Handreiking invulling regiopropositie jeugdwerkloosheid bijlage bij propositie: Leren en Werken: partner in aanpak jeugdwerkloosheid drs. S.M.A.F. de Zwart 3 juni 2013
Handreiking invulling regiopropositie jeugdwerkloosheid bijlage bij pamflet: Leren en Werken: partner in aanpak jeugdwerkloosheid Inhoud Pagina 0. Inleiding 1 1. Invulling regionale propositie 2 1.1 Infrastructuur leren en werken als voertuig voor aanpak jeugdwerkloosheid 2 1.2 Dienstverlening ten behoeve van jeugdwerklozen (rechtstreeks) 3 1.3 Dienstverlening ten behoeve van netwerkpartners aanpak jeugdwerkloosheid 4 2. Mogelijke werkwijze invulling regio propositie 6 2.1 Opstellen propositie 6 2.2 Investering: extra inzet extra middelen? 7 Bijlage 1: Overzicht coördinatoren jeugdwerkloosheid per arbeidsmarktregio/overzicht subsidie per regio Bijlage 2: Voorbeeldacties en dienstverlening Leerwerkloketten
0. Inleiding Deze beknopte handreiking dient ter ondersteuning voor het opstellen van het regionale voorstel als onderdeel van het Leerwerkloketten ( leren en werken: partner in aanpak jeugdwerkloosheid ). In het document is onder het kopje regionale propositie een ruimte opengelaten om het eigen regionale aanbod uit te werken of een aantal suggesties te doen om daar verder over in gesprek te kunnen gaan met de regionale projectleider jeugdwerkloosheid. Denk eraan de contactgegevens van de projectleider leren en werken in het voorstel aan de regio op te nemen. In deze handreiking is daartoe het volgende opgenomen: 1. Invulling regionale voorstel: A. Infrastructuur leren en werken als voertuig voor aanpak jeugdwerkloosheid B. Dienstverlening ten behoeve van jeugdwerklozen C. Dienstverlening voor netwerkpartners aanpak jeugdwerkloosheid 2. Mogelijke werkwijze invulling regiovoorstel Onder dit kopje is een aantal tips opgenomen over hoe je als regio een snelle actie kan uitvoeren om hetregiovoorstel op te stellen en eventueel extra te (laten) financieren. In de bijlagen is het volgende opgenomen: Bijlage 1: overzicht coördinatoren jeugdwerkloosheid per arbeidsmarktregio en overzicht subsidie per regio. Bijlage 2: voorbeeldacties leerwerkloketten: Ter inspiratie is in deze bijlage een aantal voorbeelden opgenomen van door de projectleiders zelf aangedragen succesvolle acties jeugdwerkloosheid. 1
1. Invulling regionale voorstel Het regionale netwerk leren en werken en de standaard dienstverlening van de leerwerkloketten kan uiteraard ingezet worden bij de aanpak jeugdwerkloosheid in de regio. Daarnaast is het mogelijk om extra instrumenten of dienstverlening in te zetten passend bij de huidige vraag van de jeugdwerklozen, werkgevers en regionale netwerkpartners. In onderstaande paragrafen is de mogelijke dienstverlening op een rij gezet in de eerdergenoemde driedeling. Om het regionale voorstel op te stellen kan de projectleider leren en werken een mix maken van onderstaande dienstverlening die op maat gemaakt kan worden passend bij de regionale vraag, de uitgangspositie van het leerwerkloket en eventueel aansluitend op de bestaande dienstverlening. In bijlage 2 is per kopje een aantal voorbeelden opgenomen van goede voorbeelden van de dienstverlening van leerwerkloketten op het gebied van jeugdwerkloosheid. Deze voorbeelden zijn eerder dit jaar door het programmamanagement verzameld onder de projectleiders. 1.1 Infrastructuur leren en werken als voertuig voor aanpak jeugdwerkloosheid Regionale netwerken leren en werken In de evaluatie van het eerdere actieplan jeugdwerkloosheid wordt benadrukt dat de aanpak jeugdwerkloosheid staat of valt met het benutten van het regionale netwerk. Deze netwerken niet laten verwateren en steeds blijven onderhouden werd genoemd als succesfactor. De netwerken Leren en Werken voorzien daarin. Daarom tekst in pamflet: Het bestaande netwerk Leren en Werken met partners aan de kant van onderwijs, UWV, gemeenten en bedrijven, is beschikbaar om daarbij als voertuig en katalysator te