Fusies & Overnames. Ferdinand Mason / Johan Kleyn. Webinar, 3 maart 2015



Vergelijkbare documenten
Fusie & bedrijfsovername tips en tricks uit de praktijk. SECTIE ONDERNEMINGSRECHT 2 april 2019

Koopprijsaanpassingen in M&A. Steven Storm

MASTERCLASS: PRACTISCH CONTRACTEREN

Masterclass. Bedrijfsovernames in de praktijk. Adriaan de Buck en Mark Huizenga advocaten Ondernemingsrecht

De Letter of Intent (LOI)

In vijf dagdelen bent u optimaal voorbereid op de overname van een onderneming LEERGANG BEDRIJF KOPEN

NOVEMBER 2012 LEERGANG BEDRIJF KOPEN

Omschrijving en grondslag

Letters of intent. Workshop ondernemingsrecht 8 november 2018 Tips & tricks bij overnames Tom Ensink en Albert Wiggers

Samenwerkingsverbanden in de zorg. 22 november 2018

Instelling. Peeters Advocaten-Avocats. Onderwerp. Roadbook voor fusies en overnames in België (deel 1) Datum. 24 oktober 2016

Van overwegen en contacten naar ondernemen en contracten

Sla je slag bij overnames!

VU LAW ACADeMY LEERGANG MERGERS & ACQUISITIONS, LAW, FINANCE, SKILLS VOORJAAR 2016

Valkuilen bij overnamecontracten

Den Haag, 23 juni Betreft: Verkoop Propertize. Geachte heer Dijsselbloem,

Deloitte MKB Accountancy & Advies Mergers & Acquisitions Uw strategisch en financieel adviseur

Leergang Bedrijf Kopen

Masterclass. Bedrijfsovernames in de praktijk. Adriaan de Buck, advocaat Frank Röben, kandidaat-notaris

Goed voorbereid een overnametraject in. Financiële en juridische aspecten bij overnames Joy van der Veer Guido Goorts

De Letter of Intent (LOI) Dat is wijsheid FACTSHEET: MERGERS & ACQUISITIONS

Klik in de onderstaande tabel op een onderwerp of term om de toelichting te lezen.

Financial due diligence: Toegevoegde waarde due diligence adviseur bij afrekenmechanismen

Betreft: Advies inzake voorwaardelijke verkoop REAAL N.V. aan Anbang Insurance Group Co. Limited

Samenwerken is vermenigvuldigen. Fusie & Overname Jaarcongres Houten, 3 december 2015

Klik in de onderstaande tabel op een onderwerp of term om de toelichting te lezen.

Overwegingen voor verkoop

SEPTEMBER 2012 LEERGANG BEDRIJF VERKOPEN

De Bibliotheek Handelsrecht Larcier... Voorwoord bij de Reeks Vennootschaps- en Financieel Recht... Afdeling 1. Begrip due diligence...

Instelling. Peeters advocaten. Onderwerp. Roadbook voor fusies en overnames in België (deel 2) Datum. 10 januari 2017

VU LAW ACADeMY LEERGANG MERGERS & ACQUISITIONS, LAW, FINANCE, SKILLS VOORJAAR 2015 GEHEEL VERNIEUWD

Een nieuwe eigenaar? Fusie en overname. Medezeggenschap op koers Doorn, 2 november 2017 Joost van Mierlo, De Voort Advocaten I Mediators

Titel presentatie. Inhoud. 1. Even voorstellen 2. Bedrijfsovernames het proces 3. Inzoomen: de waardering 4. Tips & Tricks bijovernames

Jaarcongres Overname Adviseurs Garanties en vrijwaringen in overnamecontracten

European M&A Study 2012: trends in overnamecontracten

Voorstel verkoop Indaver POSTADRES HOOFDKA NT OOR BANKRELA TIE

Aanpak, risico s en waardering

QR code. De intentieovereenkomst in de transactiepraktijk. Download deze presentatie. Marina Verberkmoes. 13 november 2018

Locked box mechanisme bij Nederlandse transacties vaker gebruikt dan internationaal

mil NL financial investments Den Haag, 23 juni 2016 Betreft: Verkoop Propertize Geachte heer Dijsselbloem,

