekers onveranderd is. In de bijlage treft u enkele van deze conclusies in diverse publicaties aan. Figuur 4. Artikelen (gratis) parkeren en Retail op maaiveld. 5 Zie rapport Vervoer naar retail, KpVV/CROW 2013 6 Magazine Parkeer24, december 2014 6
6. Hoe ziet het financiële plaatje eruit? In onderstaande tabel staat een overzicht van baten en lasten van het product betaald parkeren over de afgelopen 5 jaren. De begroting 2015 laat zien dat de kosten en opbrengsten van dit product in evenwicht zijn. Met de opbrengsten kunnen alle kosten worden gedekt voor het betaald parkeren op maaiveld (straten en pleinen) én de parkeergarage Wolfsberg. De kosten en opbrengsten van de handhaving zijn niet opgenomen in tabel 1. Tabel 1. Baten en lasten van het product betaald parkeren in de periode 2010 2015 rekening 2010 rekening 2011 rekening 2012 rekening 2013 rekening 2014 begroting 2015 parkeertarief maaiveld en parkeergarage 0,80 0,80 0,80 0,95 0,95 0,95 parkeertarief maaiveld Wolfsberg 0,80 0,80 0,80 1,50 1,50 1,50 Lasten lasten betaald parkeren maaiveld 58.772 54.484 63.724 63.470 54.414 70.700 lasten parkeergarage 204.694 141.235 135.733 142.633 119.872 156.000 interne kosten 133.372 70.682 61.240 124.687 53.373 83.600 kapitaallasten 228.145 231.720 215.260 215.260 215.260 215.300 Totaal lasten 624.984 498.120 475.957 546.049 442.919 525.600 Baten overige bijdragen - 1.307 2.715 - parkeergarage parkeergelden 65.077 48.634 34.113 40.070 45.966 49.600 maaiveld parkeergelden 490.424 503.359 438.401 465.252 480.660 459.400 overige bijdragen derden (vergunningen) 22.589 31.478 22.432 21.044 19.905 17.100 onttrekking reserves en voorzieningen -35.000 Totaal baten 543.089 584.778 497.661 526.366 546.531 526.100 Verschil tussen lasten en basten -81.895 86.658 21.704-19.683 103.613 500 De totale kosten van het parkeren zijn voor 2015 begroot op 525.600. In de opbrengsten over de jaren 2010-2012 is geen consistente lijn te zien. Na de tariefsverhoging op 1 januari 2013 stijgen de inkomsten licht. De totale baten voor 2014 zijn vergelijkbaar met 2010. De voorzichtige conclusie kan getrokken worden dat (rekening houdend met de tariefsverhoging) er per saldo minder parkeeruren zijn verkocht. Minder mensen hebben daarom met de auto een bezoek gebracht aan het centrum. Als het betaald parkeren wordt afgeschaft en we regelen verder niets ten aanzien van het parkeren in het centrum, dan blijven we in ieder geval de volgende kosten houden: - lasten parkeergarage (o.a. onderhoudscontracten, verlichting, toezicht, stroom roltrap) - kapitaallasten (parkeergarage en voorzieningen op maaiveld) - compensatie van het batig saldo (in 2014 was dat 103.613,-) 6.1 Parkeergarage Wolfsberg Door de lage bezettingsgraad (in combinatie met de huidige parkeertarieven) van de parkeergarage blijven de inkomsten van de parkeergarage ver achter bij de jaarlijkse kosten van deze voorziening. 7
De kapitaallasten in tabel 1 komen voor het overgrote deel (circa 170.000) voor rekening van de parkeergarage. Daarnaast kost het onderhoud en beheer van de parkeergarage jaarlijks ook 156.000,- (begroting 2015). Daarbij wordt opgemerkt dat er inmiddels een onderhoudsplan voor de parkeergarage is opgesteld. De verwachting is dat de kosten uiteindelijk lager zullen uitvallen. Deze vaste jaarlijkse kosten (kapitaallasten en onderhoud) voor de parkeergarage blijven we jaarlijks houden, ongeacht hoe het parkeerbeleid er in de toekomst uit ziet. Mede op verzoek van het centrummanagement kan men sinds begin van dit jaar op (koop)zondagen gratis parkeren in de parkeergarage, net zoals dat al kon. 7. Gemeenteraad 7 juli 2015 Bij de behandeling van de kaderbrief 2015 is gewezen op de leegstand in het centrum, waarbij nadrukkelijk aandacht is gevraagd voor het parkeerbeleid. Een aantal fracties hebben aangegeven gratis parkeren als een mogelijke optie te zien om meer winkelend publiek naar het centrum te trekken. 8. Conclusies en nadere invulling raadsopdracht Op basis van deze notitie en eerdere onderzoeken trekken we de volgende conclusies: - Er zijn geen parkeerproblemen in het centrum. - Bezoekers kunnen dichtbij de bestemming parkeren. - Er is geen sprake van structurele overlast van woon-werk verkeer in het centrum. - Men kan op verschillende manieren achteraf betalen voor parkeren (per minuut). - Het betaald parkeren levert voldoende inkomsten op om de uitgaven te dekken. - Met de inkomsten van betaald parkeren op maaiveld worden de vaste lasten van de parkeergarage gedekt. - In het centrum van Deurne is sprake van leegstand van winkelpanden. - Uit diverse publicaties blijkt dat invoeren van gratis parkeren niet of marginaal bijdraagt aan meer bezoekers in het centrum. U heeft de raadsopdracht geformuleerd om het parkeerbeleid in het centrum te herzien. Gelet op de informatie in deze notitie, kunnen onderstaande discussievragen helpen om deze raadsopdracht nadere invulling aan te geven. 5. Discussievragen 1. Welke problemen signaleert u ten aanzien van het parkeren in het centrum? 2. Welke mogelijke oplossingen ziet u daarvoor? 8
3. Hoe wilt u verder invulling geven aan de raadsopdracht om het parkeerbeleid in het centrum te herzien? Burgemeester en wethouders van Deurne, De secretaris, De burgemeester, G.J.C. Kusters H.J. Mak 9