De drie manieren van pensioen sparen noemen we de 3 pijlers van het pensioensysteem.
|
|
- Renée de Lange
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De toekomst is onbekend. Er komt een leeftijd dat werken niet meer gaat. Je hebt dan wel geld nodig om van te leven. Geld voor de oude dag wordt deels door de overheid geregeld. De overheid heeft een staatspensioen ingesteld (AOW, algemene ouderdomswet). Maar dat pensioen is in geld uitgedrukt, beperkt. Een tweede manier van voorbereiden op de oude dag is het bedrijfspensioen. Veel bedrijven hebben een spaarregeling voor een bedrijfspensioen. Als een bedrijf een dergelijke spaarregeling heeft, ben je verplicht mee te sparen. Je betaalt dan iedere maand pensioenpremie aan het pensioenfonds. Dat pensioenfonds belegt deze gespaarde gelden. Ten slotte kun je zelfstandig een extra bedrag sparen als je bijvoorbeeld niet spaart via een pensioenfonds, of het verwachte pensioen niet hoog genoeg vindt. Drie pijlers. De drie manieren van pensioen sparen noemen we de 3 pijlers van het pensioensysteem. Figuur 1. De drie pijlers van het pensioensparen. Pijler 1: voor de AOW wordt niet gespaard. Het omslagstelsel. De AOW wordt opgebracht door alle werkenden premie te laten betalen, die direct wordt uitgekeerd (in hetzelfde jaar) aan de uitkeringsgerechtigden. Dat noemen we het omslagstelsel. De premie van de werkende wordt rechtstreeks omgeslagen naar de uitkeringsgerechtigde. Pagina 1 van 5
2 Recht op de AOW. Voor ieder jaar dat je woonachtig bent in Nederland, tussen je 15 e en 65 e, bouw je 2% recht op AOW op. Je hoeft dus nooit gewerkt te hebben om een AOW te krijgen. Alleen de werkenden betalen premie. Met name voor asielzoekers en gastarbeiders die op latere leeftijd naar Nederland zijn gekomen kan dit problemen geven, omdat ze maar een deelpercentage van de AOW krijgen. Dat deelpercentage kan te weinig zijn om van te leven. Volksverzekering. De AOW is een volksverzekering. Dat betekent dat iedereen die woonachtig is in Nederland, recht heeft op een AOW uitkering. Daar is een voorwaarde aan verbonden: Ieder jaar dat iemand tussen zijn 15 e en zijn 65 e in Nederland woonde, bouwt hij een recht van 2% op. Vergrijzing. Vergrijzing is het proces waarin er in verhouding meer ouderen (uitkeringsgerechtigden) dan werkenden (premie betalers) komen. Dat kan voortkomen uit een afname van het aantal werkenden, maar ook omdat het aantal mensen dat boven de 65 is, sneller groeit dan het aantal mensen dat werkt. Het gaat om de verhouding tussen deze twee groepen, dus om de relatieve hoeveelheid ouderen (ten opzichte van de werkenden). Vergrijzing maakt de AOW slechter betaalbaar. De werkende moeten immers de uitkeringen van de ouderen opbrengen. Om die reden heeft de Nederlandse overheid recentelijk de AOW gerechtigde leeftijd naar achteren geschoven. Dat mes snijdt aan twee kanten. Werkenden werken langer en betalen dus langer premie. Ouderen krijgen minder lang een uitkering, omdat de uitkering pas op latere leeftijd start. pijler 2. Bedrijfspensioenen en het kapitaaldekkingssysteem. Je betaalt iedere maand aan het pensioenfonds een bedrag. Het pensioenfonds belegt deze bedragen waardoor het geld meegroeit met de inflatie, of zelfs meer, de cao lonen. Sparen voor de oude dag via pensioenfondsen is een voorbeeld van een kapitaaldekkingssysteem. Je legt kapitaal opzij om je toekomstige uitgaven te dekken. Bij collectief pensioensparen (pijler 2) houdt het pensioenfonds rekening met de hoogte van de AOW, voor het te sparen bedrag. Pensioensparen is vaak gekoppeld aan de hoogte van het gemiddelde loon wat je in je leven verdiend hebt (middelloon Pagina 2 van 5
3 systeem). Daar spaar je vaak 80% van. Stel je gemiddelde loon was ,-- per jaar en de AOW is ,-- per jaar. Je pensioenfonds rekent dan met een bedrag van ,-- per jaar pensioen (80% van je gemiddelde loon), waarvan ,-- per jaar via de AOW wordt opgebracht. Je spaart dan voor een pensioenuitkering van = ,-- per jaar. Hoe werkt het pensioenfonds. Pensioenfondsen innen de premies van de werkenden en stoppen al dat geld in een grote spaarpot. Uit deze pot betaalt het pensioenfonds de pensioengerechtigden hun pensioen. Hoe meer de pensioengerechtigde heeft gespaard, hoe hoger zijn pensioen. Omdat alle premies in een gezamenlijke pot worden gestopt, is het voor buitenstaanders niet duidelijk wie op welk deel van de pot recht heeft. Let op: de betaalde premies en de pensioenuitkeringen zijn stroomgrootheden, het geld in de pensioenpot is een saldo op een specifiek moment en daarmee een voorraadgrootheid Het grote risico van pensioensparen: beleggingsresultaat. Pensioenfondsen beleggen alle gespaarde gelden (de inhoud van de pensioenpot) om tot een zo hoog mogelijk eindresultaat te komen. Pensioenfondsen moeten minimaal de waarde van de pot laten meegroeien met de inflatie zodat de koopkracht van het gespaarde pensioen intact blijft. Als dat het geval is spreken we van een waardevast pensioen. Als het pensioenfonds de belofte heeft gedaan dat pensioenen meegroeien met de cao lonen in het land, dan zijn de pensioenen welvaartsvast. De cao lonen stijgen normaal gesproken harder dan de inflatie. Groei van de gespaarde pensioenen vraagt om goede beleggingsresultaten. Beleggen is dan ook de kerntaak van pensioenfondsen. Gaat het beleggen niet goed, bijvoorbeeld door een zware economische crisis, dan kan het zijn dat de premies voor werkende omhoog moeten, of de uit te keren pensioenen omlaag moeten. Pagina 3 van 5
