VERDRINGING OP DE PAKKETTENMARKT

VERDRINGING OP DE PAKKETTENMARKT Frank Hendriks 29-04-2015 BASIS & BELEID ORGANISATIEADVISEURS 1 2 3 Inleiding Werkgelegenheid Kosten van werknemers in loondienst cao TLN INHOUDSOPGAVE 4 Kosten flex-schil: voorbeelden PostNL, DHL, Selektvracht en DPD 5 Kosten en inkomen zzp er t.o.v. werknemer 6 Concurrentievoordeel door zzp ers 7 Samenvatting 2 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 1

1. INLEIDING Uit SOMO-paper van oktober: De markt voor pakketbezorging in Nederland wordt gedomineerd door een beperkt aantal grote pakketdiensten, dat werkt met vast personeel, contractors en subcontractors. In de sector bleken verschillende problemen te spelen. Schijnzelfstandigheid, flexibele arbeid, gebruikmaken van zzp'ers en payrollers, hoge werkdruk, fysieke klachten en slechte communicatie tussen chauffeurs en hun managers bleken veel voor te komen. SOMO schat de markt voor pakketten in 2013 op minimaal 200 mln. pakketten, uitgaande van een gelijkblijvend marktaandeel van PostNL (in 2011 deed de OPTA onderzoek naar de Nederlandse postmarkt, waaronder de markt voor pakketten. De omvang van de markt was in 2010 160 mln. pakketten). PostNL bezorgt 130 mln. pakketten in 2013 en rapporteert ieder kwartaal 6 tot 8% groei in 2014. PostNL heeft met name een sterke positie in de markt voor B2C (business to consumer), die veel sneller groeit dan die van B2B (business to business). Het marktaandeel in die markt wordt geschat op ruim 75%. 3 1. INLEIDING (2) In de B2C-markt is DHL de grootste concurrent (en in mindere mate DPD en GLS). In de B2B markten is de concurrentie groter (DHL, DPD, GLS, DHL, TNT Express, UPS, Fedex). Naast deze grote bedrijven is ook nog een aantal kleinere bedrijven actief op deze markt, veelal georganiseerd binnen de Vereniging Koeriers en Expressdiensten (VKE), onderdeel van werkgeversorganisatie Transport Logistiek Nederland (TLN). 4 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 2

2. WERKGELEGENHEID Voor werknemers in loondienst is er steeds minder plaats in deze groeiende markt. Ondanks de groei worden er bij PostNL, DPD en GLS geen nieuwe mensen aangenomen en bij DHL Selektvracht alleen bestellers op afroepcontracten, maximaal 3 contracten in 2 jaar. Bonden en medezeggenschap hebben bij PostNL wel geregeld dat ruim 400 boventalligen uit het postbedrijf (autobedrijf) kunnen instromen in het bedrijfsonderdeel pakketten. Alleen bij UPS, Fedex en DHL Express worden nog mensen aangenomen, maar die zijn veel minder actief in de B2C-markt. Pakketdiensten werken met zelfstandigen zonder personeel (zzp) of zelfstandigen met zelfstandigen (zmz). Bij PostNL, de grootste met een marktaandeel van tegen de 80%, wordt ca. 80% van de bezorging uitgevoerd door subcontractors (zowel bedrijven met personeel, zmz en zzp). 5 2. WERKGELEGENHEID Sommige pakketdiensten (DPD en GLS) werken naar eigen zeggen alleen met bedrijven met personeel. Bij DHL Parcel wordt 20-30% uitbesteed aan subcontractors met personeel (onder DHL Parcel valt ook Selektvracht, nieuwe naam DHL e-commerce, met een eigen cao). Personeel in dienst van een subcontractor valt onder de algemeen verbindend verklaarde cao voor het goederenvervoer over de weg. 6 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 3

