*Z00B0D755FD* dcumentnr.: INT/M/14/12755 zaaknr.: Z/M/14/13640 De raad van de gemeente Mill en Sint Hubert gezien het vrstel van burgemeester en wethuders d.d. 20 januari 2015 gezien het advies van de Wm/WWB-Burgerparticipatieraad gemeente Mill en Sint Hubert d.d. 5 januari 2015 gezien het advies van de raadscmmissie 3 maart 2015 gelet p artikel 147 van de Gemeentewet, artikel 8b van de Participatiewet en artikel 35 eerste lid nder c van de Wet inkmensvrziening udere en gedeeltelijk arbeidsngeschikte werklze werknemers en de Wet inkmensvrziening udere en gedeeltelijk arbeidsngeschikte gewezen zelfstandigen; verwegende dat het ndzakelijk is bij verrdening regels te stellen met betrekking tt het bestrijden van misbruik en neigenlijk gebruik; besluit Vast te stellen de navlgende HANDHAVINGSVERORDENING PARTICIPATIEWET, IOAW EN IOAZ 2015 HOOFDSTUK 1. ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 1. Definities Alle begrippen die verder in deze verrdening gebruikt wrden en die niet nader wrden mschreven hebben dezelfde betekenis als in de Participatiewet met inbegrip van de Bbz 2004, de IOAW, de IOAZ en de Algemene wet bestuursrecht (Awb). HOOFDSTUK 2. FRAUDEPREVENTIE Artikel 2. Cncept hgwaardig handhaven 1. Het cllege neemt als uitgangspunt het cncept Hgwaardig Handhaven waarin wrdt aangegeven he fraude wrdt vrkmen dan wel pgesprd. Handhaving in het stelsel van de gemeentelijke inkmens- en re-integratievrzieningen rust p de vier pijlers: a. het beter en vregtijdig infrmeren van belanghebbenden ver rechten, plichten en handhaving; b. het ptimaliseren van de dienstverlening znder belemmeringen, zdat de kans p spntane naleving wrdt vergrt; c. vregtijdige detectie en afhandeling van fraudesignalen; d. bij gecnstateerde fraude daadwerkelijk sanctineren (afstemmen van de uitkering). 1
2. De methdiek van cntrle berust p het beginsel van risicanalyse, waarin van risicprfielen gebruik wrdt gemaakt. Artikel 3. Cntrlemiddelen, validering en cntrle van gegevens 1. Het cllege vert aan de hand van jaarlijks vast te stellen delstellingen, activiteiten en instrumenten, nderzeken uit m de rechtmatigheid van de uitkering te cntrleren en nderzeken naar de reden van beëindiging van de uitkering. Het cllege stelt vast binnen welke nader te bepalen termijnen deze nderzeken plaatsvinden en neemt p basis daarvan besluiten met betrekking tt de rechtmatigheid van de uitkering en de wederzijds tussen het cllege en de belanghebbende resterende verplichtingen en de afhandeling daarvan. 2. Het cllege vert bestandsvergelijkingen uit waarbij actuele gegevens wrden gecntrleerd. Bij de aanvraag zal een risicprfiel wrden vastgesteld aan de hand van de methdiek klantprfielen, die gebaseerd is p bjectief vastgestelde wegingsfactren zals genten pleiding, duur van werklsheid en uitkering, wnsituatie en het hebben van schulden. Het risicprfiel kan, afhankelijk van de mstandigheden, gedurende de dienstverlening wrden gewijzigd. Een klantprfiel geeft zwel het risic p misbruik weer als de kansen p re-integratie p de arbeidsmarkt. 3. Het cllege nderzekt signalen en tips die relevant zijn vr het recht p uitkering. HOOFDSTUK 3. SLOTBEPALINGEN Artikel 4. Nadere regels bestuurlijke bete, terugvrderen en verhalen van ksten van uitkering 1. Het cllege stelt nadere regels p vr het pleggen van een bestuurlijke bete en vr het terugvrderen en het verhalen van ksten van uitkering als bedeld in respectievelijk artikel 58 tt en met 62i Participatiewet, artikelen 44 tt en met 47 Bbz- 2004 en de artikelen 25 tt en met 31 IOAW/IOAZ. 2. In de nadere regels bedeld in het eerste lid, wrden ten minste regels gesteld p grnd waarvan geheel f gedeeltelijk van verdere terugvrdering en verhaal kan wrden afgezien. Artikel 5. Bijzndere situaties In bijzndere situaties kan het cllege afwijken van het bepaalde in deze verrdening. Artikel 6. Inwerkingtreding en citeertitel 1. Deze verrdening treedt in werking p de eerste dag na die van bekendmaking en werkt terug tt en met 1 januari 2015. 