Vóór aanvang van het herexamen dient u zich te legitimeren aan de hand van een geldig legitimatiebewijs indien de surveillant hier naar vraagt.

Vergelijkbare documenten
Vóór aanvang van het herexamen dient u zich te legitimeren aan de hand van een geldig legitimatiebewijs indien de surveillant hier naar vraagt.

Vóór aanvang van het examen dient u zich te legitimeren aan de hand van een geldig legitimatiebewijs indien de surveillant hier naar vraagt.

Hoe meet u echte groei? GROEIDILEMMA. NCD Drs. Jean Gieskens AC CCM QT

Working Capital Money Machine. Jaarcongres Controlling WERKKAPITAALBEHEER. statisch! strategisch en...

Jaarcongres Credit Management GROEI IN BALANS. Jaarcongres Credit Management GROEI IN BALANS

Vóór aanvang van het examen dient u zich te legitimeren aan de hand van een geldig legitimatiebewijs.

Hoofdstuk 17 Financiële verslaggeving

EXCELLENT WERKKAPITAALBEHEER

Uitwerkingen PDB Financiering met resultaat hoofdstuk 5

Financieel Management

SomethingOld. SomethingBlue

Q1 Q2 Q3 Q4. Liquide middelen begin kwartaal Verkopen

TOETSVRAGEN ONDERDEEL JAARREKENINGLEZEN VAN DE BEROEPSOPLEIDING ADVOCATUUR. 17 februari UUR NAJAARSCYCLUS 2009 EN INHALERS

Uitwerkingen PDB Financiering met resultaat hoofdstuk 6. Opgave 6.1 a. Gemiddeld eigen vermogen = ( ) / 2 =

Opleidingen en Trainingen VVCM

Examen PC 2 vak Cash Management

Financieel Management

KEN DE GETALLEN. Inzicht in financiële cijfers. Loek Vis BASIS & BELEID ORGANISATIEADVISEURS

Basisprognose

Opsteldatum: 26 oktober 2012 Periode: 1 januari 2009 t/m 31 december Telefoonnummer: adres: wilco.kraaij@unit4.

Opsteldatum: 23 mei 2011 Periode: 1 januari 2009 t/m 31 december Telefoonnummer: adres: wilco.kraaij@unit4.

Financiële ratio s met CASH!

a. U hebt voor deze toets 75 minuten de tijd. VERGEET U NIET UW GEMAAKTE TOETS IN TE LEVEREN BIJ DE SURVEILLANT?

a. U hebt voor deze toets 60 minuten de tijd. VERGEET U NIET UW GEMAAKTE TOETS IN TE LEVEREN BIJ DE SURVEILLANT?

Aurington. Administratie en Advies

Jaarrekeninglezen voor non-financials. Ruitenburg University 15 november 2016

Going concern Vestigingsplaats:

TOETSVRAGEN ONDERDEEL JAARREKENINGLEZEN VAN DE BEROEPSOPLEIDING ADVOCATUUR. 18 februari UUR NAJAARSCYCLUS 2010 EN INHALERS

1. Nederlandse Mededingingsautoriteit (Nma). De Boer, Brouwers, Koetzier (2008), Basisboek Bedrijfseconomie, hfdst. 1.5, p. 41

financieel management les 2 interactive marketing communications

Rapportage Financiele Analyse

Examen PC 2 Cash Management

PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden

Toets 3 HAVO 5 g Diagnostische toets 2012

MKBTR TOPFIT SESSIE HET VERHAAL VAN DE JAARCIJFERS 17 MAART 2016

Opsteldatum: 30 januari 2014 Periode: 1 januari 2012 t/m 31 december Telefoonnummer:

Jaarrekening dec december 2016 Benchmarkperiode 31 dec december om 15:55 uur

Nieuw gebouw Vestigingsplaats:

Groeiratio`s, statistische analyse en. Drs. Jean Gieskens AC CCM QT

Financiële analyse van de jaarrekening

Rekening courant krediet Crediteuren

Examen PC 2 vak Cash Management

Vóór aanvang van het examen dient u zich te legitimeren aan de hand van een geldig legitimatiebewijs.

Module 4 Inzicht in cijfers

Uitwerkingen PDB Financiering met resultaat hoofdstuk 4

Homework. week 4. H5 Liquiditeit. opgave 1. januari februari maart ontvangsten. entree abonnementen subsidie horeca

Samenvatting Management & Organisatie Boek 2B, Hoofdstuk 41 t/m 44

Balans & Verlies en Winst

Groesman International B.V.

