gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van de gemeente Oss d.d. 20 maart 2012,

Transcriptie

1 Raad van de gemeente Oss, gelezen het vrstel van burgemeester en wethuders van de gemeente Oss d.d. 20 maart 2012, gelet p artikel 147 van de Gemeentewet, artikel 8a van de Wet werk en bijstand en artikel 35 eerste lid nder c van de Wet inkmensvrziening udere en gedeeltelijk arbeidsngeschikte werklze werknemers en de Wet inkmensvrziening udere en gedeeltelijk arbeidsngeschikte gewezen zelfstandigen; verwegende dat het ndzakelijk is bij verrdening regels te stellen met betrekking tt het bestrijden van misbruik en neigenlijk gebruik; BESLUIT: vast te stellen: Antimisbruikverrdening WWB, IOAW en IOAZ gemeente Oss 2012 HOOFDSTUK 1. ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 1. Definities 1. Alle begrippen die verder in deze verrdening gebruikt wrden en die niet nader wrden mschreven hebben dezelfde betekenis als in de WWB met inbegrip van de Bbz 2004, de IOAZ, de IOAZ en de Algemene wet bestuursrecht (Awb). 2. In deze verrdening wrdt verstaan nder: a. de wet: de WWB met inbegrip van de Bbz 2004, de IOAW en de IOAZ; b. WWB: de Wet werk en bijstand; c. Bbz 2004: het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 d. IOAW: de Wet Inkmensvrziening udere en gedeeltelijk arbeidsngeschikte werklze Wet Inkmensvrziening udere en gedeeltelijk arbeidsngeschikte werklze werknemers; e. IOAZ: de Wet Inkmensvrziening udere en gedeeltelijk arbeidsngeschikte gewezen zelfstandigen; f. bijstand: algemene en bijzndere bijstand p grnd van de WWB; g. uitkering: bijstand f uitkering als bedeld in IOAW f IOAZ en Bbz 2004; h. cllege: het cllege van burgemeester en wethuders van de gemeente Oss; i. belanghebbende: persn die bijstand heeft aangevraagd dan wel ntvangt f heeft ntvangen; indien het een gezin betreft, wrdt nder belanghebbende elk van de gezinsleden verstaan; j. bestandsvergelijking: het vergelijken van bestanden van publiekrechtelijke rganisaties.

2 HOOFDSTUK 2. FRAUDEPREVENTIE Artikel 2. Cncept hgwaardig handhaven 1. Het cllege neemt als uitgangspunt het cncept Hgwaardig Handhaving waarin wrdt aangegeven he fraude wrdt vrkmen dan wel pgesprd. Handhaving in het stelsel van de gemeentelijke inkmens- en reïntegratievrzieningen rust p de vier pijlers: a. het beter en vregtijdig infrmeren van cliënten ver rechten, plichten en handhaving; b. het ptimaliseren van de dienstverlening znder belemmeringen, zdat de kans p spntane naleving wrdt vergrt; c. vregtijdige detectie en afhandeling van fraudesignalen; d. bij gecnstateerde fraude daadwerkelijk sanctineren (afstemmen van de uitkering). 2. De methdiek van cntrle berust p het beginsel van risicanalyse, waarin van risicprfielen gebruik wrdt gemaakt. Artikel 3 - Cntrlemiddelen, validering en cntrle van gegevens 1. Het cllege vert aan de hand van jaarlijks vast te stellen delstellingen, activiteiten en instrumenten, nderzeken uit m de rechtmatigheid van de uitkering te cntrleren en nderzeken naar de reden van beëindiging van de uitkering. Het cllege stelt vast binnen welke nader te bepalen termijnen deze nderzeken plaatsvinden en neemt p basis daarvan besluiten met betrekking tt de rechtmatigheid van de uitkering en de wederzijds tussen het cllege en de belanghebbende resterende verplichtingen en de afhandeling daarvan. 2. Het cllege vert bestandsvergelijkingen uit waarbij actuele gegevens wrden gecntrleerd. Bij de aanvraag zal een risicprfiel wrden vastgesteld aan de hand van de methdiek klantprfielen, die gebaseerd is p bjectief vastgestelde wegingsfactren zals genten pleiding, duur van werklsheid en uitkering, wnsituatie en het hebben van schulden. Het risicprfiel kan, afhankelijk van de mstandigheden, gedurende de dienstverlening wrden gewijzigd. Een klantprfiel geeft zwel het risic p misbruik weer als de kansen p reïntegratie p de arbeidsmarkt. 3. Het cllege nderzekt signalen en tips die relevant zijn vr het recht p uitkering. HOOFDSTUK 3. GEVOLGEN BIJ FRAUDE Artikel 4. Verlaging van de uitkering Indien belanghebbende njuiste, nvlledige f in het geheel geen inlichtingen verstrekt die van belang zijn f kunnen zijn vr de hgte, de duur f de vrtzetting van de uitkering, verlaagt het cllege de uitkering, cnfrm hetgeen hierver is bepaald in de Afstemmingsverrdening Wet werk en bijstand, IOAW en IOAZ gemeente Oss 2012, nverminderd de mgelijkheid tt terugvrdering van de eventueel ten nrechte ntvangen uitkering. 2

