Werkconferentie Platform Technische Installatiebranche Onderwijs Gelderland en Overijssel Op 8 maart trok de Werkconferentie Platform Technische Installatiebranche Onderwijs Gelderland en Overijssel maar liefst 140 deelnemers, zowel uit bedrijfsleven als onderwijs. Een inspirerend plenair programma, aangevuld met diverse workshops, leverde een schat aan ideeën op voor de Platform Kalender 2016-2017. Robert-Jan de Vries, voorzitter Platform TI- Onderwijs Gelderland / Overijssel: We kijken terug op een zeer intensieve en waardevolle werkconferentie. Opening Robert-Jan de Vries verwelkomde alle aanwezigen en sprak zijn enthousiasme uit over de hoge opkomst. De deelnemers waren afkomstig uit zowel het bedrijfsleven - zowel directeuren, eigenaren, praktijkopleiders en managers HRM in de technische installatiebranche - alsook management en onderwijsgevenden van ROC s en VMBO. Ook de partners van het dynamische netwerk in de regio Gelderland en Overijssel gaven gehoor aan de invitatie. Primaire insteek Werkconferentie De primaire insteek van deze middag was: Het via workshops inzoomen op de eisen en wensen van onderwijs en werkgevers in de TI-branche. Bedoeld om te komen tot een verdere inhoudelijke vulling van de Platformkalender van het Platform TI-Onderwijs Gelderland / Overijssel. Het technische installatieonderwijs vraagt voortdurende afstemming tussen de branchepartijen en het onderwijs. Daarnaast was het doel om onder andere te komen tot een concrete jaarplanning met activiteiten die geborgd worden binnen het platform. Tot slot vroeg Robert-Jan aandacht voor de samenwerking met ONE Oost Nederland Energie(k), partner vanuit de gezamenlijke aanvraag Regionaal Investeringsfonds (RIF) van OTIB /, InstallatieWerk Achterhoek Rivierenland, ROC Rijn IJssel, ROC Nijmegen en ROC Graafschap College. Keynote speaker Jan Willem van de Groep: Ik zeg: Rebuild the building industry Jan Willem van de Groep was de keynote speaker van deze conferentie. Hij is inspirator en versneller van een in zijn ogen onontkoombare bouwtransitie; van een ambachtelijke bouwnijverheid naar een volwassen, slimme bouwindustrie. Vraagstukken rondom energieverbruik en verduurzaming maken die versnelling volgens hem noodzakelijk. Nieuwe klantvragen, nieuwe technologieën en maatschappelijke dynamiek maken die transitie in mijn ogen ook nog eens onontkoombaar, hield Jan Willem het publiek voor. Sleutelrol installatietechnische sector Jan Willem - o.a. bedenker en initiator van de Stroomversnelling - gaf de bezoekers een kijkje in de toekomst als het gaat om innovatie, verduurzaming, transitie en ketenintegratie: Mijn kernboodschap is dat de bouw- en installatietechnische sector een sleutelrol spelen bij de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Naast de bouw als grootste concurrent van het energiebedrijf liggen er ook volop kansen door slimme bundeling van geldstromen die door de domeinen wonen, mobiliteit, zorg en energie lopen.
