TAALBELEIDSPLAN SBO UNIVERSUM

TAALBELEIDSPLAN SBO UNIVERSUM 2016-2017

Taalbeleidsplan Universum 2016-2017 Inhoud 1 Voorwoord 4 2 Schoolprofiel 5 3 Noodzaak en aanleiding 6 4 Visie op taalbeleid 8 5 Analyse van de situatie 9 6 Doelstelling 10 7 Voorwaarden 11 8 Implementatie en communicatie 13 9 Evaluatie 14 10 Financiering 15 11 Actieplannen en actiepunten 16 a. Technisch lezen 16 b. Begrijpend lezen 18 c. Spelling 20 d. Woordenschat 22 3

1 Voorwoord Het schoolplan als basis In ons Schoolplan 2015-2019 hebben we in het hoofdstuk Onderwijskundig beleid aandacht besteed aan het Taalleesonderwijs. We beschrijven daar in het kort de betekenis van dit vak voor onze school en van welke methodes we gebruik maken. Ook vermelden we dat we werken met groepsplannen en gebruik maken van methode gebonden toetsen en van Citotoetsen. Dit Taalbeleidsplan is een nadere uitwerking van het onderdeel Taalleesonderwijs uit het Schoolplan. Met behulp van dit document zullen we niet alleen de praktijk van ons Taalleesonderwijs toetsen maar het vormt ook een praktisch document voor alle leerkrachten. De directie is verantwoordelijk voor zowel de ontwikkeling als de uitvoering van het plan in nauw overleg met de leerkrachten en de Intern Begeleider. In de volgende hoofdstukken vindt u een nadere uitwerking van ons taalbeleidsplan. Petra van den Tempel Directeur SBO Universum 4

2 Schoolprofiel SBO Universum Adres en ligging SBO Universum Th. Weeversweg 4 1025 AW Amsterdam 020-6361539 info.universum@openbaaronderwijsnoord.nl www.sbo-universum.nl Het schoolgebouw Onze school staat in een parkrijke omgeving en is ruim van opzet. In 2004 is er een nieuwe vleugel bijgebouwd. De school ziet er modern en verzorgd uit. Oudere buurtbewoners weten zich nog te herinneren dat we vroeger de naam Jan van Zutphenschool hanteerden. Na de samenvoeging met een andere school voor speciaal basisonderwijs, Het Kompas, gebruiken we Universum als onze schoolnaam. De grootte van de school Onze school telde in oktober 2015 143 leerlingen. De school heeft 11 groepen waardoor de gemiddelde groepsgrootte klein is. In de kleutergroepen zitten maximaal 12 leerlingen. Ons streven is om in de overige groepen niet meer dan 15 leerlingen te plaatsen. Hierdoor kunnen we veel individuele aandacht aan de leerlingen geven. Schoolprofiel Universum is een openbare school voor speciaal basisonderwijs. De leerlingen hebben een meervoudige problematiek op het gebied van cognitie, sociaal-emotionele problemen en er is vaak gedrags- en werkhoudingsproblematiek. Regelmatig is er sprake van problemen in de thuissituatie. Om die reden is opvoedingsondersteuning gewenst of is al in gang gezet. Kenmerken leerlingen Sbo Universum instroom 2014-2015 2015-2016 vanuit huis of VVE 6 5 vanuit het basisonderwijs 24 29 Vanuit het speciaal basisonderwijs 5 9 SO cluster 2 0 2 SO cluster 3 0 0 SO cluster 4 5 4 De grootste instroom was in het verleden vanuit het basisonderwijs. Opvallend is de groeiende instroom van leerlingen met een speciaal onderwijs indicatie. Bij de kleuters stromen vooral leerlingen in vanuit cluster 4. 5

