Naar een betere Match. Inventarisatie knelpunten onderwijs arbeidsmarkt in Zorg en welzijn in Haaglanden Nieuwe Waterweg Noord

Transcriptie

1 Samenvatting Naar een betere Match. Inventarisatie knelpunten en oplossingen bij de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt in Zorg en welzijn in de regio Haaglanden Nieuwe Waterweg Noord 1

2 Samenvatting van: Naar een betere Match. Inventarisatie knelpunten onderwijs arbeidsmarkt in Zorg en welzijn in Haaglanden Nieuwe Waterweg Noord Datum: November 2010 Auteur: ZW Haaglanden Marlies Rosenbrand Adres: Gebouw De Leeuwenhoek Ierlandlaan HG Zoetermeer Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, CD, internet of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur. ZW Haaglanden,

3 Samenvatting Hierna wordt een korte samenvatting gegeven van de opzet van, de resultaten van en de aanbevelingen die volgen uit het onderhavige onderzoek naar de ervaringen met de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt onder werkgevers in de sector Zorg en welzijn. Doel Het doel van het onderzoek is om de knelpunten te inventariseren bij de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt die werkgevers in Zorg en welzijn in de regio s Haaglanden en Nieuwe Waterweg Noord ervaren. Daarnaast wordt gekeken welke gevolgen zij ondervinden van de knelpunten en welke oplossingen zij zien voor de gesignaleerde knelpunten. Onderzoeksopzet De inventarisatie vond plaats via het uitsturen van een digitale vragenlijst. De peiling richtte zich op onderwijsspecialisten, praktijkopleiders, opleidingscoördinatoren, P&O-adviseurs, managers P&O, e.d. van zorg- en welzijnorganisaties binnen de regio Haaglanden - Nieuwe Waterweg Noord. In totaal hebben 66 personen binnen de doelgroep gereageerd. Zij werken in 51 verschillende organisaties. De personen die hebben deelgenomen aan het onderzoek worden hierna respondenten genoemd. Het onderzoek vond plaats in de periode van juni tot en met september Hoeveelheid knelpunten 97 procent van de respondenten ervaart knelpunten bij de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt. Slechts 12 procent van de respondenten ervaart veel knelpunten en 58 procent ervaart een redelijk aantal knelpunten. De respondenten die aangaven knelpunten te ervaren hebben vervolgens de vragen beantwoord over het type knelpunt, de oorzaken van de knelpunten en de gevolgen van de knelpunten. De hierna genoemde percentages in deze samenvatting hebben betrekking op de respondenten die knelpunten ervaren. Typen knelpunten Het knelpunt dat vooral wordt ervaren, is Weinig praktijkkennis bij het onderwijs (47 procent), Beperkte vakkennis van de schoolverlaters/afgestudeerden (44 procent) en Slechte (werk)houding van schoolverlaters/afgestudeerden (35 procent). Uit de toelichtingen van de respondenten blijkt dat zij verwachten dat het onderwijs rekening houdt met de eisen die zij stellen aan de beginnend beroepsbeoefenaars die zij in dienst nemen. Mede daardoor ervaren zij dat schoolverlaters/afgestudeerden niet altijd over de benodigde vakkennis beschikken. De behoefte van werkgevers naar onderwijs dat meer vraaggericht werkt, hangt samen met de discussie binnen het beroepsonderwijs over wie de (belangrijkste) klant is. 2

4 De verschillen tussen opleidingen, bijvoorbeeld inhoudelijke of organisatorische, worden het minst vaak genoemd als type knelpunt (21 procent). Dit past bij de constatering tijdens een eerdere discussie met werkgevers waarbij zij aangeven deze (m.n. inhoudelijke) verschillen te ervaren als pluspunt, omdat werkgevers daardoor een keuze hebben. Gevolgen De gevolgen van de knelpunten zijn volgens de respondenten vooral Kwalitatief minder goede dienstverlening (48 procent), Irritatie bij leidinggevenden/zittend personeel (48 procent) en Moeilijk om geschikt personeel te werven (38 procent). Opvallend is dat Duurdere dienstverlening (zorg/welzijn) met 17 procent het minst vaak genoemd wordt als gevolg van de geconstateerde knelpunten. De knelpunten die wel vaak genoemd worden, hebben immers veelal financiële gevolgen. Denk hierbij aan hogere werving- en selectiekosten, een langere inwerkperiode en meer begeleiding op de werkvloer om de kwaliteit van dienstverlening te blijven garanderen. Oplossingen In de tabel op de volgende pagina wordt een overzicht gegeven van de door werkgevers gesignaleerde oplossingen. De oplossing blijkt vaak gezocht te worden in een betere samenwerking tussen de (individuele) werkgever en de onderwijsinstelling. Daarnaast valt op dat de werkgevers vooral actie verwachten van de onderwijsinstelling. Gecategoriseerde oplossingsrichtingen volgens werkgevers Wordt actie verwacht van: Onderwijs(instellingen) Docenten meer in de praktijk laten werken (10 keer Grotere overeenkomsten onderwijsprogramma s (6 keer Beter voorbereiden van student op stage/bpv en werknemerschap (4 keer Strengere selectie/beoordeling van studenten (3 keer Anders toetsen, minder op competenties (2 keer Stageduur BOL verlengen/behouden en/of verantwoordelijkheden uitbreiden (2 keer Zorg- en welzijnorganisatie zelf Meer gastcolleges geven op school (3 keer Zowel zorg- en welzijnorganisatie als onderwijsinstelling Samenwerking/afstemming tussen onderwijs en zorg- en welzijnorganisatie(s), vaak 1-op-1 samenwerking (14 keer 3

5 Aanbevelingen Uit de onderzoeksresultaten zijn de volgende aanbevelingen geformuleerd om de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt te verbeteren. Gestart wordt met aanbevelingen voor werkgevers om de situatie zelf te verbeteren. Werkgevers Benadruk ook de financiële consequenties van de knelpunten die bij de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt zijn gesignaleerd. Juist hierdoor kan gewerkt worden aan een groter draagvlak, ook op hoger niveau, voor acties om de situatie te verbeteren. Analyseer de knelpunten op organisatieniveau en bepaal de daarop afgestemde acties om deze weg te nemen. Bij zowel de analyse als het actieplan kan het interessant zijn om een onderscheid te maken naar welke aspecten zelf opgepakt kunnen worden en bij welke aspecten samenwerking met andere werkgevers nuttig is. Bedenk dat als werkgevers andere eisen stellen aan hun beginnend beroepsbeoefenaars, zij zelf ook een rol hebben om hun eisen bij onderwijsinstellingen duidelijker te maken. Dit vergt van werkgevers een investering in tijd (en geld). Op dit moment lijken werkgevers echter vooral de bal bij het onderwijs te leggen. Onderwijs Laat meer blijken dat u het beroepenveld als klant ziet. Op dit moment ervaren niet alle werkgevers dit als zodanig. Het lijkt erop dat werkgevers ook bereid zijn waar nodig samen met het onderwijs deze afstemming verder vorm te geven. Onderzoek de mogelijkheden om docenten een sterkere binding met de praktijk te laten houden. Juist op dat niveau zien werkgevers kansen om de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt te verbeteren. Werkgevers vinden daarbij bijvoorbeeld dat docenten vaker een (langdurige) stage binnen het beroepenveld zouden moeten lopen. Communiceer meer over de didactische en financiële uitdagingen waar het onderwijs voor staat. Hierdoor kan meer begrip ontstaan bij werkgevers over de huidige situatie. 4