Ambitie.info. Werkboek Rekenvaardigheid. Niveau 2. Serienummer. DigiCode. Te activeren tot

Transcriptie

1 Ambitie.info Werkboek Rekenvaardigheid Niveau 2 Serienummer DigiCode Te activeren tot

2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. Meppel Auteur: E. Lockefeer, A. Schouten Redactie: Edu Actief b.v. Meppel Inhoudelijke redactie: R. van Midde Vormgeving: Edu Actief b.v. Meppel Drukwerk: Bariet, Steenwijk Lockefeer, E. Rekenvaardigheid niveau 2 ISBN: NUR: 164 Trefwoord: detailhandel Copyright 2013 Uitgeverij Edu'Actief b.v. Meppel Postbus KB Meppel Tel.: Fax: info@edu-actief.nl Internet: Eerste druk/eerste oplage Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, microfilm, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the publisher. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb. 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (Postbus 3060, 2130 KB) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.

3 Inhoud Voorwoord 5 Hoofdstuk 1 Cijfers en getallen 7 Hoofdstuk 2 Optellen en aftrekken Optellen Geldbedragen optellen Aftrekken Geldbedragen aftrekken 22 Hoofdstuk 3 Vermenigvuldigen en delen Vermenigvuldigen Delen 31 Hoofdstuk 4 Breuken Gewone breuken Gewone breuken optellen en aftrekken Gewone breuken vermenigvuldigen Gewone breuken delen Decimale breuken 52 Hoofdstuk 5 Afronden Afronden op hele getallen Afronden op decimalen Afronden aan de kassa 62 Hoofdstuk 6 Procenten en promillen Procenten Promillen Iets uitdrukken in procenten 75 Hoofdstuk 7 De rekenmachine Optellen en aftrekken Vermenigvuldigen en delen Procenten uitrekenen 85 Hoofdstuk 8 Inkoopprijs, brutowinst en verkoopprijs Rekenen met een percentage van de inkoopprijs Rekenen met een percentage van de verkoopprijs Brutowinstpercentage berekenen in procenten van de inkoopprijs Brutowinstpercentage berekenen in procenten van de verkoopprijs 111 Hoofdstuk 9 Btw Van verkoopprijs naar consumentenprijs De btw-bon 130 Hoofdstuk 10 Kortingen 137 Hoofdstuk 11 Afrekenen Euro s Geld teruggeven Afronden Terugtellen Wisselgeld bijvragen 186 3

4 Hoofdstuk 12 Kassa opmaken Afromen Afslaan van de kassa De opmaakstaat 207 Hoofdstuk 13 Vreemde valuta Vreemd geld omgerekend naar euro s Euro s omrekenen naar vreemd geld 220 Hoofdstuk 14 Meten en wegen Rekenen met basiseenheden Omtrek en oppervlakte berekenen 228 Hoofdstuk 15 Verhoudingen 233 Hoofdstuk 16 Gemiddelden Het ongewogen gemiddelde Het gewogen gemiddelde 241 4

5 Voorwoord Voor je ligt een rekenvaardigheidskatern dat hoort bij de methode Ambitie.info voor de opleiding Verkoper. Op de website vind je in het Opdrachtenmagazijn extra opdrachten en extra bronmateriaal onder Bronnen. Deze website kun je bereiken via Inloggen Bij Ambitie.info hoort een licentie die toegang geeft tot de website Op deze website vind je opdrachten, bronnen en filmpjes. De licentie moet je eerst activeren. - Ga naar licentie.edu-actief.nl. - Op deze pagina staan vier lege vakken. Vul hier de licentie in die je bij dit product hebt gekregen. De licentie bestaat uit 4 maal 6 tekens en is niet hoofdlettergevoelig. - Klik op de knop Activeren en volg de verdere instructies op de website. Met behulp van je gebruikersnaam en wachtwoord kun je inloggen op Voer je gebruikersnaam en wachtwoord rechtsboven op de website in. Vervolgens krijg je toegang tot het Opdrachtenmagazijn en de Bronnen. Je kunt hierna twaalf maanden gebruikmaken van het materiaal op Veel succes! 5

