Datum collegevergadering : 22 januari 2019 Datum raadsvergadering : 20 maart 2019

Transcriptie

1 *ZEB59F89773* Zaak en documentnummer : Z/19/081528/DV Commissievoorstel Datum collegevergadering : 22 januari 2019 Datum raadsvergadering : 20 maart 2019 Portefeuillehouder : Wethouder B. Huizing Volgnummer : Omschrijving bijlagen: - Woonvisie Westerwolde Vernieuwen en vitaal houden - Procesoplegger actualisatie prestatiekader RWLP Oost-Groningen Onderwerp Regionaal prestatiekader RWLP Oost-Groningen en Woonvisie Westerwolde Besluit 1. Instemmen met het Prestatiekader Regionaal Woon- en Leefbaarheids Plan (RWLP) Oost-Groningen. 2. Instemmen met de Woonvisie Westerwolde Vernieuwen en vitaal houden. 3. Het ingestelde plafond van de maximale hoogte bestemmingsreserve Woonvisie af te halen. 4. Bij de jaarrekening 2018 de restanten van het krimpbudget 2017 en 2018 toe te voegen aan de bestemmingsreserve Woonvisie. 5. De niet-gebruikte budgetten voor de resterende looptijd van de decentralisatieuitkering (2019 en 2020) eveneens toe te voegen aan de bestemmingsreserve Woonvisie. 6. Intrekken van de woonvisies van de voormalige gemeenten Bellingwedde en Vlagtwedde. Samenvatting Met dit voorstel verzoeken we u om in te stemmen met het prestatiekader RWLP en de Woonvisie Westerwolde. Beide documenten vormen de basis om te voldoen aan de eisen uit de Provinciale Omgevingsverordening voor de woningbouw in onze gemeente. Prestatiekader RWLP Oost-Groningen Het RWLP Oost Groningen is een samenwerking van de Oost Groninger gemeenten, woningcorporaties, zorgorganisaties en de provincie Groningen. Met regionale afspraken over de woningmarkt en een uitvoeringsprogramma (de menukaart) dat als doel heeft de (particuliere) woningvoorraad in Oost Groningen te verbeteren en toekomstgeschikt te maken. Het oorspronkelijke regionale beleid was overwegend kwantitatief van aard, waardoor er weinig mogelijkheden waren voor het toevoegen van nieuwe woningen. Het nieuwe prestatiekader is gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de woningen en op een vitale toekomst van het gebied. Gemeenten krijgen meer vrijheid om hun eigen woonbeleid vorm te geven en vast te leggen in een gemeentelijke woonvisie. Daarbij moeten gemeenten wel rekening houden met de uitkomsten van het regionale woningmarktonderzoek en werken volgens een Product Markt Combinatie strategie. In de voorliggende Woonvisie is volgens deze systematiek gewerkt en rekening gehouden met de uitkomsten van het woningmarktonderzoek. 1