Rebuild the building industry Zijn thema Rebuild the building industry werd met tal van aansprekende voorbeelden geïllustreerd: Zie gebouwen niet langer louter als een bouwwerk, maar als een systeem en er gaat een wereld aan samenwerking en verduurzaming voor iedereen open, gaf hij het publiek mee. Maak de bouw en dus ook installatietechniek weer maatschappelijk relevant door betere en duurzamere producten te bieden tegen lagere prijzen, was zijn boodschap. Gezocht: vernieuwend installatietechnisch onderwijs Hij voorspelde dat binnen tien jaar 70% in de bouw industrieel wordt gebouwd, met ook grote gevolgen voor de technische installatiesector. Dit heeft ingrijpende consequenties voor de TI-sector, maar ook voor het onderwijs daar voor: Nu leidt het installatietechnische onderwijs nog teveel op voor traditionele bouw. We gaan naar een toekomst met grote, industriële seriebouw en dus ook installatietechniek waarbij je toch keuzevrijheid behoudt. Die omslag moet dringend gevolgd worden door het scholenveld én alle gezamenlijke partners binnen de Technische Installatiebranche om als sector weer relevant te worden. Dit vergt vernieuwend onderwijs met daarbinnen heel veel flexibiliteit in het onderwijsprogramma om, indien nodig, snel aanpassingen te kunnen maken. Geïnteresseerd? De presentatie van Jan Willem kunt u downloaden via www.janwillemvandegroep.com. Jan Boekel, Directeur Techniek & ICT Rijn IJssel College: Het tijdig aanboren van voldoende gekwalificeerd personeel is een grote uitdaging voor de branche Jan Boekel - directeur Techniek & ICT Rijn IJssel College: Het dieptepunt van de economische crisis is voorbij. De orderportefeuilles van TI-bedrijven groeien weer en de vraag naar technisch personeel zal de komende jaren stijgen. Echter, Jan ziet meer vraag naar MBO-ers op niveau 3 en 4 en minder op niveau 2. Eveneens verwacht hij meer vraag naar MBO-ers en HBO-ers. Jan: De TI-branche gaat een steeds belangrijkere rol spelen in maatschappelijke trends en ontwikkelingen. Zoals duurzaamheid en energieneutraal wonen en werken. Of denk aan de gezondheidszorg met de inzet van domotica. Door ICT-toepassingen is al heel veel mogelijk. Hierdoor wordt het vak wel complexer. De innovatiedruk in de TI-branche is groot, stelde hij vervolgens: Het tijdig aanboren van voldoende gekwalificeerd personeel is een grote uitdaging voor de branche. Los van deze zoektocht neemt de werkgelegenheid in de branche hoe dan ook substantieel toe. Nieuwe kwalificatiestructuur Jan stipte vervolgens een actuele issue aan: Vanaf schooljaar 2016-2017 wordt de nieuwe kwalificatiestructuur in het MBO ingevoerd. Doel? Regionale inkleuring, verbreding en verdieping voor studenten BOL en BBL. De keuzedelen komen tot stand door de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven en kunnen bestaan uit begeleide onderwijstijd, BPV en zelfstudie. Jan constateerde tevens dat in het MBO het kwantitatieve tekort aan docenten groeit: Het wordt steeds moeilijker om vacatures in te vullen met bevoegde docenten. Maar ook kwalitatief groeit er een tekort. Om de aansluiting met de arbeidsmarkt te behouden, dient de docent zich te professionaliseren in zijn vakgebied zodat hij de technologische innovaties in de branche kan vertalen naar onderwijs. Noodzaak tot samenwerking is cruciaal Al met al kan de conclusie getrokken worden dat de noodzaak tot samenwerking tussen de TI-branche en het onderwijsveld groot is: Het Platform TI-Onderwijs Gelderland / Overijssel heeft hiervoor inmiddels een aantal initiatieven ontplooid. Zoals docentenstages via het Sluisproject, het actieplan om (aankomende) docenten en instructeurs op te leiden, de realisatie van Kennisportalen Duurzame Bouw en Installatietechniek en ook de voorziening om MBO+ opleidingen, in gezamenlijkheid,
