Stenose- en/of herniaoperatie Oefeningen voor herstel

Transcriptie

1 Stenose- en/of herniaoperatie Oefeningen voor herstel H Inhoudsopgave Inleiding... 2 Vóór de operatie... 2 Thuis oefenen... 2 Lees deze adviezen vast goed door... 2 De dag van de operatie... 3 Als een boomstam uit bed... 3 De wond... 3 Pijn... 3 Eerste dag na de operatie... 3 Oefeningen voor thuis... 3 Tweede dag na de operatie... 5 Fysiotherapie thuis... 6 Leefregels voor thuis... 6 Bereikbaarheid... 7 Pagina 1 van 7

2 Inleiding U krijgt binnenkort een stenose- en/of herniaoperatie. In deze folder vindt u oefeningen en adviezen die belangrijk zijn voor een goed herstel. U krijgt hier van uw fysiotherapeut in het ziekenhuis ook uitgebreid uitleg over. Vóór de operatie Thuis oefenen Het is belangrijk dat u vóór de operatie thuis vast oefent hoe u ná de operatie in het ziekenhuis uit bed stapt. Om uw rug zo min mogelijk te belasten, is het belangrijk dat u uw rug recht houdt. Zo recht als een boomstam bij wijze van spreken: u ligt plat op uw rug in bed: buig beide knieën en zet uw voeten op de matras doe alsof uw rug een plank of boomstam is en draai uw knieën, heupen en schouders tegelijk op uw zij laat uw voeten en onderbenen over de rand van het bed zakken en duw uzelf tegelijk met uw armen omhoog, tot u helemaal rechtop zit om te gaan staan zet u uw voeten goed onder uw knieën, en zet uw handen op uw bovenbenen buig met een rechte rug iets voorover en kom daarna overeind door uw benen te strekken. Doe hetzelfde als u weer in bed gaat liggen, maar dan in omgekeerde volgorde. Lees deze adviezen vast goed door Ga de eerste 4 tot 6 weken na de operatie verdeeld over de dag regelmatig even liggen: 4 keer een ½ uur bijvoorbeeld. Dat is beter dan 1 keer 2 uur. Wissel lopen, zitten en liggen zoveel mogelijk af. Blijf ook niet te lang in dezelfde houding liggen of zitten. Zitten is belastend voor uw rug. Daarom is een goede zithouding extra belangrijk. Ga op een hoge stoel zitten met een hoge rugleuning die iets achterover helt. De stoel moet hoog genoeg zijn om rechtop te kunnen zitten, met de voeten op de grond. Een tuinstoel die verstelbaar is in 5 standen zit meestal goed. Probeer ontspannen te zitten, maar zak niet onderuit. Ga juist goed met uw rug tegen de rugleuning zitten. Gebruik daarbij de hele zitting en de hele rugleuning. Het is belangrijk dat u niet stijf wordt van zitten. Bouw dit daarom langzaam op. Ga eerst 5 minuten zitten, daarna wat langer, enzovoort. Bent u toch stijf als u uit de stoel opstaat? Ga de volgende keer dan eerder staan en een stukje lopen. U kunt in principe tijdens het eten in het ziekenhuis en thuis wel gewoon blijven zitten. Ga niet rechtop zitten in bed! Ook niet met de rugsteun omhoog. Blijf in bed dus altijd liggen. Pagina 2 van 7