dienen. Naast een waarborg voor goede afstemming van middelen en menskracht kan daarbij ook het team van deskundige loopbaanadviseurs binnen het Leerwerkloket worden ingezet. Bindende factor werkgeversdienstverlening dmv onder andere de zelfscan en financial engineering In de evaluatie van het eerdere actieplan jeugdwerkloosheid is het volgende opgenomen: De samenwerkingspartners delen hun netwerken en hebben nieuwe werkgevers leren kennen. In het benaderen van werkgevers heeft in deze regio s een paradigmawisseling plaatsgevonden. In deze regio s is het werkgeverscontact ontwikkeld tot een gelijkwaardige relatie. De ervaring die is opgedaan met het werven van arbeidsplaatsen vanuit deze invalshoek van partnerschap en gelijkwaardige samenwerking, kan in de toekomst van grote waarde zijn bij het werven van arbeidsplaatsen voor andere doelgroepen. Deze basis is in veel regio s gelegd. Om de werkgeversdienstverlening verder te ontwikkelen en snel kansen te benutten voor verbetering 2
daarvan kan het instrument zelfscan werkgeversdienstverlening waarover de leerwerkloketten beschikken worden ingezet voor de samenwerkende partners (per regio zelf te bepalen en benoemen welk gremium daarvoor het meest geëigend is). Daarom tekst in pamflet: De leerwerkloketten worden landelijk gefaciliteerd via UWV door onder andere actieve netwerken, een community, cursussen en trainingen, ontwikkeling van instrumenten en het delen van goede praktijkvoorbeelden. Zo is onder andere een zelfscan werkgeversdienstverlening ontwikkeld waarmee de Netwerken Leren en Werken online gezamenlijk hun werkgeversdienstverlening kunnen spiegelen en verbeteren door middel van concrete tips en succesvolle voorbeelden. Kennisinfrastructuur: snelle beschikbaarheid kennis, en good practice Als kwetsbaar punt is in de eerdergenoemde evaluatie vermeld dat er na de actieplanperiode sprake kan zijn van kennisverlies over methodieken, interventies en aanpakken, omdat veel projecten niet kunnen worden voortgezet. De leerwerkloketten hebben door hun eigen netwerken in de regio maar ook door de landelijke community en kennisuitwisselingsbijeenkomsten hierin voorzien. Goed werkende instrumenten en aanpakken van andere regio s kunnen door de leerwerkloketten op deze wijze snel worden ingebracht in de regionale netwerken jeugdwerkloosheid. In het pamflet als volgt verwoord: Ook bij het nieuwe programma aanpak jeugdwerkloosheid kunnen de Leerwerkloketten maximaal de opgebouwde netwerken en expertise beschikbaar stellen aan onder andere gemeenten en scholen. De netwerken leren en werken zijn goed op de hoogte van wat per regio aan infrastructuur aanwezig en inzetbaar is. Vanuit deze rol zullen we ook een bijdrage kunnen leveren aan de snelle opstart en mede-uitvoering van de regionale aanpakken. In sommige regio s gebeurt dit al en in andere zullen we ook actief waar mogelijk impulsen geven aan de samenwerking en de aanpak. 1.2 Dienstverlening ten behoeve van jeugdwerklozen (rechtstreeks) Het leerwerkloket levert een aantal producten en diensten aan werkzoekenden jongeren. Onderstaand is een overzicht daarvan weergegeven. Hieruit kan geput worden bij het opstellen van de regionale propositie: Arrangementen m.b.v. Financial engineering. Breed en onafhankelijke informatie en advies op het terrein van EVC en scholing/bbl. Voorlichtings/-themabijeenkomsten, workshops, congressen. 3
