Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL. SESSIE Stad maken

Transcriptie

1 Achtergrondinformatie Woonsymposium WONEN IN STAD.NL SESSIE Stad maken donderdag 19 maart 2015

2

3 Stad maken Duiding en context De traditionele rollen binnen het ontwikkeltraject veranderen. De corporaties, die in Groningen de afgelopen tien jaar verantwoordelijk waren voor 70% van de woningbouwproductie, zien zichzelf als gevolg van overheidsmaatregelen flink worden in hun beleidsruimte en investeringsvermogen. Commerciële ontwikkelaars pakken woningbouwprojecten in kleinere aantallen op. Ook particulieren weten zich beter te organiseren, op weg naar de realisatie van hun eigen (specifieke) woonwensen. De hoeveelheid woningen zoals deze voor de crisis werd gebouwd wordt echter bij lange na niet meer gehaald. Ondertussen is de kwalitatieve vraag van de woonconsument continu aan verandering onderhevig. Een scherpe uiteenzetting van deze kwaliteit is noodzakelijk om per doelgroep een goede woning op de juiste

4 plek aan te kunnen bieden. Welke specifieke woonwensen heeft welke doelgroep en in hoeverre kan de stad Groningen deze vraag accommoderen? Groningen is de jongste stad van Nederland, maar ook de groep huishoudens van 65 tot 85 jaar zal de komende jaren flink toenemen. In hoeverre kunnen de verschillende partijen binnen het ontwikkeltraject hierop anticiperen? Daarnaast heeft de woonwens natuurlijk ook betrekking op de woonomgeving: op welke locatie in de stad wil welke doelgroep graag wonen en waarom? Woonbehoeften In 2014 werd het inwoneraantal van van de gemeente Groningen gepasseerd. De stad staat daarmee op de tweede plaats van sterkst groeiende grote gemeenten in Nederland (5,5% in 4 jaar). De stad Groningen kent een hoge aantrekkingskracht. De prognose laat zien dat de stad de komende tien jaar 10% meer inwoners mag ontvangen, waarvan een groot deel afkomstig is uit de omliggende regio s. Die groei houdt in ieder geval tot 2040 aan. Een netto uitbreidingsbehoefte van circa zelfstandige woningen en studenteneenheden in de komende tien jaar wordt verwacht. De woonvraag verandert doordat huishoudens kleiner worden. Ook vergrijst de bevolking en internationaliseert de stad snel dankzij de toestroom van buitenlandse studenten en kenniswerkers. Er blijkt een vrij grote behoefte aan vrije sector huurwoningen. Deze kan momenteel nog voldoende geaccommodeerd worden. De gemeente heeft aangegeven de juiste woningbouwontwikkeling optimaal te willen faciliteren. De belangrijkste conclusies uit het meest recente woningmarktonderzoek zijn: Tekort aan ruime gezinskoopwoningen met een gunstige prijs ruimteverhouding in uitleggebied Grondgebonden koopwoningen in de stad blijft een belangrijke niche Flinke behoefte aan huurappartementen in bestaand stedelijk gebied. De vraag komt vooral van stedelijke singles en stellen tussen de 25 en 65 jaar De markt voor koopappartementen is verzadigd. Alleen kleinschalige complexen, niet in het topsegment, met voldoende buitenruimte en parkeergelegenheid, hebben goede kansen

5 Er is markt voor zelfstandige wooneenheden kleiner dan 50 m2, zowel huur als koop, vanwege de behoefte aan meer woonruimte onder studenten/ jongeren De zuidwestkant van de stad ligt beter in de markt dan de noordoostzijde. Projecten in het noordoosten moeten concurreren in prijs. Hoger opgeleiden kunnen voor de stad behouden blijven door een leuke baan en een prettige woonomgeving De groei van alleenstaanden biedt kansen in het bestaand stedelijk gebied, dichtbij het centrum. Economie Om een sterke economische regio te waarborgen is niet alleen behoefte aan massa en dichtheid, maar ook quality of living, waarbij stedelijke woonmilieus, voorzieningen en groen cruciaal zijn. Twintig procent van de inwoners van Groningen is op dit moment (internationaal) student aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) of de Hanze Hogeschool, of volgt een MBO-opleiding. De RUG levert productie van human capital, innovatie (nieuwe kennis uit onderzoek) en consumptie-effecten door bestedingen (banen voor lager en middelbaar opgeleiden). Elke vier studenten creëren één nieuwe baan en elke nieuwe kennisbaan creëert 2,3 extra banen in andere sectoren. De groeipotentie van de kenniseconomie in Groningen is groot. Daarbij is de regio een belangrijke hub binnen de reeds hard groeiende interneteconomie, met name vanwege de datacentra in de Eemshaven. De ruimtelijk-economische focus ligt de komende jaren op Zernike, het UMCG en omgeving (Healthy Ageing) en de binnenstad (retail, crossovers, innovaties en start-ups). De stad heeft daarnaast een enorme duurzame ambitie: in 2035 energieneutraal. Vraagstelling De centrale vragen die aan bod komen onder dit thema zijn: Welke partijen zijn geïnteresseerd in wat voor soort woningbouwprojecten, in welke delen van de stad, en welke rol zien zij voor zichzelf in het ontwikkelproces? Kan hiermee de toekomstige woningvraag bediend worden? Wat is ervoor nodig om daadwerkelijk investeringen van partijen mogelijk te maken? Deze centrale vragen leiden tot de volgende subvragen: Prognoses wijzen op een sterke groei van het aantal kleinere huishoudens: alleenstaanden, samenwonenden. In hoeverre voorziet de huidige woningvoorraad hierin? In hoeverre kunnen deze huishoudens geaccommodeerd worden in de ontwikkellocaties?