2. WERKGELEGENHEID De totale werkgelegenheid wordt geschat op ongeveer 6600 fte. Naar schatting wordt daarvan ca. 5000 fte werkgelegenheid ingevuld met tijdelijke contracten afroepcontracten, zzp, zmz en in veel mindere mate met personeel in vaste dienst. Omdat de TLN-cao alleen voor werkenden in loondienst geldt is op een groot deel van die flexibele schil de algemeen verbindend verklaarde sector-cao (TLN) niet van toepassing. Schatting omvang markt: 7 2. WERKGELEGENHEID Met een marktaandeel van 75% rijdt PostNL in de B2C-markt gemiddeld 3.000 routes per dag van gemiddeld 9 uur. Om dagelijks 3.000 routes te rijden zijn ca. 3700 fulltime werknemers nodig (omdat ze van de 52 weken gemiddeld 42,48 weken productief zijn). De totale B2C-markt (4/3 * volume PostNL) zou dan werk bieden aan minimaal ca. 4.900 fte bezorgers. Aannemelijk is dat voor de 25% van de markt die niet door PostNL wordt bediend relatief meer bezorgers nodig zijn, omdat PostNL profiteert van zijn schaalgrootte en de pakjesdichtheid per route bij PostNL daardoor groter is. Daarvan zijn naar schatting niet meer dan 1.000 fte in vaste dienst (en niet op afroepcontract). De markt voor B2B biedt werk aan minimaal ca. 1.700 fte. Omdat verschillende bedrijven in dat segment nog wel werken met werknemers in vaste dienst is het aandeel van mensen in vaste dienst hier groter. 8 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 4

3. KOSTEN VAN WERKNEMERS IN LOONDIENST CAO TLN Werknemers in dienst van de pakketdiensten vallen in principe onder de werkingssfeer van de algemeen verbindend verklaarde cao Beroepsgoederenvervoer over de weg (TLN). Een aantal ondernemingen is in de cao gedispenseerd van toepassing van de cao TLN, omdat zij een eigen cao hanteren die voor werknemers minimaal gelijkwaardig is. Zo hebben PostNL, TNT Express, DHL Parcel en Selektvracht (nieuwe naam DHL e-commerce) (!) eigen cao s. In eigen onderzoeken zeggen PostNL, DHL en TNT Express dat hun cao veel beter is dan die van TLN. Hun loonkosten zouden hoger zijn dan volgens de cao TLN. De loonkosten van pakketbezorgers zijn volgens de cao TLN (C5): zie volgende dia. 9 3. KOSTEN VAN WERKNEMERS IN LOONDIENST CAO TLN Loonkosten per jaar TLN 45.000 Loonkosten voor een werknemer in loondienst (TLN) Schaal/trede C/5 Overuren per productieve week 5 Nettoloon 21.936 Brutoloon 31.465 Loonkosten 41.105 Nettoloon/maand excl. vakantiegeld 1.693 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 van bruto naar loonkosten: 9.640 van netto naar bruto: 9.529 15.000 10.000 nettoloon: 21.936 5.000 gem. 5 overuren C5 van bruto naar loonkosten van netto naar bruto nettoloon 10 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 5

3. KOSTEN VAN WERKNEMERS IN LOONDIENST CAO TLN Een aantal grote ondernemingen in de sector past de sector-cao toe. Ook de kleinere ondernemingen die verenigd zijn in de Vereniging Koeriers en Expressdiensten moeten deze cao toepassen. Zij kunnen naar eigen zeggen de concurrentie niet aan met bedrijven die vooral werken met zelfstandigen. De oplossing die veel bedrijven daarvoor gekozen hebben is de toepassing van min-tredes in de cao bij aanstelling van de werknemer. Na 3 jaar wordt het contract van de werknemer niet verlengd en wordt een nieuwe werknemer met een tijdelijk contract aangenomen in een min-trede. 11 4. KOSTEN FLEXIBELE SCHIL: VOORBEELD POSTNL Tot 1 januari 2014 gold voor zzp'ers bij PostNL vrijstelling van de verplichting om te beschikken over een VAR. Na 1 januari 2014 is de vrijstelling verdwenen, maar zzp'ers die uitsluitend rijden voor PostNL krijgen nog steeds een VAR-verklaring. Zzp'ers hebben in 2013 het werk neergelegd uit protest tegen de eenzijdige aanpassing van tarieven door PostNL. De zzp'ers hebben zich verenigd in o.m. SubcoPartners. De vereniging SubcoPartners heeft in juni 2014 een nieuwe afspraak gemaakt met PostNL. De afspraak houdt in dat een tarief per uur en per kilometer is overeengekomen. Uitgangspunt bij die afspraak is een gemiddeld aantal van 140-150 stops per dag. Met die tarieven moet een zzp'er in een week volgens die afspraak aan een omzet van ca. 1.000,- kunnen komen met 45 uur werken per week. 12 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 6