Voorlichtingsbijeenkomsten op bijvoorbeeld ROC s zijn in de landelijke evaluatie aanpak jeugdwerkloosheid goed beoordeeld. De leerwerkloketten kunnen hierop dit jaar weer inzetten. Scholingsmarkten voor werkzoekenden. Individuele loopbaanadvies en beroepenvoorlichting. Beoordeling competenties en opleidingsmogelijkheden via onder andere CTC. Zoeken en matching Leer-werkplekken, BBL- trajecten en stages. Opstellen van persoonlijk leer- en ontwikkelplan. EVC (via aanbieders). Scholing (via scholen en andere opleidingsinstituten). 1.3 Dienstverlening ten behoeve van netwerkpartners aanpak jeugdwerkloosheid De dienstverlening die leerwerkloketten vanuit hun taakopdracht uitvoeren voor netwerkpartners op het gebied van leren en werken, bestaat uit een of meer van de volgende producten: Informatie en advies betreft de brede, onafhankelijke vraagbaakpositie van het leerwerkloket, die ook voor netwerkpartners beschikbaar is om de weg te vinden, om kennis ten behoeve van productontwikkeling te verkrijgen et cetera. Het leerwerkloket kan het volgende aanbieden: Vertalen vraag werknemers, werkzoekenden en bedrijven naar aanbieders onderwijs. advies over vraagombuiging. Laagdrempelig aanbieden informatie en advies. Bundeling van expertise EVC: inhoudelijk en financieel. Onafhankelijk advies, brede informatiemogelijkheden op verschillende niveaus. Bijeenkomsten organiseren die in het teken staan van het maken van een gezamenlijke aanbod- en vraaganalyse en gezamenlijke verbeterpunten werkgeversdienstverlening via de Zelfscan werkgeverdienstverlening van de leerwerkloketten. Vraag in kaart brengen van werkgevers via accountmanagement, kenniscentra en bijvoorbeeld enquêtes bij werkgevers/tekortsectoren werkgevers. Vraagbundeling en ontwikkelen leerwerkarrangementen samen met werkgevers/branches kenniscentra en scholen in de regio. Financial engineering : zorgen voor een sluitend financieel arrangement onder de leerwerkarrangementen. Leerwerkloketten beschikken over die deskundigheid en actuele kennis op het gebied van subsidies, fondsen ed. onder andere op basis van de Subsidiecalculator. Vervolgens zorgen de leerwerkloketten voor werving en matching van de deelnemers op de leerwerktrajecten/bbl trajecten. 4
Werving door middel van communicatie richting jongeren en netwerkpartners zoals scholen, UWV, jongerenloketten, uitzendbureaus etc. Matching o.a. door CTC testen. 5
2. Mogelijke werkwijze invulling regio propositie 2.1 Opstellen propositie Voor een snelle actie in de regio kan in ieder geval aan het volgende worden gedacht: Check of er een regionale evaluatie is gedaan van het vorige actieplan jeugdwerkloosheid. Zorg dat de propositie daarop aansluit (goede punten versterken, verbeterpunten aanpakken). Zet de bestaande dienstverlening van het regionale netwerk leren en werken en het leerwerkloket op een rij en kijk welk product of dienst direct extra onder de aandacht kan worden gebracht/in de etalage kan worden gezet. Zijn er producten/diensten die op eenvoudige wijze eventueel uitgebreid kunnen worden met een andere doelgroep die op dit moment in de regio de aandacht heeft? Zijn er startende arrangementen met werkgevers/tekortsectoren of projecten die door de dynamiek in de regio van de aanpak jeugdwerkloosheid verder van de grond getrokken kunnen worden? Zorg voor een goede afstemming van de regiopropositie bij de huidige vraag van de gemeenten/andere partners in het kader van het actieplan jeugdwerkloosheid. Welk probleem los je op? Waar draag je aan bij? Voor wie? (gericht op jeugdwerkloze zelf of op netwerkpartner?) Welke actie onderneem je? Wie/wat heb je daarvoor nodig? 6
2.2 Investering: extra inzet extra middelen? De leerwerkloketten zijn landelijk gesubsidieerd met cofinanciering van de netwerkpartners in de regio. Het is daarom vanzelfsprekend dat het leerwerkloket ook een bijdrage levert in de regionale aanpakken jeugdwerkloosheid. De regionale projectleiders jeugdwerkloosheid hebben een budget ter beschikking vanuit de rijksoverheid om een aantal zaken extra te organiseren naast de reguliere dienstverlening (zie bijlage 1 voor bedragen per regio). Daar waar een leerwerkloket extra inspanningen verricht voor de aanpak jeugdwerkloosheid, kan ook een vergoeding vanuit dat budget tegenover staan. Een richtlijn daarvoor zou kunnen zijn: Volume van inzet Extra budget vanuit School ex of regiogelden jeugdwerkloosheid zijn gerechtvaardigd daar waar een leerwerkloket extra uren/extra mankracht in moet zetten om bijvoorbeeld een grote stroom jongeren uit het School ex-programma te bemiddelen/adviseren of een extra aantal bijeenkomsten te organiseren naast de bestaande dienstverlening. Opzetten van arrangementen voor groepen jeugdwerklozen Daar waar een leerwerkloket achter de schermen veel werk verricht om samen met werkgevers, kenniscentra, branches, scholen en financial engineering een arrangement op te zetten waar groepen jeugdwerklozen van gebruik kunnen maken, rechtvaardigt dat ook extra middelen vanuit de regionale gelden. 7