Themabijeenkomst Tax & Legal Koopprijsmechanismen

~ TENCATE CORPORATE 1/7. Geachte heren Koster en Tomic,

CHECKLIST0009A. Checklist inbreng onderneming in BV. Datum vaststelling model: 26 maart 2016 Datum laatste wijziging: 3 september 2016

KvK Overnamedag 10 mei Max Miltenburg. Het proces van bedrijfsoverdracht

Warranty & Indemnity- verzekering, een helpende hand in M&A-transacties

Buitengewone algemene vergadering van aandeelhouders 2015

Het kopen van een bedrijf. Seminar MediaAlliantie 12 oktober 2012

Fiscale en juridische aspecten van een familiale overdracht. Esther Goldschmidt Advocaat Monard Law

Crown Van Gelder N.V. gevestigd te Velsen

Werkkapitaal en net debt aanpassingen Discussies bij koopsom bepaling. NIRV Jaarcongres Wim Holterman Baarn, 18 April 2018

Fiscale garanties en vrijwaringsregelingen. 5 oktober 2017 Nick Van Gils

De full service juridische en strategische huisadviseur voor ondernemers met visie

Bedrijfsoverdracht: hoe werkt dat? Due diligence. Overnamecontract

Ondernemingsrecht Feiten over uw positie in het ondernemingsrecht

Hoe drie heren te dienen? De dilemma s van een bestuurder in overnamesituaties

Plan van aanpak bij het kopen van bedrijven:

Gevolgen van schending mededelingsplicht bij verkoop aandelen

Corporate transacties

Innovatieve verzekeringsoplossingen voor strategische transacties

Verder in Fusie & Overnames

Pensioen bij fusies en overnames

PON Tweedaagse training blok 3. Mastersessies en 26 januari Blok 3. Contracteren en zo

CONCEPT UITSLUITEND VOOR DISCUSSIEDOELEINDEN INTENTIEVERKLARING. [ ], [ ], (kantoorhoudende [ ], te [ ],hierna te noemen: de Verkoper,

KANTOORVOORSTELLING. Over ons Uw voordelen Geschiedenis Partners Referen?es Contact. Accoun?ng Audi?ng Consul?ng

Tijdig Starten met Stoppen

PON 2-daagse training februari 2018

VU LAW ACADEMY LEERGANG MERGERS & ACQUISITIONS, LAW, FINANCE, SKILLS VOORJAAR 2017

Masterclass. Bedrijfsovernames in de praktijk. Adriaan de Buck, advocaat Frank Röben, kandidaat-notaris

Fusies en overnames in tijden van crisis. 27 mei 2013 Wilbert van Gerwen

Introductie ICP Corporate Finance

Fiscale zaken voor BV ondernemers

MR WBM VONDENHOFF ADVOCAAT

(Juridische) valkuilen van controlled auctions

Fusie- & overnamebarometer. december 2008

Aan de gemeenteraad. categorie/agendanr. B. en W RA B 3 14/439. Raad. Onderwerp: Voorgenomen verkoop Attero Holding N.V.

Full disclosure clausule in de overnameovereenkomst. International Law Firm Amsterdam Brussels London Luxembourg New York Rotterdam

Due Diligence onderzoeken in de praktijk

Inhoud. Stap 1 Denken aan de overdracht 22. Inleiding 13

MR WBM VONDENHOFF ADVOCAAT

Mastersessies Sessie 3 16 mei 2017 Contracteren enzo. Locatie:

Kennisbijeenkomst Bedrijfsoverdracht. 16 mei 2013

304. De Letter of Representation: over 'managementgaranties bij private equity-transacties'

Financieren van overnames met Crowdfunding

Vraagprijs of prijsvraag?

NEDERLANDS ONDERNEMINGSRECHT IN GRENSOVERSCHRIJDEND PERSPECTIEF

CONCEPT UITSLUITEND BESTEMD VOOR DISCUSSIEDOELEINDEN

AGENDA VOOR DE BUITENGEWONE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS

Marktlink Fusies & Overnames

Mededingingsrecht. Compliance. Karolien Francken 20 oktober 2016

De checklist en de toelichting zijn opgesteld door Transport en Logisitiek Nederland samen met bureau Van Spaendonck en Vernooy in Den Bosch.

