Hieronder volgt een uiteenzetting van de financiële positie Het financiële beeld is als volgt:

Vergelijkbare documenten
Voor de grondexploitaties is voor de rentetoepassing de notitie grondexploitaties van de commissie BBV leidend.

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

BIEO Begroting in één oogopslag

Kaders Financieel gezond Brummen

BEGROTING BIEO (begroting in één oogopslag)

FINANCIEEL PERSPECTIEF KADERNOTA

Gemeente Langedijk Kaderbrief Kaderbrief 2018

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

BIEO Begroting in één oogopslag

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting

Te berikken effekt De raadsvergadering waarin de programmabegroting 2013 wordt vastgesteld wordt niet belast met discussies over kaders.

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp

Beslispunt: 1. Vast te stellen de programmabegroting 2018 en financiële begroting 2018.

Bestuurswisseling Financiën

Bestuursrapportage 2016

Notitie Financieel Kader Schiermonnikoog

Kadernota Gemeente Doesburg

Richtlijnen begroting

loonstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 1,6% prijsstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 2,25% inflatiecorrectie tarieven: 1,08% 1,08%

Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product

Inhoudsopgave. 1 Inleiding... 5

Raadsbesluit. Heemstede. Raadsvergadering: 8 en 9 november ONDERWERP Eerste begrotingswijziging 2019

Raadsvoorstel agendapunt

Bijlagen: 1. Boekwerk programmabegroting Bijlagenboek

AB 4 JULI 2018 HIT/ 2018-AB Aan het Algemeen Bestuur. Datum : 14 juni 2018 Onderwerp : begroting 2019 en meerjarenraming

Financiële positie. Financieel perspectief. Financiële uitgangspositie

Kadernota Afdeling bedrijfsvoering Team financiën Ad Schoenmakers

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden

Begroting Bedragen x 1.000,00

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4

Notitie financiële positie gemeente Pekela

raadsvoorstel Aan de raad,

Voorjaarsnota 2018 Uitgangspunten begroting 2019 en meerjarig kader Provincie Gelderland

Eerste begrotingswijziging 2018

Paragraaf lokale heffingen

Nota Reserves en Voorzieningen

Hoe financieel gezond is uw gemeente?

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 10 november 2016

Financiële positie. Beheersen

Gemeente. Beoordeling begroting Samenvattend overzicht kengetallen. Maak keuze. Begroting. Maak keuze Meerjarenbegroting

Raadsnota. Raadsvergadering d.d.: 11 december 2006 Agenda nr: 6 Onderwerp: Tweede algehele bijstelling begroting Aan de gemeenteraad,

Financiële uitgangspunten

Grip op Financiën. 13 januari 2015 Sector Control

Nota reserves en voorzieningen

Programmabegroting

Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten

Bestuursdienst / advies aan Burgemeester en Wethouders

Voorstel raad en raadsbesluit

Cursus Financiën voor raadsleden

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii

Financiële begroting 2015 samengevat

Begrotingen 2011 (wijziging) en juli 2011

Inzicht verkrijgen kost tijd, geen inzicht hebben kost kapitalen

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.

Raadsvergadering : 31 oktober 2013 Agendapunt : 12 Commissie : -

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

De heer J. Franx, wethouder Programmabegroting

303077/ november 2017

Doorkiesnummer : (0495) Agendapunt: 8 ONDERWERP AANLEIDING EN DOELSTELLING PROBLEEMSTELLING OPLOSSINGSRICHTINGEN

Programma : 12. Financiën en belastingen

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Doorkiesnummer : (0495) Agendapunt: 8 ONDERWERP

RAADSVOORSTEL. Aanleiding: Het college doet de raad voorstellen voor de financiële kaders voor de begroting 2016 en de meerjarenbegroting

Onderwerp: Verordeningen gemeentelijke belastingen 2018

Nota reserves en voorzieningen

Financiële ontwikkelingen na gereedkomen primitieve begroting

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

UITGANGSPUNTEN voor de Programmabegroting

Postbus AA Bezoekadres Stadsplein LZ IBAN: NL49 BNGH BIC: BNGHNL2G

09 Voorstel. Kaderbrief Aan. Algemeen bestuur. Datum 5 december Doel. Besluitvormend. Initiatiefnemer. Strategisch beraad

4.2. Financiële positie en toelichting

Financieel Gezond Apeldoorn. Financiële paragraaf bij het bestuursakkoord van Apeldoorn

INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING. Begroting 2010 GEMEENTE

Bijlagen 1 Voorjaarsnota

Vereniging van Nederlandse Gemeenten

CHECKLIST STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING. BEGROTING EN MEERJARENRAMING Samenwerkingsverband Oosterschelderegio 2016

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

BEGROTING Paragraaf Financiering

categotie/ agendanr

IIIIIIIIIIIIIIIIIIII INI

Kader Dit besluit vloeit over het algemeen voort uit de Financiële Verhoudingswet en heeft specifiek betrekking op het Gemeentefonds.

