Raadsvoorstel Vergadering: : 28 april 2008 Agendanummer : 7 Opiniërende vergadering : 14 april 2008 Portefeuillehouder : L.C.J. Lijmbach Onderwerp : uitvoeringsprogramma Groen Blauwe Diensten Aan de raad, 17 maart 2008 Beslispunt(en): 1. Besluit om akkoord te gaan met het uitvoeringsprogramma Groen Blauwe diensten als basis voor deelname aan de provinciale regeling Stimuleringskader Groen Blauwe Diensten en te kiezen voor ambitieniveau 2 en hiervoor jaarlijks een bedrag te voteren van 9.828,-- voor de jaren 2009-2012. 2. Besluit om akkoord te gaan met de ondertekening van het gebiedscontract als uitwerkingskader van de deelname aan het genoemde stimuleringskader en de ondertekening te delegeren aan het de verantwoordelijk portefeuillehouder. Het Stimuleringskader groen blauwe diensten In april 2007 heeft de Europese Unie het Stimuleringskader groen blauwe diensten goedgekeurd. Op basis van deze goedkeuring heeft de provincie een provinciale regeling gemaakt. Het stimuleringskader biedt mogelijkheden voor vergoedingen van bijvoorbeeld aanleg, onderhoud en inbreng grond ten behoeve van houtwallen, poelen, randenbeheer, wandelpaden, vluchtstroken weidevogels, kleine bosjes, Ecologische Verbinding Zones (EVZ s) etc. buiten de EHS. Het kader stimuleert het agrarisch landschapsbeheer, waarmee een kwaliteitsimpuls voor het landelijk gebied bereikt wordt. Het landschap wordt aantrekkelijker voor de recreant en waardevoller voor de natuur. Daarnaast is het een aanvulling op het onder druk staande inkomen van agrariërs. Het agrarisch natuurbeheer krijgt gestalte via een gebiedsgerichte aanpak, gebaseerd op diensten. Cruciaal in dit kader is, dat de lokale en regionale bevolking, overheden en belangenorganisaties zelf de wil tonen en het initiatief nemen om gezamenlijk tot een landschappelijke versterking en duurzaam beheer van hun landelijk gebied te komen. Het stimuleringskader ondersteunt deze partijen, onder meer door duurzame afspraken over uitvoering, organisatie en financiering te maken. Opgemerkt moet worden dat het stimuleringskader alleen gebruikt kan worden voor het financieren van inrichting en of beheer van particuliere gronden. De Samenwerking Vitaal Altena In het Land van Heusden en Altena wordt door Aalburg, Werkendam en Woudrichem samen met allerlei (lokale) organisaties samengewerkt aan de kwaliteitsimpuls voor het landelijk gebied. In september 2007 is daarom de Samenwerking Vitaal Altena van start gegaan. Deze samenwerking richt zich op het bundelen van krachten van overheden, maar met name ook niet-overheden, om tot de verbetering van het landelijk gebied te komen. In de stuurgroepbijeenkomst van 4 juni 2007 is besloten om met deze samenwerking te starten en aanvullend een gezamenlijke landschapsvisie en deelname aan het stimuleringskader groen blauwe diensten uit te werken. In dit voorstel wordt de uitwerking van het stimuleringskader ter besluitvorming voorgelegd.