3 Noodzaak en aanleiding De WPO De wet op het primair onderwijs bepaalt hoe het onderwijs in grote lijnen geregeld moet zijn. De wet geldt voor het reguliere en voor het speciale basisonderwijs. Een belangrijke verplichting voor scholen is het opstellen van een Schoolplan voor een periode van vier jaar. Wij hebben recent een nieuw schoolplan 2015-2019 samengesteld op basis van het model Werken met kwaliteit. Met behulp van dit plan verzorgen wij de cyclus planning-uitvoeringevaluatie en voldoen op die manier aan de wettelijke eisen. Het schoolplan is voor onze school het centrale beleidsstuk. Alle andere beleidsstukken zoals het taalbeleidsplan zijn uitwerkingen van het schoolplan. We evalueren jaarlijks het schoolplan. Referentiekaders Voor het hele onderwijs is vastgelegd wat leerlingen moeten kennen en kunnen als het gaat om Nederlandse Taal. Het gaat om basiskennis en vaardigheden die voor alle leerlingen van belang zijn. Voor Taal zijn er vier niveaus beschreven. Het gaat om de domeinen Mondelinge Taalvaardigheid, Lezen, Schrijven en Begrippenlijst en taalverzorging. Er is een onderscheid tussen een fundamenteel niveau F en een streefniveau S. Het doel van de invoering van de referentiekaders, is een algemene niveauverhoging. Voor onze leerlingen op het SBO is het essentieel dat zij goed voorbereid zijn op de volgende fase van hun schoolloopbaan. 6

Maatschappelijke aandacht voor Taalleesonderwijs Er is zowel in de media als in de politiek meer aandacht dan vroeger voor de kwaliteit van het onderwijs. Ook is er steeds meer aandacht voor laag geletterdheid en dyslexie. Met de komst van de wet Passend Onderwijs worden de reguliere basisscholen meer dan vroeger geconfronteerd met leer- en gedragsproblemen. Onze school zal in de rol van Expertise centrum in de komende jaren een bijdrage gaan leveren bij het oplossen van deze problemen. Opbrengstgericht werken Vanuit de Gemeente Amsterdam zijn enige jaren geleden de Amsterdamse scholen intensief begeleid waarbij het onderwijs leerproces onder de loep werd genomen. Nieuwe werkwijzen werden ingevoerd en geëvalueerd zoals het ADI-model. Op Universum zijn we ons meer gaan richten op opbrengstgericht werken. We hebben streefdoelen op individueel en op groepsniveau vastgesteld. We maken gebruik van het activerende directe instructiemodel bij onze taallessen. In ons schoolplan zijn deze onderdelen terug te vinden. Verouderde taalmethode De methode die we de afgelopen jaren gebruikten, de Taaltrapeze is niet meer leverbaar en er bestaat nu geen specifieke methode meer voor het speciaal basisonderwijs. Daarom hebben wij uitgebreid aandacht besteed aan onze zoektocht naar een geschikte methode. Het resultaat is de methode STAAL TAAL en STAAL SPELLING. De methode is recent ingevoerd en we hebben een teamscholing gevolgd. 7

4. Visie op taalbeleid Onze visie is verwoord in het schoolplan hoofdstuk 3. Het vakgebied Nederlandse taal krijgt, op basis van de leerlingenpopulatie, veel aandacht in ons curriculum. We leren de kinderen taal om goed met anderen om te kunnen gaan en om effectief te kunnen communiceren. Om de wereld om je heen goed te kunnen begrijpen is het nodig om de taal adequaat te leren gebruiken. Ook bij veel andere vakken heb je taal nodig. Het is belangrijk dat kinderen snel goed kunnen lezen omdat ze daardoor de informatie bij de andere vakken sneller kunnen begrijpen en gebruiken. 8

5 Analyse van de situatie Kenmerken van onze leerlingen Ons huidige schoolplan 2015-2019, is gemaakt als onderdeel van Werken met kwaliteit (WMK) van Cees Bos. Dit is ons kerndocument waar ook de in het vorige hoofdstuk beschreven visie in staat. We hebben op onze school voor speciaal basisonderwijs te maken met leerlingen die één of meer van de volgende kenmerken vertonen: een zwakke taalontwikkeling of een spraaktaalstoornis voor ongeveer 50% afkomstig uit gezinnen waar Nederlands niet de moedertaal is beperkte cognitieve mogelijkheden en een IQ variërend van 55-115 een gemiddeld IQ van 75 een disharmonisch intelligentieprofiel specifieke leerstoornissen zoals dyslexie of dyscalculie in combinatie met andere problematiek kinderen met psychiatrische stoornissen zoals ADHD, PDD-NOS en autisme Consequenties voor het taalonderwijs Dit brengt met zich mee dat het onderwijs afgestemd moet zijn op deze doelgroep. In het algemeen betekent het dat we de leerstof van de taallessen gestructureerd aanbieden. Uitbreiding van de woordenschat is een belangrijk onderdeel van onze taallessen. Goed technisch lezen vinden we ook heel belangrijk. Toetsen voor taal en lezen We maken gebruik van methoden gebonden toetsen en van Cito LVS toetsen. De resultaten zijn terug te vinden in het leerlingvolgsysteem ParnasSys. Vanuit ParnasSys maken we groepsoverzichten en stellen ontwikkelingsperspectieven vast. Voor de conclusies verwijzen we naar hoofdstuk 9 Evaluatie. 9