Bijlage 1 Overzicht coördinatoren jeugdwerkloosheid per arbeidsmarktregio/overzicht subsidie per regio http://www.samenvoordeklant.nl/fileadmin/downloads/programmaraad/jwl/20130528_overzicht_c o%c3%b6rdinerend_ambtenaar_per_arbeidsmarktregio.pdf http://www.samenvoordeklant.nl/fileadmin/downloads/programmaraad/jwl/szw_- _20130524_voorlopige_Verdeling_JWL-budget_per_arbeidsmarktregio.pdf
Bijlage 2 Voorbeeldacties en dienstverlening Leerwerkloketten
Voorbeeldacties en dienstverlening Leerwerkloketten Veel producten en diensten die de leerwerkloketten al uitvoeren zijn in te zetten voor het actieplan jeugdwerkloosheid. Er is begin dit jaar door de landelijke projectmanager leerwerkloketten een specifieke inventarisatie gedaan bij de leerwerkloketten naar succesvolle aanpakken jeugdwerkloosheid. Onderstaand zijn deze als inspiratie voor de regionale propositie jeugdwerkloosheid kort weergegeven, ingedeeld naar de dienstverlening zoals in voorgaande hoofdstukken. A. Netwerk als infrastructuur, voertuig voor aanpak jeugdwerkloosheid Zie pamflet B. Dienstverlening voor werkzoekenden Breda Oriëntatieprojecten in de techniek. Welslagen (instroomproject in Zorg en Welzijn). CV en motivatie workshop Zorg en Welzijn. Rijnmond Wij attenderen o.a. jongeren (in dit geval) waar de arbeidsmogelijkheden liggen en wat de eventuele doorgroeimogelijkheden zijn in de Tekort Sectoren. Achterhoek Het LWL informeert (toekomstige) werkzoekenden over de mogelijkheden die de sectoren bieden en draagt langs deze weg bij aan de werving van nieuwe medewerkers. Scholingsproject Talent voor techniek. Daarnaast maandelijkse voorlichtingsbijeenkomsten voor sectoren zorg en techniek. Inmiddels bezocht door 250 werkzoekenden. Voor de zorg werkt het LWL samen met WGV Oost en voor de techniek wordt samengewerkt met ROC Graafschapcollege. Rijnmond We hebben nauwe contacten met het Jongerenloket in Rotterdam. Dit is waar het eerste contact wordt gelegd bij het aanvragen van een uitkering. I.h.k.v. werk boven inkomen worden deze jongeren door het Jongerenloket naar het LeerWerkLoket doorverwezen om de terugkeer naar school (mogelijk) in combinatie met werk te bespreken. Hier wordt dan gekeken naar de arbeidsmarkt en waar de kansen liggen. Dit gebeurt hoofdzakelijk een op een met de jongeren. 1
Achterhoek Door nauwe samenwerking met het jongerenloket Jouw Unit worden jonge werkzoekenden, (voortijdig)schoolverlaters, scholieren en studenten d.m.v. individuele gesprekken voorzien van informatie en advies richting arbeidsmarkt en/of scholing. Daarbij wordt steeds vaker X-trjct ingezet. Door de inzet van X-trjct wordt de zelfredzaamheid en zelfsturing van de jongere vergroot. Hij/zij kan zichzelf onderzoeken en verbinden in de wereld van werk en opleidingen. X-trjct bewijst keer op keer zijn waarde mede door de multifunctionele databank (beroepen, functiebenamingen, opleidingen, cursussen, opleidingsinstellingen, registeropleidingen en >200.000 actuele vacatures). Eindhoven Instroomprojecten m.b.v. Klijnsmagelden en ESF. In totaal 40 jongeren aan een diploma en werk geholpen. Haaglanden Het Leerwerkloket geeft aan waar kansen liggen. Het Leerwerkloket geeft aan waar groei kan ontstaan. Het Leerwerkloket maakt gebruik van vele netwerken waardoor kansen op m.n. leerbanen worden benut en duale trajecten worden gestart. Het Leerwerkloket stuurt jongeren aan door het geven van haalbare adviezen. Het Leerwerkloket stimuleert, bespreekt kansen