2. Deze verrdening wrdt aangehaald als Handhavingsverrdening Participatiewet, IOAW en IOAZ 2015. 3. De Handhavingsverrdening WWB, IOAW en IOAZ 2013 vastgesteld in de vergadering van 20 juni 2013 wrdt ingetrkken p dag van inwerkingtreding als bedeld in het eerste lid. Aldus beslten dr de raad van de gemeente Mill en Sint Hubert in zijn penbare vergadering van 12 maart 2015. De raad vrnemd, 2
Ing. S.A. de Best Bere griffier Ing. A.A.M.J. Walraven vrzitter TOELICHTING Algemeen Het bestuur stelt jaarlijks delen, activiteiten en instrumenten vast m misbruik te vrkmen en he aan de eisen van rechtmatigheid wrdt vldaan, p het vrkmen van fraude (de visie p handhaving) en p welke wijze de gemeente frauduleus gedrag psprt. Handhavingsverrdening Artikel 8b Participatiewet luidt: De gemeenteraad stelt in het kader van het financiële beheer bij verrdening regels vr de bestrijding van het ten nrechte ntvangen van bijstand/uitkering alsmede van misbruik en neigenlijk gebruik van de wet. In de aangescherpte WWB 2013 (met inbegrip van de Bbz 2004) was deze verrdeningsplicht nverkrt pgenmen m in navlging van het standpunt van de regering het handhaven van verplichtingen nadrukkelijker uit te veren. Deze regels gelden k vr de tepassing van de IOAW en de IOAZ. De aanscherping van handhaving wrdt als uitgangspunt in de Participatiewet ngewijzigd vrtgezet. In de pdracht aan de gemeente ligt een duidelijke relatie met de Wet huisbezeken, de Wet aanscherping handhaving en sanctiebeleid SZW-wetgeving, de beleidsregels bestuurlijke bete, de Verrdening verrekening bestuurlijke bete bij recidive, de Afstemmingsverrdening en met de beleidsregels rnd terugvrdering en het debiteurenbeleid. In deze Handhavingsverrdening ligt de nadruk veel meer p het vrkmen van fraude (de visie p handhaving) en p welke wijze de gemeente frauduleus gedrag psprt. Cncept Hgwaardig Handhaven Deze verrdening gaat uit van handhaving gebaseerd p het cncept Hgwaardige Handhaving, dat is geïntegreerd in alle werkprcessen. Hgwaardig handhaven kent vier samenhangende beleidslijnen die de kern vrmen van het handhavingsbeleid: instrumenten ter vrkming van fraude (preventie) het beter en vregtijdig infrmeren van belanghebbenden ver rechten, plichten en handhaving; het ptimaliseren van de dienstverlening znder belemmeringen, zdat de kans p spntane naleving wrdt vergrt; instrumenten gericht p aanpak van fraude (repressie) vregtijdige detectie en afhandeling van fraudesignalen; cntrle p maat bij cnstatering van fraude daadwerkelijk sanctineren (afstemmen van de uitkering) 3
ARTIKELSWIJZE TOELICHTING Artikel 1 Definities In de begripsmschrijving is de afbakening van de verrdening af te lezen. Artikel 2 Cncept Hgwaardig Handhaven Deze bepaling regelt dat het cllege activiteiten gericht p handhaving vaststelt, met als uitgangspunt het cncept Hgwaardig Handhaven. Deze benadering is in 2005 dr het Ministerie van Sciale Zaken en Werkgelegenheid aangebden en financieel gestimuleerd. Instrumenten die inhud geven aan Hgwaardig handhaven en die vrm krijgen in de activiteiten gericht p handhaving zijn: Vrlichting: het ged en vregtijdig infrmeren van belanghebbenden ver hun rechten, plichten en handhaving in de bijstand. Bijvrbeeld dr middel van een infrmatiemap, een dienstverleningsgesprek f het pstellen van een cntract ( plisvrwaarden ) Prtwachtersrl: het nagaan f aanvrager van bijstand k daadwerkelijk recht heeft p een bijstandsuitkering