6 Doelstelling In de voorgaande hoofdstukken hebben we vastgesteld wat de kenmerken zijn van onze leerling populatie zijn, aan welke wettelijke eisen we moeten voldoen en wat onze visie op taalonderwijs is. Uit dit geheel formuleren wij onze doelstelling voor taalonderwijs bij het verlaten van onze school. Lezen Alle leerlingen hebben een functioneel leesniveau van eindgroep 6. Spelling Leerlingen van de praktische stroom hebben niveau midden/eindgroep 5. Leerlingen van de theoretische stroom hebben niveau eindgroep 6. Begrijpend lezen Leerlingen van de praktische leerstroom hebben niveau midden 5. Leerlingen van de theoretische leerstroom hebben niveau eindgroep 6. 10

7 Voorwaarden Als we onze doelstellingen willen bereiken, moeten we aan een aantal voorwaarden voldoen. Leermiddelen De kleutergroepen gebruiken Puk en Ko in groep 1 en Ik en Ko in groep 2. Veilig Stap voor stap is in gebruik in groep 3. Voor de hogere groepen zijn alle benodigde leermiddelen van de methode STAAL TAAL EN STAAL SPELLING nu aangeschaft. Voor technisch lezen gebruiken we Estafette in groep 3 t.m. 8 en voor begrijpend lezen Nieuwsbegrip XL voor groep 4 t.m. 8. Medewerkers en taken Het leerteam taal dat bestaat uit de Intern begeleider en drie leerkrachten, hield zich aanvankelijk bezig met de invoering van de nieuwe taalmethode. De leerkrachten zijn inmiddels geschoold in het gebruik. Nieuwe taken voor het leerteam zijn o.a. het verbeteren van het aanleren van woordenschat, het inrichten van de taalbakken en een projectmatige aanpak van de Kinderboekenweek. Daarnaast zorgt het leerteam voor het borgen van de gemaakte afspraken. Overleg en afspraken Het leerteam taal komt 6x per jaar bijeen en brengt verslag uit aan het team. We leggen bijvoorbeeld de doorgaande leerlijn vast voor de praktische en de theoretische stroom. We spreken daarbij af welke boeken en materialen gebruikt worden. 11

Scholing De scholing voor uitbreiding woordenschat is gepland voor de komende twee schooljaren. Er komen drie bijeenkomsten met het team en daarnaast vinden er klassenobservaties plaats. De scholing is ingekocht bij Schoolbegeleidingsdienst CED. Toets- en meetinstrumenten Voor taal gebruiken we de methoden gebonden toetsen, de Cito LVS toetsen en de Cito toetsen voor speciale leerlingen. Draagvlak De zoektocht naar een nieuwe taalmethode die aan onze wensen voldeed was een actie waarbij het hele team betrokken was. Er is dan ook voldoende draagvlak. Tijd en tijdpad Nadat we vorig jaar tot een keuze van de methode zijn gekomen, en de methode schooljaar 2015-2016 is ingevoerd, zullen we komend schooljaar 2016-2017 ons als team scholen in het didactische model voor het uitbreiden van de woordenschat van Marianne Verhallen. 12

8 Implementatie en communicatie Implementatie De methode STAAL TAAL en STAAL SPELLING is nu in de fase van de uitvoering. We hebben zowel een startbijeenkomst als een teamscholing gehad. Op een laatste algemene ouderavond hebben we ook de ouders geïnformeerd over de invoering van de nieuwe taalmethode. Communicatie Het taalbeleidsplan is voor meerdere doelgroepen bedoeld. In de eerste plaats voor het team van Universum. Andere groepen die van dit document kennis zullen nemen en er kritisch naar zullen kijken zijn de Inspectie van het onderwijs en de leden van de MR, zowel de personeelsgeleding als de oudergeleding. Dit beleidsplan publiceren we net zo als ons schoolplan op onze website ten behoeve van de ouders en stellen het ook beschikbaar voor Inspectie en MR. 13

