Memo zienswijzen Woonvisie Bronckhorst 19 juni 2019 De lokale woonvisie Ruimte voor wonen in Bronckhorst 2019-2025 heeft in mei gedurende drie weken ter inzage gelegen. In totaal zijn er in deze periode 23 zienswijzen ingediend, zowel door particulieren als door belangenorganisaties. Deze zienswijzen bevatten aandachtspunten, concrete verzoeken en vragen ter verduidelijking of onderbouwing. In deze memo zijn de zienswijzen per thema geclusterd en is puntsgewijs aangegeven of dit wel of niet tot wijziging van de woonvisie heeft geleid. In verband met de privacy zijn de ingediende zienswijzen niet integraal opgenomen als bijlage. Op verzoek kunnen de zienswijzen wel (vertrouwelijk) ter beschikking worden gesteld. Verplaatsen bouwrechten Zienswijzen: nr. 1, 6, 8, 9, 15 - Woonbestemmingen/ bouwrechten moeten verplaatsbaar zijn binnen het eigen perceel of naar een ander perceel. Woonvisie aangepast? Nee, de woonvisie is op dit punt niet gewijzigd. De huidige beleidsregel verplaatsing bouwrechten blijft gehandhaafd. Toelichting: Uitgangspunt in het nieuwe woonbeleid is dat we de juiste woning voor de juiste doelgroep op de juiste plek willen realiseren. Wanneer bouwrechten verplaatst worden, kan dit niet altijd worden gewaarborgd. Daarnaast willen we extra verstening (met name in het buitengebied) voorkomen. Dit betekent dat aan een verplaatsing (binnen het perceel of naar een ander perceel) alleen medewerking wordt verleend als: Met een verplaatsing een ruimtelijk en/of sociaal knelpunt wordt voorkomen of opgelost op zowel de locatie waar de woning(bouwmogelijkheid) aanwezig is als op de locatie waar de woningbouwmogelijkheid naartoe verplaatst wordt; De verplaatsing past binnen de regionale afspraken met betrekking tot woningbouw; Het aantal woningen per saldo niet toeneemt. In uitzonderlijke gevallen is maatwerk mogelijk. Landgoederen Zienswijzen: nr. 2, 15 - Inzetten op het financieel gezond maken/ houden van landgoederen, door herbestemming van bestaande opstallen tot (permanente) woningen. Woonvisie aangepast? Ja, in de woonvisie is benoemd dat de mogelijkheden voor wonen op landgoederen worden verruimd. Toelichting: Binnen het oude woonbeleid was verplaatsing van een woonbestemming binnen landgoederen al wel mogelijk. In het kader van de duurzame instandhouding zijn historische landgoederen vaak op zoek naar nieuwe economische dragers voor bestaande, vaak als monument aangewezen panden. Door deze panden een nieuwe invulling te geven, krijgen de landgoederen een nieuwe impuls en wordt verval van historische panden voorkomen. Wel is een goede onderbouwing noodzakelijk, waarbij onder andere de behoefte wordt aangetoond, welk woonmilieu wordt toegevoegd dat nog niet of onvoldoende in de bestaande woningvoorraad te vinden is en waarom het (financieel) noodzakelijk is voor de instandhouding van het landgoed. 1
Monumenten Zienswijzen: nr. 3, 18 - Mogelijkheden bieden voor het splitsen van monumentale woningen of schuren. - De realisatietermijn van twee jaar na het verlenen van de omgevingsvergunning te verruimen voor monumenten. Woonvisie aangepast? Nee, de woonvisie is op deze punten niet gewijzigd. Toelichting: Op pagina 12 van de woonvisie staat reeds dat we de volkshuisvestelijke opgave waar mogelijk willen verbinden aan andere ruimtelijke en maatschappelijke opgaven, zoals het in stand houden van monumenten. Hiermee wordt aangegeven dat er binnen het nieuwe beleid ruimte is voor monumenten om te splitsen of te transformeren naar wonen. De realisatietermijn is voor elk woningbouwinitiatief gelijk. In uitzonderlijke gevallen kan - indien nodig en mits goed onderbouwd - de termijn worden verlengd. Woonwagenstandplaatsen Zienswijzen: nr. 5 - Ervoor zorg dragen dat inwoners ook binnen de gemeente Bronckhorst hun specifieke (woonwagenstand)plaats kunnen krijgen, zodat zij binnen de gemeente kunnen blijven wonen en werken. Woonvisie aangepast? Nee, de woonvisie is op dit punt niet gewijzigd. Toelichting: Ten aanzien van woonwagenstandplaatsen is in de