3 De dag van de operatie U blijft na de operatie eerst een aantal uren plat op uw rug liggen. U hoort van de orthopedisch chirurg hoelang precies. Meestal is dit 3 uur. Daarna komt u zo snel mogelijk weer in beweging. Als een boomstam uit bed U komt onder begeleiding van een verpleegkundige of fysiotherapeut als een boomstam uit bed. U heeft dit thuis geoefend. Het kan zijn dat u nog wat duizelig of misselijk bent als u gaat zitten. Dit komt door de narcose. Als u voor de eerste keer uit bed bent geweest, mag u daarna geregeld een klein stukje lopen of even zitten. U begint met 5 minuten. De wond Het kan zijn dat de wond in het begin wat pijnlijk is en trekt. Dit is normaal. Misschien heeft u de neiging om uw rug stijf en strak te houden, omdat u bang bent dat de wond opengaat. Maar dit is echt niet nodig. Pijn Het kan zijn dat de pijn die u vóór de operatie had nog niet helemaal verdwenen is. Misschien ook heeft u last van tintelingen. Dit komt omdat de zenuw nog tijd nodig heeft om te herstellen. Eerste dag na de operatie U krijgt op de dag na de operatie van de fysiotherapeut uitleg over oefeningen die u thuis elke dag moet doen. Deze oefeningen zijn belangrijk voor de beweeglijkheid van de wervelkolom, en om verkleving van de zenuw te voorkomen. De fysiotherapeut beoordeelt verder hoe u beweegt en oefent traplopen met u. Als dit allemaal goed gaat, mag u naar huis. Of u blijft zo nodig nog een nacht in het ziekenhuis. Oefeningen voor thuis Als u van de fysiotherapeut uitleg over de oefeningen heeft gehad, kunt u hiermee beginnen. Niet eerder. U doet de oefeningen vervolgens elke dag. Luister daarbij goed naar uw lichaam en zorg dat u tussen de oefeningen door genoeg rust neemt. Volg verder ook deze adviezen goed op: doe alléén de oefeningen die u van de fysiotherapeut heeft geleerd stop met de oefening als u dezelfde hevige zenuwpijn in uw bil of been voelt als voor de operatie bij het oefenen kunt u de wond wat voelen trekken: dit is niet gevaarlijk, maar zorg er wel voor dat u tijdens het oefenen geen hevige wondpijn krijgt til bij oefeningen waarbij u op uw rug ligt nooit uw beide benen tegelijk gestrekt op kom vanuit rugligging niet ineens met uw romp (recht) overeind blijf tijdens de oefeningen goed doorademen oefen ten minste 3 keer per dag en herhaal elke oefening 5 tot 10 keer. Oefening 1: voor een stabiele wervelkolom Ga op de rug liggen. Til uw hoofd op en breng uw kin naar de borst. Houd dit 3 tellen vast en leg dan uw hoofd weer rustig neer. Pagina 3 van 7

4 Oefening 2: om verkleving van de zenuw te voorkomen Ga op uw rug liggen. Til 1 been rustig en zo hoog mogelijk gestrekt op en breng uw voet richting uw neus. Beweeg uw hoofd tegelijkertijd naar achteren. Laat uw voet daarna naar beneden zakken en breng tegelijkertijd uw kin naar de borst. Doe dit ook met uw andere been. Zorg dat uw knie recht blijft, zoals op de afbeelding. Oefening 3: voor beweeglijkheid van de wervelkolom Ga op uw rug liggen met uw benen gestrekt. Breng 1 knie met uw handen zo ver mogelijk naar uw borst. Houd dit 3 tellen vast. Leg uw been weer rustig neer. Doe dit ook met uw andere knie. Gaat deze oefening gemakkelijk? Til dan tegelijkertijd uw hoofd op en breng uw neus langzaam naar uw knie. Houd dit 3 tellen vast. Leg uw hoofd en uw knie daarna weer rustig neer. Oefening 4: voor beweeglijkheid van de wervelkolom Ga op uw rug liggen. Buig uw knieën en zet uw voeten plat op bed. Beweeg beide knieën tegelijkertijd zo ver mogelijk naar rechts en daarna naar links. Let erop dat uw beide schouders plat op het bed blijven liggen. Oefening 5: voor beweeglijkheid van de wervelkolom Ga op uw rug liggen. Pagina 4 van 7

5 Leg uw benen gestrekt op bed. Maak afwisselend het linker- en rechterbeen zo lang mogelijk. Maak deze beweging vanuit uw heupen: houd uw knieën goed gestrekt en zorg dat ze plat op bed blijven liggen. Tweede dag na de operatie Als u op de tweede dag na de operatie nog niet met ontslag bent, komt de fysiotherapeut nog een keer bij u langs. De fysiotherapeut beoordeelt hoe het met de oefeningen gaat. Het blijft belangrijk dat u uw houding zoveel mogelijk afwisselt. U krijgt daarom zo nodig de volgende extra oefeningen. Oefening 6 Ga rechtop op een stoel zitten. Strek 1 been zo ver mogelijk uit. Houd dit 5 tellen vast. Doe dit afwisselend links en rechts. Oefening 7 Ga op een stoel zitten met genoeg ruimte tussen uw rug en de rugleuning. Maak uw rug afwisselend bol en hol. Pagina 5 van 7

