Samenvatting Economie Hoofdstuk 4

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenvatting Economie Hoofdstuk 4"

Louisa Verbeke
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door M. 1189 woorden 16 november 2016 0 keer beoordeeld Vak Economie Economie, hoofdstuk 4 Loon/winst: zijn vormen van inkomen.

1 Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door M woorden 16 november keer beoordeeld Vak Economie Economie, hoofdstuk 4 Loon/winst: zijn vormen van inkomen. Hierover betaal je belastingen en premies. De premies die je betaalt verzekeren je tegen onverwachte gebeurtenissen zoals werkloosheid. - voorziene vraag: mensen die al werken ook de zelfstandige - openstaande vraag: vacatures Arbeidsmarkt: een plaats waar vragers naar en aanbieders van arbeid elkaar ontmoeten, het is een abstracte markt. Geen concrete markt, je kan namelijk geen plek aanwijzen. Vraag naar arbeid bestaat uit twee delen: Aanbod van arbeid: iedereen die kan en wil werken noem je ook wel: arbeidsparticipanten of beroepsbevolking. Deze kan je ook in tweeën delen: de werkende en de niet werkende. Menselijk kapitaal: geheel aan kennis, technische vaardigheden, opleidingen en ervaring dit staat allemaal op je cv (curriculum vitae, een beschrijving van de levensloop) Cao: collectieve arbeidsovereenkomst, hierin worden de belangrijkste arbeidsvoorwaarden geregeld Arbeidsvoorwaarden: afspraken tussen werkgever en werknemer over loon, arbeidstijd, vakantieregeling, reiskosten, scholing, onkostenvergoedingen, laptop van de zaak, studiefaciliteiten, enzovoorts. Vakbond: werknemersbond, onderhandelen met de werkgeversbond over de cao Nominaal loon: loon uitgedrukt in geld Reëel loon: de koopkracht van het loon Inflatie: een stijging van het gemiddelde prijsniveau Formule van het indexcijfer van de koopkracht: Om de koopkrachtverandering te berekenen, moet je eigenlijk rekening houden met de prijsontwikkeling van alle producten. Als een product waar je een groot deel van je inkomen aan uitgeeft in prijs stijgt, heeft dat meer invloed op je koopkracht dan een product dat je bijna niet koopt. Daarom moeten sommige producten zwaarder meewegen Pagina 1 van 5

2 dan andere producten. CPI: consumentenprijsindex, geeft aan hoeveel de kosten van het levensonderhoud in een jaar stijgen en is een maatstaaf voor inflatie. Deze is gemaakt door het CBS(centraal bureau voor de statistiek) om het algemeen prijspeil te kunnen bepalen. Budgetonderzoek: een onderzoek naar het bestedingsgedrag van gezinnen. Dit doet het CBS bv. Hierbij houdt een groot aantal gezinnen precies bij hoeveel geld ze aan welke producten uitgeven. Op grond hiervan stelt het CBS vast hoeveel procent een gemiddeld gezin van bijvoorbeeld elke uitgeeft aan verschillende artikelen. Op deze manier worden wegingsfactoren vastgesteld. Wegingsfactor: geeft aan welk deel van de totale uitgaven aan een bepaalde artikelgroep wordt uitgegeven. Het bestedingspatroon van de consumenten (en dus ook de wegingsfactoren) verandert jaarlijks doordat: - Er nieuwe producten bijkomen en oude producten verdwijnen - Het inkomen verandert. Met een hoger inkomen geef je relatief minder uit aan de noodzakelijke producten zoals melk en vlees. - De prijs van een product verandert. - De behoeften van de consument veranderen. Voor de berekening van het CPI is het ook nodig te weten hoe de prijzen zich ontwikkelen. Door prijspeilingen in de winkels stelt het CBS de prijsindexcijfers van de producten vast. Met behulp van de wegingsfactoren en de prijsindexcijfers van de artikelen wordt het samengesteld gewogen prijsindexcijfer, de consumentenprijsindex, berekend: Vermenigvuldig elk prijsindexcijfer met zijn wegingsfactor, tel alles op en deel door het totaal van de wegingsfactoren: Artikelgroep Wegingsfactor Prijsindex Voeding Kleding Huisvesting Recreatie en vervoer Overige Totaal 100??? Ondernemingsplan: geeft inzicht in je doelstellingen, marktpositie en de haalbaarheid van je plannen Investeren: het aanschaffen van kapitaalgoederen(zoals bestelauto enz.) Pagina 2 van 5