woonvisie het volgende opgenomen: het uitgangspunt is dat bestaande locaties met standplaatsen en/of woonwagens in de Achterhoek positief bestemd blijven voor de doelgroep woonwagenbewoners en er geen nieuwe locaties worden opgezet waar nu geen standplaatsen zijn. Wanneer blijkt dat er een aantoonbare behoefte is van meerdere huishoudens die in familieverband bij elkaar willen wonen en die officieel behoren tot de doelgroep, dan kan (waar nodig samen met de woningcorporaties) de mogelijkheid voor een nieuwe locatie worden onderzocht. Woningsplitsing Zienswijzen: nr. 7, 9, 18, 20, 21 - Verduidelijken wat de voorwaarde verevening bij woningsplitsing betekent en hoe de beoordeling hiervan plaatsvindt. - Verduidelijken wat er onder maatwerk verstaan wordt. - De voorwaarde dat een verzoek tot splitsing door huidige en toekomstige bewoners moet worden aangevraagd laten vervallen. Woonvisie aangepast? Ja, er zijn enkele voorbeelden van verevening opgenomen ter verduidelijking. De voorwaarde dat een verzoek tot splitsing door huidige en toekomstige bewoners moet worden aangevraagd, is niet komen te vervallen. Toelichting: Er zijn vragen gesteld met betrekking tot maatwerk en verevening. Maatwerk is niet generiek nader te definieren, omdat dit per casus/ verzoek wordt bekeken. Ten aanzien van de verevening is in de woonvisie nader toegelicht wat hieronder verstaan kan worden. Na vaststelling van de woonvisie 2
wordt het afwegingskader om nieuwe aanvragen voor woningbouw en splitsing te toetsen verder uitgewerkt en toegelicht, zodat voor inwoners duidelijk is aan welke voorwaarden (waaronder verevening) aanvragen dienen te voldoen. Dit afwegingskader wordt door het college van b&w vastgesteld, zodat het ook mogelijk is om voorwaarden (indien nodig) na verloop van tijd bij te stellen. We willen inwoners faciliteren, door aan de voorkant duidelijk te communiceren over de criteria en spelregels. Dit is onderdeel van de uitvoering. De voorwaarde dat een verzoek moet worden ingediend samen met de toekomstige bewoners, komt voort uit het feit dat we door woningsplitsing tegemoet willen komen aan een concrete aantoonbare woonbehoefte. Woningsplitsing is niet bedoeld om tegemoet te komen aan individuele financiële belangen. Tiny houses Zienswijzen: nr. 13 - Mogelijkheden voor tiny houses meer specifiek opnemen in de woonvisie. Woonvisie aangepast? Nee, de woonvisie is op dit punt niet gewijzigd. Toelichting: In diverse passages in de woonvisies wordt aangegeven dat we ruimte willen bieden aan vernieuwende woonvormen. Hierbij zijn verschillende woonvormen denkbaar, waarbij het belangrijk is dat het aansluit bij een concrete woonbehoefte. Het realiseren van tiny houses is een van de vormen waar aan gedacht kan worden. In de woonvisie lichten we er niet één specifieke woonvorm uit. Kleine kernen en buitengebied Zienswijzen: 4, 9, 12, 14, 16 - Focus niet alleen op de grote kernen. Waak ervoor dat de kleine kernen en het buitengebied niet vergrijzen en verpauperen. - Bied meer ruimte om woningen te bouwen in het buitengebied - Geef mogelijkheden om vrijkomende grotere woningen/ boerderijen te splitsen in meerdere wooneenheden - Bied flexibiliteit binnen de kaders om invulling te geven aan ruimtelijke en maatschappelijke opgaven en bestaand vastgoed in het buitengebied op duurzame wijze te kunnen benutten of te vervangen. - Bied mogelijkheden voor vrijkomende agrarische bebouwing (waaronder de intensieve veehouderij, varkensstallen en pluimveestallen). Sloop in combinatie met nieuw duurzaam bouwen (met afname van bebouwd oppervlak) zou ook mogelijk moeten worden gemaakt. Woonvisie aangepast? Ja, er zijn enkele aanvullingen gedaan ter verduidelijking van de tekst van de woonvisie. Dit heeft niet geleid tot een koerswijziging Toelichting: Waar in het oude woonbeleid de focus lag op het versterken van de vier grote kernen, is in de nieuwe woonvisie juist meer aandacht voor de kenmerken en kwaliteiten van zowel de kernen als het buitengebied. Het toevoegen van woningen is dan ook niet beperkt tot alleen de grote kernen. In een aantal kleine kernen bieden we nu al ruimte voor het realiseren van starterswoningen (vervolg pilot jongerenhuisvesting). Daarnaast zijn we bezig met een woonbehoeftepeiling in Halle, waar mogelijk ook projecten uit voortvloeien. 3