3 Artikel 5. Aangifte bij het Openbaar Ministerie Indien een gedraging van belanghebbende als bedeld in artikel 4 leidt tt benadeling van de gemeente, det het cllege, nverminderd de mgelijkheid de uitkering te verlagen en de ten nrechte ntvangen uitkering terug te vrderen, aangifte bij het Openbaar Ministerie, in vereenstemming met de dr het Openbaar Ministerie p dit punt gehanteerde uitgangspunten. HOOFDSTUK 4. SLOTBEPALINGEN Artikel 6. Nadere regels terugvrderen en verhalen van ksten van uitkering 1. Het cllege stelt nadere beleidsregels p vr het terugvrderen en het verhalen van ksten van uitkering als bedeld in respectievelijk artikel 58 tt en met 62i WWB, artikelen 44 tt en met 47 Bbz en de artikelen 25 tt en met 31 IOAW/IOAZ. 2. In de beleidsregels bedeld in het eerste lid, wrden ten minste regels gesteld p grnd waarvan geheel f gedeeltelijk van verdere terugvrdering en verhaal kan wrden afgezien. Artikel 7. Onvrziene mstandigheden en hardheidsclausule 1. In alle gevallen waarin deze verrdening niet vrziet, beslist het cllege. 2. Het cllege kan in bijzndere gevallen afwijken van de bepalingen in deze verrdening, als tepassing daarvan tt nbillijkheden van verwegende aard leidt. Artikel 8. Inwerkingtreding 1. Deze verrdening treedt in werking p de achtste dag na die van bekendmaking en werkt terug tt en met 1 januari De Antimisbruikverrdening WWB, WIJ, IOAW en IOAZ gemeente Oss 2010, vastgesteld in de vergadering van 14 ktber 2010 wrdt ingetrkken p de dag van inwerkingtreding als bedeld in het vrige lid. Artikel 9. Citeertitel Deze verrdening wrdt aangehaald als Antimisbruikverrdening WWB, IOAW en IOAZ gemeente Oss Aldus vastgesteld in de penbare vergadering van 10 mei 2012, De griffier, De vrzitter, Drs. P.H.A. van den Akker Drs. W.J.L. Buijs-Glaudemans 3

