Frontofficemedewerker in de hotelbranche

Vergelijkbare documenten
Mbo opleiding Manager/ondernemer hospitality. Arjen Appel Hans Veelers. Bronnenboek Meewerken in de conference & banqueting en rooms division

Recreatief Frontoffice. GOE Commercieel handelen en uitvoeren van backofficewerkzaamheden in een hotel. Instructie-/werkboek

Recreatief Frontoffice. Oriëntatie op de hotelbranche. Instructie-/werkboek

Recreatief Frontoffice. GOE Werken als frontofficemedewerker bij een lowbudget- of groepsaccommodatie. Instructie-/werkboek

Recreatief Frontoffice. GOE Verhuur en verkoop van producten en diensten. Instructie-/werkboek

Recreatief Frontoffice. GOE Uitvoeren van backofficewerkzaamheden in een recreatiebedrijf. Instructie-/werkboek

Hotel Inc. Instructie-/werkboek Manager/ondernemer hospitality Meewerken in de conference & banqueting en rooms division

Serienummer: DigiCode: Voor het activeren van de DigiCode kijk je op pagina 7. Te activeren tot:

HORECA EN BAKKERIJ REKENEN IN DE KEUKEN EN DE BAKKERIJ TENDENS WERKBOEK REKENEN IN DE KEUKEN EN DE BAKKERIJ

handel en verkoop thema marketing Gemengde leerweg

Recreatief Frontoffice. GOE Het samenstellen en verkopen van activiteiten en arrangementen. Instructie-/werkboek

handel en verkoop thema visuele presentatie

HORECA GHV AFSCHEID TENDENS HTRV WERKBOEK AFSCHEID BASISBEROEPSGERICHTE LEERWEG KADERBEROEPSGERICHTE LEERWEG

Een eigen bedrijf beginnen

handel en verkoop thema visuele presentatie Kaderberoepsgerichte leerweg

administratie afdeling debiteurenadministratie Kaderberoepsgerichte leerweg

Taal op niveau Gesprekken voeren Op weg naar niveau

TOERISME & RECREATIE RECREATIEMEDEWERKER TENDENS HTRV WERKBOEK RECREATIEMEDEWERKER BASISBEROEPSGERICHTE LEERWEG KADERBEROEPSGERICHTE LEERWEG

Taal op niveau Spelling en grammatica Op weg naar niveau

Boekhouden - Rekenvaardigheid

REKENEN Getallen en bewerkingen. voor 1F Deel 2 van 2

Ambitie.info. BPV Werken in de detailhandel, goederen komen binnen

HORECA KOK NAGERECHTEN II TENDENS HTRV WERKBOEK NAGERECHTEN II BASISBEROEPSGERICHTE LEERWEG KADERBEROEPSGERICHTE LEERWEG

Recreatief Frontoffice. Oriëntatie op branche en beroep. Instructie-/werkboek

Colofon. Titel: Xact groen Wiskunde deel 1 ISBN: NUR: 124 Trefwoord: Wiskunde groen

Praktische sectororiëntatie. De 4 sectoren

module keukenvoorraad mbo koksopleiding Barend Bakkenes

Lodewijk het lieve beestje

administratie afdeling calculatie

Colofon. Titel: Xact groen Wiskunde deel 2 ISBN: NUR: 124 Trefwoord: Wiskunde groen

Recreatief Frontoffice. GOE Uitvoeren van frontofficewerkzaamheden in een hotel. Instructie-/werkboek

Taal op niveau Luisteren Op weg naar niveau

DigiCode. ISBN indd :00:24

Taal op niveau Schrijven Op weg naar niveau

Loopbaanoriëntatie -begeleiding

handel en verkoop thema marketing

Hotels. Rabobank Cijfers & Trends. Trends. Kansen en bedreigingen. Branche-informatie

handel en verkoop thema kassa

Taal op niveau Schrijven niveau 1F

HORECA VERBLIJF TENDENS HTRV WERKBOEK VERBLIJF BASISBEROEPSGERICHTE LEERWEG KADERBEROEPSGERICHTE LEERWEG

handel en verkoop thema materialenleer

module keukencalculaties mbo koksopleiding Barend Bakkenes

Spreken en gesprekken voor 1F

BAKKERIJ BROODBAKKER GETOERD GEREZEN TENDENS HTRV WERKBOEK GETOERD GEREZEN BASISBEROEPSGERICHTE LEERWEG KADERBEROEPSGERICHTE LEERWEG

administratie afdeling facturering Kaderberoepsgerichte leerweg en Gemengde leerweg