4. KOSTEN FLEXIBELE SCHIL: VOORBEELD POSTNL De haalbaarheid van het bezorgen van de benodigde pakketjes binnen die uren (afhankelijk van dropduplicatie en hitrate ) en binnen dat kilometrage moet nog worden geëvalueerd. Er is ook een individuele bezwaarprocedure. Subcontractors met personeel krijgen een extra toeslag van 2,66 voor ieder uur van een werknemer in loondienst (waaruit blijkt dat het basistarief voor toepassing van de cao onvoldoende is). Bij PostNL rijden (tot 1-1-2016) nog mensen zonder NIWO-vergunning (van wie dus niet duidelijk is of hij vakbekwaam, kredietwaardig en betrouwbaar is). Iemand die wel over een NIWO-vergunning beschikt krijgt een toeslag van 12,50 per week. Aan een zzp'er zonder NIWO-vergunning is PostNL dus 1.000,50 kwijt voor 45 uur per week. 13 4. KOSTEN FLEXIBELE SCHIL: VOORBEELD POSTNL Een zzp'er moet van die omzet in ieder geval per maand bedrijfskosten betalen: Afschrijving auto: 450,- Brandstof: 400,- Verzekering auto: 200,- Verzekering aansprakelijkheid: 25,- Schades/eigen risico: 200,- IT/telefoon/kantoormiddelen, overig: 75,- Boekhouder/accountant: 100,- Totaal per maand: 1.450,- Op jaarbasis: 17.400,- In deze kosten is nog geen rekening gehouden met de kosten van de NIWOvergunning: er zijn eenmalige kosten (startkapitaal van min. 9.000,-, opleiding vakbekwaamheid van ruim 3.000,- en aanvraag vergunning voor 5 jaar voor 235,-) en jaarlijkse kosten (nascholing). PostNL betaalt per jaar 650,- voor het hebben van een NIWO-vergunning. 14 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 7

4. KOSTEN FLEXIBELE SCHIL: VOORBEELD DHL PARCEL Ook DHL heeft t.b.v. cao onderhandelingen voorgerekend dat op basis van marktinformatie een zzp'er veel goedkoper is en toch bijna hetzelfde netto kan verdienen als een werknemer in loondienst: Er is daarbij nog geen rekening gehouden met kosten van vergrijzing (minder productieve dagen in loondienst). Het verschil neemt daardoor nog toe. Bij een marktconform tarief voor de bezorging van een pakje ( 2,70) zou een zzp'er volgens DHL met 75 stops per dag 4.253,- omzet per maand maken. Na aftrek van kosten van zijn auto en brandstof blijft 3.203,- over. Verzekering ( 200,-), reservering pensioen ( 375,-) en belasting ( 1.000,-) leiden volgens DHL tot een netto maandinkomen van 1.628,-. 15 4. KOSTEN FLEXIBELE SCHIL: VOORBEELD DHL PARCEL Opmerkingen: Werknemers maken gemiddeld 17,7 dagen per maand (de zzp'er maakt er 21). T.o.v. de berekening op dia 14 schat DHL de kosten van de zzp'er lager in (alleen autokosten 1.250,- per maand), maar daardoor wordt de inschatting van de belastingdruk hoger (zie ook dia 18). Volgens DHL leveren zzp'ers niet alleen goedkopere arbeid, maar hebben ze ook lagere autokosten dan DHL zou hebben voor werknemers in loondienst. Kennelijk slaagt DHL er niet in de schaalgrootte te benutten voor efficiënte inkoop. Het brutoloon DHL is inclusief 8% vakantiegeld en 6,28% cao à la carte. Bron: DHL loondienst (max. 6) zzp Nettoloon 1.769,00 netto na pensioensparen 1.627,50 Brutoloon 2.430,72 netto zonder pensioensparen 2.002,50 Loonkosten 3.333,65 Inkomen 3.002,50 bedrijfskosten 1.250,00 kosten DHL 4.252,50 16 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 8