Module 4 Inzicht in cijfers

Tussentijdse rapportage 2016 mrt van:

Groesman International B.V.

werkzaam vermogen Werkkapitaal versus Corporate finance & treasury Werkkapitaalbeheer (8)

LIQUIDITEIT. + kasinkomsten (=omzet + afname handelsdebiteuren/ - toename handelsdebiteuren) - totale kasstroom van operaties : 360

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 8

Jaarrekening december 2015 Benchmarkperiode 31 december om 15:39 uur

Stichting 070Watt Pletterijkade SG Den Haag. KvK-nummer: RAPPORT INZAKE DE JAARSTUKKEN 2015

Uitwerking opgaven Brugboek 19.3, 19.5, 19.6 t/m en 19.22

Oefenopgave 1. Oefenopgave 1. Crediteuren 600 EV 600. Debiteuren 400. Gebouwen 300 EV. Voorraden 200 Crediteuren. Kas 300

KONINKLIJKE VOPAK N.V.

Rekening courant krediet Crediteuren

Hoofdstuk 42 belangrijk

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 6

Wat zegt uw financiële balans?

- De herexamenvragen mag u houden! -

Liquiditeitsbegroting

a. U hebt voor deze toets 60 minuten de tijd. VERGEET U NIET UW GEMAAKTE TOETS IN TE LEVEREN BIJ DE SURVEILLANT.

A. Analyse van de Financiële Overzichten

Crowdfunding: publiek laten betalen, d.m.v. vermogen aan te trekken.

9 Uitwerkingen proefwerktrainingen deel 2

HOFAM - Financieel Management Module 3B

A COMPANY NV :07 maandag, 14 oktober 2013

Hoofdstuk 6: Beoordelen

a. U hebt voor deze toets 75 minuten de tijd. VERGEET U NIET UW GEMAAKTE TOETS IN TE LEVEREN BIJ DE SURVEILLANT

Toetstermen STIBEX Moderne Bedrijfsadministratie Financiering 5

Jaarcijfers Stichting LIZ Vrouwe Udasingel GT LENT. Inhoudsopgave:

HOLLEBLOC 4Cast Model voor TOEKOMST ONDERZOEK

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 5

Weten waar je staat. Koppeling produkten. MKB-stresstest

Richtlijnen herexamen:

Stichting Amati Ensemble Burgemeester Kengenstraat BK Hulsberg

Samenstellen Stichting His Healing Voice. Verslagperiode 1 januari december 2016

G roen Verhuur B.V. Jaar 2012 Mutatie 2011 Mutatie Vaste activa , ,

BUSINESS VALUATION UITWERKING TOPAAS B.V.

Mini-stoomcursus Financiële Analyse en Financiering

Werkkapitaal, Equity cashflow, Entity cashflow en Discretionary Cashflow

De directie van Stichting Loorbach Foundation. Jaarrekening Datum vastgesteld:

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 27 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen.

RAPPORT Opgesteld door: Financieel adviesburo Hofman Noordzee DB Maassluis

Opgaven 4.4a en 4.4b horen bij paragraaf 4.2, Liquiditeitsbegroting en resultatenbegroting.

Eindexamen m&o havo I

Een meerwaarde voor u en uw klanten! Financiële analyse. Dossier De brouwerij. Studie gerealiseerd op basis van de gegevens van de klant

FINANCE & RISK MANAGEMENT DINSDAG 17 DECEMBER UUR UUR

Stichting Omroep Landgraaf

Groesman International

PERSOONLIJK & VERTROUWELIJK

Stichting Omroep Landgraaf

Syllabus. Leerdoelen voor de European Business Competence* Licence, EBC*L Niveau A

FACTSHEET 23 juli 2013

Inzicht in het inkomen van de ondernemer. 20 maart 2019

Transcriptie:

DATUM : zaterdag 10 januari 2015 OPLEIDING : CCC03 & CCM20 HEREXAMEN : Module 3 Integrale Bedrijfsanalyse voor CM (IBA) DOCENT : Drs. J.H. Gieskens AC CCM QT TIJD : 10:00 tot 13:00h (180 minuten) Vóór aanvang van het herexamen dient u zich te legitimeren aan de hand van een geldig legitimatiebewijs indien de surveillant hier naar vraagt. U dient uw jas, tas en telefoon te deponeren tegen de muur achter de surveillant. Het is verboden om tijdens het herexamen een multimedia-apparaat (zoals een telefoon) of laptop bij u te dragen. Herexamen: Dit herexamen bestaat uit 1 opgave, verdeeld over 8 pagina s. Controleer dit! De vragen van dit herexamen zijn gebaseerd op de leerstof uit het boek, de readers, de colleges alsmede de verstrekte hand-outs. Als bijlage bij dit herexamen treft u een exemplaar van de SBI2008 aan. Toegestane hulpmiddelen: Balpen(nen); het gebruik van potlood en/of vulpen is verboden! Calculator (niet grafisch en/of programmeerbaar); multimedia-apparatuur is verboden! Liniaal / tekenliniaal. Uitwerkingen: Formuleer uw antwoorden in correct Nederlands, gebruik géén telegramstijl. Einduitkomsten van berekeningen dient u af te ronden op twee cijfers achter de komma. U dient uw uitwerkingen in te leveren op het uitgereikte uitwerkingenpapier. Beschrijf het uitwerkingenpapier enkel aan de voorkant en voorzie elk blad van uw naam en paginanummer. Begin elke opgave op een nieuw uitwerkingenblad! - Antwoorden - CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 1 van 16