Inspelen op authenticiteit en beleving: het creatieve aanbod wint het van de massa;

Werken op de verkoopadministratie

Werken in het bank- en verzekeringswezen

handel en administratie thema de afdeling boekhouding Basisberoepsgerichte leerweg

handel en verkoop thema kassa Gemengde leerweg

Werken in het management

Module Oriëntatie op facilitair medewerker

handel en administratie automatisering in de economie

handel en verkoop thema goederenverwerking

administratie afdeling personeelszaken Kaderberoepsgerichte leerweg

m o d u l e o n t v a n g s t i n s t r u c t i e - / w e r k b o e k m b o o p l e i d i n g g a s t h e e r / g a s t v r o u w

Examencoach. Vmbo Zorg & Welzijn breed en vmbo Verzorging voor het beroepsgerichte deel. Naam:... Klas:...

Taal op niveau Spreken Op weg naar niveau

Seksuele vorming Ik Sova. Ik.indd 1 29/09/14 07:58

Getallen en bewerkingen

AMBITIE.INFO. BPV Verkopen

Zelfstandige Externe Stage

Werken op de receptie

Hotel Inc. Instructie-/werkboek Manager/ondernemer horeca Oriëntatie op branche en beroep

i n s t r u c t i e - / w e r k b o e k m b o o p l e i d i n g g a s t h e e r / g a s t v r o u w

Ambitie.info. BPV De winkel verzorgen

handel en administratie thema inkomende goederen

handel en administratie thema inkomende goederen

Leisure and Hospitality Host Sport en spel Werkboek

AMBITIE.info. BPV Werken in de detailhandel

PrOmotie. Cultuur en Maatschappij. Werkboek Tijd voor jezelf

HORECA KOK HOOFDGERECHTEN TENDENS HTRV WERKBOEK HOOFDGERECHTEN BASISBEROEPSGERICHTE LEERWEG KADERBEROEPSGERICHTE LEERWEG

Werkboek woningstofferen Niveau 2

handel en administratie thema inkomende goederen

handel en administratie thema uitgaande goederen

handel en verkoop instructie-/werkboek, deel 1

PrOmotie. Rekenen en wiskunde. Werkboek Geld

p r o j e c t b o e k WERKEN IN een sportcentrum

Taal op niveau Spreken niveau 1F

Inkijkexemplaar. Werken in de recreatie. vmbo Intersectoraal. Naam:... Klas:...

HORECA SOCIALE HYGIËNE EN BEDRIJFSFORMULES TENDENS HTRV WERKBOEK SOCIALE HYGIËNE EN BEDRIJFSFORMULES

administratie afdeling personeelszaken

PrOmotie. Rekenen en Wiskunde. Werkboek Uurwerk

handel en verkoop instructie-/werkboek

Meewerken in logiesverstrekkende bedrijven. Theorieboek

Taal op niveau Luisteren niveau 1F

Loopbaanoriëntatie -begeleiding

handel en administratie thema uitgaande goederen

PrOmotie. Cultuur en Maatschappij. Werkboek Huur een huis

Voorbereiden op de BPV

handel en administratie instructie-/werkboek, deel 1

Rekenen Meten en meetkunde. voor 1F

Werken in een bouwmarkt

PrOmotie. Seksuele vorming. Werkboek 2 Veilig vrijen

BPV-katern Ondernemen

Ambitie.info. Werkboek Rekenvaardigheid. Niveau 2. Serienummer. DigiCode. Te activeren tot

A. Bosma, P.F.C. Croese, M. van Esch, H. Kamerbeek, A. Reijn, J.M. van der Steeg

PrOmotie. Rekenen en Wiskunde. Werkboek Inhoud

Transcriptie:

Frontofficemedewerker in de hotelbranche Recreatief Frontoffice Frontofficemedewerker in de hotelbranche Theorieboek

