Rente de prijs van tijd. Als rente hoger is dan de opofferingskosten individuele prijs van tijd niet lenen maar sparen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Rente de prijs van tijd. Als rente hoger is dan de opofferingskosten individuele prijs van tijd niet lenen maar sparen"

Emma Gerritsen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

grotere productiecapaciteit Maak ook een hogere arbeidsproductiviteit Lagere rente meer lenen om te investeren Huidige winst ingeleverd om in de toekomst meer winst te kunnen maken Gezinnen zullen

1 Rente de prijs van tijd. Als rente hoger is dan de opofferingskosten individuele prijs van tijd niet lenen maar sparen Ruilen over de tijd Intertemporele substitutie Bedrijven lenen geld om te investeren In de toekomst grotere productiecapaciteit Maak ook een hogere arbeidsproductiviteit Lagere rente meer lenen om te investeren Huidige winst ingeleverd om in de toekomst meer winst te kunnen maken Gezinnen zullen bij een lagere rente Meer lenen om de studie te betalen Hogere scholing; Hogere arbeidsproductiviteit Hoger loon Nu lenen en scholen en in de toekomst meer inkomen (en een beter geschoolde beroepsbevolking) Gezinnen lenen om nu meer te consumeren, in de toekomst meer schuld Lenen: Toekomstige consumptie nu ingezet Sparen : huidige consumptie overgeheveld naar de toekomst Overheid met een tekort toekomstige belastinggelden nu al gebruikt Nu meer schuld nu meer besteedt ten koste van toekomstige generaties. Nu te weinig belasting geheven.

Inflatie Definitie: stijging van het algemeen prijspeil Gevolgen van inflatie koopkracht neemt af Verslechtering internationale concurrentiepositie Bij verwachte inflatie Eerder consumeren Bij

%prijs 2013 Optelling Voeding 250 250/500*100% = 50% 4% 0,5*104 = 52 Kleding 150 30% 10% 0,3*110 = 33 Rest 100 20% -1,5% 0,2*98,5=19,7 Budget 500 CPI 2013 104,7 CBS; Budgetonderzoek gezinnen; model

2 Inflatie Definitie: stijging van het algemeen prijspeil Gevolgen van inflatie koopkracht neemt af Verslechtering internationale concurrentiepositie Bij verwachte inflatie Eerder consumeren Bij inflatie sparen minder aantrekkelijk Bij deflatie: Uitstel van consumptie Inflatie meet je door van 2 opeenvolgende jaren het CPI te vergelijken (n-o)/o *100% 2010 =100 Aandeel in geld Gewicht in % %prijs 2013 Optelling Voeding /500*100% = 50% 4% 0,5*104 = 52 Kleding % 10% 0,3*110 = 33 Rest % -1,5% 0,2*98,5=19,7 Budget 500 CPI ,7 CBS; Budgetonderzoek gezinnen; model gezin Wegingsfactoren veranderen door: Nieuwe producten, veranderde voorkeuren, hoger inkomen, andere producten worden goedkoper. Koopkracht = reëel inkomen Alles kan je reëel maken Een (% verandering) van een begrip delen door het inflatie% Maar met indexcijfers. VB reële spaarbedrag = reële spaarwaarde Nominale rente / inflatie * 100 = reële rente (INDEXCIJFERS) Om het zelfde pakket goederen te kopen als in het basisjaar moet je 104,7 % van het budget hebben van het basisjaar. Heb je in het basisjaar 500 dan heb je in ,50 nodig. Dan is er behoud van de koopkracht.

3 Sociale uitkeringen Waardevast: uitkering, pensioen stijgt % even veel als inflatiepercentage. Koopkracht blijft constant Welvaartsvast: uitkering, pensioen stijgt % even veel als gemiddelde loonstijging bedrijfsleven. Voorbeeld: AOW stijgt met 2%; gemiddelde loonstijging 1,2%, inflatiepercentage 0,9%. De AOW-uitkering is zowel waarde- als welvaartsvast. Omslagstelsel je betaalt voor de huidige generatie. Een fonds schat van tevoren in hoeveel aan uitkeringen betaald moet worden, dat moet hetzelfde jaar aan premies ontvangen worden. VB AOW Kapitaaldekkingsstelsel Je spaart voor jezelf voor later. Je betaalt aan pensioenfonds dat het geld belegt, uit de opbrengsten worden de pensioenen betaald. VB Pensioen Voordeel omslagstelsel: Varieert met omvang van de uitkeringen Nadeel Er wordt geen kapitaal opgebouwd, waarmee belegd kan worden. Werkenden betalen voor werklozen Solidariteit tussen de generaties: jongeren (dan 65+) betalen voor ouderen ( 65+) AOW; Vergrijzing: Meer betalen. Gevolgen voor netto-inkomen voor werkenden nu Voordeel Kapitaaldekkingsstelsel E wordt vermogen opgebouwd met beleggingsopbrengsten waaruit pensioen betaald kan worden. Uitstel van consumptie nu(werkenden) naar consumptie naar de toekomst

Voorbeeld: AOW stijgt met 2%; gemiddelde loonstijging 1,2%, inflatiepercentage 0,9%. De AOW-uitkering is zowel waarde- als welvaartsvast. Omslagstelsel je betaalt voor de huidige generatie.

4 Overheidsfinanciën Uitgaven Overheidsbestedingen: Overheidsconsumptie Ambtenarensalarissen Materiële overheidsconsumptie Investeren in infrastructuur, onderwijs Overdrachtsuitgaven uitkeringen, studiefinanciering, rente en aflossingen op Staatsschuld Uitgaven groter dan inkomsten begrotingstekort (toename Staatsschuld) Verplichte aflossingen (afname Staatsschuld) Financieringstekort (per saldo toename Staatsschuld) LET OP: Begrotingssaldo Schuld meet je op een tijdstip Voorraadgrootheid Uitgaven en inkomsten in de loop van het jaar Stroomgrootheden Inkomsten Belastingen Directe belastingen Inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting Indirecte belastingen: Btw, accijns Niet-belastingen Aardgasbaten Winst DNB retributies Staatsschuldquote = Staatsschuld/nationaal inkomen *100% Voorbeeld: Staatsschuldquote % en van %, Terwijl in 2014 nationaal inkomen met 1,5% stijgt. Bereken % verandering staatsschuld Stel nationaal inkomen 2013 op 100, dan is staatsschuld 67. Nationaal inkomen ,5 Staatsschuld ,5*0,59 = 60,0 % Staatsschuld (60,0 67)/67 * 100% = -10,4%

saldo toename Staatsschuld) LET OP: Begrotingssaldo Schuld meet je op een tijdstip Voorraadgrootheid Uitgaven en inkomsten in de loop van het jaar Stroomgrootheden Inkomsten Belastingen Directe

5 Balans onderneming Voorraadgrootheden Resultatenrekening winst/verliesrekening Stroomgrootheden

Vergelijkbare documenten

DOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD. Module 4 Nu en later

DOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD. Module 4 Nu en later DOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD Module 4 Nu en later Inflatie Definitie: stijging van het algemeen prijspeil Gevolgen van inflatie koopkracht neemt af Verslechtering internationale concurrentiepositie Bij