4 TOELICHTING BIJ DE VERORDENING Antimisbruikverrdening Artikel 8a WWB stelt dat de gemeenteraad in het kader van het financiële beheer bij verrdening regels vaststelt vr de bestrijding van het ten nrechte ntvangen van bijstand/uitkering alsmede van misbruik en neigenlijk gebruik van de wet. In de aangescherpte WWB (met inbegrip van de Bbz 2004) is deze verrdeningplicht nverkrt pgenmen m in navlging van het standpunt van de regering het handhaven van verplichtingen nadrukkelijker uit te veren. Deze regels gelden k vr de tepassing van de IOAW en de IOAZ. Het cllege met jaarlijks delen, activiteiten en instrumenten vaststellen m misbruik te vrkmen en he aan de eisen van rechtmatigheid wrdt vldaan. Er ligt een duidelijke relatie met de afstemmingsverrdening en met de beleidsregels rnd terugvrdering en het debiteurenbeleid. In de afstemmingsverrdening van de gemeente Oss wrdt aangegeven he gemeente mgaat met gecnstateerde fraude. De verrdening regelt met heveel prcent de gemeente de uitkering verlaagd en he lang deze verlaging duurt. In de beleidsregels ver terugvrdering en het debiteurenbeleid is terug te vinden he de gemeente het gecnstateerde fraudebedrag van de klant terugvrdert. In de Antimisbruikverrdening dient de nadruk veel meer te liggen p het vrkmen van fraude (de visie van de gemeente p handhaving) en p welke wijze de gemeente frauduleus gedrag psprt. Cncept Hgwaardig Handhaven Deze verrdening gaat uit van handhaving gebaseerd p het cncept Hgwaardige Handhaving, dat is geïntegreerd in alle werkprcessen. Hgwaardig handhaven kent vier samenhangende beleidslijnen die de kern vrmen van het handhavingsbeleid: instrumenten ter vrkming van fraude (preventie) het beter en vregtijdig infrmeren van klanten ver rechten, plichten en handhaving; het ptimaliseren van de dienstverlening znder belemmeringen, zdat de kans p spntane naleving wrdt vergrt; instrumenten gericht p aanpak van fraude (repressie) vregtijdige detectie en afhandeling van fraudesignalen; cntrle p maat bij cnstatering van fraude daadwerkelijk sanctineren (afstemmen van de uitkering) 4

5 ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING Artikel 1 Definities In de begripsmschrijving is de afbakening van de verrdening af te lezen. Artikel 2 Cncept Hgwaardige Handhaving Deze bepaling regelt dat het cllege activiteiten gericht p handhaving vaststelt, met als uitgangspunt het cncept Hgwaardige Handhaving. Deze benadering is in 2005 dr het Ministerie van Sciale Zaken en Werkgelegenheid aangebden en financieel gestimuleerd. Instrumenten die inhud geven aan Hgwaardig handhaven en die vrm krijgen in de activiteiten gericht p handhaving zijn: Vrlichting: het ged en vregtijdig infrmeren van cliënten ver hun rechten, plichten en handhaving in de bijstand. Bijvrbeeld dr middel van een infrmatiemap, een dienstverleningsgesprek f het pstellen van een cntract ( plisvrwaarden ) Prtwachterrl: het nagaan f aanvrager van bijstand k daadwerkelijk recht heeft p een bijstandsuitkering f inkmensvrziening en f de hgte daarvan crrect wrdt vastgesteld. Het uitgangspunt "werk bven uitkering" staat vrp. Verificatie en validatie: cntrleren van de ndzakelijke gegevens aan de hand van bewijsstukken die dr de klant wrden verlegd. Teneinde zekerheid te krijgen mtrent de vlledigheid van de gegevens en inlichtingen cntrleren bij externe instanties. Afspraken met partners in de keten: met partners (UWV WERKbedrijf en reïntegratiebedrijven) m ns te infrmeren wanneer klant zich niet hudt aan zijn/haar verplichtingen. Cntrle f statusfrmulier: bij gebruik van een statusfrmulier wrden de bij ns bekende gegevens al ingevuld en heft de klant bij ngewijzigde situatie alleen maar te tekenen. Bij een wijziging vindt dan eventueel wel een nderzek plaats. Signaalsturing (cntrle p maat): vlgen van klanten indien zaken pvallen die zuden kunnen duiden p frauduleus gedrag. Risicanalyse (cntrle p maat): het extra cntrleren van cliënten met een verhgd risicprfiel. Themacntrle: thematisch nderzek naar grepen cliënten waarbij vermeden bestaat p een verhgd risic van nrechtmatig gedrag (bijvrbeeld cliënten die parttime werkzaam zijn in de hreca). 5