Uitgeverij: Edu Actief b.v. Auteur: Hans Veelers Redactie: Edu Actief b.v. Eindredactie: Edu Actief b.v. Inhoudelijke redactie: Nathalie van der Veer Vormgeving: Edu Actief b.v. Vormgeving omslag: Ontwerpbureau Voltage, Nijmegen Illustraties: Edu Actief b.v. Drukwerk: Scanlaser b.v. Hans Veelers Frontofficemedewerker in de hotelbranche Theorieboek ISBN 978 90 3721 094 1 NUR 164 Trefwoord: mbo, leermiddelen, frontoffice, hotel Copyright 2013 Edu'Actief b.v. Postbus 1056 7940 KB Meppel Tel.: 0522-235235 Fax: 0522-235222 E-mail: info@edu-actief.nl Internet: www.edu-actief.nl Eerste druk/eerste oplage Met dank aan: Bilderberg hotel De Keizerskroon, Apeldoorn; Bilderberg hotel Wientjes, Zwolle; Dinercafé De Nachtwacht, Meppel; Grand Café Restaurant Zalencentrum Urbana, Zwolle; Het Vliegende Paard, Zwolle; Mövenpick Hotel, Amsterdam; Lindy Neefjes, Sales & Marketing Manager The College Hotel, Amsterdam; Marco Polo Shenzhen Hotel (China); Politie IJsselland; Restaurant De Librije, Zwolle, Thérèse Boer, President Gastvrijheidsgilde; Restaurant Poppe, Zwolle; Trimbos-instituut; Hotel Wyswert, Leeuwarden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

Inhoud 1. 2. 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 3. 3.1 3.2 3.3 3.4 4. 4.1 4.2 4.3 4.4 5. 5.1 6. 6.1 6.2 6.3 7. 7.1 7.2 7.3 8. 8.1 8.2 8.3 8.4 Inleiding De hotelsector in Nederland De indeling van hotels Indeling naar productaanbod Indeling naar grootte Indeling naar doelgroep Indeling zelfstandige hotels, hotelketens en samenwerkingsverbanden Indeling naar locatie/ligging Indeling naar classificatieniveau Indeling naar thema/stijl van het hotel Keuze van de gast voor het hotel Hotelorganisatie Frontoffice en de fasen van gastenverblijf De reservering Aankomst van de gast Verblijf van de gast Vertrek van de gast Revenue management RevPAR en andere kengetallen Tarieven of rates Revenue en het product De revenue manager Housekeeping Functies en taken in Housekeeping Technische dienst Onderhoudstaken Brandveiligheid Energiebeheer Conference & banqueting Bijeenkomsten Functies op de afdeling Conference & Banqueting Van eerste contact tot draaiboek Omgaan met klachten Soorten klachten Soorten klagers Wijze van klagen Uitleg gespreksmodel 5 6 13 13 15 16 17 21 22 25 27 36 39 40 51 66 82 90 90 93 95 96 101 101 114 114 115 116 121 121 126 127 131 131 132 133 134

9. 9.1 Tot slot Het werken als receptionist in een horecabedrijf Trefwoordenlijst 138 138 140

Inleiding Inleiding Het boek Frontofficemedewerker in de hotelbranche maakt deel uit van het lespakket Recreatief Frontoffice. Dit pakket is geschikt voor de frontofficemedewerker, receptionist en informatiemedewerker en bestaat uit theorieboeken en GOE s (Geïntegreerde OnderwijsEenheden). Het boek Frontofficemedewerker in de hotelbranche kan worden gebruikt in combinatie met de volgende GOE s: Oriëntatie op de hotelbranche (978 90 3721 095 8) Uitvoeren van frontofficewerkzaamheden in een hotel (978 90 3721 096 5) Commercieel handelen en uitvoeren van backofficewerkzaamheden in een hotel (978 90 3721 097 2). Naast materialen voor de hotelbranche is er een theorieboek gericht op de recreatieen toeristische-informatiebranche Frontofficemedewerker in de recreatie- en toeristische-informatiebranche. Dit theorieboek kan worden gebruikt in combintatie met de volgende GOE s: Oriëntatie op branche en beroep (978 90 3721 103 0) Werken als frontofficemedewerker bij een camping- of bungalowbedrijf (978 90 3721 102 3) Werken als frontofficemedewerker bij een lowbudget- of groepsaccommodatie (978 90 3721 104 7) Uitvoeren van backofficewerkzaamheden in een recreatiebedrijf (978 90 3721 099 6) Verhuren en verkopen van producten en diensten (978 90 3721 098 9) Samenstellen en verkopen van activiteiten en arrangementen (978 90 3721 110 8). Inloggen op www.recreatief-frontoffice.eu Als je voor het eerst op www.recreatief-frontoffice.eu/theorieboeken gaat inloggen, moet je eerst de licentie activeren. Je vindt deze licentie aan het begin van dit theorieboek. Je licentie is 24 maanden geldig vanaf het moment waarop je de licentie hebt geactiveerd. Hoe moet ik de licentie activeren? Ga op internet naar licentie.edu-actief.nl (let op: zonder www ervoor!). Vul de licentie in op deze pagina. Klik op Activeren. Je bent nu in het scherm waar je kunt inloggen. Klik op Registreren. Vul bij e-mailadres je e-mailadres in. Vul bij gebruikersnaam een gebruikersnaam in. Vul bij wachtwoord het wachtwoord in dat je wilt gebruiken. Heb je al een gebruikersnaam en wachtwoord aangemaakt bij Edu Actief? Log dan in met deze gegevens. Controleer de gegevens en klik op Voltooien. Als je de licentie hebt geactiveerd, kun je met je gebruikersnaam en wachtwoord inloggen op www.recreatief-frontoffice.eu/theoriematerialen. 5