Nutreco N.V. Postbus AG Amersfoort The Netherlands. Vereniging VEB NCVB t.a.v. de heer Paul Koster, Directeur Postbus CE DEN HAAG

Optimale overnamefinanciering

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Waarde- en prijsbepalingen in aandeelhoudersovereenkomsten Dinsdag 30 september 2014

1. Oriëntatie. 2. Waardebepaling

Tips bij het aangaan van een samenwerkingsovereenkomst in de zorg

Tijdig Starten met Stoppen Praktijkoverdracht. Henri Brom T: E: Senior Adviseur Opvolging en Overdracht

Catalogue Liquidation auction from bankruptcy. Joop Arts BV

Transcriptie:

Fusies & Overnames Ferdinand Mason / Johan Kleyn Webinar, 3 maart 2015

F&O Trends 2014 Public takeovers Ziggo / UPC DE (Master Blenders) BioMarin/Prosensa SHV/Nutreco Restructurings Imtech Onvriendelijke overnames KPN/Movil Activistische aandeelhouders Niet heel aktief in 2014 Private Equity Philips Lighting IPO s NN Bols Compliance SBM Privatisation Anbang-Vivat (SNS) Zie ook Market analysis: current trends in cross-border public M&A, Ferdinand Mason & James Dougherty, Practical Law, Multi-Jurisdictional Guide 2014/15

F&O Omvang 2014 Wereldwijd USD 3,5 biljoen Europa USD 869 miljard West Europa USD 820 miljard Benelux USD 122 miljard Nederland USD 85 miljard Meeste overnames door Nederlandse bedrijven in het buitenland

F&O Politiek/protectionism Nederland Urenco Frankrijk GE/Alstom Vereningd Koninkrijk Pfizer/Shire Duitsland RHJ/Deutsche Bank Verenigde Staten CFIUS Canada Potash/BHP Billiton Zie ook Mason & Dougherty

F&O Nederlandse Holdings Wat is Tax Inversion? Wat zijn de eisen? Waarom relevant voor Nederland? Voorbeelden: Tokio Electron/Applied Materials Publicis/Omnicom DE Master Blenders 1753 Zie ook Mason & Dougherty

F&O Compliance Omkoop wetgeving met universele werking Waarom relevant bij overnames? Due diligence hierop aanpassen Consequenties van het niet naleven Sanctie wetgeving

F&O Verloop Voorfase Betrokken partijen Preliminary due diligence Aanstelling adviseurs (juridische/strategische/financiële)

F&O Voorfase Risico s en aandachtspunten Business plan Mededingingsrecht Timing Voorwetenschap / publicatieplicht? Informatieverstrekking (zie volgende slide)

F&O Onderzoeks- / Mededelingsplicht De koper mag in beginsel afgaan op de mededelingen van de verkoper. Er is een zekere onderzoeksplicht voor de koper, die wordt begrensd door de omstandigheden van het geval. 1 De omstandigheid dat er een vertrouwensrelatie tussen partijen bestaat vergroot de mededelingsplicht. 2 Heeft de koper echter ernstige redenen om te twijfelen aan de juistheid van de verstrekte gegevens, dan kan hij geen beroep doen op de schending van de mededelingsplicht, indien hij willens en wetens toch de koopovereenkomst aangaat. 3 De mededelingsplicht van de verkoper wordt mede bepaald door het onderzoek dat hij van de koper mag verwachten. 4 1 HR 15 november 1957, NJ 1958, 67 (Baris/Riezenkamp) 2 HR 16 juni 2000, NJ 2001, 559 (L.E. Beheer/Stijnman) 3 HR 10 oktober 2003, LJN AI0306 (VBI/Interchem) 4 HR 22 december 1995, NJ 1996, 300 (Hoog Catharijne)

F&O Betrokken partijen Verkoper(s) één-op-één / controlled auction Koper(s) Strategische/Financiele partijen Doelwit Besloten / Naamloze Vennootschap Management / Participatie Ondernemingsraden / Vakbonden Financiers Regulatoire instanties (ACM etc.)