6 Wat betekent dit voor Meerstad? Wat betekent dit voor de ontwikkeling van het Suikerunieterrein? Hoe kunnen de (internationale) kenniswerkers beter aan de stad gebonden worden? Voldoet hierbij de insteek van BouwJong, ofwel het toevoegen van zelfstandige eenheden voor jongeren? Is er ruimte voor meer concepten zoals het Student Hotel? Moeten we andere concepten bieden? Op welke plekken is hiervoor ruimte? Binnenstedelijke locaties zijn niet alleen voor jongeren aantrekkelijk maar ook voor andere doelgroepen, zoals gezinnen, emptynesters en de creatieve sector. Hoe kunnen we deze verschillende vraag accommoderen? Op welke plek? Wat betekent dit voor de ontwikkeling van het Suikerunieterrein? Wanneer de ontwikkeling van het Suikerunieterrein naar voren wordt gehaald, wat betekent dit voor de andere (ontwikkel)locaties? De manier van ontwikkelen verandert (minder investeringsvermogen, nieuwe partijen dienen zich aan, eindgebruiker vanaf beginsel al betrokken, toekomstige vraag nog moeilijker te voorspellen) Wat betekent dit voor de rollen van de verschillende partijen? Wat betekent dit voor de grootte van de diverse ontwikkelprojecten? Wat betekent dit voor de gemeente? Welke rol en werkwijze zou zij zich moeten aanmeten? Welke voorwaarden stellen de verschillende partijen om daadwerkelijk te investeren in de realisatie van woningen? De rollen van de verschillende partijen in het ontwikkelproces veranderen. Ook nieuwe partijen dienen zich aan. Hoe zien de diverse partijen zelf hun rol in het ontwikkelproces? Wat is de meerwaarde van de verschillende nieuwe partijen? Op welke plekken in de stad zouden de diverse partijen willen investeren en waarom?

7 Infographics situatie Groningen: Woningbouwproductie , exclusief Meerstad, inclusief jongerenhuisvesting. Toevoeging zowel door transformatie als nieuwbouw: Binnenstedelijk Uitleggebied Aandeel (C)PO van woningbouwproductie (onderscheid gemaakt sinds 2006): ,7% ,0% ,0% ,6% ,4% ,9% ,0% ,5% ,0% Verdeling woningmarkt gemeente Groningen: Totaal woningen: 19% 40% 41% aantallen < > Totaal woningen Koopwoningen Huurwoningen in bezit corporatie Huurwoningen in particulier bezit

8 Bevolkingsgroei: Historische groei Prognose Ontwikkeling van doelgroepen (Bron: KAW)1: groep Motivatie studenten / jaar jaar zeer sterke groei beperkte groei beperkte groei stabiel stabiel beperkte groei Ontgroening algemeen, tot 2023 toestroom studenten. Enerzijds groep krimpt landelijk Anderzijds Groningen kan beter jaar sterke groei stabiel stabiel jaar stabiel sterke groei beperkte groei Babyboom-effect 85+ sterke groei sterke groei sterke groei gezinnen groei beperkte groei beperkte groei Structurele verhuistrend naar steden Landelijk wel een krimpgroep Kwalitatieve vraag tot 2023 (Bron: KAW): Vooroorlogse stad Naoorlogse wijken Groene uitleg Totaal Netto Nieuw Sloop Netto Nieuw Sloop Netto Nieuw Sloop Netto Nieuw Sloop Totaal Egz koop Egz huur 0 0 * App koop App huur * * Een deel van de sloop zal mogelijk in de vooroorlogse stad plaatsvinden, wat leidt tot een grotere compenserende nieuwbouwopgave in de vooroorlogse stad en minder in de naoorlogse wijken

9 Grafieken Economie: Groeiende interneteconomie aanjager van werkgelegenheid oa. in Groningen interneteconomie fte % van bbp 5,3% Aandeel in totaal banen 1,5% Jaarlijkse groei ( 07-13) 7-9 %

10 NOTITIES:

11

12 Meer informatie BlIJF op De HoOGTE EN PRAAT/DENK- MEE OVER WONEN IN STAD.NL