Begrippen: - Overheid: Onder overheid verstaan we het Rijk en de overige publiekrechtelijke lichamen, zoals provincies en gemeenten.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Begrippen: - Overheid: Onder overheid verstaan we het Rijk en de overige publiekrechtelijke lichamen, zoals provincies en gemeenten."

Cecilia de Meyer
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Samenvatting door een scholier 919 woorden 20 juni 2007 6,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie Hoofdstuk 4 Productie door de overheid 4.

1 Samenvatting door een scholier 919 woorden 20 juni ,8 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Economie Hoofdstuk 4 Productie door de overheid 4.1 De sector overheid - Overheid: Onder overheid verstaan we het Rijk en de overige publiekrechtelijke lichamen, zoals provincies en gemeenten. - Socialenverzekeringsfondsen: De volksverzekeringen als de AOW en de AWBZ, deze zijn voor iedereen en de werknemersverzekeringen als de WW en de ZFW, deze zijn voor mensen in loondienst. - Collectieve sector: Collectieve sector Overheid Socialenverzekeringsfondsen Rijk Lagere overheden Volksverzekeringen Werknemersverzekeringen Gefinancierd uit de schatkist Gefinancierd door middel van premieheffing - de schatkist word gevoed door: - belastingontvangsten - niet belastingontvangsten - leningen - Collectievelastendruk: Onder collectievelastendruk verstaan we het totaal aan ontvangsten van de collectieve sector uitgedrukt in een percentage van het BBP. Hierbij gaat het dus om de lasten van de burgers en de ontvangsten van de collectieve sector. Collectievelastendruk = totale ontvangsten collectieve sector / BBP x 100% - Collectievenuitgavenquote: Collectievenuitgavenquote = totale uitgaven collectieve sector / BBP x 100% Pagina 1 van 6

2 4.2 De uitgaven van de rijksoverheid - Overheidsproductie: De waarde van de overheidsproductie bestaat uit de ambtenarensalarissen. - Overheidsuitgaven: Collectieve uitgaven Overheidsuitgaven Overheidsbestedingen Overdrachts-uitgaven Overheidsconsumptie Overheids-investeringen Inkomens-overdrachten via de overheid Ambtenaren-salarissen Materiële overheids-consumptie - Overheidsinvesteringen: De overheidsinvesteringen bestaan uit het aanleggen en onderhouden van wegen, bruggen, dijken, havens en spoorwegen - Ambtenarensalarissen: Bestaan uit het loon van ambtenaren en semi-ambtenaren. Onder de laatste categorie vallen bijvoorbeeld werknemers in het onderwijs en de gezondheidszorg. - Materiële overheidsconsumptie: Bestaat uit zaken als meubels, computers, elektriciteit en legeruniformen. - Inkomensoverdrachten via de overheid: bestaan vooral uit bijstand, huursubsidie, studiefinanciering en kinderbijslag. Deze inkomensoverdrachten worden uit de schatkist gefinancierd. 4.3 De inkomsten van de rijksoverheid - Belastingen: Belastingen zijn gedwongen afdrachten aan de overheid, zonder dat daar in het individuele geval direct aanwijsbare tegenprestaties tegenover staan. - Directe belastingen Bij directe belastingen rust de druk en de betalingsplicht op dezelfde persoon - - Indirecte belastingen De indirecte belastingen drukken weliswaar op de consument, maar het is de aanbieder die de belasting daadwerkelijk afdraagt. - Belastbaar inkomen het belastbaar inkomen is het looninkomen + het eigenwoningforfait hypotheekrenteaftrek (box1) Pagina 2 van 6

3 - Loonheffing op grond van het inkomen dat is afgesproken, word berekend hoeveel belasting en socialenpremies de werknemer moet betalen. Het berekende bedrag wordt al bij voorbaat ingehouden door de werkgever en afgedragen aan de belastingsdienst. - Progressieve belastingen Een belasting is progressief als met het stijgen van het inkomen in verhouding meer belasting moet worden betaald. - Heffingskorting De heffingskorting is een korting op de te betalen belasting. Iedereen heeft recht op de algemene heffingskorting. - Gemiddelde belastingdruk De gemiddelde belastingdruk is de totaal te betalen belasting uitgedrukt in een percentage van het inkomen: de totaal te betalen belasting/ het inkomen x 100% - Marginale belastingdruk De marginale belastingdruk geeft aan welk percentage ver elke extra verdiende euro aan de fiscus moet worden betaald (de laatste gebruikte schijf) - Vennootschapsbelasting Dit is een belasting over de winst die door de BV s en NV s betaald moet worden - Betaling Toegevoegde Waarde(BTW) of omzetbelasting over elk product dat bedrijven verkopen, moet de klant BTW (Belasting op de Toegevoegde Waarde) betalen, die de leverancier dan weer aan de belasting afdraagt. In een percentage van 19% of 6% geheven. - Accijnzen Accijns worden geheven over een beperkt aantal goederen (alcohol, tabak, suiker, benzine) vaak met het doel het gebruik te ontmoedigen, als een vast bedrag per hoeveelheid geheven. - Invoerrechten deze bestaan uit een heffing aan de grens bij invoer van een bepaald artikel. - Niet-belastingontvangsten onder de niet-belastingontvangsten verstaan we alle overheidsinkomsten die niet onder de directe of indirecte belastingen vallen - Retributies Retributies zijn betalingen aan de overheid voor een duidelijk aanwijsbare tegenprestatie (college- en Pagina 3 van 6

