DOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD. Module 4 Nu en later

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "DOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD. Module 4 Nu en later"

Nelly Koning
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 DOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD Module 4 Nu en later

2 Inflatie Definitie: stijging van het algemeen prijspeil Gevolgen van inflatie koopkracht neemt af Verslechtering internationale concurrentiepositie Bij verwachte inflatie Eerder consumeren Bij inflatie sparen minder aantrekkelijk Bij deflatie: Uitstel van consumptie Koopkracht = reëel inkomen Nominaal / prijs = reëel Met indexcijfers Alles kan je reëel maken Een (% verandering) van een begrip delen door het inflatie% Maar met indexcijfers. VB reële spaarbedrag = reële spaarwaarde Nominale rente / inflatie * 100 = reële rente (INDEXCIJFERS)

consumptie Koopkracht = reëel inkomen Nominaal / prijs = reëel Met indexcijfers Alles kan je reëel maken Een (% verandering) van een

3 Hoe meet je inflatie? Twee keer CPI berekenen Procentuele verandering van CPI VB Budget (= dat deel van het inkomen dat je gebruikt om te kopen) 500 Besteed aan: voeding 250 Kleding 150 Rest 100 Wegingsfactor = gewicht = aandeel Voeding in budget 250 / 500 *100% =50% Kleding 150 / 500 * 100% = 30% Rest 100 / 500 * 100% = 20%

het inkomen dat je gebruikt om te kopen) 500 Besteed aan: voeding 250 Kleding 150

4 ConsumentenPrijsIndex (CPI) Categorie Aandeel Prijsstijging Voeding 50% 5% Kleding 30% 5% Rest 20% 5% Welke prijsstijging het grootste gevolg? Kijk naar het aandeel. Gevolg prijsstijging van Voeding 0,50 * 5% = 2,5% Gevolg prijsstijging van Kleding 0,30 * 5% = 1,5% Gevolg prijsstijging van Rest 0,20 * 5% = 1,0% Dus het aandeel bepaald (ook) het belang van een prijsstijging.

Gevolg prijsstijging van Voeding 0,50 * 5% = 2,5% Gevolg prijsstijging van Kleding 0,30 * 5%

5 CPI voor het jaar =100 Categori e Aandeel basisjaar Voeding 50% 4% Kleding 30% 10% Rest 20% -1,5% Prijsstijging 2010 tov 2005 Bereken CPI Aandeel * prijsindexcijfer..

6 CPI voor het jaar =100 Categori e Aandeel basisjaar Prijsstijging 2010 tov 2005 Voeding 50% 4% dus 104 Kleding 30% 10% dus 110 Rest 20% -1,5% dus 98,5 Bereken CPI Aandeel * prijsindexcijfer.

7 CPI voor het jaar =100 Categori e Aandeel basisjaar Prijsstijging 2010 tov 2005 Voeding 50% 4% dus Kleding 30% 10% dus Rest 20% -1,5% dus 98,5 19,7 Bereken CPI Aandeel * prijsindexcijfer.

dus 104 52 Kleding 30% 10% dus 110 33 Rest 20% -1,5%

8 CPI voor het jaar =100 Categori e Aandeel basisjaar Prijsstijging 2010 tov 2005 Voeding 50% 4% dus Kleding 30% 10% dus Rest 20% -1,5% dus 98,5 19,7 CPI 2010 Bereken CPI Aandeel * prijsindexcijfer.

9 CPI voor het jaar =100 Categori e Aandeel basisjaar Prijsstijging 2010 tov 2005 Voeding 50% 4% dus Kleding 30% 10% dus Rest 20% -1,5% dus 98,5 19,7 CPI ,7 Bereken CPI Aandeel * prijsindexcijfer.

104 52 Kleding 30% 10% dus 110 33 Rest 20% -1,5% dus

10 CPI voor het jaar =100 Categori e Aandeel basisjaar Prijsstijging 2010 tov 2005 Voeding 50% 4% dus Kleding 30% 10% dus Rest 20% -1,5% dus 98,5 19,7 CPI ,7 CPI = 104,7 Om het zelfde pakket goederen te kopen als in het basisjaar moet je 104,7 % van het budget hebben van het basisjaar. Heb je in het basisjaar 100 dan heb je in ,70 nodig. Dan is er behoud van de koopkracht.

het zelfde pakket goederen te kopen als in het basisjaar moet je 104,7 % van het budget hebben van het

11 Hoe komen we aan de gegevens voor CPI? CBS Budgetonderzoek gezinnen Model gezin Wegingsfactoren veranderen door: Nieuwe producten, veranderde voorkeuren, hoger inkomen, andere producten worden goedkoper. Door in

12 Sociale uitkeringen Waardevast: uitkering, pensioen stijgt % even veel als inflatiepercentage. Koopkracht blijft constant Welvaartsvast: uitkering, pensioen stijgt % even veel als gemiddelde loonstijging bedrijfsleven.