3 Productiefactoren: de middelen waarmee wordt geproduceerd: arbeidàloon, kapitaalàrente/huur, natuuràpacht, ondernemerschapàwinst Nationaal inkomen: inkomen van alle inwoners in een land bij elkaar opgeteld Als Nederlandse burger ben je verplicht je inkomen dat je in de loop van het jaar hebt ontvangen te melden bij de belastingdienst. De fiscus deelt het inkomen in een boxenstelsel ingedeeld: - Box 1: het inkomen dat wordt verdiend met arbeid: loon voor werknemers, winst voor zelfstandige - Box 2: inkomen uit een flink pakket aandelen (minstens 5% aandelen van een bedrijf, wordt ook wel aanmerkelijk belang genoemd). Ook over de inkomsten uit verkoop van de aandelen moet belasting betaald worden, dit bedraagt 25% belasting. - Box 3: inkomen dat wordt verdiend met vermogen Loonheffing: geld dat wordt ingehouden van je loon het bestaat uit twee delen: loonbelasting en premie van volksverzekeringen (AOW, AWBZ, Anw). De loonheffing is een voorheffing, een voorschot op de inkomstenbelasting. Deze kan namelijk pas aan het einde van het jaar definitief vast worden gesteld als duidelijk is hoeveel je dat jaar hebt verdient. Over de eerste en tweede schijf worden belastingen en premies geheven, de heffingen in de derde en vierde schijf zijn uitsluitend belastingen. Van je loon wordt ook nog de premie voor het pensioenfonds afgehaald en de premie voor de zorgverzekeringswet in het brutoloon zit een tegemoetkoming van de werkgever voor deze premie. Nettoloon: loon dat je overhoudt na inhoudingen zoals loonheffing Aftrekposten: uitgaven die je van je brutoloon af mag halen vóórdat de belasting wordt berekend. Een algemene heffingskorting zorgt voor een nivellerend effect, want het bedrag aan korting in euro s is voor iedereen even hoog. Voor iemand met een laag inkomen stijgt daardoor het netto inkomen procentueel meer dan voor iemand met een hoog inkomen. Berekening van inkomensheffing 1. Bepaal het bruto inkomen, voor werknemers= brutoloon+vakantiegeld+tegemoetkoming zvw 2. Haal de aftrekposten van je brutoloon af, brutoloon- aftrekposten= belastbaar inkomen 3. Ga langs de belastingschijven 4. Haal je heffingskortingen eraf, v.b. algemene heffingskorting of de arbeidskorting(hangt af van de hoogte van het arbeidsinkomen) Een voorbeeld berekening: à Progressief belastingstelsel: (draagkrachtbeginsel=) hogere inkomens moeten gemiddeld een hoger percentage aan belasting betalen dan de lagere inkomens, hierdoor verandert de verhouding tussen de hoge en lage inkomens Pagina 3 van 5

4 ten gunste van de lagere inkomens: nivellering van inkomen. Gemiddelde heffingsdruk/ heffingstarief/ -percentage/ belastingtarief/-percentage/tarief: hoeveel cent per verdiende euro je moet afdragen, hoeveel procent van je inkomen je moet afdragen, dat reken je als volgt uit: Degressieve belastingheffing: je betaalt procentueel minder naarmate je inkomen stijgt, de inkomensverschillen worden in verhouding groter: denivellering. Proportioneel belastingstelsel: de gemiddelde belastingdruk is voor iedereen hetzelfde Marginale druk/marginaal tarief: hoeveel cent je extra aan heffing moet betalen als je inkomen met 1 euro stijgt Naast het Nederlands schijvenbelastingstelsel heb je ook de vlaktaks: een stelsel waarbij er slechts één schijf is met een bepaald percentage. Dit stelsel kan wel een belangtingsvrije voet(een schijf van 0%) hebben of er kunnen heffingskortingen van toepassing zijn. Is er sprake van een vlaktaks met belastingvrije voet, dan is het stelsel progressief. Het gemiddelde tarief stijgt namelijk naarmate het belastbaar inkomen toeneemt. à Uit je vermogen kan je ook inkomen verdienen zoals huur en rente. Rendement over vermogen: het totale inkomen uit je vermogen in procenten van je vermogen: Vermogensrendementsheffing: de belasting die je betaalt over het inkomen uit je vermogen. De belastingdienst gaat uit van een fictief percentage van 4%. Over die 4% fictief rendement dient een heffing van 30% te worden betaald. De eigen woning telt niet mee en er is ook nog sprake van een vrijstelling, die verschilt per jaar. De vrijstelling werkt nivellerend, want voor kleinere vermogens is de vrijstelling procentueel groter dan voor grote vermogens. Belastbaar vermogen= vermogen op 1 januari vrijstelling Fictief rendement= 0,04 x belastbaar vermogen Vermogensrendementsheffing= 0,3 x fictief rendement Primaire inkomens: inkomens die worden verdiend door bij te dragen aan het productieproces, die inkomens kunnen zijn à Sociale uitkeringen: deze ontvang je als je werkeloos of arbeidsongeschikt bent. Een sociale uitkering bestaat uit geld dat door de overheid wordt overgedragen van de belastingen premiebetaler naar de uitkeringsgerechtigde. Sociale uitkeringen noem je daarom ook wel overdrachtsinkomen. Sociale uitkeringen worden bruto betaald dus je moet nog belasting betalen. Secundair/besteedbaar inkomen: het inkomen wat je overhoudt nadat de overheid heeft genomen en gegeven, het is als volgt te berekenen: Primaire inkomens + Sociale uitkeringen - Belasting en premies Successiewet: je moet belasting betalen over de erfenis die je krijgt, erfbelasting Pagina 4 van 5

5 Pagina 5 van 5

Vergelijkbare documenten

Dé arbeidsmarkt bestaat niet. Het bestaat uit een groot aantal deelmarkten die min of meer met elkaar in verbinding staan.

Dé arbeidsmarkt bestaat niet. Het bestaat uit een groot aantal deelmarkten die min of meer met elkaar in verbinding staan. Samenvatting door Marit 1960 woorden 24 januari 2016 7,2 16 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO economie H.4 1 klaar met de opleiding Als je klaar bent met je opleiding ga je op zoek naar een werkkring.