4. KOSTEN FLEXIBELE SCHIL: VOORBEELD DHL SELEKTVRACHT De vergelijking van DHL heeft betrekking op de cao DHL Parcel. Veel pakjes worden door DHL bezorgd onder de cao Selektvracht. In die cao is het inkomen van bestellers onzeker: afhankelijk van het aantal bezorgde pakketjes, het verzorgingsgebied, het aantal 2 e bezorgingen, het tijdstip (avond en zaterdagtoeslagen) etc. De matrix voor vergoedingen wordt door DHL niet met werknemers gedeeld. In de cao staat voor bestellers in vaste dienst een garantie van 40,02 per opkomst. Bij een normaal aantal opkomsten voor een fulltimer geeft dat een garantie van 850,- per maand. Er zijn nog circa 300 bestellers in vaste dienst. Daaromheen zit een schil van 3.000-3.500 afroepcontracten, die een lagere garantie hebben: 25,71 per opkomst. Het aantal pakjes is dan minder dan 80-90 per dag. Een werknemer met een regionaal pakket verdient met een gemiddeld aantal van 16 pakjes per uur net iets minder dan 9,-. Het minimumloon is in 2014 8,57. Het uurloon voor een werknemer in de cao TLN schaal C5 is in 2014 12,43. 17 4. KOSTEN FLEXIBELE SCHIL: VOORBEELD DPD DPD werkt naar eigen zeggen in de flex-schil alleen met subcontractors die personeel in dienst hebben. Bij DPD is het tarief per stop voor een zmp'er met een derde gedaald. Het vergoedingensysteem leidt tot een vergoeding per dag van gemiddeld 225,- exclusief btw en exclusief eventuele bonus ( 25,-). Daarvoor moet de subcontractor een chauffeur ca. 9,5 uur betalen (48 uur per week). De loonkosten van een werknemer in schaal C5 met 8 overuren zijn per jaar 44.014. Een werknemer in loondienst maakt 212,4 productieve dagen en kost dus per dag 207,- in C5. Ook de subcontractor heeft per auto/werknemer vergelijkbare bedrijfskosten als genoemd in dia 14: 17.400,- (per productieve dag 82,-). Voor een break-even resultaat is een tarief nodig van 289,- per dag. De kosten van de subcontractor (zmp er) zijn hoger dan de vergoeding van DPD. Klachten van subcontractors bij DPD hebben niet alleen betrekking op het tarief, maar ook op de onzekerheid over het volume werk dat ze van DPD krijgen (dat kan eenzijdig worden aangepast) en de behandeling door DPD. 18 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 9

5. KOSTEN EN INKOMEN ZZP ER T.O.V. WERKNEMER Op de volgende dia wordt aangegeven hoeveel omzet zzp'ers maken op basis van hun contract met de pakketdienst bij een normaal arbeidspatroon in de sector (42,48 weken van 45 uur gemiddeld bij PostNL) en hoeveel een zzp er daar netto van overhoudt. De omzet van zzp'ers voor PostNL is op basis van het contract met SubcoPartners. Zzp ers bouwen geen pensioen op en verzekeren zich niet tegen arbeidsongeschiktheid. 19 5. KOSTEN EN INKOMEN ZZP ER T.O.V. WERKNEMER Kosten subcontractor zzp en TLN Schaal C trede 5 Berekening 2014 PostNL zzp Cao TLN C5 productieve weken 42,48 42,48 uren per week 45 45 Kosten zzp (tarief zzp inclusief auto en arbeidskosten)/loonkosten werknemer TLN C5 42.495 41.105 verzekering AOV autokosten incl. brandstof/schade/eigen risico 15.000 Overig: ict, accountant, contributies, telefoon, aansprakelijkheidsverzekering 2.400 totale bedrijfskosten zzp er 17.400 Kosten pakketdienst voor vergoeding arbeid zzp resp. loonkosten werknemer TLN C5 25.095 41.105 Zelfstandigenaftrek ja 7.280 startersaftrek (= 0 i.v.m. alleen 1e 3 jr) nee oudedagsreserve FOR (max 10,9% van inkomsten uit onderneming) nee mkb vrijstelling (14%) ja 2.494 vrijstellingen 9.774 Werknemersverzekeringen 5.381 Pensioenpremie werkgever 4.078 O&O 180 werkgeverslasten 9.639 Inkomen in box 1 15.321 31.466 belasting box 1 5.305 algemene heffingskorting 2.103 Arbeidskorting 2.097 verschuldigde inkomstenbelasting 1.105 7.130 inkomensafhankelijke Zvw (5,4%) 768 (wkg lasten) O&O 72 WGA werknemer 116 Pensioenpremie werknemer 2.213 belasting en premies 1.873 9.531 Bij: fiscale vrijstelling zzp 9.774 netto inkomen bezorger (resp. zzp en werknemer loondienst TLN C5) 23.222 21.935 netto per maand (excl. 8% vakantiegeld) 1.792 1.693 20 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 10