De hotelsector in Nederland 1. De hotelsector in Nederland Het woord gastvrijheid wordt door veel mensen gebruikt, maar niet veel van die mensen kunnen de juiste betekenis ervan geven. In het woordenboek staat als betekenis voor het woord gastvrijheid: vriendelijkheid voor gasten. Daar kom je dus niet veel verder mee. Misschien is het gemakkelijker de volgende vraag te beantwoorden: Wat maakt iemand gastvrij? Van oorsprong betekent gastvrij zijn iemand onderdak bieden en voorzien van eten en drinken. Wat de tegenwoordige gastvrijheid anders maakt dan de oorspronkelijke, is het feit dat er tegenwoordig in de gastvrijheidsindustrie voor gastvrijheid, dus onderdak, eten en drinken, moet worden betaald. Het is dus commercieel geworden. Het Bedrijfschap Horeca en Catering hanteert bij de indeling van de horecabedrijven in Nederland tegenwoordig vijf sectoren: de drankensector de fastservicesector de restaurantsector de partycatering de hotelsector. De eerste vier sectoren bieden gastvrijheid in de vorm van eten en drinken. De hotelsector biedt naast gastvrijheid in de vorm van eten en drinken ook gastvrijheid in de vorm van onderdak. Als we het hebben over onderdak bieden, hebben we het dus over een hotel, en als we over een hotel praten, dan praten we over een commercieel gastvrijheid biedend bedrijf. Vroeger was het een herberg waar reizigers konden overnachten tijdens hun lange reizen te voet of te paard. Reizen die meestal noodzakelijk waren en in niets op een vakantie leken. Tegenwoordig is het hotel ook een overnachtingsplaats voor vakantiegangers en toeristen. En natuurlijk nog steeds voor de zakelijke gast die op (door)reis is. Een receptie van een hotel. 6

De hotelsector in Nederland De tegenwoordige hotelier moet creatief zijn en constant bezig zijn met het aantrekkelijk laten zijn van zijn hotel voor potentiële gasten. Vaak zijn hotels ontstaan op plekken die interessant genoeg zijn voor gasten om behoefte te hebben aan een rustplaats. Dit kan een plek zijn die door de omgevingsfactoren gasten trekt of een strategische plek waar doorreizen vraagt om onderdak. Maar wanneer is een hotel een hotel? Om aan een bedrijfsnaam het woord hotel te mogen toevoegen, moet het bedrijf aan een aantal voorwaarden voldoen. Volgens de Nederlandse wet moet een hotel ingeschreven zijn bij het Bedrijfschap Horeca en Catering. Bedrijven in de hotelsector, dus de logiesverstrekkende bedrijven, zijn verplicht zich in te schrijven wanneer er sprake is van twee kamers en vijf slaapplaatsen of meer. Daarnaast moet er wel sprake zijn van dienstverlening. Onder dienstverlening verstaan we het schoonmaken van de kamer, het opmaken van het bed enzovoort. Als het bedrijf kleiner is, is inschrijving niet noodzakelijk, tenzij er bijvoorbeeld sprake is van een andere horeca- of cateringactiviteit binnen het bedrijf. Je moet dan denken aan bijvoorbeeld een café of restaurant met enkele slaapplaatsen. Verder moet het bedrijf volgens de Nederlandse Hotel Classificatie (NHC) ingedeeld zijn in een van de vijf categorieën van deze hotelclassificatie. Hierover kun je meer informatie vinden in paragraaf 2.6 Indeling naar classificatieniveau. Nederland is een land met relatief veel logiesverstrekkende bedrijven. In de volgende grafiek is af te lezen dat het aantal bedrijven dat binnen de hotelsector valt sinds 2002 - na eerst een daling - uiteindelijk is gestegen van ruim 2900 tot ruim 3200 in 2013. Als je daarnaast de grafiek van het aantal hotelkamers in de hotelsector bekijkt, valt op dat het aantal kamers per hotel flink is gegroeid. In het jaar 2002 had een bedrijf in de hotelsector gemiddeld 31 kamers, in 2013 is dat gestegen tot gemiddeld 35 kamers. Er zijn dus niet alleen meer bedrijven bijgekomen, ook zijn de bedrijven gegroeid qua omvang. In 2013 bestond de hotelsector uit 3250 bedrijven met gezamenlijk 114.933 kamers met in totaal bijna 239.110 bedden. 7