6 Bestandsvergelijkingen: kppeling van het cliëntenbestand met (.a.) het Inlichtingenbureau. Hierdr is maandelijks te zien welke klanten inkmsten hebben waarver belasting wrdt geheven. Witte fraude wrdt hiermee zeer snel ntdekt en grtendeels vrkmen. Ok wrden gegevens beschikbaar gesteld van UWV WERKbedrijf, andere gemeenten, zrgverzekeraars en DUO (studiefinanciering). Daadwerkelijk sanctineren: snel en krt na gecnstateerd verzuim daadwerkelijk sanctineren (afstemmen van de uitkering). Fraudealert persneel: investeren in de fraudealertheid van de cnsulenten, gericht p kennis, huding en vaardigheden. Artikel 3 Cntrlemiddelen, validering en cntrle van gegevens In deze bepaling wrdt de methdiek van de cntrle p fraude geregeld. Het bestrijden van fraude verlegt zich meer en meer naar het mment waarp de ptentiële klant een berep det p uitkering. Een gede cntrle p de aanvraag vrkmt dat klanten ten nrechte in de uitkering kmen. De cntrle wrdt vrafgegaan dr vrlichting en heldere cmmunicatie ver he de gemeente handhaaft. Verder bepaalt dit artikel de wijze waarp fraude wrdt bestreden tijdens de uitkeringsperide. Middelen die hiervr wrden ingezet, zijn de bestandkppelingen met bijvrbeeld het Inlichtingenbureau. Ok wrden bij de bestrijding risicprfielen ingezet. Aan de hand hiervan kan beter wrden ingeschat f een klant fraudegevelig is. Zdende kunnen vr de kppeling klanten wrden geselecteerd die passen binnen een risicprfiel. Artikel 4 Het pleggen van een maatregel In de Afstemmingsverrdening Wet werk en bijstand, IOAW en IOAZ gemeente Oss 2012 is vastgelegd p welke wijze de uitkering wrdt verlaagd, wanneer de belanghebbende niet aan verplichtingen vldet f ten nrechte uitkering heeft ntvangen. Artikel 5 Aangifte bij het Openbaar Ministerie In alle gevallen die vlden aan richtlijnen terzake van het Openbaar Ministerie, zal de gemeente aangifte den. Het den van aangifte is gebnden aan de algemeen geldende regels vanuit het strafrecht en het strafprcesrecht, en aan de dr het Openbaar Ministerie gevlgde beleid. Met name is het den van aangifte pas aan de rde wanneer de fraude een vastgesteld bedrag verschrijdt. Artikel 6 Nadere regels terugvrderen en verhalen van ksten van uitkering Een effectief handhavingsbeleid is vlledig wanneer na de vaststelling, afstemming (en eventuele aangifte) een passend terugvrderings- en verhaalsbeleid vlgt. Uitgangspunt is dat in alle gevallen van neigenlijk gebruik f misbruik ten nrechte ntvangen uitkering wrdt teruggevrderd en geheel dient 6

7 te wrden terugbetaald. Daarnaast is het cnfrm het k ndig regels te stellen m geheel f gedeeltelijk te kunnen afzien van invrdering van ten nrechte ntvangen uitkering. Artikel 7. Onvrziene mstandigheden en hardheidsclausule Lid 1 beheft geen nadere telichting. In het tweede lid is weergegeven dat in bijzndere gevallen het cllege de bevegdheid heeft af te wijken van de bepalingen van de verrdening. Bij gebruik van deze hardheidsclausule met in verband met precedentwerking duidelijk gemtiveerd wrden waarm in een bepaalde situatie wrdt afgeweken. 7