2 Woonvisie Westerwolde Vernieuwen en vitaal houden De woonvisie schetst de gemeentelijke visie op de ontwikkeling van het wonen in de gemeente Westerwolde voor de periode tot 2024 met een doorkijk naar Op basis van de prognoses (ontgroening, vergrijzing en daling van het aantal inwoners en huishoudens) zullen er op termijn substantiële gevolgen voor de regionale woningmarkt aankomen. Het nieuwe gemeentelijke woonbeleid moet echter niet alleen op prognoses gebaseerd worden. Het is van groot belang om de woningmarkt weer in beweging te krijgen. In de voorgestelde strategie worden daarom de daadwerkelijke cijfers betrokken. Door een goede monitoring van de huishoudensontwikkeling en werkelijke leegstandsontwikkeling willen we anticiperen op de toekomst, zonder de woningmarkt op slot te zetten. We creëren daartoe mogelijkheden voor 200 extra nieuwbouwwoningen voor kwalitatieve verrijking en vernieuwing van de voorraad. Wanneer er leegstand ontstaat hebben wij de programma s klaar om verouderde en incourante woningen te slopen. De verwachting op basis van de prognoses is dat wij de komende 10 jaar ongeveer 400 uit de markt moeten nemen. Dat doen wij alleen als uit de monitoring blijkt dat het aantal huishoudens daadwerkelijk daalt en er ongewenste leegstand ontstaat. Dat betekent dat we als gemeente een actief beleid gaan voeren om de woningvoorraad vitaal te houden door kwaliteitsverbetering en ruimte voor vernieuwing. We creëren meer flexibiliteit en ruimte op het gebied van nieuwbouw, maar wegen dit altijd goed af tegen de bestaande woningvoorraad. De bestaande voorraad staat centraal binnen deze koers. We zetten in op verduurzaming van de woningen om zo te zorgen voor meer wooncomfort, lagere energielasten en waarde behoud. Dit alles binnen de kaders van het regionale woningmarktonderzoek en de regionale woningmarktafspraken. We focussen ons op vijf speerpunten: 1. vernieuwen en vitaal houden; 2. Kwaliteitsimpuls voor de (sociale) huurvoorraad; 3. Verbeteren van de particuliere voorraad; 4. Goed begeleiden van de vergrijzingsopgave; 5. Verduurzaming van de woningvoorraad. Zo zetten we als gemeente, samen met onze partners, in op nieuwe dynamiek in de Westerwoldse woningmarkt en het realiseren van een voorraad die courant en op peil is, zodat iedereen die dat wil een geschikte woning kan vinden in Westerwolde. Relatie met Programmabegroting/beleid Provinciale omgevingsverordening en RWLP In de provinciale omgevingsverordening is vastgelegd dat de regio moet beschikken over een regionale door de raden vastgestelde woonvisie. In de Oost-Groninger gemeenten gelden afspraken op het gebied van wonen en leefbaarheid. Deze zijn vastgelegd in het Prestatiekader Regionaal Woon- en Leefbaarheidsplan (RWLP) Oost-Groningen (zie bijlage 4). In het nieuwe prestatiekader is opgenomen dat binnen één jaar na ondertekening de gemeenten een nieuwe woonvisie vaststellen. Met deze woonvisie voldoen we aan deze vereisten. Op 27 september 2018 hebben de bestuurders van de woningcorporaties, zorgpartijen en gemeenten het Prestatiekader RWLP Oost-Groningen ondertekend. Omdat het prestatiekader door uw raad vastgesteld moet worden is ondertekend met de intentie dat deze versie aan de raad zal worden voorgelegd. Wij leggen deze in combinatie met de woonvisie aan u voor omdat deze documenten onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en ook als eenheid gezamenlijk voldoen aan de provinciale omgevingsverordening. Gemeentelijk beleid We sluiten aan bij de gestelde ambities uit het coalitieakkoord en het visiedocument Westerwolde samen verduurzamen. 2

3 Motivering / alternatieven Nieuwbouw De nieuwe prestatieafspraken geven ons de mogelijkheid om nieuwbouw toe te voegen aan de woningvoorraad. Om de nieuwbouw mogelijk te maken moeten we een goede strategie opzetten, zodat het toevoegen van woningen niet voor ongewenste neveneffecten (leegstand, verpaupering, waardedaling, etc.) zorgt. Toevoeging aan de voorraad vindt plaats op plekken waar dit van meerwaarde is voor de omgeving (structuurversterking). Om de extra nieuwbouw van 200 woningen mogelijk te kunnen maken, en de vraagaanbod balans zo min mogelijk te verstoren zullen er op termijn naar verwachting 400 woningen worden onttrokken aan de woningvoorraad. Afwegingskaders Door het formuleren van een PMC-strategie (PMC = Product-Marktcombinatie) geven we invulling aan de kwalitatieve opgaven die er nog op de Westerwoldse woningmarkt liggen. De ontgroening en vergrijzing van bevolking en huishoudens is een belangrijke demografische en maatschappelijke opgave. In toenemende mate is er behoefte aan goede levensloopbestendige woonvormen voor senioren. In de woonvisie zijn twee afwegingskaders opgenomen, één voor structuurversterkende plekken waar woningbouw kan plaatsvinden en één voor woon-zorgprojecten opgenomen. Met deze kaders kunnen we een goede en transparante keuze maken of een initiatief past binnen de PMC strategie, structuurversterking en/of zorgbehoefte. Alternatieven We hebben een effectenanalyse gemaakt om in beeld te brengen hoe de wens naar nieuwbouw, afgezet kan worden tegen de bestaande voorraad, toekomstige sloop en huidige leegstand. Wanneer de huidige situatie (nul-scenario) wordt voortgezet zullen er aanzienlijke leegstandseffecten op kunnen treden. Wanneer er wel nieuwbouw plaatsvindt, maar geen sloop, zullen er onwenselijke effecten op de leegstand, woningwaarden en leefbaarheid plaatsvinden. Extra nieuwbouw en sloop één op één aansluitend bij de regionale prognose, betekent dat de leegstand ongeveer gelijk blijft. Dit scenario lijkt vanwege de beperkte leegstand op dit moment en de hoge kosten voor sloop niet realiseerbaar. We adviseren daarom om in te zetten op 200 extra nieuwbouwmogelijkheden, circa 80 in harde bestaande plannen te laten staan en voor te bereiden op 400 sloop komende tien jaar. De effecten van deze keuzes op de leegstand zijn relatief beperkt en daarmee aanvaardbaar. Door een goede monitoring van de huishoudensontwikkeling en werkelijke leegstandsontwikkeling voorkomen we onnodige sloop en/of nieuwbouw. Financiën Sloopkosten Uitgaande van een gemiddelde aanschaf en sloopprijs van per woning op termijn, leidt dit bij sloop (uitgaande van de prognose) van 400 woningen tot een kostenplaatje van zo n Naar verwachting komt hiervan ongeveer twee derde voor rekening van de gemeente. In de regionale samenwerking werken wij met de menukaart Oost Groningen aan een gereedschapskist waarmee ingrijpen op de woningmarkt mogelijk is. Daarbij is de afspraak dat 75% wordt gefinancierd vanuit het regionale sloopfonds en dat 25% voor rekening komt van de gemeente. Dat zou een gemeentelijke cofinanciering betekenen van ongeveer 3,5 miljoen over de komende tien jaar. Bestemmingsreserve Woonvisie Bij de vaststelling van de Nota Reserves en Voorzieningen in december 2018 is afgesproken dat de nieuwe bestemmingsreserve Woonvisie een plafond van 1 miljoen heeft. Het geschatte saldo van deze reserve bedraagt per 1 januari 2019 (na afronding van de jaarrekening 2018) ,-. Op basis van de gemaakte afspraken zou het verschil van ,- dus terugvloeien in de algemene middelen. Op basis van de verwachte kosten voortvloeiend uit deze woonvisie stellen wij voor het plafond van deze reserve vooralsnog te verwijderen, zodat we een bestemmingreserve kunnen opbouwen voor (co)financiering van de sloopopgave. Met dit bedrag kunnen we nu al 29% van het benodigde bedrag reserveren. Op een later moment, wanneer de kosten concreter zijn, kunt u desgewenst een nieuw plafond instellen. 3