-2- Landschapsbeleidsplan / uitvoeringsprogramma groen blauwe diensten Om deel te kunnen nemen aan het Stimuleringskader is door de gemeenten Woudrichem, Werkendam en Aalburg, het waterschap Rivierenland en de Provincie Noord Brabant een gezamenlijk landschapsbeleidsplan uitgewerkt. Dit beleidsplan is separaat ter besluitvorming voorgelegd. Aan de hand van dit beleidsplan is een uitvoeringsprogramma voor groen blauwe diensten opgesteld. Dit uitvoeringsprogramma geeft weer waar met behulp van particulieren doelen uit het landschapsbeleidsplan behaald kunnen worden, waardoor een kwaliteitsverbetering van het buitengebied optreedt. De werkkaart groen blauwe diensten De plekken waar je met behulp van het stimuleringskader groen blauwe diensten de kwaliteit van het landschap kan verbeteren zijn weergegeven op een werkkaart. De werkkaart is gebaseerd op de visiekaart uit het landschapsbeleidsplan Land van Heusden en Altena. Beide kaarten zijn opgenomen in het uitvoeringsprogramma. Aan de gebieden waar groen blauwe diensten gestimuleerd moeten worden zijn pakketten gekoppeld. Een voorbeeld van een pakket is het pakket "Bloemrijke rand" waarmee wordt geprobeerd om een gevarieerde kruidachtige en bloemrijke vegetatie terug te krijgen aan akkerranden. Op werkkaart zijn de gebieden aangewezen waar agrarisch landschapsbeheer gestimuleerd zou kunnen worden. Het gaat hierbij om de maximale ambitie die door de gemeenten, provincie en het waterschap nagestreefd kan worden. De keuze over waar beschikbare middelen ingezet worden is afhankelijk van het gekozen ambitieniveau. Een bandbreedte van mogelijke ambitieniveau's zijn in het vervolg van deze toelichting verder uitgewerkt. De keuze voor het ambitieniveau wordt vastgelegd in een zogenaamd gebiedscontract. Het gebiedscontract Afspraken over het uitvoeringsprogramma worden vastgelegd in een gebiedscontract. Dit contract wordt ondertekend door de deelnemende partijen (gemeenten, waterschap, provincie). Draagvlak voor deelname aan het kader bij overige lokale organisaties is zeer belangrijk. Daarom is het landschapsbeleidsplan en het uitvoeringsprogramma besproken met de Samenwerking Vitaal Altena. In het gebiedscontract wordt met name de jaarlijkse bijdrage van de organisaties aan het stimuleringskader vastgelegd. Deze jaarlijkse bijdrage wordt in het vervolg van deze toelichting nader uitgewerkt. Financiën en ambitieniveau Bij de deelname aan het Stimuleringskader groen blauwe diensten is de gemeente vrij om aan te geven op welk ambitieniveau (lees: jaarlijkse bijdrage) zij wil deelnemen. Om inzichtelijk te maken wat de keuzes voor een bepaald ambitieniveau financieel voor consequenties hebben worden 3 ambitieniveaus onderscheiden. Deze ambitieniveaus zijn per gemeente uitgewerkt in de bijlage. Ambitieniveau 1: 75% doelrealisatie onderhoud bestaand groen Ambitieniveau 1 is het niveau met de laagste ambitie bij deelname aan het Stimuleringskader. In dit ambitieniveau wordt uitgegaan van een bijdrage voor het beheren van bestaande landschapselementen. Door deze bijdrage krijgen particuliere eigenaren een bijdrage om landschapselementen te kunnen onderhouden. Door deze bijdrage wordt de kwaliteit van bestaande landschapselementen verbeterd. Er van uitgaande dat niet iedereen wil deelnemen wordt op basis van praktijkervaring in dit niveau van 75% deelname van particuliere eigenaren uitgegaan.