Koopkracht blijft constant Welvaartsvast: uitkering,

13 Pensioen Omslagstelsel: je betaalt voor de huidige generatie. Een fonds schat van tevoren in hoeveel aan uitkeringen betaald moet worden, dat moet hetzelfde jaar aan premies ontvangen worden. Kapitaaldekkingsstelsel Je spaart voor jezelf voor later. Je betaalt aan pensioenfonds dat het geld belegt, uit de opbrengsten worden de pensioenen betaald. Voordeel omslagstelsel: Varieert met omvang van de uitkeringen Nadeel Er wordt geen kapitaal opgebouwd, waarmee belegd kan worden. Omslagstelsel Werkenden betalen voor werklozen Solidariteit tussen de generaties: jongeren (dan 65+) betalen voor ouderen ( 65+) AOW Vergrijzing ; Meer betalen. Gevolgen voor netto-inkomen voor werkenden nu Kapitaaldekkingsstelsel Uitstel van consumptie nu naar consumptie naar de toekomst Pensioen

Voordeel omslagstelsel: Varieert met omvang van de uitkeringen Nadeel Er wordt geen kapitaal opgebouwd, waarmee belegd kan worden.

14 Overheidsfinanciën Uitgaven: Overheidsbestedingen: Overheidsconsumptie Ambtenarensalarissen Investeren in infrastructuur, onderwijs Overdrachtsuitgaven: uitkeringen, studiefinanciering, rente en aflossingen op Staatsschuld Inkomsten: Directe belastingen: Inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting Indirecte belastingen: Btw, accijns Niet-belastingen aardgasbaten

uitkeringen, studiefinanciering, rente en aflossingen op Staatsschuld Inkomsten: Directe

15 Overheidsfinanciën Begrotingstekort of financieringstekort Uitgaven groter dan inkomsten Dus toename schuld. Nu meer schuld nu meer besteedt ten koste van toekomstige generaties. Nu te weinig belasting geheven. Eigenlijk toekomstige belastinggelden al gebruikt Schuld meet je op een tijdstip Voorraadgrootheid Uitgaven en inkomsten in de loop van het jaar Stroomgrootheden

16 Balans onderneming Voorraadgrootheden

17 Resultatenrekening winst/verliesrekening Stroomgrootheden

18 DE LEVENSLOOP VAN GEZINNEN EN WAAROM EN WANNEER ZIJ SPAREN, INVESTEREN IN ZICHZELF EN/OF EEN SCHULD OPBOUWEN; DE PRIJS VAN SPAREN EN LENEN; DE KEUZE TUSSEN EN DE ARGUMENTATIE VOOR SPAREN EN LENEN, ALSMEDE DE FINANCIËLE GEVOLGEN VAN SPAREN EN LENEN; RENTE ALS DE PRIJS VOOR HET UITSTELLEN VAN CONSUMPTIE EN HET ONDERSCHEID TUSSEN NOMINALE EN REËLE RENTE;

VOOR SPAREN EN LENEN, ALSMEDE DE FINANCIËLE GEVOLGEN VAN SPAREN EN LENEN; RENTE ALS DE

19 De levensloop

20 De levensloop Bedrijven lenen geld om te investeren In de toekomst grotere productiecapaciteit Maak ook een hogere arbeidsproductiviteit Lagere rente meer lenen om te investeren Mensen zullen bij een lagere rente Meer lenen om de studie te betalen Hogere scholing; Hogere arbeidsproductiviteit Hoger loon Nu lenen en scholen en in de toekomst meer inkomen (en een beter geschoolde beroepsbevolking)

lagere rente Meer lenen om de studie te betalen Hogere scholing; Hogere arbeidsproductiviteit Hoger

21 De levensloop

Vergelijkbare documenten

Rente de prijs van tijd. Als rente hoger is dan de opofferingskosten individuele prijs van tijd niet lenen maar sparen

Rente de prijs van tijd. Als rente hoger is dan de opofferingskosten individuele prijs van tijd niet lenen maar sparen Ruilen over de tijd Intertemporele substitutie Bedrijven lenen geld om te investeren