Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling

Transcriptie

1 Innovatie en ondernemerschap bij verminderen voedselverspilling Toine Timmermans, Programma manager duurzame voedselketens Bart Groesz, PLUS Klaassen supermarkt Overzicht workshop Innovatie & ondernemerschap Achtergrond voedselverspilling & netwerk Voorbeelden Champ: Centrale Herverwerking Alternatieve Maaltijd Proces Maxima Medisch Centrum Discussie & vragen 1

2 Onvoorstelbaar veel Ca.1/3 van het voedsel wereldwijd geproduceerd voor menselijke consumptie gaat verloren of wordt verspild. De omvang is ca. 1.3 miljard ton per jaar (FAO, 2011) Ruim 2/3 van alle voedselverspilling vindt plaats in bederfelijke producten (groenten en fruit, brood, zuivel, vis, vlees) In Nederland is de waarde van de voedselverspilling 4.4 miljard (Wageningen UR, 2009) Voedselverliezen in Nederland Jaarlijks wordt ruim 3 miljoen ton voedsel onnodig verspild en wordt slechts voor een deel benut Dit komt overeen met een bedrag van 4.4 miljard 2.4 miljard wordt verspild bij de consument (verkoopwaarde) 2 miljard wordt verspild in de keten en in het out-ofhome kanaal Productie Verwerking en distributie Retail & out-of home Consument % 0-9 % 3-6 % 8-13 % 2

3 Voedselverspilling in de keten Treedt op in de gehele productieketen Binnen eigen schakel en processen Over meerdere schakels (mismatch, inefficiëntie) De consument betaalt Oorzaken voedselverspilling in de keten Beperkt inzicht en aandacht, onduidelijkheid waar verantwoordelijk ligt voor derving Planning koop/bestelgedrag van consument/afnemer is lastig Productiefouten (verpakking, slechte ingangskwaliteit product, verkeerd bestellen, logistiek, onderbreken koelketen, etc.) Balans out-of-stock vs derving (lege schappen, servicegraad) Overschotten, interventies door (slechte) prijsvorming Verdeling meerkosten, gebrek aan vertrouwen/transparantie Derving wordt betaald door consument Beperkte aandacht voor valorisatie nevenstromen Oorzaak of bijeffect van wetgeving 3

4 No Waste Network Nationale partners Wageningen UR Overheid Productie Verwerking en distributie Retail & OOH Consument Dienstverleners Verpakking, ICT, logistiek, diensten Overigen 4

5 Internationaal netwerk & projecten GreenCook: Transnationale samenwerking, 12 partners Coördinatie van EU-KP projecten NovelQ and Double Fresh Partner in EU-KP7 Namaste India, Cross ICT-sector project Catrene Double Fresh Double Fresh Coördinatie call KP food waste monitoring & platform Opzetten EU front group Observaties uit >10 jaar onderzoek Door voldoende bewustwording, aandacht en creatieve oplossingsrichtingen veelal 20-25% verbetering Structurele oplossingen vragen om gedragsverandering die ondersteund wordt door brede verankering in stuurmechanismen en processen (en out-of-the-box denken of nieuwe allianties) Ketenbrede oplossingen en sluiten van kringlopen leveren grootste verbeterpotentieel Technologie is niet de grootste beperkende factor, de noodzakelijke organisatieverandering is cruciaal Delen van geleerde lessen en bouwen aan netwerk van ambassadeurs 5

6 Doelstelling SBIR SBIR Verminderen voedselverspilling Het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie daagt ondernemers uit om producten, processen en diensten te ontwikkelen die ertoe bijdragen dat in Nederland minder voedsel wordt verspild, van de productie van voedsel tot het beschikbaarstellen aan de consument. Probleemstelling CHAMP Omzet van alle Nederlandse supermarkten is ongeveer 31 miljard euro per jaar Derving is per jaar ongeveer 400 miljoen euro Dat voldoet aan de geaccepteerde norm van ongeveer 1,4% die standaard is in de supermarktbranche De artikelen die worden weggegooid, zijn vaak nog geschikt voor consumptie, maar commercieel niet meer geschikt voor verkoop 6

7 Doelstelling CHAMP Goederen bestemd voor menselijke consumptie ook daadwerkelijk hiervoor te gebruiken Dit door producten binnen de PLUS-supermarkt, voordat ze over de houdbaarheidsdatum heen zijn, te verzamelen in te gebruiken voor gezonde, aantrekkelijke en veilige maaltijden en producten voor diverse doelgroepen Het globale idee van CHAMP 1. Inventariseren van alle voedingsproducten die nu weggegooid worden 2. Kijken welke nieuwe producten hiervan gemaakt kunnen worden 3. Deze nieuwe / innovatieve producten afzetten via de eigen PLUS supermarkten 7

8 Wat moet je weten? Welke type markten en klanten/doelgroepen, hebben meeste perspectief voor welke producten? o.a. Onderzoek naar de wettelijke mogelijkheden tot hergebruik voor consumptie Hoe organiseer je tegen acceptabele kosten de verwerving en verzameling van producten? Onderzoek naar de dervingstromen binnen de twee PLUS supermarkten Inzicht krijgen in het gehele traject van productie tot en met derving Inzicht in de logistieke invulling Welke herbewerking processen worden gebruikt, en welk planningsysteem is geschikt dat omgaat met variabel aanbod en volume? Welk business model is het meest geschikt? evt. onderzoek naar de mogelijkheden aansluiting te zoeken bij andere partijen Wat is het zakelijk/financieel perspectief van het business model? Voorbeeld: Productbeschikbaarheid Data PLUS Rozenburg & Spijkenisse Sept 2010 t/m maart 2011 Selectie van artikelgroepen en redenen van afschrijven AGF, Vlees, Vleeswaren, Zuivel, Kaas, Brood, Convenience Redenen: Breuk, bederf, overcode, productieafval en afprijzen Veel werk om de data te verkrijgen en geschikt te maken voor analyse 8

9 1. Beschikbaarheid in de tijd Rozenburg Voorbeeld: Productstromen/logistiek Aanvoer Huidige transporteur / leverancier Hollander heeft interesse voor retourstromen Goed scheiden van beide stromen Afvoer afval Opslagcapaciteit (PLUS, Transporteur,...) Productie Winkel Opslag reststroom Opslag & bundeling reststroom Bewerking reststroom Opslag halffabrikaat Bewerking Winkel 9

10 Conclusie haalbaarheid In volume komen er voldoende reststromen vrij die centrale herbewerking mogelijk maakt De reststromen wisselen per dag sterk qua samenstelling en volume Op locatie herbenutten OF elders afzetten: Het ter plekke invriezen en zelf verkopen of onbewerkt elders afzetten (restaurants/outlet voor minima etc.) Het brood van gisteren promoten (oogpunt: duurzaamheid) AGF zelf versnijden/versappen/soepen en verpakt verkopen in de winkel (kan enkel met AGF dat onbewerkt werd aangeboden en bijv. plekjes etc. kreeg) Centraal herbewerken: De variatie in de beschikbare producten is aanzienlijk en volume kan onvoldoende zijn. Oplossingen hiervoor kunnen zijn: Samengestelde producten maken (bijv. quiches, soep, maaltijden etc.) Beschikbare producten van verschillende supermarkten/hollander/verwerkers samenvoegen We geloven er in 10

11 Bedankt voor uw aandacht! 11