5. KOSTEN EN INKOMEN ZZP ER T.O.V. WERKNEMER Bij de zzp er wordt belasting geheven over zijn inkomen uit arbeid (omzet minus bedrijfskosten) verminderd met zelfstandigenaftrek (max. 7.280,-) en mkb-vrijstelling (14 % van het inkomen minus zelfstandigenaftrek). Omdat zzp ers geen pensioen opbouwen is de mogelijkheid van FORreservering hier buiten beschouwing gelaten. Veelal zal fiscaal wel worden gereserveerd, maar niet gespaard. Op pensioendatum volgt dan een fiscale verplichting, terwijl geen pensioen kan worden opgenomen. Bij werknemers in loondienst moet de werkgever het grootste deel van de werknemersverzekeringen, de pensioenpremie en de volledige werknemersverzekeringen en het grootste deel van de pensioenpremie betalen. Verder betaalt de werknemer van zijn brutoloon (door inhouding op zijn loon door de werkgever) naast loonbelasting ook de premies voor AOW, ANW, AWBZ, WGA (werknemerspremie) en pensioen (werknemerspremie). 21 5. KOSTEN EN INKOMEN ZZP ER T.O.V. WERKNEMER Kosten subcontractor zzp en TLN Schaal C trede 5 Berekening 2014 PostNL zzp Cao TLN C5 Kosten zzp (tarief zzp inclusief auto en arbeidskosten)/loonkosten werknemer TLN C5 42.495 41.105 totale bedrijfskosten zzp 17.400 Kosten pakketdienst voor vergoeding arbeid zzp resp. loonkosten werknemer TLN C5 25.095 41.105 vrijstellingen 9.774 werkgeverslasten 9.639 inkomen in box 1 15.321 31.466 belasting en premies 1.873 9.531 Bij: fiscale vrijstelling zzp 9.774 netto inkomen bezorger (resp zzp en werknemer loondienst TLN C5) 23.222 21.935 netto per maand (excl. 8% vakantiegeld) 1.792 1.693 22 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 11

5. KOSTEN EN INKOMEN ZZP ER T.O.V. WERKNEMER 45.000 Verschil kosten zzp en werknemer 40.000 35.000 30.000 19.170 25.000 1.873 20.000 15.000 10.000 23.222 21.935 5.000 Postnl ZZP Cao TLN C5 Inhoudingen op het loon, sociale lasten en pensioen netto inkomen bezorger (resp ZZP en werknemer loondienst TLN C5) 23 5. KOSTEN EN INKOMEN ZZP ER T.O.V. WERKNEMER In de voorgaande opstelling is aangenomen dat de werknemer geen pensioen reserveert en spaart, en dat hij geen arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) afsluit. In de volgende dia is aangenomen dat de zelfstandige dezelfde premie inlegt voor pensioen als een werknemer (waarvan max. 10,9% van de ondernemingswinst (omzet minus bedrijfskosten) fiscaal aftrekbaar is). Bovendien is aangenomen dat hij voor 175,- per maand een AOV afsluit die na 2 maanden recht geeft op 80% van zijn reguliere omzet gedurende een jaar. Daarmee heeft de zzp er nog niet dezelfde bescherming tegen ziekte als een werknemer, maar arbeidsongeschiktheidsverzekeringen zonder wachttijd zijn voor pakketbezorgers onbetaalbaar. De bedrijfskosten nemen daardoor met 2.100,- toe. Het inkomen wordt dan netto 1.244,-. Dat is (met een werkweek van gemiddeld 45 uur) minder dan het minimumloon bij 40 uur werken (2014: 1.486,- bruto per maand, netto voor werkenden (na loonheffingskorting) is dat ca. 1.300,-. 24 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 12

