1
Derving omzetten AGF, oftewel aardappelen, groenten & fruit. In bijna alle supermarkten is AGF het pareltje van de winkel. Het liefst zouden we AGF zo vol mogelijk willen presenteren met de verste producten en het breedste assortiment. Helaas is dit in de praktijk lastig. Supermarkten kampen met felle concurrentie waardoor er een lagere omzet wordt behaald. Dit leidt uiteindelijk tot hoge derving. Willen we dit? Natuurlijk niet. Toch lijkt het alsof supermarkten het spoor bijster zijn om derving tegen te gaan. De grote vraag is dan ook: Hoe kunnen supermarkten derving verminderen waardoor er meer omzet wordt behaald? Dat er veel derving ontstaat op AGF, herkennen veel supermarkten. Nederlandse supermarkten hadden in 2014 in totaal voor 278 miljoen euro aan derving op AGF (Distrifood, 2015). Deze leiden tot hogere kosten, en uiteindelijk tot een lagere omzet. Derving leidt daarnaast ook tot voedselverspilling (CBL, 2015). AGF is niet zomaar het pareltje van de winkel. Het bepaalt uiteindelijk, samen met de versafdeling, het imago van de supermarkt (Distrifood, 2012). Daarom is het belangrijk dat er kwalitatieve producten worden aangeboden, die op een juiste wijze worden gepresenteerd. Als supermarkt heb je bijvoorbeeld voldoende voorraad nodig, moet je voldoen aan de Hazzard Analysing Critical Control Points (HACCP) criteria (agf.nl, 2015) en heb je zorgvuldige medewerkers nodig die de afdeling goed kunnen wegzetten. 278 miljoen euro aan derving op AGF Supermarkten ontkomen helaas niet aan derving, maar zij kunnen dit wel beïnvloeden om het te verminderen! De grote vraag is dan ook: Hoe kunnen supermarkten derving verminderen, waardoor er minder voedsel wordt verspilt? derving ontstaat onder andere door: Diefstal, afval, afprijzen en ontvangstverschillen. Deze factoren In dit artikel wordt er eerst gekeken hoe supermarkten op dit moment omgaan met derving. Daarna wordt er een methode besproken dat supermarkten kan helpen om derving op een bewustere wijze te verminderen. Dit kan uiteindelijk leiden tot meer omzet. 1
Wat doen supermarkten op dit moment met derving? Het voorkomen van derving, met name voedselverspilling, staat hoog op de agenda bij supermarkten in Nederland. 90% van de supermarkten voeren concrete maatregelen uit om voedselreststromen en derving terug te dringen of te hergebruiken (Brandes, 2013). In afbeelding 1 is het AGF- reststof retourproces van EkoPlaza afgebeeld. De reststoffen van EkoPlaza worden gebruikt als veevoer voor varkens. Als het niet bruikbaar is voor veevoer, wordt het verbrand of tot compost verwerkt door afvalverwerkers. In sommige gevallen worden reststoffen die bruikbaar zijn gedoneerd aan voedselbanken. Het retourproces van EkoPlaza komt overeen met de retourprocessen van andere supermarkten. (Tromp, et al., 2014). Doordat supermarkten inzicht hebben in hun eigen retourproces, zijn zij gemakkelijker in staat om te onderzoeken waar derving door wordt ontstaat en hoe dat verbeterd kan worden. Afbeelding 1 Stroomschema over het ontstaan van AGF-reststromen bij EkoPlaza, 2014 2
Om derving op AGF-afdelingen te verminderen, worden er verschillende methoden gebruikt, zoals: gebruik van verpakkingen, manier van productpresentatie en gebruik van koelsystemen. Verpakkingsmethode Een verpakking kan ervoor zorgen dat producten van AGF langer houdbaar kunnen blijven. Dit wordt mogelijk gemaakt door kleine gaatjes die in een verpakking zijn gelaserd. Deze kleine gaatjes zorgen ervoor dat een product de juiste hoeveelheid zuurstof krijgt en circa 5 dagen langer mee gaat. Als het product te veel zuurstof krijgt, zal het eerder rotten, maar bij te weinig zuurstof zal het product verstikken. In beide gevallen neemt de levensduur af (AGF, 2015). 