9 Evaluatie Evaluatie van het taalonderwijs In het midden en aan het eind van het schooljaar, evalueren wij onze leerresultaten met het hele team. De intern begeleider stelt samen met de directie de overzichten op uit het leerlingvolgsysteem. De leerkrachten analyseren de resultaten op school-, groeps- en individueel niveau. Dan komen ook de ambities en verbeterpunten uit het schoolplan aan de orde naar aanleiding van de geplande evaluatie van Mijn schoolplan. Tenslotte worden er nieuwe ambities en verbeterpunten geformuleerd en eventueel plannen gemaakt voor aanvullende scholing. Onze huidige ambities Bij het ontwikkelen van het Schoolplan hebben we onze ambities geformuleerd. Onze ambities zijn: 1. Onze school beschikt over een taalbeleidsplan 2. Onze school beschikt over een logopedist, die ondersteuning biedt bij de taallessen, zowel individueel als in kleine groepen 3. De leerkrachten werken in de groepen 1 structureel met de methode Puk en Ko en in groep 2 met Ik en Ko. 4. De leerkrachten beschikken over goede (actuele) methodes voor taal, begrijpend lezen en technisch lezen 5. De leerkrachten besteden meer tijd aan taal- en woordenschatonderwijs dan de gemiddelde school (zie lessentabel) 6. We hebben streefdoelen vastgesteld voor de diverse onderdelen van taal 7. De school geeft technisch lezen in alle groepen (t/m groep 8) 8. De school beschikt over een Protocol Dyslexiebeleid 9. De school beschikt over dyslexie specialisten 10. We gaan de nieuwe taalmethode STAAL invoeren.. 11. De leerkrachten integreren taalonderwijs in de zaakvakken 12. De leerkrachten hanteren de didactiek van Verhallen voor de woordenschatuitbreiding 13. De leerkrachten zorgen voor een taalrijke leeromgeving Onze huidige verbeterpunten Tenslotte beoordelen we ieder jaar onze ambities m.b.v. de Quick Scan van het programma Werken Met Kwaliteit (WMK). In het Schoolplan komen we dan tot de volgende verbeterpunten: 1. Structureler aandacht besteden aan woordenschatonderwijs 2. Teamscholing didactiek woordenschatuitbreiding van Verhallen 3. De leerkrachten zorgen voor een taalrijke omgeving 4. De didactiek van Verhallen integreren in de vakken wereldoriëntatie 14

10 Financiering Inzet van mensen Het leerteam Taal heeft in eerste instantie het voorwerk verricht om tot een keuze te komen van een nieuwe taalmethode. De keuze van het team is daarna gevallen op STAAL TAAL en STAAL SPELLING. Inzet van middelen De aanschaf van de nieuwe methode is gefinancierd uit het schoolbudget voor leermiddelen. De scholing voor de schooljaren 2016-2017 en 2017-2018 worden deels gefinancierd uit de Scholenbeurs. We besteden verder middelen voor de aanschaf van taalbakken en aan een scholing voor didactiek Woordenschat. 15

11 Actieplannen en actiepunten Het team analyseert twee keer per jaar de resultaten van de Cito LVS toetsen. Dit gebeurt op basis van het groepsgemiddelde uitgedrukt in DLE. In onderstaande tabellen en grafieken, staan de resultaten van deze analyse. voor de onderdelen technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en Woordenschat Wat zie je op schoolniveau aan het gemiddelde DLE? Streefdoelen worden voor de groepen Mars en Jupiter niet behaald. De andere groepen halen het gemiddelde streefdoel. Streefdoelen zijn goed gesteld. Voor Komeet Eind toetsen afwachten Wellicht kunnen de streefdoelen omhoog. Technisch lezen Analyse van de resultaten januari 2016 Wat is er gedaan? Wat werkt wel, wat werkt niet? Verklaring vanuit analyses Cito en methode toetsen? Mars heeft aantal dyslectische kinderen die het gemiddelde omlaag halen Bezwaar van voorlezen is dat de leerlingen veel moeten onthouden Niveau waarop de kinderen binnen komen is heel laag. Daar is het streefdoel niet op gebaseerd. Technisch zijn de teksten van een te hoog niveau Een aantal leerlingen raakt in de stress als ze een toets AVI/DMT bij een ander moeten lezen Goede leesmethode- Veilig Stap Voor Stap Estafette Lezen Lezen op meerdere niveau gaat goed Samen Lezen Inzetten extra mensen voor een aantal leerlingen Extra leesmomenten (kilometers maken Woorden lezen op digibord Connect vloeiend en vlot ingezet Welke acties moeten er worden ondernomen? Preventief Inzetten BOUW voor de heel zwakke lezers, starten in groep Maan Streefniveaus kritisch bekijken en eventueel aanpassen Motivatie voor het lezen vergroten Leerkrachten lezen dagelijks voor Kinderboekenweek veel aandacht aan boeken besteden, in jaarplanning opnemen Recepten kunnen lezen, mededelingen in de praktijkfolders, uitnodigingen Voorleeswedstrijd organiseren Mensen om bouw in te zetten Extra blijvende hulp voor aantal leerlingen met ernstige dyslexie die niet in aanmerking komen voor behandeling 16