4 Bij vaststelling van de jaarrekening 2017 (Vlagtwedde) is een overschot van ,- toegevoegd aan de begroting In 2018 is ,- ontvangen. Deze budgetten zijn grotendeels nog niet gebruikt, in afwachting van deze woonvisie. Wij stellen nu voor de overschotten van deze budgetten bij vaststelling van de jaarrekening 2018 toe te voegen aan de bestemmingsreserve woonvisie en dat ook te doen voor de eventuele niet-gebruikte budgetten voor de resterende looptijd van deze decentralisatie-uitkering (tot en met 2020). Kosten uitvoering binnen bestaande kredieten We vragen u op dit moment niet om extra krediet beschikbaar te stellen. Wel verzoeken we u om de restanten van het krimpbudget van 2017 en 2018 beschikbaar te houden voor de uitvoering van de woonvisie Westerwolde Concreet houdt dit in dat voorgesteld wordt om deze middelen toe te voegen bestemmingsreserve Woonvisie. In 2019 ontvangen we ,- vanuit het Rijk (decentralisatieuitkering bevolkingsdaling via de gemeente Oldambt) waarmee we er vanuit gaan dat we hiermee in staat zijn om met de acties uit de visie van start te gaan. Deze uitkering loopt vooralsnog tot en met 2020 en de budgetten zijn structureel voor deze periode opgenomen in onze begroting. Aanpak / uitvoering Om aan de provinciale omgevingsverordening te voldoen dient het regionaal prestatiekader en de woonvsie beide vastgesteld te worden door de gemeenteraad. Na vaststelling van de woonvisie door uw raad vragen wij de provincie om instemming met de woonvisie. Zij zal deze toetsen op de regionale afspraken. Na het vaststellen van de documenten gaan wij van start met de verdere uitwerking van de speerpunten en starten we de monitoring op. Wedde, 22 januari 2019 Het college van burgemeester en wethouders van Westerwolde, A. Flikkema, J.W. Velema, gemeentesecretaris burgemeester 4

5 No.. De raad van de gemeente Westerwolde; op voorstel van Burgemeester en Wethouders d.d. 22 januari 2019, no.z/19/081528/dv.19-89, afdeling Ruimte; b e s l u i t : 1. Instemmen met het Prestatiekader Regionaal Woon- en Leefbaarheids Plan (RWLP) Oost-Groningen. 2. Instemmen met de Woonvisie Westerwolde Vernieuwen en vitaal houden. 3. Het ingestelde plafond van de maximale hoogte bestemmingsreserve Woonvisie af te halen. 4. Bij de jaarrekening 2018 de restanten van het krimpbudget 2017 en 2018 toe te voegen aan de bestemmingsreserve Woonvisie. 5. De niet-gebruikte budgetten voor de resterende looptijd van de decentralisatie-uitkering (2019 en 2020) eveneens toe te voegen aan de bestemmingsreserve Woonvisie. 6. Intrekken van de woonvisies van de voormalige gemeenten Bellingwedde en Vlagtwedde.. Aldus besloten in de openbare vergadering van 20 maart De raad voornoemd, raadsgriffier voorzitter 5