Beslispunt Met het vaststellen van de kadernota 2016 stelt de raad de kaders vast voor de begroting 2017 en de meerjarenramingen

Raadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 28 oktober 2014 Registratienummer: 2014/44 Agendapunt nummer: 5a

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

FINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS

1e Bestuursrapportage

Programma 10. Financiën

STAF/FC/U Lbr. 10/052

Portefeuillehouder: H.J. van Schaik

AAN DE AGENDACOMMISSIE

Onderwerp Programmabegroting 2012 Samenwerkingsverband Regio Eindhoven

Gemeente Langedijk Kaderbrief 2012

15 maart Begrotingswijziging

Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting 2015

De raadsinformatiebrief over de ontwikkeling van de algemene uitkering gemeentefonds naar aanleiding van de meicirculaire 2019.

12. Financiële positie

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Kadernota begroting

Transcriptie:

Financiële positie

Financiële positie 2019-2022 Uitgangspunten Voor het opstellen van de begroting 2019 gelden de volgende uitgangspunten. 1. algemeen: we hebben de materiële budgetten niet geïndexeerd; 2. subsidies: voor subsidies geldt een index van 1,4%; 3. algemeen de belastingtarieven en de overige tarieven verhogen we met 1,4%; 4. in afwijking van het algemene uitgangspunt geldt voor de rioolheffing 2019 een stijging van het tarief met 6,3% en voor de afvalstoffenheffing een stijging van 5,8%; 5. salarissen/loonkosten: voor de gevolgen van een nieuwe CAO voor de sector gemeenten een stijging van werkgeverslasten: 3%. 6. rente voor nieuwe kapitaallasten: 1,5 %; 7. algemene uitkering op basis van de meicirculaire 2018. Financiële positie 2019 2022 Hieronder volgt een uiteenzetting van de financiële positie 2019-2022. Het financiële beeld is als volgt: 2019 2020 2021 2022 Saldo meerjarenramingen 2018-2021 358 160-30 - 30 Mutaties op basis van uitgangspunten: Inkomsten 1. Algemene uitkering 1.598 1.966 2.295 2.544 2. Huren, pachten, belastingen, enz. (index) 174 173 173 173 3. Parkeeropbrengsten 200 200 200 200 4. Toeristenbelasting 500 500 500 500 5. Toeristenbelasting (index) 0 250 250 250 Uitgaven 6. Salarissen incl. werkgeverslasten - 344-342 - 342-342 7. Index diverse uitgaven - 270-264 - 257-298 8. Sociaal domein - 1.591-1.658-1.420-1.370 9. Bijdrage fonds gezamenlijke gemeentelijke samenwerking - 66-66 - 66-66 10. Overige mutaties 137 137 137 172 Saldo op basis van uitgangspunten 696 1.056 1.441 1.733 11. Prioriteiten structureel (incl. kap.lasten) - 1.176-1.304-1.412-1.495 Subtotaal - 480-248 29 238