6 Oefening 8 Ga rechtop op een stoel zitten met genoeg ruimte tussen uw rug en de rugleuning. Kruis uw armen voor de borst en zet de handen op uw schouders. Draai uw romp en hoofd naar rechts en vervolgens naar links. Fysiotherapie thuis U krijgt bij uw ontslag een verwijzing en een overdracht mee voor uw eigen fysiotherapeut of een fysiotherapeut van het HagaZiekenhuis. Afhankelijk van uw herstel in het ziekenhuis en uw klachten voor de operatie zal geadviseerd worden of fysiotherapie thuis nodig is. Het is in elk geval belangrijk om gedurende de eerste 6 weken thuis uw oefeningen te blijven doen. Leefregels voor thuis Houding Het is belangrijk om regelmatig van houding te wisselen. Blijf niet te lang achter elkaar zitten. Wissel dit regelmatig af met lopen en liggen. Tillen en bukken U kunt gerust iets tillen. Maar doe dit altijd met een rechte rug. Til de eerste weken niet meer dan 1 tot 2 kilo. Daarna mag u dit uitbreiden. Moet u voor uw werk veel tillen? In het algemeen is het belangrijk dat u: uw rug bij het tillen rechthoudt door de knieën zakt met 2 armen tilt dichtbij uw lichaam tilt niet te lang voorover staat en bukt. Sokken en schoenen aantrekken U gaat op een stoel of op bed zitten. Kruis uw ene been over het andere, zodat uw enkel op uw knie rust. Houd daarbij uw rug recht. Trek vervolgens uw sok en/of schoen aan. U kunt uw voet ook op een stoel zetten en zo uw sok en schoen aantrekken. U kunt zo nodig een schoenlepel gebruiken. Huishoudelijk werk Bouw huishoudelijk werk langzaam op. Verwacht niet dat u alles in één keer kunt. U mag nog geen werk doen waarbij u voorovergebogen moet staan. Denkt u aan stofzuigen, afwassen of bedden opmaken bijvoorbeeld. Verder is het belangrijk dat u niets doet waarbij u een plotselinge beweging moet maken. Na 3 maanden mag u in principe alles weer doen. Maar voorkom lang bukken en gebukt staan. Fietsen U mag in principe 2 weken na uw ontslag uit het ziekenhuis weer fietsen. Maar fiets niet over drempels en/of hobbels. Eventueel kunt u eerst op een damesfiets met wat zachtere banden fietsen. U mag wel meteen na uw ontslag op een hometrainer fietsen. Pagina 6 van 7

7 Autorijden U mag de eerste 2 weken niet zelf autorijden. Meerijden mag wel. Heeft u daarna weer genoeg gevoel en kracht in uw benen? Begin dan met een klein stukje in de buurt. Zorg bij langere ritten voor voldoende pauzes. Reageert u nog wat vertraagd? Of heeft u een veranderd gevoel en/of minder kracht in uw benen? Overleg dan met de neurochirurg of het verantwoord is om auto te rijden. Sporten Is de wond goed genezen? Dan mag u na 2 weken weer zwemmen. U mag na ongeveer 3 maanden weer sporten. Werken Heeft u licht werk? Dan kunt u hier na 3 tot 4 weken weer mee beginnen. Bouw uw werk in overleg met uw bedrijfsarts wel op. Heeft u nog lage rugklachten en twijfelt u of u uw werk verder kunt uitbreiden? Overleg dit dan met uw neurochirurg of orthopedische chirurg tijdens uw controle na 6 tot 8 weken. Blijf ook tijdens uw werk zitten en lopen regelmatig afwisselen. Heeft u zwaar(der) werk waarbij u veel moet tillen? Dan kunt u hier na 3 maanden weer mee beginnen. Bereikbaarheid Met vragen over de oefeningen kunt u contact opnemen met de Fysiotherapie afdeling, bereikbaar: van maandag tot en met vrijdag van uur telefoon: (070) HagaZiekenhuis Locatie Leyweg, Leyweg 275, 2545 CH Den Haag Locatie Sportlaan, Sportlaan 600, 2566 MJ Den Haag Pagina 7 van 7