Opgave: ICT Consulting Group BV De ICT Consulting Group is eind jaren 90 opgericht door een drietal ervaren IT-consultants die elkaar ooit hebben ontmoet op een congres over software ontwikkeling. Tijdens de gesprekken op de beurs -en de meetings die daarna werden belegd- bleek al snel dat de ideeën van dit drietal in elkaars verlengde lagen. Zij voorzagen de opkomst van Cloud computing en de mogelijkheden van Big data Om het zoeken, verzamelen, categoriseren, opslaan en analyseren van data uit de Cloud mogelijk te maken ontwikkelde het drietal het softwarepakket ISS: intelligente software voor bedrijven die aan de slag willen met Big data. De reden waarom de software als intelligent wordt betiteld was van tweeërlei aard: - de software is self-learning, dat wil zeggen dat de software de doorlopen processen en verkregen data uit eerdere zoekopdrachten overweegt bij volgende zoekopdrachten, - de software is voor alle branches cross-functional inzetbaar. Vanuit marketing oogpunt bleek het begrip intelligente software een gouden greep. De inzetbaarheid van de software in diverse branches kan echter alleen plaats vinden wanneer de software omgebouwd (geprogrammeerd) wordt naar de specifieke klantwensen. Het programmeer- en implementatieproces gaat dan natuurlijk gepaard met veel consultancy uren. Vanwege de krapte op de arbeidsmarkt werden hiertoe in een recent verleden nog externe freelancers aangetrokken, maar sinds de kredietcrisis is de inzet van externen teruggebracht tot nul. De ICT Consulting Group heeft de afgelopen jaren niet stil gezeten. In de nieuwe trend Mobile Computing zagen de drie directeuren aanvankelijk geen brood. Maar sinds de aanleg van 4G-netwerken en de toegenomen rekenkracht van laptops en tablets is het softwarepakket ISS nu ook mobiel inzetbaar om Big data te slicen & dicen. CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 2 van 16

Andere innovatieve trends in de IT branche waar de ICT Consulting Group tijdig op ingesprongen is, zijn: - het distilleren van meta-data uit Big data, - het vergaren van Big data uit social media, - real-time verwerking en analyse van data (ook voor mobiele applicaties). Het tijdig aanhaken op potentiële trends is natuurlijk niet altijd zonder risico`s. Zo investeert de ICT Consulting Group aanzienlijke sommen geld in R&D (onderzoek en ontwikkeling). Indien een trend niet omslaat in een mainstream ontwikkeling of wanneer de ontwikkelde software niet naar behoren functioneert, bestaat de mogelijkheid dat de gehele investering in R&D als verloren kan worden afgeboekt. Daarnaast is de softwarebranche moordend; aan de onderkant van de markt zijn er altijd nieuwe start-ups met smart-applications en aan de bovenkant van de markt drukken software giganten jaarlijks middelgrote partijen uit de markt. Het credo om te overleven luidt dan ook: innovate or die! Na drie moeilijke opstartjaren is het succes echter niet uitgebleven: de afgelopen 10 jaar heeft het bedrijf een stijgende omzet laten zien. Inmiddels bezoeken de drie oprichters de ITbeurzen niet meer als bezoekers, maar als standhouders. Op de beurs Financial Systems 2013 werd de ISS software opgemerkt door ACMS, een grote Amerikaanse credit management servicer (= credit management dienstverlening voor banken). Deze servicer gaf aan interesse te hebben om ISS in te zetten voor digitale recherche activiteiten. Eind 2013 werd de deal beklonken; de grootste klant in de geschiedenis van de ICT Consulting Group was een feit. De ervaring van de ICT Consulting Group met het pakket ISS ligt echter niet in de Credit Management branche, maar met name in de Retail Marketing en de HRM branche (search engine voor de werving en selectie van kandidaten). Omwille van de ombouwkosten van de ISS software voor ACMS is in het contract bedongen dat een som van 8.000.000,- in december 2013 vooruit zal worden gefactureerd. Bijgaand treft u de resultatenrekening en de balans van de ICT Consulting Group BV over de jaren 2010-2013 aan. Bestudeer de jaarcijfers en beantwoord de vragen. CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 3 van 16