12. Geen index materiële uitgaven 198 197 194 194 13. Onderuitputting kapitaallasten 335 385 0 0 14. Rente financieringsmiddelen -95-95 -128-128 15. Dekking incidentele uitgaven 0-295 - 167-100 16. Overige mutaties 42 57 72 87 Saldo meerjarenramingen 0 0 0 292 bedragen x 1.000 [ - = nadelig/hogere last of lagere bate; + = voordelig/lagere last of hogere bate] Hieronder volgt per onderdeel een toelichting. 1. We baseren de algemene uitkering op de meicirculaire 2018. Dit is met inbegrip van de gevolgen van het Interbestuurlijk Programma (IBP), zoals gemeld in de maartcirculaire 2018. Ook actualiseren we de volumegegevens voor 2019 (zoals inwoners, verblijfsobjecten met woonfunctie en recreatiefunctie, bijstandsontvan-gers, IOAW, IOAZ e.d.). 2. We ramen de hogere opbrengst van gemeentelijke belastingen (OZB, hondenbelasting), huren en pachten door een verhoging van de tarieven met het inflatiepectage van 1,4%. 3. We stellen voor om in 2019 de tarieven parkeerbelastingen te verhogen met gemiddeld 10%. Dit levert een hogere opbrengst op van 200.000. 4. We ramen een autonome groei van de toeristenbelasting van 500.000. Dit komt omdat we de laatste jaren een toename zien in het aantal toeristische overnachtingen. Ook hebben we het effect meegerekend van de nieuwe forfaits die met ingang van 2019 gelden. De raad heeft in maart 2018 deze nieuwe forfaits voor 2019 vastgesteld. 5. We hebben met de toeristische sector een vaste afspraak over de inflatieverhoging van de toeristenbelasting. Dit tarief blijft in 2019 ongewijzigd. We voorzien dat de inflatieontwikkeling dusdanig zal zijn, dat we in 2020 weer een verhoging van 0,05 kunnen doorvoeren. De hogere opbrengst nemen we structureel in de meerjarenramingen op vanaf 2020. 6. De looptijd van de huidige CAO is tot en met 1 januari 2019. Voor de periode 1-1-2019 tot en met 31-12-2019 ramen we een stijging van de loonkosten (incl. werkgeverslasten) van 3%. 7. De uitgavencategorien zoals materiele uitgaven en subsidieuitgaven e.d. indexeren we met het inflatiepercentage (1,4%); uitzonderingen hierop zijn de bijdragen voor gemeenschappelijke regelingen, hierop is de VZG-richtlijn van toepassing (1,6%). 8. Voor de raming van het uitgavenbudget Sociaal Domein gelden de volgende uitgangspunten: a. De WMO 2007 en de WMO 2015 baseren we op bestaand beleid en de prognose in het voorgaande begrotingsjaar; b. Jeugdzorg: de uitgaven baseren we op de meest recente prognose van het Inkooporganisatie Jeugdhulp Zeeland; c. De (concept)begroting 2019 voor Porthos. 9. Voor het uitvoeren en organiseren van gezamenlijke gemeentelijke activiteiten door de VNG is besloten tot een nieuwe financieringssystematiek. De VNG brengt de kosten nu rechtstreeks in rekening bij gemeenten. Die hebben hiervoor compensatie ontvangen in de algemene uitkering. 10. Dit betreft diverse kleine mutaties/correcties. 11. De structurele lasten van de prioriteitenplanning 2019 2022 zijn hier opgenomen. Voor een totaaloverzicht per jaar zie het overzicht hierna. 12. Voor het sluitend maken van de begroting is, evenals in 2018, geen index doorgevoerd op de materiele budgetten. 13. Door een vertraging in de uitvoering van investering is er sprake van onderuitputting op kapitaallasten (bijvoorbeeld in het Maatschappelijk Vastgoed). Dit is eenmalige ruimte die we in 2019 en 2020 inzetten om deze jaarschuiven sluitend te maken. 14. Omdat er sprake is van een financieringsbehoefte, ramen we de rente voor langlopende geldleningen, die we hoogstwaarschijnlijk in 2018 en 2019 moeten aantrekken. 15. De voor 2020 tot en met 2022 geplande incidentele uitgaven (zie prioriteitenplanning) dekken we uit de betreffende jaarschijven. 16. Dit betreft diverse kleine mutaties/correcties.

De eerste jaren sluit de begroting met een saldo van nihil. In 2022 is er sprake van een overschot van 292.000. Het voorstel is om dit saldo geen bestemming te geven en beschikbaar te houden voor komende begrotingen om tegenvallers op te vangen, te benutten voor nieuw beleid of het weerstandsvermogen te versterken. Septembercirculaire 2018 Op Prinsjesdag is de septembercirculaire 2018 verschenen met informatie over de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Een snelle beoordeling wijst uit dat in grote lijnen de algemene uitkering voor 2019 tot en met 2022 een licht dalende trend vertoont. De ervaring leert dat er vaak in een volgende circulaire (mei) in positieve zin een correctie volgt. Voor 2019 rapporteren we daarover in bestuursrapportages. Prioriteitenplan 2019-2022 Deze prioriteiten zijn gebaseerd op het werkprogramma en toegelicht in de betreffende programma s van de begroting. Door het vaststellen van de financiële begroting autoriseert de raad de prioriteiten voor 2019. De prioriteiten bestaan uit budgetten voor eenmalige en structurele exploitatiebedragen en uit investeringsbedragen (die we activeren). Hieronder treft u een overzicht aan van het totaal aan investerings-prioriteiten voor de jaren 2019-2022. 2019 2020 2021 2022 totaal Totaal investeringsvolume 4.179 4.000 2.274 585 11.038 Investeringen gedekt door tarieven: Programma Volksgezondheid en Milieu 1.297 880 837 1.012 4.008 Programma Verkeer, vervoer en waterstaat 1.177 1.177 Tabel: Prioriteiten 2019-2022 (x 1.000) In de prioriteiten planning 2019-2022 is voor een bedrag van ruim 1,7 miljoen geraamd voor prioriteiten/projecten die we incidenteel dekken. De planning en de dekking is als volgt: Incidenteel 2019 2020 2021 2022 totaal Prioriteiten 1.153 312 167 100 1.732 Dekking: Algemene reserve *) 1.170 0 0 0 1.188 Bestemmingsreserves Begroting / exploitatie 295 167 100 562 Totaal dekking 17-17 0 0 0 Tabel: Dekking incidenteel 2019-2022 (x 1.000) *) De incidentele ruimte bestaat uit de ruimte in de bestuursrapportage 2018 ( 575.000) en het saldo jaarrekening 2017 ( 613.000). Arbeidskosten gerelateerde verplichtingen Dit is een verplicht onderwerp in de uiteenzetting financiële positie. Hieronder volgt per onderdeel een korte toelichting. Loonkosten Basis voor de raming van de personeelskosten is de vastgestelde formatieomvang. Ook is rekening gehouden met de gevolgen van de vastgestelde Cao gemeenten. We houden rekening met de normale periodieke verhogingen. De personeelskosten voor eventuele vacatures ramen we op basis van het maximumniveau van de functieschaal. Voor de gevolgen van de invoering van het Individueel Keuzebudget (IKB) is structureel budget geraamd. De overige personele kosten ramen we op basis van bestaand beleid. Wachtgelden/pensioenen ambtenaren en wethouders Dit betreft de verplichtingen aan ambtenaren die ontslagen zijn (inclusief de verplichtin-gen als gevolg