en publiceert succesfactoren. Samenwerking met het UWV, WGSP, Gemeente, SBB en scholen zijn essentieel. Ook voor het realiseren van duale trajecten. Twente Het ontwikkelen en uitwerken van een regionale flyer: Kans op werk in Twente waarop voor 40 MBO-beroepsrichtingen wordt weergegeven wat de toekomstige kans op werk is als een jongere nu de keuze maakt voor een richting (uitwerking van het arrangement procesoperator is beschikbaar). Rijnmond We organiseren bijvoorbeeld Themabijeenkomsten waarbij een sector centraal staat voor zowel jong en oud. Hiervoor nodigen we o.a. de ROC s en bijbehorende kenniscentra die een voorlichting komen geven over de mogelijkheden en de diverse paden die je kunt bewandelen om uit te stromen naar werk met een diploma op zak. Aanwezigen krijgen dan de nodige info om zich verder te kunnen verdiepen. Rijngouwe In Leidse regio is een actief Jongerenloket, dat veel voor jongeren onderneemt. Wij: vraaggericht gewerkt vanuit vraag van klant jongeren zelf. Project Wajonger in Leerwerktraject verzorgende niveau 3: actief voor geworven aan werkgevers en Wajongkant. 2
Haaglanden Sportstewardtraject met als doel 1. Jongeren die weinig kans hebben op een reguliere baan een mogelijkheid te bieden om een opleiding te volgen. 2. Het verbeteren en beveiligen van de sfeer tijdens voetbalwedstrijden in Den Haag en grote evenementen in Den Haag en Zoetermeer Breda Jongeren worden niet overal als doelgroep opgepakt, in ieder geval niet door UWV en de meeste gemeenten. Het leerwerkloket wel. RMC pakt ook niet alle jongeren onder de 23 op, bijv. HAVO opleiding en <23 jaar. Ook voor de verborgen jeugdwerkloosheid kunnen wij iets betekenen. C. Dienstverlening voor netwerkpartners jeugdwerkloosheid Twente a. Vanuit het LWL de regierol opgepakt: 1. samenwerkende partners nauw te verbinden aan het LWL 2. partners uit te nodigen gezamenlijk tekorten te benoemen 3. deze tekortsectoren op te pakken door gezamenlijk leerwerkarrangementen op te starten b. Het organiseren van een jaarlijkse regionale Banen- en Loopbaanbeurs voor werkgevers, werknemers en werkzoekenden. Rijngouwe Tekortsectoren met name in zorg & techniek: diverse groepsbijeenkomsten bijgewoond, plus georganiseerd ter promotie van leren & werken. Zowel bij werkgevers, werkzoekenden, werkenden middels persoonlijk contact, groepsbijeenkomsten, digitaal contact en social media Tekortsectoren & mogelijkheden leren en werken onder de aandacht gebracht. Via lid MT RPA Rijn Gouwe een regionale aanpak van aandacht tekorten in de techniek met een programma. In de regio Midden Holland zijn de tekortsectoren Zorg en Techniek meegenomen in het uitvoeringsprogramma van het 3 O overleg (onderwijs, ondernemers, overheid) waarin MT lid UWV en RPA participeren. Zorgcafé georganiseerd door ons als Leerwerkloket Rijn Gouwe voor zo n 15 werkgevers uit de zorgsector: missie zorgcafé > attenderen op mogelijkheden eigen zittend personeel op te scholen, eventueel voorafgegaan door EVC. Techniek, zorg, logistiek en transport: gemakeld tussen diverse partijen waaronder UWV, werkgevers, Kenniscentra, ROC Leiden, met als doel meer werkzoekenden in Leerwerktrajecten te krijgen. 3
Eindhoven (Verkorte) opleidingstrajecten organiseren voor bedrijven of sectoren die met (toekomstige) tekorten worden geconfronteerd, bijvoorbeeld het instroomtraject bij Nedtrain. Advies geven en financiering zoeken voor instroomprojecten. Zaanstreek Waterland SPLW Zaanstreek Waterland stimuleert de samenwerking tussen de partners in het onderwijs, ondernemingen en overheidsorganisaties in leerwerkprojecten in de tekortsectoren. Wij organiseren gezamenlijk met de partners voorlichtingen, leerwerktrajecten en rondleidingen bij bedrijven in de tekortsectoren. Door de brede samenwerking met de overheidsinstanties en scholen, bereiken wij een grote groep jongeren in de regio. Actieweek in levende lijve bij bedrijven (rondleiding bij 4 grote bedrijven zorg/techniek). 4