Meer informatie of vragen Voor vragen of meer informatie kunt u contact opnemen met de orthopedieconsulenten: telefoonnummer (024) 365 96 60 of per e-mail orthopaedie.consulenten@maartenskliniek.nl Colofon Uitgave van de afdeling Communicatie, i.s.m. het orthopediecentrum juli 2011 Artikelcode 1036765 Bezoekadres Hengstdal 3, 6574 NA Ubbergen (bij Nijmegen) Postadres Postbus 9011, 6500 GM Nijmegen Telefoon (024) 365 99 11 Telefax (024) 365 92 04 Internet www.maartenskliniek.nl Correctie van de stand van de rug Lumbale columnotomie
Inhoud Aantekeningen Inleiding 3 Voorbereiden op de operatie 3 De opname 3 De operatie 4 Risico s van de organisatie 5 De eerste dagen na de operatie 6 Fysiotherapie 6 Eten en drinken 6 Uit bed 6 Het gipskorset 6 Het ontslag na de operatie 7 Naar huis met een rompkorset 7 De wond 7 Weer thuis 7 Poliklinische controle 8 6 weken na de operatie 8 3 maanden na de operatie 8 Adviezen voor na de operatie 8 De eerste 6 weken na de operatie 8 De eerste 12 weken na de operatie 8 De eerste 12-16 weken na de operatie 8 De eerste 9 maanden na de operatie 9 Vragen en Tip 9 De Sint Maartenskliniek 10 2 11
Sint Maartenskliniek, sterk in beweging De Sint Maartenskliniek in Nijmegen en Woerden is als enige ziekenhuis in Nederland volledig gespecialiseerd in houding en beweging. U kunt bij ons terecht voor behandeling van eenvoudige tot zeer complexe aandoeningen op het gebied van orthopedie en reumatologie. De vestiging in Nijmegen heeft daarnaast een revalidatiecentrum voor revalidatie na ziekte, een ongeval of hersenletsel. Doordat we ons volledig richten op aandoeningen aan het houding- en bewegingssysteem is onze ervaring en kennis groot. We staan dan ook bekend als een vooraanstaand ziekenhuis dat in de behandeling gebruik maakt van de laatste inzichten. Op onze onderzoeksafdeling ontwikkelen we nieuwe behandelmethoden en doen we onderzoek naar het effect ervan. Bij de Sint Maartenskliniek staat de patiënt centraal. U wordt persoonlijk benaderd, deskundig begeleid en kunt rekenen op onze uitgebreide voorzieningen. Wij staan klaar om u gastvrij te ontvangen. Voor meer informatie kunt u terecht op onze website www.maartenskliniek.nl. Inleiding Binnenkort ondergaat u een operatie aan de rug. Deze folder bevat aanvullende informatie over de voorbereiding op de operatie, de risico s van de operatie, het gipskorset en de eerste weken na de operatie. De operatie en de gipsbehandeling erna zullen zwaar zijn. Wij adviseren u om deze folder goed te lezen. Indien u (of uw partner) daarna nog vragen heeft, dan kunt u contact met ons opnemen (zie achterzijde deze folder). Voorbereiden op de operatie Zie ook de folder: Het preoperatief onderzoek. Tijdens het preoperatief onderzoek bespreekt de orthopaedisch chirurg met u de operatie en de daaraan verbonden risico s. Daarnaast bespreekt de anesthesioloog met u de narcose (zie ook de folder Anesthesie en pijnbehandeling bij een operatie ). Als het aantal rode bloedcellen aan de lage kant is (bloedarmoede), zal de anesthesioloog u medicijnen voorschrijven om het aantal rode bloedcellen vóór de operatie te verhogen. Dit gaat het negatieve effect (zoals een laag HB en moeheid) van bloedverlies tijdens de operatie zo veel mogelijk tegen. Na de operatie heeft u hulp nodig bij de lichamelijke verzorging, het aankleden en de huishoudelijke taken. Tijdens het preoperatief onderzoek bekijkt de orthopedieconsulente samen met u welke hulpmiddelen en/ of thuiszorg geregeld moeten worden. Voor de operatie moet u nuchter zijn. Een lege maag is belangrijk om de risico s van de narcose zo klein mogelijk te houden. Voor informatie over de regels die gelden bij het nuchterbeleid verwijzen we u naar de folder Anesthesie en pijnbehandeling bij een operatie. De opname U wordt op de dag van de operatie opgenomen. Een verpleegkundige geeft u informatie over uw verblijf op de afdeling. Meer informatie over de opname vindt u in de folder opname in het orthopediecentrum van de Sint Maartenskliniek. 10 3