F&O Strategische koper Competitie van private equity maakt het lastig Auction zoveel mogelijk proberen te vermijden Moet conform de private equity praktijk handelen efficiency, snelheid en management incentives Consortium vormen met een private equity partij Dual tracks Read between the lines

F&O Private equity Maken de markt competitief maar sluiten strategen uit Debt Structuring moet zorgvuldig behandeld worden Private equity partijen bieden soms samen met strateeg Mededingingrecht raakt ook een private equity huis Governance structuur van de portfolio company Earn-outs Zie S. Mol, Top 10 juridische issues bij private transacties, TOP nummer 2 maart 2011 Zie ook H.J. de Kluiver, Overnamecontracten, Letters of Intent, O&F 2003 (5)

F&O / Private equity Issues Good Leaver / Bad Leaver Tag Along Drag Along Liquidation preference Conduct of Business and Financial Reporting Dividend Policy Exit Protective Covenants Debt structuring Corporate Governance Dilution Zie ookj. Barneveld, PCM & Private Equity, over de rol van het vennootschappelijk belang bij vermogenonttrekkingen WPNR 2009/6791

F&O Procesverloop (Onderhandse transactie) Selectie van het doel Due diligence Onderhandelingen Drafting (vendor) Conditions to closing (financiering; mac; kartel) Implementatie vooroverleg met target mededingingsrecht analyse fiscale analyse (art. 24 WOR) LoI/MoU geheimhoudingsovereenkomst SER art. 25 WOR (voorlopige) waardering overeenkomst fixatie van waardering en prijs closing betaling (na)betaling (?)

Controlled Auction - Algemeen Market test Maximalisatie van prijs Maximalisatie van onderhandelingspositie verkoper Strak proces; deal control van verkoper Zie Bid-rigging: to play or not to play Mr Drs A.M.H.W. Strik, Ondernemingsrecht, 2004/19, p 522-529

Controlled Auction - Risico s bieders Hoge kosten Geen transactie zekerheid Stalking horse Onduidelijkheid over concurrerende bieders Prijs? Financieringsvereisten zonder dealzekerheid Medezeggenschap

Controlled Auction - Risico s verkoper Geheimhouding (bedrijfsgeheimen) Aansprakelijkheid Information Memorandum Quasi publiek proces (markt volgt proces nauwlettend) Target moet aantrekkelijk zijn Werkt alleen bij strakke procesbewaking Juridische beperkingen Zoveel mogelijk alle rechten en plichten afdekken in procesbrief

Controlled Auction Proces Inschakelen adviseurs Target stand-alone Information Memorandum (Vendor due diligence) Onderzoek (polsen) mogelijke kopers (investment bank) Procedurebrief met duidelijke regels proces Data room Niet-bindende biedingen

Controlled Auction Proces Selectie bieders Geheimhoudingsverklaringen (Beperkt) due diligence voor bieders Bieders krijgen concept verkoopovereenkomst Indicatieve bieding: prijs en voorwaarden Ronde selectie bieders Confirmatory due diligence Exclusiviteit Letter of Intent Koopovereenkomst

Controlled Auction / Tijdlijn Due diligence Onderhandelingen Voorbereiding Preliminary Confirmatory Material Adverse Change* Mededingingstraject Financiering Integratie Information Memorandum Meerdere bieders Indicatief bod Bindend bod LoI / MoU Exclusiviteit Overgang risico? (= effective date) Signing SPA Persbericht Closing = Completion Closing balance sheet

F&O Onderhandse Koopovereenkomst Partijen Overwegingen Interpretatie Voorwaarden Rechten en verplichtingen Garanties Vrijwaringen Algemene bepalingen

F&O Onderhandse Koopovereenkomst Alle rechthebbenden tot goederen die onderwerp koop zijn Biedt Verkoper voldoende verhaal? Guarantor opnemen Hoofdelijkheid ja/nee? NB: ultra vires Privé-personen? 1:88 BW Alleen partijen kunnen verplichtingen hebben onder overeenkomst; derdenbedingen Schade: euro voor euro