Technisch lezen 50,0 45,0 40,0 35,0 Gem DLE 30,0 25,0 20,0 15,0 15-06-15 15-01-16 15-06-16 10,0 5,0 0,0 17

Wat zie je op schoolniveau aan het gemiddelde DLE? Bij alle groepen is groei te zien Je ziet verschil tussen de praktijkstroom en de theoretische stroom Streefdoel voor praktijkstroom Zon, Neptunus, Saturnus, Venus te hoog gesteld Voor Uranus is streefdoel DLE 28 te hoog gesteld. Leerlingen vinden de M6 toets erg lastig. Bij groep Komeet is het streefdoel correct Toetsgegevens van Zon en Komeet van juni komen van basisscholen Begrijpend lezen Analyse van de resultaten januari 2016 Wat is er gedaan? Wat werkt wel, wat werkt niet? Verklaring vanuit analyses Cito en methode toetsen? Dyslectische leerlingen kunnen tekst niet goed zelfstandig lezen Bezwaar van voorlezen is dat de leerlingen veel moeten onthouden Deze leerlingen kunnen de tekst ook niet zelf terug lezen Technisch zijn de teksten van een te hoog niveau Gemiddeld AVI niveau is 23 terwijl de M6 teksten op niveau DLE 35 zitten Lage woordenschat, laag begrip Weinig context Voorlezen van de tekst leerlingen met ernstige leesproblemen. Toetsen voor Neptunus en Saturnus zijn nu voorgelezen Strategieën zijn wekelijks besproken Nieuwsbegrip XL wordt goed ingezet Welke acties moeten er worden ondernomen? Streefniveaus aanpassen eind van het schooljaar AA is eigenlijk te hoog niveau voor Neptunus. AA voor aantal leerlingen te hoog voor Saturnus Oefenstof voor praktische leerstroom zoeken. Leerlijn uitzetten op praktisch gebruik Recepten kunnen lezen, mededelingen in de praktijkfolders, uitnodigingen Ander voorbeeld huis aan huis folders en uitnodigingen 18

Begrijpend lezen 50,0 45,0 40,0 35,0 Gem DLE 30,0 25,0 20,0 15,0 15-06-15 15-01-16 15-06-16 10,0 5,0 0,0 19