5. KOSTEN EN INKOMEN ZZP T.O.V. WERKNEMER Uitgaande van pensioenopbouw als werknemer en beperkte Arbeidsongeschiktheidsverzekering Kosten subcontractor zzp en TLN Schaal C trede 5 Berekening 2014 PostNL zzp Cao TLN C5 productieve weken 42,48 42,48 uren per week 45 45 gem. opbrengst per uur 22,23 aantal declarabele uren (42,48 weken) 1.912 1.912 Kosten zzp (tarief zzp inclusief auto en arbeidskosten)/loonkosten werknemer TLN C5 42.495 41.105 verzekering AOV 2.100 autokosten incl. brandstof/schade/eigen risico 15.000 Overig: ict, accountant, contributies, telefoon, aansprakelijkheidsverzekering 2.400 totale bedrijfskosten zzp er 19.500 Kosten pakketdienst voor vergoeding arbeid zzp resp. loonkosten werknemer TLN C5 22.995 41.105 zelfstandigenaftrek ja 7.280 startersaftrek (= 0 i.v.m. alleen 1e 3 jr) nee oudedagsreserve FOR (max 10,9% van inkomsten uit onderneming) ja 2.506 mkb vrijstelling (14%) ja 2.494 vrijstellingen 12.281 werkgeverslasten 9.639 inkomen in box 1 10.714 31.466 belasting box 1 3.370 algemene heffingskorting 2.103 arbeidskorting 2.097 verschuldigde inkomstenbelasting 7.130 inkomensafhankelijke Zvw (5,4%) 579 (wkg lasten) O&O 72 WGA werknemer 116 Pensioenpremie werknemer 2.213 niet aftrekbare premie pensioen ja 3.785 belasting en premies 4,363 9.531 Bij: fiscale vrijstelling zzp 12.281 netto inkomen bezorger (resp zzp en werknemer loondienst TLN C5) 16.125 21.935 netto per maand (excl. 8% vakantiegeld) 1.244 1.693 25 5. KOSTEN EN INKOMEN ZZP ER T.O.V. WERKNEMER 45.000 Verschil kosten zzp en werknemer 40.000 35.000 30.000 19.170 25.000 20.000 6.870 15.000 10.000 5.000 16.125 21.935 Postnl ZZP Cao TLN C5 Inhoudingen op het loon, sociale lasten en pensioen netto inkomen bezorger (resp ZZP en werknemer loondienst TLN C5) 26 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 13