De operatie U heeft last van een kromgegroeide rug. Om de problemen die u hiervan ondervindt te verminderen gaat de orthopedisch chirurg de stand van uw rug zoveel mogelijk corrigeren. Deze correctie gaat als volgt: 1. Aan de achterzijde van de onderrug neemt de orthopedisch chirurg een wig meestal uit de 3 e of 4 e ruggenwervel (zie figuur 1). 2. Vervolgens wordt de wig gesloten (zie figuur 2). 3. Hierna zet de chirurg de rug weer vast met metalen fixatiemateriaal. overstrekkende bewegingen met de armen maken, waardoor de rug extra belast wordt. niets dragen of tillen dat zwaarder is dan 5 kg. geen zware huishoudelijke activiteiten verrichten, b.v. stofzuigen, bed opmaken, ramen wassen. De eerste 9 maanden na de operatie: niet sporten. De behandelend arts geeft aan wanneer dit weer mag. Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen tijdens het preoperatief onderzoek of u neemt contact op met de orthopedieconsulenten (zie achterzijde folder). Tip Het is handig voor u zelf om deze folder mee te nemen wanneer u wordt opgenomen. U kunt dan alle relevante informatie nog eens nalezen. Figuur 1 Er is een wig weggenomen aan de achterzijde van de 4 e ruggenwervel Figuur 2 De wig is gesloten en wordt vastgezet met metalen fixatiemateriaal 4 9
Poliklinische controle 6 weken na de operatie: U komt 6 weken na de operatie op de polikliniek voor controle bij de arts. Er wordt een controle röntgenfoto gemaakt. Aan de hand van de foto en de bevindingen zal het verdere beleid bepaald worden. Op de gipskamer wordt een nieuw gipskorset aangebracht. Het resultaat van deze operatie is dat u meer rechtop staat (figuur 3). 3 maanden na de operatie: U komt 3 maanden na de operatie wederom op de polikliniek voor controle bij uw arts. Eerst wordt een controle röntgenfoto gemaakt. Uw arts controleert de rug en beoordeelt de röntgenfoto. Daarna bespreekt de arts het resultaat en of u kunt stoppen met het dragen van het korset. Tot slot bepaalt de arts wanneer hij u terug verwacht op de polikliniek voor controle. Adviezen voor na de operatie Leest u onderstaande adviezen voor de periode na de operatie aandachtig door. De eerste 6 weken na de operatie Géén sexuele gemeenschap De eerste 12 weken na de operatie Niet auto rijden. Daarna wel, tenzij de behandelend arts anders beslist. De eerste 12 tot 16 weken na de operatie niet langdurig staan, slenteren, hardlopen. niet langdurig in een licht-voorovergebogen positie staan. Gebruik aan het aanrecht of de strijkplank een hoge kruk. niet onderuitgezakt zitten maar rechtop of met steun in de rug. (kussen) en niet te lang achter elkaar zitten (langzaam opbouwen). probeer zoveel mogelijk draaibewegingen van de romp te vermijden. Het is beter om schouders en heupen tegelijk te draaien. geen bolle of holle rug maken, dus niet bukken en geen Figuur 3 Risico s van de operatie Bij het corrigeren van de stand van de rug wordt geopereerd vlakbij de zenuwen die naar de benen lopen. De kans bestaat dat deze zenuwen hierbij (tijdelijke) schade oplopen. Dit kan leiden tot verlammingsverschijnselen en/of pijnklachten in de benen. In de meeste gevallen verdwijnen die klachten na verloop van tijd weer. Er bestaat een kans van minder dan 5% dat na de operatie een infectie optreedt. Een infectie is in principe goed te behandelen met antibiotica. Het kan zijn dat de wervelkolom na de operatie niet goed vastgroeit. Dit wordt een pseudo-artrose genoemd en komt uiterst zeldzaam voor. 8 5