-3- Ambitieniveau 2: 75% doelrealisatie onderhoud bestaand groen, 10% doelrealisatie nieuw groen Ambitieniveau 2 is het niveau met een gemiddelde ambitie. 75% van de bestaande elementen en 10% van de nieuwe elementen wordt met behulp van het kader gefinancierd. Dit ambitieniveau wordt door veel gemeenten in Brabant gekozen. In dit ambitieniveau wordt op een zichtbare manier zowel de kwaliteit van bestaande elementen als totaal nieuwe landschapselementen toegevoegd tegen relatief lage kosten. Ambitieniveau 3: 100% doelrealisatie totale pakket Ambitieniveau 3 is het niveau met de hoogste ambitie. In dit ambitieniveau wordt uitgegaan van de realisatie van de totale ambitie zoals die in de visie en het uitvoeringsprogramma is weergegeven. Met dit ambitieniveau worden naast beheergelden voor bestaande landschapselementen ook aanleg- en beheergelden voor nieuwe landschapselementen ter beschikking gesteld. Overige ambitieniveaus Er kan afgeweken worden van de bovenstaande ambitieniveaus. Het staat gemeenten vrij om gebruik te maken van het kader binnen de hierboven geschetste bandbreedte. De kosten die zijn weergegeven bij de verschillende ambitieniveaus zijn opgebouwd uit een aantal onderdelen. Kosten die worden onderscheiden zijn voor: 1. Het beheer van bestaand groen 2. De aanleg en het beheer van nieuw groen (incl. waardedaling grond) 3. Scholing, communicatie en coördinatie van de regeling (10% totale kosten) Jaarlijkse bijdrage per gemeente De keuze voor de jaarlijkse bijdrage van de gemeenten en andere partijen wordt vastgelegd in het gebiedscontract. In dit contract wordt tevens vastgelegd aan welke onderdelen van de werkkaart de verschillende organisaties prioriteit willen geven. Deze prioritering kan gebiedsgericht plaatsvinden, maar ook per beheerpakket. De prioritering wordt naast de hoeveelheid beschikbare middelen ook vastgelegd in het gebiedscontract. De provincie draagt 50% bij aan de jaarlijkse kosten voor de uitvoering van de regeling. Relatie met de ecologische verbindingszones (EVZ) Voortkomend uit het revitaliseringsplan Wijde Biesbosch staan de provincie Noord Brabant, het waterschap Brabantse Delta en de gemeenten samen voor de opgave om een aantal EVZ's in de het Land van Heusden en Altena te realiseren. Het grootste deel van de EVZ's wordt door middel van aankoop gerealiseerd. Een deel van de EVZ's kan echter ook met behulp van het Stimuleringskader groen blauwe diensten worden gerealiseerd. Er moeten dan wel goede afspraken worden gemaakt die de duurzaamheid van de EVZ waarborgen. Er liggen een aantal EVZ's in de gemeente Aalburg, maar er hoeven nu geen investeringen voor te worden gedaan (zie kaart gebiedsplan Wijde Biesbosch). Het volgende wordt hierover opgemerkt: - EVZ Oude Maasje: deze is/wordt al gerealiseerd. - EVZ op de dijken langs de Afgedamde Maas: dit is een R ijkswaterstaatopgave. - Er is wel een wens om een EVZ te realiseren in de noord-zuid richting door Babyloniënbroek (samen met het waterschap), maar deze heeft echter geen EVZ status. De realisatie wordt meegenomen in de kavelruil dit op dit moment loopt.