Wat zie je op schoolniveau aan het gemiddelde DLE? Streefdoelen behaald door Zon leerjaar 4 Streefdoelen behaald door Komeet leerjaar 4 en 5 Spelling Analyse van de resultaten januari 2016 Verklaring vanuit analyses Cito en methode toetsen? In Mars 6 dyslectische kinderen, haal je die eraf dan haalt deze groep wel het gemiddelde Dyslectische kinderen vinden ook de methodetoetsen lastig Wat is er gedaan? Wat werkt wel, wat werkt niet? Transfer naar andere vakken Werken met woordspin Welke acties moeten er worden ondernomen? Preventief Inzetten BOUW voor de heel zwakke lezers, starten in groep Maan Streefniveaus kritisch bekijken en eventueel aanpassen Streefdoelen behaald door Saturnus geheel op één na Uranus geeft aan dat sommige leerlingen laag IQ hebben en dat gemiddeld niveau beïnvloed wordt door hen Jupiter dagelijks categorieën herhalen Motivatie voor het lezen vergroten Streefdoelen behaald door Uranus, Venus en Jupiter. De laatste groep zelfs 6 DLE s er boven Jupiter positief over methode, gevolg goede resultaten Zon groep 5 streefdoel hoog, daar aantal leerlingen met leesproblematiek. Neptunus is wel gegroeid als je kijkt naar de methodetoetsen Afname Cito wel frustrerend, veel woorden. Staalboek paraat Moeten resultaten op langere termijn afwachten. Nu eerste jaar dat we met STAAL Spelling werken en de terminologieën moeten inslijpen. Leerkrachten lezen dagelijks voor Kinderboekenweek veel aandacht aan boeken besteden, in jaarplanning opnemen Recepten kunnen lezen, mededelingen in de praktijkfolders, uitnodigingen Voorleeswedstrijd organiseren Spellingproblemen/dyslexie in combinatie met laag IQ Mensen om bouw in te zetten Lage woordenschat, leerlingen kunnen geen beeld vormen Extra blijvende hulp voor aantal leerlingen met ernstige dyslexie die niet in aanmerking komen voor behandeling Er moet een lage instap zijn van STAAL voor groep Zon, leerjaar 4 Doorgaande lijn vanaf groep Maan, zelfde termen gebruiken Meer boeken nodig voor STAAL 20

Spelling 60,0 50,0 40,0 Gem DLE 30,0 20,0 15-06-15 15-01-16 15-06-16 10,0 0,0 21

Wat zie je op schoolniveau aan het gemiddelde DLE? Tot en met groep Neptunus blijft niveau op M3 en E3 niveau. Kinderen komen niet boven DLE van 10 uit Vanaf Mars t.m. Venus blijft niveau hangen tot M4 niveau, alle groepen DLE rond de 15 Jupiter sterke groep niveau M6 DLE 35 Wel in alle groepen groei te zien. Woordenschat Analyse van de resultaten januari 2016 Verklaring vanuit analyses Cito en methode toetsen? Woorden van de Cito woordenschat toets zijn voor onze kinderen onbekend. Methodetoetsen van STAAL worden wel door de meeste leerlingen voldoende gemaakt Kinderen komen uit NT 2 gezinnen. Thuis heel weinig stimulans of mogelijkheden voor Nederlandse taal MLK leerlingen hebben moeite met het begrijpen van de betekenissen, er is geen referentiekader Zon groep 5 streefdoel hoog, daar aantal leerlingen met leesproblematiek. Wat is er gedaan? Wat werkt wel, wat werkt niet? Moderne Taal methode aangeschaft Lichte scholing over woordenschat didactiek van Ver hallen Woordclusters gemaakt, bij thema s, bewuste keuzes zijn gemaakt. STAAL besteedt veel en expliciet aandacht aan woordenschat. Woorden zijn de bouwstenen voor mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid. Welke acties moeten er worden ondernomen? Verhallen/Woordmuur moet weer worden opgepakt In alle klassen moet woordmuur zichtbaar zijn. De leerlijngroepen moeten de woorden die gekozen gaan worden (woordclusters) samen doornemen. Aantal woorden afspreken Meer verschillende materialen inzetten, spelletjes bijv. Memory maken van de woorden Woorddoosjes e.d. inzetten, meer met beeldwoordenboek laten opzoeken. Computerprogramma s zoeken die gericht zijn op woordenschat uitbreiding Neptunus is wel gegroeid als je kijkt naar de methodetoetsen Afname Cito wel frustrerend, veel woorden. Spellingproblemen/dyslexie in combinatie met laag IQ Lage woordenschat, leerlingen kunnen geen beeld vormen De woorden komen meerdere keren aan bod Methode volgt de didactiek van Verhallen Er wordt gewerkt met een aandachtstafel rondom thema. Om belangstelling te vergroten en bepaalde woorden visueel te ondersteunen. Met begrijpend lezen ook Verhallen didactiek toepassen. Door de hele school terug zien van woordclusters. Ouders betrekken bij de te leren woorden, woordstencils meegeven. Scholing intensiever didactiek Verhallen Intensievere scholing Verhallen, taalwerkgroep verzorgt schema s Verhallen iedere groep Materialen maken bij de te leren woorden 22

Woordenschat 45,0 40,0 35,0 30,0 Gem DLE 25,0 20,0 15-06-15 15-01-16 15-06-16 15,0 10,0 5,0 0,0 23