De eerste dagen na de operatie Direct na de operatie wordt u naar de PACU gebracht omdat u na de operatie extra controle nodig heeft. U krijgt de noodzakelijke pijnstillers en zo nodig spierverslappers toegediend. U moet op uw rug blijven liggen met de benen gestrekt. De 1 e dag na de operatie wordt s morgens de wonddrain verwijderd. Hierna gaat u weer terug naar de verpleegafdeling. De verpleegkundige geeft u dagelijks de noodzakelijke pijnstillers en zo nodig spierverslappers. In bed dient u zoveel mogelijk op uw rug te blijven liggen voor een beter herstel. Fysiotherapie Op indicatie komt de fysiotherapeut op de dag van opname al bij u langs om u te informeren over de ademhalingsoefeningen die u direct na de operatie op de PACU moet uitvoeren. Deze ademhalingsoefeningen voert u in eerste instantie uit onder leiding van de fysiotherapeut. Vanaf de 1e dag na de operatie begint u met oefentherapie op bed. Eten en drinken Als het drinken goed gaat, wordt het infuus verwijderd. Meestal is dit op de 2 e dag na de operatie. De verpleegkundige op de verpleegafdeling zal u hierover verder informeren. Uit bed Vanaf de 2 e of 3 e dag na de operatie mag u op de bedrand zitten onder leiding van de fysiotherapeut en later ook onder leiding van de verpleging. Daarna zal het uit bed komen en (trap)lopen steeds meer uitgebreid worden. Het gipskorset Om de rug in de gecorrigeerde stand goed te laten genezen krijgt u gedurende 12 weken een gipskorset. Het korset zit alleen om de romp: het korset is afneembaar en moet u gedurende 12 weken dragen, zodra u uit bed komt. Na 6 weken wordt het vervangen door een nieuw korset. Het ontslag na de operatie U mag 7 tot 8 dagen na de operatie het ziekenhuis verlaten nadat er eerst een röntgenfoto is gemaakt. Als het oefenen met de fysiotherapeut goed gaat, kan dit ook al eerder zijn; dit beslist de afdelingsarts. Afhankelijk van de mogelijkheden gaat u met de nodige hulp naar huis, naar familie of overbrugging elders. De orthopedieconsulente zal dit tijdens het preoperatief onderzoek met u bespreken. Naar huis met een rompkorset U kunt meestal met eigen vervoer naar huis gaan. Soms kan het nodig zijn, dat u met een ambulance naar huis gebracht wordt, dit wordt beslist door de arts. De wond Als de wond gehecht is met oplosbare hechtingen, hoeven deze niet verwijderd te worden. Wel mag de huisarts 14 dagen na de operatie de eventueel aanwezige knoopjes aan weerszijde van de wond afknippen. Indien de hechtingen niet oplosbaar zijn, kan uw huisarts deze na 14 dagen verwijderen. Eventueel kan dit ook op de wondpolikliniek van het orthopediecentrum. Weer thuis Het beste is het om thuis regelmatig te lopen. Ook is het belangrijk om het zitten, lopen en liggen goed af te wisselen. Zitten geeft de neiging tot een bolle rug en het is daarom minder goed om lang te zitten. Voor het zitten, kunt u het beste een stoel op kniehoogte met eventueel een verstelbare rugleuning (bijvoorbeeld een tuinstoel) gebruiken. Heeft u op een later tijdstip of na ontslag vragen of problemen dan kunt u contact opnemen met de orthopedieconsulente (zie achterzijde folder). Als er problemen met het gipskorset zijn, dan kunt u rechtstreeks contact opnemen met de gipskamer, telefoonnummer 024-3659480. De gipsmeester legt het gipskorset aan op de gipskamer tussen de 5 e en de 7 e dag na de operatie (zie folder rompkorset). 6 7