4 onderwijsgeld, marktgeld, parkeergeld) - Draagkrachtbeginsel de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten, de belasting is progressief - Profijtbeginsel de burgers betalen aan de overheid naar de mate van het profijt dat ze van een bepaalde overheidsvoorziening hebben. - Box 2: inkomen uit aanmerkelijk belang: wanneer iemand ten minste 5% bezit van de aandelen van een BV of NV, spreken we van aanmerkelijk belang. - Box 3: de inkomsten uit sparen en beleggen. de inkomsten uit sparen en beleggen worden berekend op basis van het gemiddeld vermogen(het verschil tussen de waarde van de bezittingen en de waarde van de schulden. 4.4 Tekort, overschot en staatsschuld - Begrotingssaldo het begrotingssaldo is het verschil tussen de totale overheidsuitgaven en de totale overheidsinkomsten. - Financieringssaldo: het financieringssaldo is het begrotingstekort verminderd met de aflossing op de staatsschuld - Begrotingsoverschot wanneer de overheidsuitgaven lager zijn dan de overheidsinkomsten is er een begrotingsoverschot. Doordat er geen leningen nodig zijn neemt de staatsschuld niet toe maar af omdat de aflossing wel gewoon door gaat. - Begrotingstekort wanneer de overheidsuitgaven hoger dan de overheidsinkomsten zijn is er een begrotingstekort en moet er geld geleend worden, dit zorgt voor een verhoging van de staatsschuld. - Financieringsbehoefte het bedrag dat de overheidsuitgaven meer is dan de overheidsontvangsten, dit is het bedrag dat de overheid in dat jaar moet lenen, als gevolg neemt de staatsschuld toe - Financieringstekort het bedrag waarmee de staatsschuld toeneemt. - EMU-saldo binnen de Europese Monetaire Unie zijn afspraken gemaakt over de statistische kant van het Pagina 4 van 6

5 overheidssaldo. Zoals een financieringssaldo betrekking heeft op de uitgaven en inkomsten van de rijksoverheid heeft het EMU-saldo betrekking op de gehele collectieve sector. - Staatsschuld het in totaal geleende bedrag om in de totale financieringsbehoefte van over de jaren te voorzien. - Staatsschuldquote dit is de staatsschuld in een percentage van het BBP: staatsschuld/bbp x 100% - Guldenfinancieringsregel de consumptieve uitgaven van de overheid moesten altijd gedekt worden door de inkomsten. Investeringen betalen zichzelf terug door economische groei en dus meer belasting, daarvoor mocht je wel lenen. - Anticyclisch begrotingsbeleid er is een golfbeweging in de economie, wanneer het slecht ging mocht er geleend worden en wanneer het goed ging moest er een overschot zijn. - Structureel begrotingsbeleid ook wel Zijlstra-norm, de uitgaven werden lange tijd van te voren vastgelegd en stegen, rekening houdend met de verwachte economische groei. De overheidsinkomsten schommelden met de conjunctuurbeweging. Steeds een wisselend tekort - Trendmatig begrotingsbeleid ook wel Zalm-norm, terug keer van het structurele begrotingsbeleid, uitgaven werden vastgesteld voor een periode van 4 jaar. - Bezuinigingsbeleid bezuinigen waar het maar kan tot de staatsschuld weer is geslonken naar 3% van het BBP 4.5 Terugtocht van de overheid? - Wig wig = loonkosten - nettoloon / loonkosten x 100% - Deregulering het afschaffen van veel regels op de markt die het beperkte - Privatisering het bedrijf van overheid naar particulier laten gaan. 4.6 De begroting van de Europese Unie Pagina 5 van 6

6 - Douanerechten: invoerrechten. Pagina 6 van 6

Vergelijkbare documenten

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4 Samenvatting door een scholier 1972 woorden 21 april 2005 7,1 35 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Hoofdstuk 4 onder de collectieve sector wordt de overheid