90% van de supermarkten voert concrete maatregelen uit om voedselreststromen en derving terug te dringen of te hergebruiken Productpresentatie De productpresentatie van een AGFafdeling speelt een belangrijke rol voor een supermarkt. Een kwalitatieve AGFafdeling zorgt voor een positieve uitstraling en uiteindelijk voor minder derving (supermarktexperience.nl, 2013). Om producten beter te benadrukken, maken supermarkten gebruik van verschillende lichtkleuren. Deze lichtkleuren roepen emotionele reacties op, wat het koopgedrag van klanten kan beïnvloeden. Daarnaast zorgen lichtkleuren voor een betere presentatie van producten. Verlichting met een verlaagd IR- en UV-gehalte beschermt producten en het verpakkingsmateriaal (Osram, 2014). Koelsystemen Sommige winkels, als DekaMarkt, DEEN en Coop, hebben een bevochtigingssysteem. Dit systeem zorgt voor een deken van mist, waardoor de temperatuur van het product daalt en de luchtvochtigheid stijgt. Producten worden op deze wijze constant gekoeld en blijven daarom langer vers. Daarnaast zullen alle AGF producten er verser en mooier uit zien (supermarktexperience.nl, 2013). Personeel Het personeel speelt ook een grote rol in het verminderen van derving (Nivoo, 2013). Personeel wordt getraind om meer alert te blijven op winkelcriminaliteit. Daarnaast worden zij ook begeleid voor het tijdig afprijzen van producten, om voorraad- en codebeheer bij te houden, kwaliteit te waarborgen van de afdeling, werkzaamheden te verrichten volgens de HACCP (NVWA, 2015) voorschriften en om op de juiste wijze producten te bestellen. 3
Supermarkten moeten creatiever omgaan met derving Derving is een kostenpost wat niet te vermijden, maar wel beïnvloedbaar is! Nederlandse supermarkten moeten creatiever omgaan met derving en dit efficiënter aanpakken. Oftewel volgens het KISS-principe (Keep It Stupid Simple) (Samonlinemarketing, 2014). Vaak wordt AGF dat niet meer verkoopbaar is verwerkt tot compost of wordt het gedoneerd aan voedselbanken. Er is sprake van recyclen, maar in onvoldoende mate. Waarom wordt recyclen niet door supermarkten ingezet voor eigen gebruik? De tijd dringt! De consument verandert en supermarkten moeten met hun mee veranderen IRM Supermarkten recyclen AGF door het te verwerken tot compost, het te doneren aan voedselbanken of goede doelen. Met Innovative Recycling for Money (IRM) is het de bedoeling dat supermarkten AGF recyclen tot producten in een nieuw jasje, zoals verse salades en overheerlijke smoothies. Een simpele, maar toch creatieve manier dat impact heeft op de 3 P s (People, Planet, Profit) (CSR Academy, 2014). IRM leidt tot minder voedselverspilling (people) en extra omzet voor de supermarkt (profit). Producten worden niet meer onnodig weggegooid en dat levert indirect een bijdrage aan het milieu (planet). Hoe heeft IRM invloed op AGF? In de meeste gevallen worden er AGFproducten weggegooid waarvan een deel van het product gewoon nog goed is. Als voorbeeld een appel; Als er een beurse plek wordt geconstateerd op een appel, wordt de gehele appel weggegooid omdat klanten dit niet willen kopen. Met IRM is het de bedoeling dat producten met kleine mankementen alsnog verwerkt kunnen worden tot producten in een nieuw jasje. Producten zoals: (fruit)salades, smoothies, moes/compote, roerbakmix, etc. Met deze methode verkoop je eigenlijk derving. Het kost geen geld, maar levert geld op. Op welke wijze kan IRM geïntegreerd worden met AGF? IRM kan optimaal worden toegepast als er wijzigingen worden doorgevoerd binnen de bestaande winkelformule. Hetzij de locatie, het proces en de benodigde personeel. Winkelformule: Op elke AGF-afdeling moet er een toonbank geplaatst worden waar achter de groeten en fruit verwerkt kunnen worden. De toonbank die wordt gebruikt is niet zomaar een meubilair stuk, maar een toonbank dat meerwaarde biedt aan klanten. Deze toonbank heeft aan de voorkant twee schermen waarop recepten en recycle tips worden getoond met betrekking tot AGF (zie afbeelding 2, pagina 5). Alle tips en recepten worden voorzien met een QR-code, zodat klanten deze codes met hun mobiele telefoon kunnen scannen en thuis kunnen gebruiken. AGF dat is verwerkt tot bijvoorbeeld een salade of smoothie, wordt gepresenteerd in een naastgelegen presentatiemeubel. Met deze formule is het mogelijk om het assortiment afwisselend en verrassend te houden. Het assortiment kan aangepast worden op de huidige trends en het huidige seizoen. Het personeel dient voor de verwerking van het AGF en het adviseren van klanten. Het personeel wordt opgeleid met behulp van e-learnings waardoor zij klanten optimaal kunnen adviseren en inspireren over AGF. Het winkelproces In de meeste winkels worden er in de avond kwaliteitsrondes gedaan (WerkenindeSupermarkt, 2014). Hierbij worden producten, die niet voldoen aan de winkelcriteria, uit het systeem gescand en 4