Activa ICT Consulting Group BV: Balans per ultimo ( 1.000) Passiva 2013 2012 2011 2010 2013 2012 2011 2010 VASTE ACTIVA EIGEN VERMOGEN Immateriële vaste activa 1.875 1.725 1.445 965 Aandelenvermogen 20 20 20 20 Materiële vaste activa 190 65 90 105 Winstreserve 1.530 1.195 750 235 Financiële vaste activa 0 0 0 0 Te verdelen w inst 475 345 450 585 2.065 1.790 1.535 1.070 2.025 1.560 1.220 840 VOORZIENINGEN EN VREEMD VERMOGEN LANGLOPEND VOORZIENINGEN Voorziening latente belastingen 225 175 390 0 VLOTTENDE ACTIVA VREEMD VERMOGEN LANGLOPEND VOORRADEN Hypothecaire lening 0 0 0 200 Onderhanden w erk 0 0 10 25 225 175 390 200 VORDERINGEN Handelsdebiteuren 9.745 1.735 1.230 1.690 VREEMD VERMOGEN KORTLOPEND Vordering Belastingen & Soc.Prem. 0 0 45 5 Kortlopend deel VVL 0 0 200 200 Overige vorderingen en overl. activa 225 325 370 495 Handelscrediteuren 155 105 230 90 LM & EFFECTEN Vooruitgefactureerde omzet 10.595 1.840 570 1.505 Effecten 5 100 115 125 Te betalen Belastingen & Soc.Prem. 220 235 120 90 LM 1.670 745 280 150 Overige schulden en overl. passiva 490 780 855 635 11.645 2.905 2.050 2.490 11.460 2.960 1.975 2.520 TOTAL ASSETS 13.710 4.695 3.585 3.560 TOTAL EQUITY & LIABILITIES 13.710 4.695 3.585 3.560 CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 4 van 16

ICT Consulting Group BV: V&W ( 1.000) 2013 2012 2011 2010 Netto omzet 5.890 4.680 4.660 4.265 - Kostprijs verkopen en uitbesteed werk 0 5 75 55 Bruto winst 5.890 4.675 4.585 4.210 Salarissen, sociale lasten en pensioenen 2.800 2.650 2.715 2.840 Overige operationele kosten 1.870 1.085 1.045 495 + Operationele k osten (out-of-pock et) 4.670 3.735 3.760 3.335 EBITDA 1.220 940 825 875 - Afschrijvingen 610 440 230 35 EBIT (bedrijfsresultaat) 610 500 595 840 - Intrestkosten en financiële lasten 100 10 10 10 EBT (winst voor belasting) 510 490 585 830 - Belastingen 35 145 135 245 EAT (winst na belasting) 475 345 450 585 - Buitengewone resultaten na belasting 0 0 0 0 NE (resultaat na belasting) 475 345 450 585 CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 5 van 16

Gevraagd: 1. BEDRIJFSTAKANALYSE a. Wat is/zijn de SBI code(s) van de ICT Consulting Group? [2x1 = 2pt] J 62.01 Ontwikkelen, produceren en uitgeven van software J 62.02 Advisering op het gebied van informatietechnologie b. Waarom is het van belang om de SBI code van een organisatie te kennen? [Per correct antwoord 1/2 punt; maximaal 4 x 1/2 punt = 2 punten] Belang voor organisatie: - aan de hand van de eigen SBI code kan de performance van de organisatie worden vergeleken met het branchegemiddelde (= verticale analyse), Belang voor organisatie: - aan de hand van de SBI code van klanten en toeleveranciers kan de financiële gezondheid van deze stakeholders worden bepaald. Belang voor overheid: - het vergaren van gegevens voor de macro- en meso-economische statistiek (CBS). Belang voor bank: - aan de hand van de SBI code kan informatie over de gemiddelde performance en kredietwaardigheid van de branche worden verkregen waarmee een specifieke klant kan worden vergeleken. 2. BEDRIJFSTAKANALYSE a. Teken het 5 Krachtenmodel van Porter en benoem de krachten. [5 pt] CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 6 van 16

b. Stel ten behoeve van de ICT Consulting Group een bedrijfstakanalyse op aan de hand van het 5 Krachtenmodel. Doe dit in de juiste volgorde! [5x(½+½) = 5pt] HORIZONTAAL : Partijen uit de core-omgeving (doelomgeving) Afnemers : Bestaande klanten in de Retail Marketing en HRM branche Nieuwe klant: ACMS, de Credit Management Servicer Leveranciers : Freelance softwareontwikkelaars Concurrenten : De grote softwaregiganten Krachten Onderhandelingsmacht; dreigen met software van concurrenten Sterke machtspostitie door relatief zeer grote order Bij relatieve schaarste in hoogconjunctuur: opwaartse prijsdruk Concurrentie op prijs, netwerk en innovatie VERTICAAL : Partijen uit de micro-omgeving Potentiële : Start-ups toetreders VERTICAAL : Ontwikkelingen uit de macro-omgeving Substituten : Smart-applications Krachten Concurrentie op innovatie Krachten Dreiging door middel van potentiële verdringing 3. BEDRIJFSANALYSE: Financiële structuur a. Bereken over de vier jaren de twee ratio`s waarmee u de Gouden Balansregel kunt opstellen. [8 x 1/2 pt = 4 pt] Gouden Balans Regel (GBR) 2013 2012 2011 2010 Gouden Balans Regel Ratio (GBR-R) Non-current assets / (Equity + Provisions + Non-current Liabilities) : 0,92 1,03 0,95 1,03 - Absolute range: 0 < GBR-R < 1 : - Normatieve range: 0,5 < GBR-R < 0,8 : Neiging illiquide Illiquide Neiging illiquide Illiquide Bruto Werkkapitaal Ratio (BWK-R) Vlottende Activa / VVK : 1,02 0,98 1,04 0,99 - Norm: BWK-R > 1,3 : Illiquide Illiquide Illiquide Illiquide b. Geef uw beargumenteerd oordeel over de financiële structuur van de ICT Consulting Group aan de hand van de Gouden Balansregel. [2 + 2 pt = 4 pt] GBR-R: in alle jaren valt de uitkomst van de GBR-R buiten de normatieve range. In 2010 en 2012 valt de uitkomst zelfs buiten de absolute range. In deze jaren is er sprake van illiquiditeit. In 2011 en 2013 valt de uitkomst weliswaar binnen de absolute range maar nog steeds niet binnen de normatieve range. Deze jaren is er sprake van een neiging tot illiquiditeit. CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 7 van 16