regionaal aan te bieden. In het belang van de branche en het onderwijs is een intensieve samenwerking een absolute must! Hans Haring, Programmamanager van Platform TI-Onderwijs G.O.: Het Platform TI-Onderwijs G.O. pakt de zaken heel praktisch aan Hans Haring is Programmamanager van Platform TI-onderwijs Gelderland / Overijssel en heeft de programmalijnen onder zijn hoede. Hij gaf een overzicht van de veelzijdige activiteiten van het Platform, aangevuld met een uitleg voor alle deelnemers van de specifieke opdracht voor de werkconferentie: in een workshop ideeën aandragen voor de Platformkalender 2016 2018 van het Platform Technische Installatiebranche Onderwijs Gelderland / Overijssel. Praktische aanpak Hans Haring benadrukte dat het Platform TI-Onderwijs Gelderland / Overijssel de zaken uiterst praktisch benadert: De Stuurgroep komt vier keer per jaar bij elkaar en zet de actielijnen uit. Het vervolg daarop houden we scherp in de gaten. We opereren dus heel hands on. Overzicht huidige acties van het platform Vervolgens gaf hij een overzicht van de huidige acties: Er wordt de laatste hand gelegd aan de regioprofielen 2016-2017. Hoe moet het TI-onderwijs eruitzien en wat vindt het installatietechnisch bedrijfsleven zelf belangrijk voor deze regioprofielen? Na het definitief vaststellen, zijn deze regioprofielen zichtbaar op de website van OTIB. De keuzedelen kunnen een goed middel zijn om het installatietechnische onderwijs just in time aan te passen aan nieuwe eisen en omstandigheden. We inventariseren wie waarmee bezig is per ROC en maken daarvan een totaaloverzicht. De tweede stap is dat we dit aanbod gaan afstemmen per regio. Ook bekijken we welke keuzedelen misschien samen ontwikkeld kunnen worden. Tot slot noem ik ook als actualiteit de docentenpool. In september van dit jaar gaan we 12 tot 15 mensen uit bedrijven opleiden om zich parttime in te laten zetten ten faveure van het installatietechnische onderwijs. Een project waar we veel van verwachten. Workshop Platform TI-Onderwijs Gelderland / Overijssel: ideeën genereren Deze workshop, ingeleid door Hans Haring, werd door alle deelnemers gevolgd. Zij gingen uiteen in kleinere groepen om aan de hand van 7 stellingen te discussiëren over de ontwikkelingen in het onderwijs en het bedrijfsleven en hoe deze om te zetten in gezamenlijke activiteiten en ontwikkelingen ter invulling van de Platformkalender. Vraagstukken als hoe breng ik als bedrijf mijn wensen over het voetlicht in het beroepsonderwijs van morgen? en welke ontwikkelingen maken we nu door en staan ons nog te wachten? kwamen aan de orde. Met dit gegeven als uitgangspunt kijkt het platform vervolgens naar concrete activiteiten die deze ontwikkelingen ondersteunen en wenselijk zijn en stellen we vast hoe het Platform TI-Onderwijs Gelderland / Overijssel dit proces kan ondersteunen. 7 prikkelende stellingen Hans: In deze eerste workshop stonden 7 prikkelende stellingen centraal. Met de reacties op de stellingen willen we nog scherper krijgen wat we de komende tijd samen moeten doen om op elkaar aangesloten te blijven: bedrijfsleven, onderwijs (MBO, VMBO, praktijkopleidingsbedrijven), brancheorganisatie en overige partijen. Verderop in dit verslag leest u hiervan een samenvatting.
Wijzer met Workshops Na de centrale workshop, kozen de deelnemers uit 8 verschillende enthousiasmerende en stimulerende workshops: Build up Skills door Peter Smulders (OTIB) Ondersteuning van leer-werk-begeleiders door Koen Dingemans (OTIB), RIF projecten door Henk Boes (Platform Bèta Techniek), De nieuwe werkelijkheid door Theo Ockhuijsen (OTIB), Thema s voor de toekomst door Willem Bastein (OTIB), Professionalisering docenten VMBO / MBO door Bert de Vries (OTIB) Examens voor herziene KD s en keuzedelen door Joke Steenbruggen (Examenservice MEI). Eén van deze workshops lichten wij voor u uit: de Workshop Nieuwe kwalificatiedossiers, keuzedelen en regioprofielen door Kees Hagens (OTIB). Workshop Nieuwe kwalificatiedossiers, keuzedelen en regioprofielen Kees Hagens: De herziene Kwalificatiedossiers plaatsen de ROC s voor de taak de opleidingen te herzien. In de regioprofielen leggen de scholen en de bedrijven samen vast welke items, kennis en vaardigheden zij