terug gestuurd naar het distributiecentra. Op het distributiecentra wordt het vervolgens geleverd aan diverse afvalverwerkers. Op het moment dat er een kwaliteitsronde wordt uitgevoerd, moet er een afweging worden gemaakt tussen bruikbare en onbruikbare producten. Bruikbare producten worden gekoeld bewaard in kratten en kunnen de volgende dag worden verwerkt voor IRM. Onbruikbare producten kunnen worden teruggestuurd naar het distributiecentra. In beide gevallen worden alle producten uit het systeem gescand zodat er geen voorraadverschillen ontstaan. Om het proces in banen te leiden is er extra personeel nodig. Het kost een kleine investering, maar IRM levert uiteindelijk: minder derving, meer omzet, een verrassend assortiment, meer inspiratie voor klanten en tot slot een groen imago voor de supermarkt. De tijd dringt! De consument verandert en supermarkten moeten met hun mee veranderen. Transparantie en zorg voor het milieu worden steeds belangrijker. Het biedt een meerwaarde voor de consument en de supermarkt. Een trend die gevolgd moet worden, waardoor de volgende generatie profijt krijgt van onze wereld.! Wanneer begin jij met IRM? Geschreven op 3 mei door Sammy Muilwijk Redacteur Distrifood Afbeelding 2 Toonbank AGF-afdeling (gemaakt door: D. v/d Langenberg stand, winkel en decor ontwerpster) 5
Bronnen agf.nl, 2015. HACCP. [Online] http://www.agf.nl/voedselveiligheid/in dex.asp?action=normen [Accessed 07 04 2015]. AGF, 2015. AGF drie dagen langer houdbaar dankzij perforaties in verpakking. [Online] http://www.nowastenetwork.nl/agfdrie-dagen-langer-houdbaar-dankzijperforaties-verpakking/ [Accessed 26 04 2015]. Nivoo, 2013. Hoe kunnen retailers hun derving minimaliseren. [Online] http://www.nivoo.nl/veiligheidnieuws/442-hoe-kunnen-retailers-hunderving-minimaliseren [Accessed 29 04 2015]. VWA, 2015. HACCP. [Online] https://www.nvwa.nl/onderwerpen/re gels-voor-ondernemers-eten-endrinken/dossier/haccp [Accessed 29 04 2015]. Brandes, E., 2013. AGF- keten actief tegen voedselverspilling. [Online] http://www.levensmiddelenkrant.nl/ni euws/assortiment/agf-keten-actieftegen-voedselverspilling [Accessed 07 04 2015]. CBL, 2015. Voedselverspilling. [Online] http://www.cbl.nl/activiteiten/duurzaa mheid/voedselverspilling/ [Accessed 30 03 2015]. CSR Academy, 2014. People, planet and Profit. [Online] http://www.iso26000scan.nl/introducti e-op-mvo/wat-is-mvo [Accessed 19 04 2015]. Distrifood, 2012. Versafdeling bepaalt imago supermarkt. [Online] http://www.agf.nl/artikel/87977/vers afdeling-bepaalt-imago-supermarkt [Accessed 07 04 2015]. Distrifood, 2015. Supermarkten verliezen een miljard aan derving. [Online] http://www.retailnews.nl/nieuws/4y8 RJjn3Tx-ffTfoun41ug-0/supermarktenverliezen-een-miljard-aan-derving-.html [Accessed 21 03 2015]. Osram, 2014. Verlichting van voedselproducten. [Online] http://www.osram.nl/osram_bx/nl/toe passingen/supermarkten/verlichtingvan-voedselproducten-fruit-engroenten/index.jsp [Accessed 26 04 2015]. Samonlinemarketing, 2014. KISSprincipe. [Online] https://www.samonlinemarketing.nl/ki ss-principe/ [Accessed 10 04 2015]. supermarktexperience.nl, 2013. Goede agf-afdeling zorgt voor positieve uitstraling. [Online] www.contronics.nl/uploads/images/pr ess/agf/agf%20artikel.pdf [Accessed 04 29 2015]. Tromp, S. et al., 2014. Verwaarding van reststromen in de, Wageningen: Wageningen UR Food & Biobased Research. WerkenindeSupermarkt, 2014. Werkwijze supermarkten. [Online] http://www.werkenindesupermarkt.nl/ index.php?id=4 [Accessed 03 05 2015]. 6
7