I-NWC > 0 I-NWC < 0 BWK-R: in alle jaren valt de uitkomst van de BWK-R beneden de norm. In combinatie met de uitkomsten van de GBR-R kan worden gesteld dat er sprake is van een illiquide situatie. 4. BEDRIJFSANALYSE: Werkkapitaal a. Bereken het Bruto Werkkapitaal over de gegeven jaren. [4x½ = 2pt] Werkkapitaal ( 1.000) 2013 2012 2011 2010 Bruto Werkkapitaal : BWK : Vlottende activa 11.645 2.905 2.050 2.490 Netto Werkkapitaal : NWK : Vlottende activa - VVK 185-55 75-30 Inherent NWK : I-NWK : (Vlottende activa - LM - Effecten) - (VVK - Korte termijn Autonome schuld) -1.490-900 -120-105 Autonoom NWK : NT : (LM + Effecten) - (Korte termijn autonome schuld) 1.675 845 195 75 Financial Cushion : Fin.Cush. : LM + Effecten 1.675 845 395 275 b. Bereken het Netto Werkkapitaal (NWK) over de gegeven jaren. [4x½ = 2pt] Zie bovenstaand schema. c. Bereken het Geïnduceerd Netto Werkkapitaal (G-NWK) over de gegeven jaren. [4x½ = 2pt] Zie bovenstaand schema. d. Bereken het Autonoom Netto Werkkapitaal (A-NWK) over de gegeven jaren. [4x½ = 2pt] Zie bovenstaand schema. e. Bereken het Financial Cushion over de gegeven jaren. [4x½ = 2pt] Zie bovenstaand schema. f. Stel de werkkapitaalmatrix (stramien werkkapitaalbeheer) op voor de gegeven jaren. [4pt] NWC > 0 NWC < 0 NT > 0 + + 2011 en 2013 NT > 0 + 2010 en 2012 NT < 0 -/- NT > 0 + NT < 0 NT < 0 -/- -/- -/- CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 8 van 16

g. Hoe luidt uw oordeel over de onderscheiden werkkapitaalposities en de ontwikkeling hiervan? [4 x ½ = 2pt] Het autonoom netto werkkapitaal is alle jaren positief; dit is positief voor de beoordeling in de WCM matrix. Bovendien is er een stijgende trend over de jaren zichtbaar (horizontale analyse). Het inherent netto werkkapitaal is alle jaren negatief; dit is positief voor de beoordeling in de WCM matrix. Bovendien is er een dalende trend over de jaren zichtbaar (horizontale analyse). Het netto werkkapitaal schommelt over de jaren tussen positief en negatief. Er valt hier geen trend te ontdekken. Overall is de beoordeling op basis van de WCM matrix positief tot zwaar positief te noemen. 5. BEDRIJFSANALYSE: Liquiditeit a. Geef de definitie van het begrip liquiditeit. De mate waarin een organisatie op korte termijn aan haar financiële verplichtingen kan voldoen, zonder dat daarbij de continuïteit in gevaar komt. b. Bereken de liquiditeit van de ICT Group over de afgelopen jaren op basis van: - de Current ratio, [4x½ = 2pt] - de Quick ratio, [4x½ = 2pt] - de Cash ratio, [4x½ = 2pt] - de Loan-to-Deposit ratio (LTD). [4x½ = 2pt] LIQUIDITY 2013 2012 2011 2010 Current ratio : Vlottende activa / VVK 1,02 0,98 1,04 0,99 Norm CR > 1,3 Quick ratio : (Vlottende activa - Voorraden) / VVK 1,02 0,98 1,03 0,98 Norm QR > 1,0 Cash ratio : (LM + Effecten) / VVK 0,15 0,29 0,20 0,11 Norm CaR > 0,2 Loan-to-deposit (LtD) : Financial Cushion / Korte termijn autonome schuld - - 1,98 1,38 : (LM + Effecten) / Korte termijn autonome schuld Norm LtD > 0,5 (gemiddeld) of LtD > 1 (op lange termijn gemeten) Of: Loan-to-deposit (LtD) : Financial Cushion / Korte termijn autonome verplichtingen 16,75 84,50 1,88 1,31 : (LM + Effecten) / Korte termijn autonome schuld + intrest Norm LtD > 0,5 (gemiddeld) of LtD > 1 (op lange termijn gemeten) CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 9 van 16