F&O Onderhandse Koopovereenkomst Prijs Cash and debt free Locked box : situatie per einde boekjaar bevriezen Balans per leveringsdatum en afrekenen Verzekering van werkkapitaal Earn-out Zie A. Grimme, Locked Box, Afscheid van koopprijsaanpassingen in M&A contracten, TOP nummer 12 2006 Zie A. Grimme, Koopprijs aanpassing, TOP nummer 4 2007

F&O Onderhandse Koopovereenkomst Periode tot levering Onderneming voortzetten in ordinary course Aantal specifieke besluiten uitsluitend met toestemming Koper Toegang tot management en informatie NB: zolang geen toestemming Autoriteit Consument en Markt geen afstemming

F&O Onderhandse Koopovereenkomst Garanties Risico allocatie Stellingen ten aanzien van feiten, niet verplichtingen Gevolg onjuistheid garantie: claim Koper Specificeren op basis van due diligence Verhouding tot afdeling 1 van boek 7 BW?

F&O Onderhandse Koopovereenkomst Beperkingen op Garanties Geen claim als disclosed Drempel individuele claim (de-minimis) Drempel gezamenlijke claims (basket) Maximering bedrag (cap) Beperking in tijd In Verkopersmodel vaak additionele beperkingen Disclosure ten opzichte van garanties Specifieke tegen bepaalde garanties en op basis van verstrekte informatie

F&O Fiduciaire plichten van de ondernemingsleiding Zie Asser 2-II: Rechtspersonenrecht: De naamloze en besloten vennootschap, hoofdstuk 9 - Fusie, overname en openbaar bod bewerkt door Mr G. van Solinge en Mr M.P. Nieuwe Weme Zie M.J. Ginniken, Vijandige overnames: de rol van de vennootschapsleiding in Nederland en de Verenigde Staten. Dissertatie bescherming in Nederland (5) De regulering van overnamebiedingen Zie J. Barneveld, PCM & Private Equity, over de rol van het vennootschappelijk belang bij vermogensonttrekkingen, WPNR 2009/6791

F&O Openbare Merger Protocol Onderdelen 1. THE OFFER 1.1 Offer Price 1.2 Commencement Date, Acceptance Period, Unconditional Date and Settlement 2. STRATEGIC RATIONALE AND POST-SETTLEMENT GOVERNANCE 2.1 Strategic rationale and business strategy 2.2 Governance Post-Settlement 2.3 Delisting and Post-Settlement Restructurings 3. POSITION BOARDS 3.1 Recommendation 3.2 Position Statement 3.3 Fairness Opinions Zie Ginniken Hoofdstukken 2, 4 en 6 (2), Bescherming in Nederland (5) De regulering van overname bieding.

F&O Onderhandse Koopovereenkomst Vrijwaringen Specifieke risico s achterlaten bij Verkoper Reden: omvang vaak nog onbekend Verschil met garanties: Waarschijnlijk dat risico materialiseert (Doorgaans) geen beperkingen op van toepassing Euro voor euro

F&O Openbare Merger Protocol Onderdelen 4. CONDITIONS 4.1 Pre-Offer Conditions 5. INTERIM PERIOD AND UNDERTAKINGS 5.1 Conduct of business during Interim Period 5.2 Access and information 5.3 EGM 5.4 Anti-trust notifications and submissions 6. EXCLUSIVITY 6.1 Exclusivity 6.2 Superior Offer 6.3 Procedure in case of a Superior Offer 7 TERMINATION 8 TERMINATION FEE / BREAK FEE

F&O Uitleg Overname overeenkomst De vraag hoe in een schriftelijk contract de verhouding van partijen is geregeld en of dit contract een leemte laat die moet worden aangevuld, kan niet worden beantwoord op grond van alleen maar een zuiver taalkundige uitleg van de bepalingen van dat contract. Voor de beantwoording van die vraag komt het immers aan op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan deze bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. Daarbij kan mede van belang zijn tot welke maatschappelijke kringen partijen behore en welke rechtskennis van zodanige partijen kan worden verwacht. 1 Zie echter: Meyer Europe / Pontmeyer 2 en Derksen / Homburg 3. Primair taalkundige uitleg Zie echter ook: Lundiform/Mexx 4

Vragen?

Bedankt voor uw aandacht.