6. CONCURRENTIEVOORDEEL DOOR ZZP ERS Omdat de kosten voor arbeid van de pakketdienst bij een zzp er lager zijn dan voor een werknemer, kan de pakketdienst tegen lagere kosten pakketjes bezorgen. Naast de vergoeding voor arbeid betaalt de pakketdienst ook voor de bedrijfskosten van de zzp er: voor het grootste deel van de kosten (in ieder geval autokosten: 75-85%) geldt dat de pakketdienst bij werknemers in loondienst zelf die kosten voor zijn rekening moet nemen. Uit onderstaande tabel blijkt dat de kosten van alleen de bezorging van een pakketje vanaf het sorteercentrum lager zijn bij een zzp er. Met 2500-3000 zzp ers bespaart PostNL 40-48 mln. op arbeidskosten van bezorgers. Kosten werkgever zzp werknemer C5 Kosten van bezorger voor werkgever PostNL 25.095 41.105 norm aantal pakjes per dag 140 140 aantal pakjes volgens norm per jaar 29736 29736 prijs bezorging per pakje 0,84 1,38 Verschil: 0,54 27 7. SAMENVATTING De kosten voor een werkgever zijn voor het inhuren van een zzp er ( 42.495,-) vergelijkbaar met de loonkosten van een werknemer ( 41.105,-). Maar de zzp er levert daarvoor niet alleen arbeid, maar neemt ook de bedrijfskosten voor zijn rekening (vooral de autokosten). Als gevolg daarvan is de vergoeding voor arbeid aan een zzp er ( 25.095,-) veel lager dan de loonkosten van een werknemer (bijna 40%). Het netto-inkomen van de zelfstandige ( 1.792,-) is niettemin iets hoger dan dat van een werknemer ( 1.693,-, verschil 5,8%). Hij is dan niet zoals de werknemer verzekerd in het kader van de werknemersverzekeringen en bouwt geen pensioen op. Als de zelfstandige wél dezelfde premie inlegt voor pensioen en een betaalbare AOV afsluit, dan wordt zijn netto-inkomen ( 1.244,- bij 45 u/week) ca. 26% minder dan dat van een werknemer en zelfs lager dan het minimumloon (bij 40 u/week). Hij is tegen arbeidsongeschiktheid dan nog steeds minder goed verzekerd dan de werknemer. Het verschil in netto-inkomen is kleiner dan het verschil in kosten voor de werkgever, omdat de zzp er zonder pensioen en AOV 85% minder inkomstenbelasting betaalt dan de werknemer in loondienst (en als hij zelf een AOV afsluit betaalt hij geen inkomstenbelasting meer). 28 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 14

7. SAMENVATTING Een zzp'er bij PostNL houdt een bruto-inkomen over van 25.095,- per jaar als hij evenveel weken productief is als een werknemer in loondienst, geen pensioen opbouwt en geen AOV afsluit. Van dat bruto-inkomen betaalt hij slechts 1.873,- aan inkomstenbelasting en zorgverzekeringswet. Werknemers in loondienst betalen van hun brutoloon 7.130,- aan belasting en premies. De werkgeverslasten (exclusief pensioen) bedragen ook nog eens 5.561,-. Deze fiscale verschillen (met name zelfstandigenaftrek) zorgen, in combinatie met het gedogen van exclusief uitvoeren van opdrachten van één opdrachtgever, dat de groei van werkgelegenheid niet leidt tot meer werknemers in loondienst. De pensioenpremie bedraagt voor een werknemer in TLN C5 is 6.205,- per jaar. Een zzp er kan maximaal 10,9% van zijn inkomen fiscaal aftrekbaar reserveren ( 2.506,- voor een zzp er met AOV). Wil hij dezelfde opbouw als een werknemer dan gaat dat ten koste van zijn netto-inkomen. 29 7. SAMENVATTING Als de zzp er evenveel pensioenpremie inlegt als de werknemer en een AOV afsluit tegen 175,- per maand, betaalt hij geen inkomstenbelasting meer (alleen 5,4% zorgverzekeringswet). De werkelijkheid is mogelijk nog ernstiger dan in deze vergelijking. Er is geen rekening gehouden met verschillen in kosten van rijden op onregelmatige uren (zaterdag en zondag). Zzp'ers worden minder extra beloond voor onregelmatige uren. Er is ook geen verschil in norm (werkdruk) verondersteld, hoewel in eerder onderzoek van SOMO veel zzp'ers klagen dat voor hen een zwaardere norm geldt dan voor werknemers in loondienst. Zzp'ers betalen de prijs door een eigen risicoperiode en onvolledige tegemoetkoming bij ziekte, geen recht op ww, geen ontslagbescherming en geen pensioen. Omdat ze weinig of geen belasting betalen kunnen ze ook geen gebruik maken van hypotheekrenteaftrek. Als ze de risico s van ziekte enigszins willen verzekeren en een gelijk pensioen willen opbouwen daalt het inkomen naar minder dan minimumloon. 30 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 15

BASIS & BELEID ORGANISATIEADVISEURS B.V. Maliebaan 102 3581 CZ UTRECHT COLOFON Telefoonnummer: 030 2331272 Faxnummer: 030 2322750 E-mailadres: info@basisenbeleid.nl Website: basisenbeleid.nl 14182/FNV BG/pakketmarkt rapport/29-04-2015 16