6 6

7 HOOFDSTUK 1 CIJFERS EN GETALLEN Iedereen die in de detailhandel werkt, moet kunnen rekenen. Dat gaan we je leren. Voordat we daarmee kunnen beginnen, zul je eerst moeten weten hoe getallen zijn opgebouwd. Een getal bestaat uit cijfers. Er zijn maar tien cijfers: Met deze cijfers kun je getallen maken. Een getal bestaat dus uit één of meer cijfers. Zo zijn 1 tot en met 9 getallen. Als je na 9 doortelt, is het volgende getal 10. Je ziet dat het getal nu uit twee cijfers bestaat. Een getal met twee cijfers bestaat uit tientallen en eenheden. Kijk nog maar eens naar het getal 10. Het cijfer 1 noem je het tiental. De 0 noem je de eenheid. Na 10 komt 11, dan 12 enzovoort. Na 19 komt 20. Het tiental verandert nu! 1 0 tiental eenheid We nemen als voorbeeld het getal 27. De 2 is daarbij het tiental. De 7 de eenheid. Het getal als geheel spreek je uit als zevenentwintig. 2 7 tiental eenheid Als een getal drie cijfers heeft, bestaat het uit honderdtallen, tientallen en eenheden. Neem als voorbeeld het getal 327. De 3 staat dan voor de honderdtallen (driehonderd). De 2 staat voor de tientallen (twintig). De 7 staat voor de eenheden (zeven). Het getal als geheel spreek je uit als driehonderdzevenentwintig honderdtal tiental eenheid 7

8 Als een getal vier cijfers heeft, bestaat het getal uit duizendtallen, honderdtallen, tientallen en eenheden. Kijk bijvoorbeeld maar naar het getal Dat spreek je uit als vierduizend driehonderd zevenentwintig. Voor de duidelijkheid kun je een punt zetten tussen de duizendtallen en de honderdtallen. Je zet een punt na drie cijfers. Je telt dan van rechts naar links! Dan wordt het dus: Deze punt hoort er eigenlijk niet, maar als je dit duidelijker vindt, mag je hem wel in het getal zetten duizendtal honderdtal tiental eenheid Een getal van vijf cijfers krijgt er tienduizendtallen bij. Vierenzestigduizend driehonderdzevenentwintig is als volgt opgebouwd: tienduizendtal duizendtal honderdtal tiental eenheid Bij een getal van zes cijfers krijg je te maken met honderdduizendtallen. Bij het uitspreken neem je de getallen die voor de punt staan samen. Het getal als geheel spreek je uit als vijfhonderdvierenzestigduizend driehonderdzevenentwintig. In een afbeelding ziet dit er als volgt uit: honderdduizendtal tienduizendtal duizendtal honderdtal tiental eenheid Opdracht 1 Geef in de volgende getallen aan wat de eenheid is: De eenheid is: Opdracht 2 Geef in de volgende getallen aan wat het tiental is: Het tiental is: Opdracht 3 Geef in de volgende getallen aan wat het honderdtal is: Het honderdtal is: 8

9 Opdracht 4 Geef in de volgende getallen aan wat het duizendtal is: Het duizendtal is: Opdracht 5 Geef in de volgende getallen aan wat het tienduizendtal is: Het tienduizendtal is: Opdracht 6 Geef in de volgende getallen aan wat het honderdduizendtal is: Het honderdduizendtal is: Getallen kunnen nog groter zijn dan zes cijfers. Na beginnen de miljoenen. Voor de miljoenen zijn er drie posities. Net als bij de duizendtallen tel je de miljoenen van één tot en met negenhonderdnegenennegentig. Let op! Je zet eerst weer een punt na een drietal. Het getal éénmiljoen vijfhonderdvierenzestigduizend driehonderdzevenentwintig schrijf je als volgt: Het getal eenentwintigmiljoen vijfhonderdvierenzestigduizend driehonderdzevenentwintig schrijf je als volgt: Het getal vierhonderdeenentwintigmiljoen vijfhonderdvierenzestigduizend driehonderdzevenentwintig schrijf je als volgt: Opdracht 7 Noteer de volgende getallen in cijfers: a. Tweemiljoen vierhonderdvijfenzestigduizend zeshonderdachttien. 9

10 b. Achtentwintigmiljoen vijfhonderddrieëntwintigduizend vierhonderdtwee. c. Driehonderdvijfenzestigmiljoen achthonderddrieduizend vijfenzestig. Opdracht 8 Noteer de volgende getallen in letters: a b c Als een getal groter is dan 999 miljoen, spreek je van miljard. Ook bij de miljarden kun je weer tellen van 1 miljard tot 999 miljard. Het getal driemiljard vierhonderdeenentwintigmiljoen vijfhonderdvierenzestigduizend driehonderdzevenentwintig schrijf je als volgt: Let ook hier weer op de punt! Die maakt het getal gemakkelijker leesbaar. Opdracht 9 Noteer de volgende getallen in cijfers: a. Zesmiljard achthonderddrieënzeventigmiljoen tweehonderdvijfenzestigduizend vierhonderdtwintig. b. Vierhonderdvijfentwintigmiljard driehonderdzevenmiljoen achthonderdtwaalfduizend drie. 10

11 c. Negenhonderdvijfentwintigmiljard driemiljoen zeshonderdvierduizend achtentwintig. Opdracht 10 Noteer de volgende getallen in letters: a b Getallen die kleiner zijn dan 1, komen in hoofdstuk 4 aan de orde. Ga naar als je nog meer wilt oefenen met cijfers en getallen. 11