Ten aanzien van het buitengebied is in de woonvisie wel aangegeven dat hier vooral woningen zullen worden toegevoegd door het benutten van bestaande stenen (transformatie en splitsing), omdat we extra verstening in het buitengebied willen voorkomen. Er is geen nieuwe rood voor rood regeling ingesteld. Uitwerking en toelichting van de voorwaarden waar aanvragen aan moeten voldoen, vindt plaats bij het opstellen van het afwegingskader. Sociale huurvoorraad Zienswijzen: nr. 4, 11, 16 - In de woonvisie staat dat de sociale huurwoningen qua aantallen gelijk blijven. Is dit zo hard te stellen of dient het percentage huurwoningen t.o.v. koopwoningen gelijk te blijven? - Investeer meer in sociale, kleine, huurwoningen die voor meerdere doelgroepen inzetbaar zijn. Zorg hierbij dat de huurprijs onder de eerste huuraftoppingsgrens ligt en niet zoals in de woonvisie staat onder de 720. Woonvisie aangepast? Ja, in de woonvisie is opgenomen dat het aantal sociale huurwoningen minimaal gelijkblijft tot 2028 (in plaats van gelijkblijft). Toelichting: De komende jaren verwachten we dat er in sommige kernen nog een toename van het aantal sociale huurwoningen nodig is, terwijl in andere kernen de voorraad gelijkblijft of afneemt. Omdat er verschillen zijn tussen de kernen, kan in het algemeen voor Bronckhorst worden gesteld dat het aantal sociale huurwoningen minimaal gelijkblijft tot 2028. Dit komt deels overeen met de uitkomsten van het Achterhoeks woonwensen- en leefbaarheidsonderzoek, waarin tot 2028 een overschot aan huur eengezinswoningen wordt verwacht en een tekort aan huurappartementen met lift. De grootste opgave ligt in de verduurzaming en het toekomstbestendig maken van de bestaande woningvoorraad, zodat het aanbod beter aansluit bij de vraag. Dit gebeurt door renovatie, maar ook door sloop-nieuwbouw. De gemeente is samen met de woningcorporaties aan de slag om de opgaven per kern nader te specificeren. Daarnaast worden op basis van de woonvisie jaarlijks prestatieafspraken gemaakt. Betaalbaarheid is hierbij een belangrijk aandachtspunt. Duurzaamheid Zienswijzen: nr. 4, 9, 11, 16 - Alle nieuwe toe te voegen (zorg)woningen dienen energieneutraal uitgevoerd te worden. - De ambitie om in 2030 energieneutraal te zijn, is een flinke opgave als daar geen subsidies vanuit de gemeente tegenover komen te staan. - Er is onduidelijkheid over wat er mag en kan op het gebied van duurzaamheid. Een Duurzaamheidsloket aanstellen is een van de mogelijkheden, maar vervolgens met de bewoners proactief bespreken wat tot de mogelijkheden behoort zou het volgende punt op de agenda moeten zijn. - Het toepassen van warmtepompen kent een limiet. De bodem kent een limiet t.b.v. opslag van warmte en koelte. Ook is niet iedere locatie geschikt. - Geef aan hoe de gemeente denkt de opgewekte energie op te slaan. Woonvisie aangepast? Ja, er zijn enkele aanvullingen opgenomen ter verduidelijking van de tekst van de woonvisie. Dit heeft niet geleid tot een koerswijziging. De aandachtspunten worden daarnaast meegenomen in de uitvoering. 4
Toelichting: Voor wat betreft nieuwbouw, zijn de minimale eisen die zijn opgenomen in het bouwbesluit leidend. Daarnaast geldt voor nieuwbouw geen aansluitverplichting meer op het aardgasnet. Om inwoners financieel te ondersteunen bij het aanpassen van de eigen woning stelt de gemeente sinds kort de Toekomstbestendig Wonen Lening beschikbaar. Hierin is ook de voormalige duurzaamheidslening opgegaan. Naast de lening kunnen inwoners tevens gebruik maken van enkele landelijke regelingen (zoals een subsidie voor de aanschaf van een warmtepomp). Communicatie en voorlichting richting inwoners is door de Achterhoekse gemeenten grotendeels ondergebracht bij het Verduursaam