- 4 - De gemeenten Werkendam en Woudrichem stellen zich op het principestandpunt dat zij geen middelen beschikbaar hebben voor de realisatie van de EVZ. Dit geldt ook voor realisatie van deze EVZ s door middel van groen blauwe diensten. Het waterschap en de provincie geven aan het instrument groen blauwe diensten graag beschikbaar te hebben voor de realisatie van een deel van de EVZ opgave. Definitieve afspraken over de realisatie van EVZ s en de inzet van groen blauwe diensten hierbij moeten nog worden gemaakt tussen de verschillende partijen. Vooralsnog zijn de kosten voor de EVZ s niet meegenomen in de begroting van Werkendam en Woudrichem. Het vervolg waaronder het gebiedscontract De afspraken over de uitvoering van het uitvoeringsprogramma worden vastgelegd in het gebiedscontract. Het gebiedscontract wordt door de ambtelijke werkgroep voorbereid en ter besluitvorming voorgelegd. Het streven is om halverwege 2008 het contract voor te leggen aan het college. Na het ingaan van de regeling moet de regeling actief onder de aandacht worden gebracht bij partijen die geïnteresseerd zijn in deelname aan deze regeling. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de middelen die worden ontwikkeld in dit samenwerkingsverband. De uitvoering komt voor het grootste gedeelte te liggen bij de aan te stellen veldcoördinator. Deze veldcoördinator wordt aangesteld door de provincie. De veldcoördinator maakt afspraken met particulieren voor een periode van 6 jaar. De provincie heeft de Dienst Regelingen gevraagd de contracten formeel af te sluiten met de particuliere eigenaren. De vergoeding van de gemeente wordt overgemaakt naar de Dienst Regelingen. Particuliere beheerders kunnen onder deze regeling ook deelnemen aan een cursus om op een juiste manier het beheer van de landschapselementen ter hand te nemen. De kosten voor deze cursus worden voor een belangrijk deel vergoed. De partijen die het contract ondertekenen vaardigen een bestuurder af voor deelname aan de stuurgroep. Een ambtelijke vertegenwoordiger neemt zitting in de projectgroep. In de stuur- en projectgroep wordt de regeling gevolgd en geëvalueerd en eventueel voorstellen gedaan voor een verdere verbetering van de werking van de regeling. De deelnemers aan de stuurgroep en de projectgroep worden benoemd in het gebiedscontract. Argumenten 1.1. De samenwerking met het uitvoeringsprogramma groen blauwe diensten is een geschikte vorm van samenwerking om doelen te bereiken Het is efficiënt, schept financiële mogelijkheden en zorgt voor een betere afstemming tussen organisaties in het gehele Land van Heusden en Altena. Wandelpaden houden bijvoorbeeld niet op bij de gemeentegrens. 1.2 Er is behoefte aan deze samenwerkingsvorm Er is behoefte aan afstemming en bundeling van kennis, ook op het gebeid van subsidies. Verder versnelt een gezamenlijk doel de uitvoering. Kanttekeningen N.v.t.
-5- Financiën Het voorstel is te kiezen voor ambitieniveau 2 ervan uitgaand dat de overige partners hier ook voor kiezen. Voor de gemeente Aalburg betekent dit dat er voor 2009-2012 9.828,-- jaarlijks moet worden geraamd in de begroting. Aanpak/uitvoering N.v.t. Communicatie De partners in de samenwerking worden geïnformeerd over het besluit. Opmerkingen Op de gebruikelijke wijze zijn voor u de volgende stukken ter inzage gelegd: uitvoeringsprogramma agrarisch landschapsbeheer Land van Heusden en Altena januari 2008. Burgemeester en wethouders van Aalburg, de secretaris, de burgemeester,
Vergadering: : 28 april 2008 Agendanummer : 7 Opiniërende vergadering : 14 april 2008 Portefeuillehouder : L.C.J. Lijmbach Onderwerp : uitvoeringsprogramma Groen Blauwe Diensten De raad van de gemeente Aalburg, gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 17 maart 2008 en gelet op de bepalingen in de Gemeentewet besluit: 1. akkoord te gaan met het uitvoeringsprogramma Groen Blauwe diensten als basis voor deelname aan de provinciale regeling Stimuleringskader Groen Blauwe Diensten en te kiezen voor ambitieniveau 2 en hiervoor jaarlijks een bedrag te voteren van 9.828,-- voor de jaren 2009-2012. 2. akkoord te gaan met de ondertekening van het gebiedscontract als uitwerkingskader van de deelname aan het genoemde stimuleringskader en de ondertekening te delegeren aan het de verantwoordelijk portefeuillehouder. Aldus besloten in de openbare vergadering van 28 april 2008, de griffier, de voorzitter, L:\BESTUUR\TYPKAMER\UITBAK\RAAD 2008\04-28 april 2008\04-28_07-uitvoeringprogramma Groen Blauwe Diensten.doc 21-04-2008