c. Geef uw geargumenteerd oordeel over de liquiditeit van de ICT Consulting Group aan de hand van de bovenstaande liquiditeitsratio`s. Cash ratio (1 e graad liquiditeit): deze schommelt rond de norm van 0,20 en lijkt derhalve geen eenduidig beeld te geven. Indien de Cash ratio echter in combinatie met de LtD ratio wordt bekeken blijkt dat deze zeer positief is. In alle jaren wordt immers de minimumnorm van de LtD zwaar overschreden. Quick ratio (2 e graad liquiditeit): de quick ratio zit alle jaren vlak op of net onder de norm. Na correctie voor de uitkomsten van de cash ratio voldoet de quick ratio echter aan de norm! Current ratio: het gebruik van de Current Ratio heeft in deze case weinig zin omdat de voorraden relatief zéér klein of zelfs 0 zijn. d. Verklaar het verschil in uitkomsten tussen de Gouden Balansregel (GBR) en de Liquiditeitsratio`s bij de ICT Consulting Group. De Gouden Balans Regel doet op hoofdlijnen een uitspraak over de Financiële Structuur van een organisatie. De Liquiditeitsratio`s gaan daarentegen in detail in op de liquiditeit. Een ongezonde Financiële Structuur hoeft nog niet te betekenen dat de organisatie ook op liquiditeitsgebied ongezond is. 6. BEDRIJFSANALYSE: Rentabiliteit a. Geef de definitie van het begrip rentabiliteit. De mate van winstgevendheid. b. Bereken de DuPont formule voor de ICT Consulting Group over de jaren 2010-2013. [3x2 = 6pt] DU PONT: Rentabiliteit 2013 2012 2011 2010 EBIT Margin : EBIT / omzet 10,4% 10,7% 12,8% - Omzetsnelheid TV : Omzet / gem Totaal Vermogen 0,64 1,13 1,30 - RTV : RTV = EBIT / gem. Totaal Vermogen 6,6% 12,1% 16,7% - c. Geef uw gemotiveerd oordeel over de ontwikkeling van de DuPont formule. Zowel de EBIT-marge als de omzetsnelheid van het TV dalen jaar-op-jaar. Dit resulteert in een sterk dalende RTV. Alhoewel deze nog positief is, daalt de RTV tot onder de minimale vuistregelnorm van 8%. Wat de specifieke minimumnorm voor de RTV binnen de ICT consultancy branche is weten we niet. CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 10 van 16

7. BEDRIJFSANALYSE: Solvency en Coverage a. Bereken de solvabiliteit over de jaren 2010-2013 aan de hand van een ratio die enkel is gebaseerd op balansposten. [4 x ½ = 2pt] Zie onderstaand overzicht. b. Bereken de solvabiliteit over de jaren 2010-2013 aan de hand van een ratio die enkel gebaseerd is op posten uit de Resultatenrekening. Zie onderstaand overzicht. [4 x ½ = 2pt] SOLVABILITEIT 2013 2012 2011 2010 Equity Ratio : EV / TV 14,8% 33,2% 34,0% 23,6% Norm EV/TV > 40% (goed), > 30% (matig), > 20% (minimum) Debt Ratio : VV / TV 85,2% 66,8% 66,0% 76,4% Norm VV/TV < 60% (goed), < 70% (matig), < 80% (minimum) Short Term Debt Ratio : VVK / TV 83,6% 63,0% 55,1% 70,8% Norm VVK / TV < 30% Intrest Coverage Ratio : ICR = EBIT / intrest 6,10 50,00 59,50 84,00 Norm ICR > 7 (best), > 5 (goed), > 3 (minimum) Times Intrest Earned : TIER = EBITDA / intrest 12,20 94,00 82,50 87,50 Norm TIER > 7 (best), > 5 (goed), > 3 (minimum) c. Hoe luidt uw oordeel over de solvabiliteit? Motiveer uw antwoord. [2+2 = 4pt] De statische solvabiliteit (= solvabiliteit gemeten via de balans) ligt alle jaren onder de norm (EV/TV > 40%) en schommelt bovendien. De dynamische solvabiliteit (= solvabiliteit gemeten via de V&W) is echter ruimschoots voldoende in alle jaren. Helaas is er over de jaren heen wel een significant dalende trend zichtbaar. d. Welke link wordt er doorgaans gelegd tussen de leverage en de solvabiliteit van een bedrijf? Geef de ratio`s die gebruikt worden om deze link aan te geven en verklaar het verband aan de hand van de cijfers bij de ICT Consulting Group. Hoe groter de leverage (VV/EV), hoe lager de solvabiliteit (EV/TV of ICR). [leverage ratio: 4 x ½ = 2pt] FINANCIAL LEVERAGE 2013 2012 2011 2010 Leverage : Liabilities / Equity 5,77 2,01 1,94 3,24 DuPont Leverage : (Equity + Total Liabilities) / Equity 6,77 3,01 2,94 4,24 CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 11 van 16