f inkmensvrziening, en f de hgte daarvan crrect wrdt vastgesteld. Het uitgangspunt "werk bven uitkering" staat vrp. Verificatie en validatie: cntrleren van de ndzakelijke gegevens aan de hand van bewijsstukken die dr de belanghebbende wrden verlegd. Teneinde zekerheid te krijgen mtrent de vlledigheid van de gegevens en inlichtingen cntrleren bij externe instanties. Afspraken met partners in de keten: met partners (UWV WERK-bedrijf en re-integratiebedrijven) m ns te infrmeren wanneer de belanghebbende zich niet hudt aan zijn verplichtingen. Cntrle f statusfrmulier: bij gebruik van een statusfrmulier wrden de bij ns bekende gegevens al ingevuld en heft de belanghebbende bij ngewijzigde situatie alleen maar te tekenen. Bij een wijziging vindt dan eventueel wél een nderzek plaats. Signaalsturing (cntrle p maat): vlgen van belanghebbenden indien zaken pvallen die zuden kunnen duiden p frauduleus gedrag. Risicanalyse (cntrle p maat): het extra cntrleren van belanghebbenden met een verhgd risicprfiel. Themacntrle: thematisch nderzek naar grepen belanghebbenden waarbij vermeden bestaat p een verhgd risic van nrechtmatig gedrag (bijvrbeeld belanghebbenden die parttime werkzaam zijn in de hreca). Bestandsvergelijkingen: databases van publiekrechtelijke rganisaties f die met een publiekrechtelijke taak. Een kppeling van het cliëntenbestand is er.a. met die van het Inlichtingenbureau. Hierdr is maandelijks te zien welke belanghebbenden inkmsten hebben 4
waarver belasting wrdt geheven. Witte fraude wrdt hiermee zeer snel ntdekt en grtendeels vrkmen. Ok wrden gegevens beschikbaar gesteld van UWV WERK-bedrijf, andere gemeenten, zrgverzekeraars en DUO (studiefinanciering). Daadwerkelijk sanctineren: snel en krt na gecnstateerd verzuim daadwerkelijk sanctineren (afstemmen van de uitkering). Fraudealert persneel: investeren in de fraudealertheid van de cnsulenten, gericht p kennis, huding en vaardigheden. Artikel 3 Cntrlemiddelen, validering en cntrle van gegevens In deze bepaling wrdt de methdiek van de cntrle p fraude geregeld. Het bestrijden van fraude verlegt zich meer en meer naar het mment waarp de ptentiële belanghebbende een berep det p uitkering. Een gede cntrle p de aanvraag vrkmt dat belanghebbenden ten nrechte in de uitkering kmen. De cntrle wrdt vrafgegaan dr vrlichting en heldere cmmunicatie ver he de gemeente handhaaft. Verder bepaalt dit artikel de wijze waarp fraude wrdt bestreden tijdens de uitkeringsperide. Middelen die hiervr wrden ingezet, zijn de bestandkppelingen met bijvrbeeld het Inlichtingenbureau. Ok wrden bij de bestrijding risicprfielen ingezet. Aan de hand hiervan kan beter wrden ingeschat f een belanghebbende fraudegevelig is. Zdende kunnen vr de kppeling belanghebbenden wrden geselecteerd die passen binnen een risicprfiel. Artikel 4 Nadere regels bestuurlijke bete, terugvrderen en verhalen van ksten van uitkering Er ligt een duidelijke relatie met de beleidsregels bestuurlijke bete, de Verrdening verrekening bestuurlijke bete bij recidive, de Afstemmingsverrdening en met de beleidsregels rnd terugvrdering en het debiteurenbeleid. In deze Handhavingsverrdening ligt de nadruk p het vrkmen van fraude (de visie p handhaving) en p welke wijze de gemeente frauduleus gedrag psprt. Artikel 5. Bijzndere situaties In de verrdening zijn de hfdlijnen vr de handhaving vastgelegd. Er kunnen zich echter cncrete gevallen vrden waarin de verrdening niet vrziet. Dit artikel bepaalt dat het cllege in dergelijke situaties beslist in afwijking van de verrdening. Dit past bij de individualiseringsgedachte van de Participatiewet. Redelijkheid is hierbij het uitgangspunt. Bij de besluitvrming wrdt in de geest van de wet en de verrdening gehandeld. 5