Energieloket. In een van de zienswijzen wordt voorgesteld om een duurzaamheidsloket in te stellen; het Energieloket vervult deze rol binnen de Achterhoek. Tot slot is er via het spoor van de routekaart Bronckhorst Energieneutraal in 2030 aandacht voor de opslag van opgewekte energie en de opslag van warmte en koelte. Over de opslag van opgewekte energie is de gemeente onder andere in gesprek met Liander. Wonen en zorg Zienswijzen: nr. 9, 16 - Geef ruimte om kleinschalige woon-zorg gebouwen te kunnen realiseren om doorstroming te bevorderen. - Zet in op geschikt vervoer en goede dorpshuizen die vereenzaming kunnen tegengaan en op hulp op afstand in de kleine kernen. - Denk ook aan combinatiewoningen voor jongeren en ouderen Woonvisie aangepast? Nee, de woonvisie is op deze punten niet gewijzigd. Toelichting: Binnen de kaders van de woonvisie is ruimte voor het realiseren van kleinschalige woon-zorg initiatieven en combinatiewoningen, als aanvulling op het bestaande woning- en woonzorgaanbod. De woonvisie gaat niet direct over de randvoorwaarden die nodig zijn voor mensen om langer zelfstandig thuis te kunnen blijven wonen (zoals bereikbaarheid en voorzieningen). Woningbouw Zienswijzen: nr. 4, 9, 11, 16, 22, 23 - Bouw bij voor jongeren (tot 30 of 40 jaar) en voor ouderen, en houd de kernen leefbaar. - De prijzen liggen hoog, er is geen aanbod onder de 200.000. Dit staat ook in de woonvisie, maar de geschetste maatregelen zijn te minimaal. - Het bieden van zo n 400 nieuwbouwwoningen in 6 jaar tijd verdeeld over alle kernen is een druppel op de gloeiende plaat. - Zorg ervoor dat in kleinere kernen ook gebouwd mag worden waarbij de gemeente soms het voortouw moet nemen. - Deel grote dure woningen op tot betaalbare kleinere koop- en huurwoningen, voor studenten. - Ontwikkel zogenaamde mixwijken, koop en huur waar zowel jongeren, gezinnen en ouderen hun weg kunnen vinden. - Het pas bieden van mogelijkheden als naam en toenaam van een geïnteresseerde al bekend is, vinden wij niet de weg. Dit toont te weinig lef, de mensen en vooral de jongeren zitten niet op dit soort lange trajecten te wachten. Bouw de woningen en je zult zien dat ze bewoond gaan worden. - Bied ruimte voor nieuwbouwprojecten met potentie en kwalitatieve hoogwaardige kleinschalige nieuwbouw 5
- Toon meer lef en ambitie, ook in relatie tot omliggende gemeenten - Een nadere uitwerking/ verdiepingsslag van de lokale behoefte binnen de gemeente ontbreekt. Verzoek om specificatie per kern/ gebied. - Is de wens vanuit de eigen lokale samenleving om nieuwe woonvormen? - Hummelo, Keppel en Drempt verdienen meer aandacht, meer contingent - Verzoek om inzicht in de status van de bestaande woningbouwplannen en de stappen die afgelopen jaren zijn gemaakt. Woonvisie aangepast? Ja, er zijn enkele aanvullingen opgenomen ter verduidelijking van de tekst van de woonvisie. Dit heeft niet geleid tot een koerswijziging. De aandachtspunten worden daarnaast meegenomen in de uitvoering. Toelichting: De nieuwe woonvisie biedt de komende jaren meer ruimte voor woningbouw in Bronckhorst. De focus ligt hierbij op het realiseren van betaalbare woningen voor onder andere starters en senioren. Er is voor gekozen om een richtgetal van 400 woningen te hanteren, maar dit is geen absoluut maximum. We gaan voor kwaliteit en het bouwen van de juiste woning op de juiste plek. 400 geeft een richting aan, maar betreft geen limiet van het aantal woningen dat nog gebouwd mag worden. De uitgangspunten die zijn opgenomen met betrekking tot woningbouw geven de kaders aan. Deze worden nog nader uitgewerkt in een afwegingskader met criteria waaraan nieuwe plannen worden getoetst. Dit geldt ook voor de specificatie per kern/ gebied. De woonvisie is een visie met kaders op hoofdlijnen voor Bronckhorst als geheel. Daaruit volgen projecten en aanpakken die per kern of gebied kunnen verschillen, op basis van hun bevolkingsopbouw- en ontwikkeling, concrete woonbehoeften en andere specifieke kenmerken. De gemeente heeft de afgelopen