SOLVABILITEIT 2013 2012 2011 2010 Equity Ratio : EV / TV 14,8% 33,2% 34,0% 23,6% Norm EV/TV > 40% (goed), > 30% (matig), > 20% (minimum) 8. BEDRIJFSANALYSE: Activiteit en CCC a. Bereken de volgende activiteitenratio`s over de jaren 2010-2013: - gemiddelde looptijd voorraden, - gemiddelde looptijd debiteuren, - gemiddelde looptijd crediteuren. In de vraagstelling wordt niet expliciet aangegeven om welke debiteuren en crediteuren het gaat. De student dient dan ook zelf te besluiten of de berekening van bovenstaande ratio`s enkel op basis van de primaire processen plaats vindt (handelsdebiteuren en handelscrediteuren), of op basis van de primaire en de secundaire processen (alle inherente KT vorderingen en inherente KT schulden) dient te geschieden. Let op: een mengvorm is niet toegestaan! Daarnaast is het aan de student om te kiezen op basis van welke kostprijs-omzet er wordt gerekend. Dit kan zowel de post Kostprijs verkopen en uitbesteed werk als de som van de posten Kostprijs verkopen en uitbesteed werk en Overige operationele kosten zijn. De laatste variant geniet echter de voorkeur. De door bovenstaande opties ontstane vier uitwerkingsvarianten staan hieronder weergegeven. Voor alle vier de varianten kunnen studenten punten scoren. [12x1/2 = 6pt] Cash Conversion Cycle: Primaire Processen 2013 2012 2011 2010 Voorraden : Stock-to-Fulfill process = Days Inventory On-hand (DIO) : Gem Voorraden / inkoopwaarde omzet x 365 0 0 0 - Voorraden OHW : Production-to-Stock process = Days WIP On-hand (DWO) : Gem voorraad OHW / inkoopwaarde omzet x 365 0 2 6 - Handelsdebiteuren : Order-to-Cash process = Days of Sales Outstanding (DSO) : Gem handelsdebiteuren / omzet x 365 356 116 114 - Handelscrediteuren : Purchase-to-Pay process = Days of Payables outstanding (DPO) : Gem handelscred / inkoopwaarde omzet x 365-25 -56-52 - CCC (DWC) : Cash Conversion Cycle = Days Working Capital = 330 61 68 - CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 12 van 16

Cash Conversion Cycle: Primaire en Secundaire processen 2013 2012 2011 2010 Voorraden : Stock-to-Fulfill process = Days Inventory On-hand (DIO) : Gem Voorraden / inkoopwaarde omzet x 365 0 0 0 - Voorraden OHW : Production-to-Stock process = Days WIP On-hand (DWO) : Gem voorraad OHW / inkoopwaarde omzet x 365 0 2 6 - Vorderingen : Order-to-Cash process = Days of Sales Outstanding (DSO) : Gem inherente KT vorderingen / omzet x 365 373 144 150 - KT Schulden : Purchase-to-Pay process = Days of Payables outstanding (DPO) : Gem inherente KT schulden / inkoopwaarde omzet x 365-1.407-793 -667 - CCC (DWC) : Cash Conversion Cycle = Days Working Capital = -1.035-647 -511 - Cash Conversion Cycle: Primaire Processen 2013 2012 2011 2010 Voorraden : Stock-to-Fulfill process = Days Inventory On-hand (DIO) : Gem Voorraden / inkoopwaarde omzet x 365 0 0 0 - Voorraden OHW : Production-to-Stock process = Days WIP On-hand (DWO) : Gem voorraad OHW / inkoopwaarde omzet x 365-365 85 - Handelsdebiteuren : Order-to-Cash process = Days of Sales Outstanding (DSO) : Gem handelsdebiteuren / omzet x 365 356 116 114 - Handelscrediteuren : Purchase-to-Pay process = Days of Payables outstanding (DPO) : Gem handelscred / inkoopwaarde omzet x 365 - -12.228-779 - CCC (DWC) : Cash Conversion Cycle = Days Working Capital = 356-11.747-579 - Cash Conversion Cycle: Primaire en Secundaire processen 2013 2012 2011 2010 Voorraden : Stock-to-Fulfill process = Days Inventory On-hand (DIO) : Gem Voorraden / inkoopwaarde omzet x 365 0 0 0 - Voorraden OHW : Production-to-Stock process = Days WIP On-hand (DWO) : Gem voorraad OHW / inkoopwaarde omzet x 365-365 85 - Vorderingen : Order-to-Cash process = Days of Sales Outstanding (DSO) : Gem inherente KT vorderingen / omzet x 365 373 144 150 - KT Schulden : Purchase-to-Pay process = Days of Payables outstanding (DPO) : Gem inherente KT schulden / inkoopwaarde omzet x 365 - -172.828-9.965 - CCC (DWC) : Cash Conversion Cycle = Days Working Capital = 373-172.318-9.729 - CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 13 van 16