Opnieuw hapering hotelmarkt De Nederlandse hotelmarkt heeft in 2012 opnieuw een omzetdaling moeten verwerken. Uit onderzoek van Horwath HTL blijkt dat zowel de bezettingsgraad als de kamerprijzen zijn gedaald. Daarmee is een hapering gekomen in het toch al moeizame herstel sinds het begin van de crisis in 2008. Voor 2013 wordt wel weer een nieuwe groei verwacht. Uit het onderzoek onder drie-, vier- en vijfsterrenhotels in Nederland blijkt dat de gemiddelde bezettingsgraad is gedaald van 67,2% in 2011, tot 66,3% in 2012. Voor 2013 wordt rekening gehouden met een nieuwe stijging tot 67,5%. Daarmee zouden de bezettingsgraden dit jaar nog steeds 5 procentpunten onder het hoogtepunt van 2007 blijven. De gemiddelde kamerprijs is vorig jaar gedaald met één euro, van 98 tot 97. Voor 2013 verwachten de hoteliers dat de gemiddelde kamerprijs weer iets zal stijgen, tot 98. Het prijsniveau ligt dan echter nog steeds ruim 8% onder het niveau van 2007. Dalingen in het luxesegment De hapering in de hotelmarkt is vooral zichtbaar in de vier- en vijfsterrensegmenten. Zowel de bezettingsgraad als de gemiddelde kamerprijs nam in beide segmenten af. In het driesterrensegment daarentegen is zowel in de bezettingsgraad als in de gemiddelde kamerprijs in 2012 een lichte stijging zichtbaar. 8

De hotelsector in Nederland In alle segmenten wordt voor 2013 rekening gehouden met een stijging van de resultaten. De sterkste stijging wordt verwacht door de driesterrenhotels, die rekenen op een nieuwe stijging van zowel de bezettingsgraad als de gemiddelde kamerprijs. In het vijfsterrensegment hopen de hotels bij een stabiele kamerprijs wel een iets hogere bezettingsgraad te behalen. Toenemende focus op leisure gasten Het aandeel toeristische gasten is in 2012 opnieuw toegenomen, van 48% naar 49%. Het aandeel zakelijke gasten is gelijk gebleven op 47%. Het aandeel overige gasten, waaronder aircrew, is afgenomen van 5% tot 4%. In de regio Amsterdam & Schiphol maken de toeristische gasten inmiddels meer dan 54% van het totaal aantal kamernachten uit. In 2007 was dit nog slechts 42%. Steeds sterkere concurrentie op de hotelmarkt De daling in de bezettingsgraad is onder meer een gevolg van het stijgende aanbod op de hotelmarkt. Uit cijfers van het Bedrijfschap Horeca blijkt dat het aantal drie-, vier- en vijfsterrenhotelkamers tussen 2007 en 2012 is gestegen met 18%; gemiddeld 3,4% per jaar. Het aantal hotelovernachtingen steeg in deze periode met gemiddeld 0,7% per jaar. Uit onderzoek van Horwath HTL blijkt dat ruim 72% van de Nederlandse hoteliers in 2013 een negatieve invloed verwacht van de uitbreidingen van het hotelaanbod. Tabel 1. Ontwikkeling bezettingsgraden Nederlandse hotels 2011 2012 2013* Nederland 67,2% 66,3% 67,5% Amsterdam & Schiphol 77,8% 77,1% 78,0% Provincies 60,3% 58,9% 60,2% Driesterren 66,8% 68,5% 70,2% Viersterren 67,1% 65,7% 66,5% Vijfsterren 68,8% 66,4% 68,7% Bron: Horwath HTL maart 2013 Prognose. Tabel 2. Ontwikkeling kamerprijzen Nederlandse hotels 2011 2012 2013* Nederland 98 97 98 Amsterdam & Schiphol 118 116 118 Provincies 81 80 80 Driesterren 72 74 75 Viersterren 94 93 94 Vijfsterren 186 184 184 Bron: Horwath HTL maart 2013 Prognose. 9