tijd meerdere vragen ontvangen op het gebied van vernieuwende woonvormen, zoals bijvoorbeeld collectieve woonvormen of tiny houses. Of dit vragen van inwoners zijn of van potentiële inwoners van Bronckhorst is op dit moment niet bekend. Tot slot zal de gemeenteraad jaarlijks geïnformeerd worden over de voortgang van het woningbouwprogramma in Bronckhorst. Deze informatie is openbaar. Uitgangspunten woningbouw Zienswijzen: nr. 4, 9 - In de woonvisie staat dat inbreiding boven uitbreiding gaat, maar dit kan afbreuk doen aan de karakteristieke DNA en uniekheid van het dorp. Ook in relatie tot het thema klimaat kan het niet wenselijk zijn om alle nog onbebouwde gebieden in een kern als potentiele inbreidingslocatie aan te duiden. - Uitgangspunt is dat we woningen toevoegen voor mensen met een aantoonbare woonbehoefte die niet in de bestaande woningvoorraad kan worden ingevuld. Kunt u dit nader uitwerken? - Verduidelijk/definieer begrippen als inbreiding, uitbreiding en woonwijken - Geef ruimte aan initiatieven die mogelijk niet geheel passen in het woonbeleid, maar die verder gaan dan energieneutraal en qua energieopslag en energielevering een toegevoegde waarde hebben als voorbeeldproject of een experimenteel karakter hebben. - CPO is meer geschikt voor senioren dan voor starters, vanwege de doorlooptijd. Jongeren willen niet jaren wachten. Woonvisie aangepast? Ja, er zijn enkele aanvullingen opgenomen ter verduidelijking van de tekst van de woonvisie. O.a. verduidelijken dat inbreiding boven uitbreiding gaat en dat er bij de afweging goed gekeken wordt naar de stedenbouwkundige structuur van het dorp en klimaatadaptatie. Daarnaast worden de definities van inbreiding en uitbreiding toegevoegd in de bijlage. Overige aandachtspunten worden daarnaast meegenomen in de uitvoering. 6
Toelichting: Inbreiding gaat boven uitbreiding bij woningbouw. Tegelijkertijd zien we dat het gelet op de opgaven op het gebied van klimaatadaptatie en hittestress niet wenselijk is om elke groenstrook binnen de kernen te bebouwen. Er wordt niet alleen rekening gehouden met volkshuisvestelijke aspecten, maar ook met ruimtelijke aspecten per kern of gebied. Voor het begrip woonwijk is niet een eenduidige definitie te geven voor de gemeente Bronckhorst. Uitgangspunt is dat er geen grootschalige nieuwbouw plaatsvindt, waarmee er een geheel nieuwe woonwijk gerealiseerd wordt. We gaan uit van meer kleinschalige woningbouwprojecten die passen bij de schaal en het karakter van het dorp of gebied, of die bijvoorbeeld aansluiten op een bestaande woonwijk. De uitgangspunten die zijn opgenomen in de woonvisie met betrekking tot woningbouw (waaronder voldoen aan aantoonbare behoefte, aanvulling op bestaande woningvoorraad) geven de kaders aan. Deze worden nog concreet uitgewerkt in een afwegingskader met criteria waaraan nieuwe plannen worden getoetst. Dit geldt ook voor de specificatie per kern/ gebied. De woonvisie is een visie met kaders op hoofdlijnen voor Bronckhorst als geheel. Daaruit volgen projecten en aanpakken die per kern of gebied kunnen verschillen. Tot slot zien we CPO als een middel om betaalbare starterswoningen naar eigen wens en behoefte te realiseren, maar dit kan ook voor andere doelgroepen (zoals senioren) een middel zijn. Binnen het nieuwe woonbeleid is niet als voorwaarde opgenomen dat nieuwe woningen via CPO gerealiseerd moeten worden. Er kan ook gekozen worden voor een andere werkwijze. Individuele verzoeken Zienswijzen: nr. 3, 10, 17, 19, 20 - Er zijn diverse individuele verzoeken met betrekking tot woningbouw of bestemmingswijziging als zienswijze ingediend. Woonvisie aangepast? Nee, op basis van individuele verzoeken zijn geen wijzigingen doorgevoerd in de woonvisie. Toelichting: Op basis van de vast te stellen woonvisie wordt een afwegingskader opgesteld om inidividuele initiatieven te kunnen beoordelen. Nieuwe aanvragen kunnen vanaf september worden ingediend. Vanaf dat moment worden ook gesprekken gevoerd met de initiatiefnemers over hun concrete plan. 7