van de herindeling) en de verplichtingen aan wethouders uit hoofde van ontslag en/of pensioen, waarvoor wij als risicodrager optreden. Omdat voor de pensioenen van wethouders sprake is van schommelende verplichtingen is hiervoor een voorziening ingesteld. De omvang van de voorziening is gebaseerd op de verplichtingen voor de komende 10 jaar en waarderen we tegen contante waarde. In de meerjarenramingen is een jaarlijkse storting van 95.000 geraamd. Bij de jaarrekening bepalen we de noodzakelijke omvang van de voorziening en vullen we eenmalig aan of romen af. De huidige oude wachtgeldverplichtingen zijn gering van omvang. Het benodigde bedrag is geraamd in de begroting. Voor de totale wachtgeldverplichting van vml. wethouders die recent is ontstaan is in de bestuursrapportage 2018 een voorziening gemaakt. Financiering Voor 2019 is onze kasgeldlimiet berekend op een bedrag van 6,2 miljoen. In verband met de lage rente voor kort geld (leningen met een looptijd van enkele weken tot een jaar) financieren we zoveel mogelijk met kort geld. Het totaal van de aangegane onderhandse (langlopende) geldleningen bedraagt begin 2019 35,7 miljoen. De aflossingen in 2019 bedragen 2,9 miljoen. Het gemiddelde rentepercentage van de leningenportefeuille per 1 januari 2019 is 2,76%. Om inzicht in de financieringsbehoefte te krijgen, brengen we de geldstromen in beeld. Dit werken we uit in een liquiditeiten planning die we periodiek evalueren. In de paragraaf financiering geven we een toelichting. Reserves In onderstaand overzicht is een raming opgenomen van het verloop van de diverse reserves en voorzieningen. Stand per 31-12 2019 2020 2021 2022 Algemene reserve 15.438 14.797 14.620 14.495 Bestemmingsreserves 8.201 7.982 7.761 7.521 Totaal reserves 23.639 22.778 22.381 22.016 Voorzieningen 3.450 3.257 3.294 3.294 Totaal 27.089 26.035 25.575 25.310 Tabel: Reserves en voorzieningen 2019-2022 (x 1.000) In het kader van het provinciaal toezicht is besloten niet langer algemene richtlijnen (normbedragen) voor de minimale van de algemene reserve voor te schrijven. In de paragraaf weerstandsvermogen is een onderbouwing gegeven voor de omvang van de benodigde weerstandscapaciteit. Belastingen en lastendruk Voor de voorstellen met betrekking tot de gemeentelijke belastingen, heffingen en retributies verwijzen wij naar de paragraaf lokale heffingen. De verordeningen met daarin de voorgestelde tarieven en overige wijzigingen zullen wij u in de gemeenteraad van december aanbieden. Op basis van de voorstellen stijgt de lastendruk in 2019 met ca. 4%. Meerjarenramingen De meerjarenramingen (2020 2022) maken we op basis van constante prijzen. Dat wil zeggen dat er geen inflatie is toegepast op de uitgaven en inkomsten in de jaren 2020 tot en met 2022. Bovenvermelde cijfers hanteren we op grond van gegevens uit: - de circulaires van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties; - de Macro Economische Verkenning van het Centraal Plan Bureau; - het advies van de Vereniging Zeeuwse Gemeenten (VZG richtlijn); - de meerjarenbegroting 2019-2021 (programmabegroting 2018); - begrotingscirculaire 2019-2022 Provincie Zeeland.