Tabel 3. Ontwikkeling omzet per beschikbare kamer Nederlandse hotels 2011 2012 2013* Nederland 66 64 66 Amsterdam & Schiphol 91 90 92 Provincies 49 47 48 Driesterren 48 51 53 Viersterren 63 61 63 Vijfsterren 128 122 126 Bron: Horwath HTL, maart 2013, Prognose. Sterke groei Nederlandse hotelbranche LUXEMBURG - Het aantal overnachtingen in hotels en motels in Nederland is in 2007 sterk toegenomen Nederland staat op de vijfde plaats van de sterkste groeiers in de Europese Unie. De groei van 8,3 procent is veel hoger dan het EU-gemiddelde van 3,1 procent. De hotels en motels telden in totaal 34,4 miljoen overnachtingen door gasten. Nederland heeft op zeven landen na de meeste hotelnachten van alle 27 EU-landen. Dat blijkt uit cijfers die het Europees statistisch bureau Eurostat maandag heeft uitgebracht. Buitenlanders Het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen meldde in januari al een hoger aantal vakanties door Belgen, Russen, Chinezen en Brazilianen. Nederlanders verruilden door de natte zomer de camping voor een hotel, stelde het bureau. Nederlanders Volgens Eurostat bestaat de groei in Nederland zelfs grotendeels uit hotelovernachtingen door Nederlanders zelf. Dat aandeel groeide 13,9 procent tot 18 miljoen nachten. Het grootste hotelland van de EU blijft Spanje. Hier telden hotels en motels 272 miljoen overnachtingen. Spanje wordt gevolgd door Italië, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. In totaal waren in de EU ruim 1,5 miljard hotelovernachtingen geboekt in 2007. Bron: www.missethoreca.nl, 25 februari 2008. De conclusies uit voorgaand artikel uit 2008 zie je terug in de volgende grafieken. 2007 was een topjaar als het gaat om de bezetting van de hotels. Vanaf 2008 is de crisis terug te zien in de bezetting van hotels. In 2010 vertonen de grafieken weer een stijging. Een opvallend gegeven is verder dat de herkomst van de hotelgasten (zie de tabel op de volgende pagina) een ommekeer laat zien. Van 2000 tot 2007 was het aandeel buitenlandse gasten groter dan het aandeel Nederlandse gasten. Sinds 2007 laat de grafiek een ander beeld zien. Het aandeel Nederlandse gasten is sinds dat jaar groter dan het aandeel buitenlandse gasten. 10

De hotelsector in Nederland 11

12 Nederland is als hotelland de laatste tien jaar dus flink gegroeid. Niet alleen wat betreft het aantal bedrijven, maar ook wat betreft de bezetting. Maar welke soorten bedrijven vallen binnen de hotelsector? Het Bedrijfschap Horeca en Catering hanteert de volgende deelsectoren logiesverstrekkende bedrijven: hotel-garni (alleen logies met ontbijt mogelijk) hotel-café hotel-restaurant hotel-café-restaurant pension/bed & breakfast. Onder deze deelsectoren kun je de meeste logiesverstrekkende bedrijven in Nederland indelen. Zo zijn er eenvoudige bedrijven zoals de jeugdherberg Stayokay, die bijvoorbeeld onder de hotel-garnibedrijven ingedeeld kan worden. In hoofdstuk 2 gaan we verder kijken naar de verschillende typen logiesverstrekkende bedrijven.