in de opleiding terug willen zien. Ook de regioprofielen worden daarom herzien en vernieuwd. Tegelijkertijd dienen keuzedelen te worden ingevoerd. Welke keuzedelen wil de school geven? Waar hebben de bedrijven behoefte aan? En hoe kunnen scholen de keuzedelen in de BBL uitvoeren? Deze ontwikkeling is een prima kans om in te spelen op kansen in de regio's. De workshop bood de deelnemers voorbeelden en mogelijke oplossingen, ook vanuit OTIB. Keuzes, kansen, knelpunten én mogelijke oplossingen Na een korte kennismaking met alle deelnemers nam Kees bondig alle veranderingen in de kwalificatiestructuur door: de keuzes, kansen, knelpunten én mogelijke oplossingen die OTIB met haar instrumenten hierin aanreikt. Kees Hagens: In september 2016 moeten de genoemde onderdelen aangeboden worden. De keuzedelen zijn een belangrijk onderdeel van de kwalificatiedossiers. Die komen tot stand door een samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven. Het voordeel is dat er vier keer per jaar een moment komt om de keuzedelen flexibel aan te passen aan eventueel nieuwe omstandigheden. Je kunt ook elk jaar nieuwe keuzedelen op het programma zetten. Eerst algemeen, dan technisch specifiek Uit een rondgang langs de deelnemers bleek dat men eerst keuzedelen voor zoveel mogelijk studenten tegelijk maakt, zoals over duurzaamheid en softskills. Dit laatste wordt door het bedrijfsleven als een urgente issue gezien. Door de tijdsdruk wordt er eerst naar eenvoud en stroomlijning gekeken. Daarna is men van plan om aan de slag te gaan met specifiek de technische keuzedelen. Het is dé uitdaging voor de TI- branche om voldoende technische keuzedelen te ontwikkelen die ook voor het installatietechnische bedrijfsleven interessant zijn. Kees Hagens benadrukte dat OTIB daarbij veelzijdig kan ondersteunen, onder andere via het Platform Technische Installatiebranche Onderwijs Gelderland en Overijssel.
Afspraken en afsluiting: samen op naar de toekomst Na de workshops kwamen alle deelnemers vervolgens plenair samen voor de eindconclusies en afsluiting. Als eerste gaven Robert-Jan de Vries en Hans Haring aan welke tijdens de workshop verzamelde ideeën mogelijk terugkomen in de Platform Kalender 2016-2017: Het enthousiasme tijdens de werkconferentie was zó groot, dat er zelfs al is geopperd om deze werkconferentie in zijn constructieve overlegvorm in het najaar van 2017 te herhalen. Een suggestie die wij zeker in overweging nemen. Concreet voor een eventuele opname in de Platform Kalender 2016-2017 nemen wij deze suggesties mee: de afstemming van het aanbod keuzedelen en het inbedden van participaties en suggesties van de TI-bedrijven. Samen kunnen we keuzedelen vertalen in onderwijs. Maar ook de professionalisering van de docenten VMBO en MBO is een actueel aandachtspunt evenals het putten uit het bedrijfsleven van gegadigden voor de docentenpool. Tot slot werden de periodieke revisie van regioprofielen als kalenderpunt aanbevolen, evenals de verdere uitrol van het Kennisportaal Bouw en Installatietechniek, en tot slot een scherp oog voor macrodoelmatigheid: welke leerlingenaantallen verwachten we en hoe verdelen we die over de ROC s? Kortom, dit is maar een greep uit de reacties. We gaan álle geopperde ideeën verwerken, terugkoppelen en ermee aan de slag, aldus Robert-Jan de Vries en Hans Haring. Reacties op stellingen Vervolgens lieten Robert-Jan en Hans in vogelvlucht de 7 stellingen uit de gezamenlijke workshop de revue passeren met daarbij een korte selectie van reacties van de deelnemers. Aangegeven werd dat de deelnemers nog een compleet uitgewerkte versie ontvangen. De conclusie? Intensieve kennisdeling! Al met al kijken we terug op een zeer intensieve en waardevolle werkconferentie. Er is heel veel kennis en inzicht met elkaar gedeeld tijdens deze drukbezochte bijeenkomst. Het onderwijsveld en het bedrijfsleven hebben ons heel veel aanbevelingen gegeven waarmee wij onze Platformkalender 2016-2018 inhoudelijk kunnen aanvullen, aldus Robert-Jan de Vries.