b. Geef uw gemotiveerd oordeel over de financial efficiency van de operationele activiteiten van de ICT Consulting Group aan de hand van de hierboven berekende activiteitenratio`s. Voorraden: DIO en DWO De positie van de voorraden is verwaarloosbaar klein bij de ICT Consulting Group: - er zijn geen voorraden grondstoffen of gereed product; de DIO komt dan ook uit op 0. - er is wel een zeer kleine positie OHW; de daaruit voortvloeiende DWO is zeer klein. Debiteuren: DSO De uitkomst van de DSO lijkt alle jaren onacceptabel hoog en stijgt in het laatste jaar bovendien op een relatief heftige wijze. De reden hiervoor zijn de in de maand december verzonden facturen met de vooruit gefactureerde termijnen. Alleen al de factuur van de nieuwe klant ACMS (met een waarde van 8.000.000,-) trekt de verhouding ogenschijnlijk scheef. Aan de creditzijde van de balans is dit overigens ook zichtbaar in de stijging van de post Vooruit gefactureerde omzet. Crediteuren: DPO De uitkomst van de DPO leidt enkel tot onwaarschijnlijk hoge uitkomsten indien de primaire en secundaire processen tezamen worden bestudeerd. De reden hiervoor zijn de in de maand december verzonden facturen met de vooruit gefactureerde termijnen (zie hierboven). Aan de creditzijde van de balans wordt dit duidelijk zichtbaar in de stijging van de post Vooruit gefactureerde omzet. Deze post trekt de ratio ogenschijnlijk behoorlijk scheef (in positieve zin). Het venijn van deze ratio gaat echter schuil in de tijdspanne waarover wordt gemeten. De vooruitbetaling heeft immers betrekking op de toekomstige omzet (2014), terwijl de omzet betrekking heeft op het verleden jaar (2013). c. Bereken de CCC in dagen voor elk van de jaren. Zie bovenstaand overzicht. CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 14 van 16

9. ALTMAN Z-SCORE a. Geef gemotiveerd aan welk Altman Z-score model van toepassing is op de ICT Consulting Group BV. De ICT Consulting Group BV is een niet beursgenoteerde dienstverlener. De Z -score is hier van toepassing. b. Bereken de Altman Z-score voor het jaar 2013 op basis van uw antwoord onder punt 8a. [(4x1) + 2 = 6pt] Altman`s Z''-score model - Nonmanufacturers 2013 X 1 : NWC / TA 0,01 X 2 : RE / TA 0,11 X 3 : EbIT / TA 0,04 X 4 : E / TL 0,17 Z''-score : 6,56X 1 + 3,26X 2 + 6,72X 3 + 1,05X 4 0,93 < 1,23 : Failed 1,23 <> 2,90 : Gray area (ignorance zone) > 2,90 : Nonfail c. Hoe luidt uw oordeel over de financiële gezondheid van de ICT Consulting Group aan de hand van de uitkomst onder punt 8b? De uitkomst van de Z -score is in 2013 ronduit slecht; het getal 0,93 valt immers in de Fail Zone (grote kans dat de ICT Consulting Group BV binnen één jaar failliet gaat). d. Geef een verklaring van de uitkomst van de Z-score en vergelijk deze uitkomst met de uitkomsten van de vragen 3 t/m 8. De verklaring voor de slechte uitkomst gaat natuurlijk schuil in de grote post Vooruit gefactureerde bedragen die in de maand december werd veroorzaakt door de factuur van 8.000.000,- aan vooruit gefactureerde termijnen. Al gevolg van deze factuur: - nam het balanstotaal toe; zowel debet als credit nam het geïnduceerd werkkapitaal toe, het saldo G-NWK bleef echter gelijk. - nam de omzet niet toe! Bovenstaande combinatie van ontwikkelingen is desastreus voor de uitkomst van de Z- score. CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 15 van 16

Conclusie: De vooruit facturering had een positieve impact op de liquiditeit- en activiteitenratio`s. De impact van de vooruit facturering op de solvabiliteit, rentabiliteit en Z -score pakte echter negatief uit. CCC03 & CCM20 Mod3 IBA Herexamen 150110 (incl. antwoorden) Pagina 16 van 16