De indeling van hotels 2. De indeling van hotels Inleiding Er is dus een grote verscheidenheid aan hotels. Alleen in Nederland zijn er al ruim 3200 logiesverstrekkende bedrijven. En al deze bedrijven kun je op verschillende manieren indelen. Zo kun je hotels indelen naar: 1. productaanbod 2. grootte 3. doelgroep (zakelijke gast, toerist, privégast of een combinatie) 4. zelfstandig hotel of ketenhotel 5. locatie/ligging 6. kwalificatieniveau, prijsbeleid, middenklassesegment (met drie of vier sterren) of luxe segment (vijf sterren) 7. thema/stijl van het hotel. Elke genoemde groep is dus een manier om de hotelsector overzichtelijker te maken. Het gaat immers om ruim 3200 bedrijven die één ding gemeen hebben: je kunt er overnachten. De voorgaande indeling geeft wat meer handvatten om de hotelbedrijven met elkaar te vergelijken. 2.1 Indeling naar productaanbod De bedrijven binnen de hotelsector hebben als hoofdproduct de mogelijkheid om er te overnachten. Hotels zijn hiervan het bekendste voorbeeld. Om deze logiesverstrekkers verder in te delen naar productaanbod, zullen we dus moeten kijken naar het uiteindelijke aanbod van deze bedrijven en waarin ze daar onderling in verschillen. We gaan hierbij uit van de volgende bedrijfstypen: hotels hotel-garni pensions/bed & breakfasts appartementenhotels of aparthotels jeugdherbergen/hostels bungalowparken cruiseschepen. Zoals je kunt zien, hebben we de deelsectoren van het Bedrijfschap Horeca en Catering uitgebreid met een aantal typen. De eerste drie typen vormen samen de hotelsector met ruim 3200 bedrijven. We zullen ons in dit boek ook concentreren op deze 3200 bedrijven. De overige bedrijven die logies aanbieden, komen aan de orde in het boek over de recreatiebedrijven. 2.1.1 Hotels Het grootste deel van de 3246 (aantal in 2013) logiesverstrekkende bedrijven in Nederland valt onder de groep hotels. Ongeveer 2200 van deze bedrijven zijn geclassificeerde hotels. Om je bedrijf een hotel te mogen noemen, moet het bedrijf geclassificeerd zijn 13

volgens de Nederlandse Hotel Classificatie (NHC). Hierover is meer te lezen bij de indeling van hotels naar niveau. Hotels bieden behalve de overnachtingsmogelijkheid ook de mogelijkheid voor maaltijden aan in de vorm van een ontbijt en dinermogelijkheden. Binnen de groep hotels bestaan er ook combinatiebedrijven als hotel-cafébedrijven(in 2013: 198), hotel-restaurantbedrijven(in 2013: 511) en hotel-restaurant-cafébedrijven (in 2013: 1169). Vaak zijn dergelijke combinatiebedrijven ontstaan vanuit de hotels die het aanbod steeds meer uit gingen breiden met bijvoorbeeld restaurantvoorzieningen of een trendy café/bar. Het is in dit soort bedrijven dus ook mogelijk om te gaan dineren zonder te overnachten. Ook de uitbreiding met vergader- of congresfaciliteiten resulteert in een combinatiebedrijf in de vorm van een hotelcongrescentrum. Verder zijn er ook hotels die uitgebreide wellnessfacilteiten hebben om een zo aantrekkelijk mogelijk product aan te kunnen bieden. De verblijfsduur van de gasten in een hotel kan variëren van een nacht tot een aantal weken. 2.1.2 Hotel-garni Dit type bedrijf biedt behalve de overnachtingsmogelijkheid alleen ontbijt aan. Vaak zijn het eenvoudige hotels. In Nederland vallen in 2013 648 bedrijven binnen deze deelsector. De verblijfsduur is wisselend, maar meestal niet langer dan één à twee weken. 2.1.3 Pensions/bed & breakfasts Een pension is een eenvoudige uitvoering van een hotel. De eigenaars, meestal particulieren, proberen vaak door het verhuren van één of enkele kamers iets bij te verdienen. 720 bedrijven binnen de hotelsector vallen in 2013 binnen de deelsector pensions. De prijzen zijn meestal inclusief ontbijt. De gasten verblijven er voor één nacht of een langere periode. Je vindt deze pensions zowel landelijk gelegen als in een stad. Naast de logiesfaciliteit en de mogelijkheid een ontbijt te gebruiken, vind je er meestal geen andere faciliteiten. Een andere naam voor het pension is bed & breakfast. Deze naam wordt steeds vaker gebruikt voor het bedrijfstype pension. De naam zegt ook precies wat er mogelijk is. Een bed en een ontbijt. 2.1.4 Appartementenhotels of aparthotels Dit bedrijf biedt behalve de hotelfaciliteiten als schoonmaak van de kamer, ontbijtmogelijkheden en restaurantvoorzieningen ook de extra faciliteiten van een appartement. Hierbij moet je denken aan de mogelijkheid van zelf koken op de kamer door de aanwezigheid van een keukenblok. De verblijfsduur is over het algemeen langer dan in een hotel. Zakenmensen die voor hun bedrijf bijvoorbeeld langere tijd in het buitenland verblijven, maken vaak gebruik van een appartementenhotel. Deze bedrijven vallen niet binnen de hotelsector, maar worden wel als logiesverstrekkend bedrijf gezien. Veel logiesverstrekkende bedrijven bieden dus een combinatie van producten en service aan. Sommige hoteliers beperken de uitbreiding tot alleen een ontbijtmogelijkheid, anderen kiezen voor restaurants, bars, recreatieve en wellnessfacilteiten. Maar ook de mogelijkheid een zaal te huren voor een zakelijke of feestelijke bijeenkomst behoort vaak tot het product van logiesverstrekkende bedrijven. Het ontstaan van de combinatiebedrijven kan op verschillende manier zijn gegaan. De hotelier is begonnen met een hotel en heeft, op basis van de vraag van gasten, de faciliteiten en services uitgebreid, of de hotelier is vanaf het begin uitgegaan van een combinatiebedrijf. Ook zijn er voorbeelden van restaurants die gasten graag een overnachtingsmogelijkheid 14

De indeling van hotels willen bieden nadat deze hebben genoten van een diner in het restaurant. Deze van oorsprong restaurateurs zijn zich gaan begeven op de hotelmarkt door het bedrijf uit te breiden met hotelkamers. Voorbeelden hiervan zijn restaurant De Echoput in Hoog Soeren, dat sinds enkele jaren hotel-restaurant De Echoput heet en toprestaurant De Librije in Zwolle, dat sinds 2008 beschikt over hotelkamers. Sterrenrestaurant De Librije in Zwolle. 2.2 Indeling naar grootte Hotels zijn er in allerlei afmetingen. Het kleinste hotel bestaat uit één kamer en de grootste hotels hebben duizenden kamers tot wel 7000. Een veelgebruikte indeling van hotels naar grootte is: kleine hotels middelgrote hotels groot hotel megahotels 1-40 kamers 40-400 kamers 400-1000 kamers meer dan 2000 kamers (komt in Nederland en Europa nog niet voor) Deze indeling is wel sterk afhankelijk van het land waar het hotel ligt. Zo zijn de hotels in de Verenigde Staten, Dubai en het Verre Oosten vaak veel groter dan in Nederland of Europa. De categorie kleine hotels omvat in die regio s vaak hotels tot 500 kamers. 500 tot 1000 is middelgroot. Tussen de 1000 en 2000 is dan een groot hotel en boven de 2000 kamers is een megahotel. In Nederland heeft het grootste hotel 553 kamers. Dit hotel, Double Tree by Hilton, ligt vlak bij het Centraal Station in Amsterdam. Over het grootste hotel ter wereld zijn de meningen verdeeld. In Moskou staat een hotel met 7500 kamers. Ooit gebouwd om de gasten die voor de Olympische Spelen in 1980 naar Moskou kwamen onderdak te bieden. Er is plaats voor 10.000 gasten. Het Izmailovo Hotel wordt door sommige mensen als grootste hotel ter wereld gezien. Anderen noemen als grootste hotel het First World Hotel in Maleisië met ruim 6000 kamers. Een goede derde die veel genoemd wordt is het MGM Grand Hotel in Las Vegas met ruim 5000 kamers. Maar het is een kwestie van tijd tot het huidige record verbroken zal worden. Dat geldt zowel voor het grootste hotel in Nederland als het grootste hotel ter wereld. 15