4 Gedwongen solidariteit. Werkenden die premie betalen aan de gezamenlijk pot en de pensioengerechtigden die een uitkering uit de gezamenlijke pot krijgen, zijn vaak onbewust, gedwongen solidair met elkaar. Generatieconflict. Gedwongen solidariteit kan tot een generatieconflict leiden. Gepensioneerden (ouderen) eisen hogere pensioenen. Werkenden (jongeren) willen een zo laag mogelijke premie betalen. Hogere pensioenen aan ouderen uit keren betekent dat de pot leeg loopt. Het kan zijn dat de huidige generatie werkenden daardoor in de toekomst een lager pensioen overhoudt. Je huis als pensioen. Mensen met een eigen huis zien de waarde van het huis in de toekomst als een vorm van pensioen (derde pijler). De argumenten daarvoor zijn de volgenden: - Als je je huis aflost heb je in de toekomst veel minder woonlasten omdat je geen rente en aflossing meer hoeft te betalen, terwijl een huurder zijn leven lang huur blijft betalen. Die huur wordt ieder jaar ook nog iets hoger vanwege de inflatie. - De nominale waarde van de huis wordt steeds groter en de reële waarde van je hypotheekschuld steeds kleiner. Beiden worden veroorzaakt door de inflatie. Om echt van het geld van de waarde van je huis gebruik te kunnen maken moet je je huis verkopen. Als je dat doet kun je die grote som geld op je oude dag opmaken. Maar een deel van dat geld geef je dan uit aan huurkosten omdat je dan een woning moet huren. Nominaal pensioen, middelloonsysteem of eindloonsysteem. Er zijn 3 soorten pensioenbeloften van pensioenfondsen. Hoe luxer de belofte, hoe hoger het premiepercentage. 1. Een nominaal pensioen. Je spaart voor een vooraf vastgesteld maandelijks bedrag, of een vastgesteld bedrag dat je in een keer gestort krijgt op de dag van je pensionering. Nadeel is dat de inflatie dit pensioen reel gezien steeds minder waard maakt. Pagina 4 van 5
5 2. Een pensioen op basis van middelloonsysteem. Je ontvangt dan een maandelijks pensioen op basis van je gemiddelde loon in je werkende leven. Daar zit een nadeel aan. Omdat je op late leeftijd het meest verdiend val je op de dag van je pensioengerechtigde leeftijd vaak fors terug in inkomen. Je kan dat ondervangen door je huis te hebben afgelost (minder woonlasten) of door zelf extra te hebben gespaard (pijler 3). 3. Een pensioen op basis van eindloonsysteem. Dat is het meest luxe systeem, maar erg duur, dus een hoge premie. Omdat werkgevers vaak een deel van de pensioenpremie voor hun rekening nemen, willen zij over het algemeen af van het eindloonsysteem. Het eindloonsysteem komt dan ook niet meer zo veel voor in de praktijk. Pagina 5 van 5
Mag ik dan nooit meer stoppen met werken?
Mag ik dan nooit meer stoppen met werken? 67 vragen over aow-vragen en uw pensioen (Uit AD van 1-11-2016) De AOW-leeftijd gaat in 2022 met drie maanden omhoog voor iedereen die na 1954 geboren is. Reden
Nadere informatie6.1 De AOW. Een alleenstaande krijgt 70% van het minimumloon. Gehuwden of samenwonenden krijgen 100% van het minimumloon.
6.1 De AOW In 1957 is in Nederland de AOW ingevoerd door premiers Willem Drees (PVDA). Iedereen die 65 jaar of ouder is, krijgt een uitkering van de staat. Deze uitkering hangt af van het aantal jaren
Nadere informatieRente de prijs van tijd. Als rente hoger is dan de opofferingskosten individuele prijs van tijd niet lenen maar sparen
Rente de prijs van tijd. Als rente hoger is dan de opofferingskosten individuele prijs van tijd niet lenen maar sparen Ruilen over de tijd Intertemporele substitutie Bedrijven lenen geld om te investeren
Nadere informatieSparen of lenen Waarom?
Slides en video s op www.jooplengkeek.nl Sparen of lenen Waarom? 1 Als tijd duur is betaal je veel rente Als de rente hoog is zullen mensen minder lenen en meer sparen! 2 Investeren in je toekomst Door
Nadere informatieDOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD. Module 4 Nu en later
DOMEIN E: RUILEN OVER DE TIJD Module 4 Nu en later Inflatie Definitie: stijging van het algemeen prijspeil Gevolgen van inflatie koopkracht neemt af Verslechtering internationale concurrentiepositie Bij
Nadere informatie6,7. Samenvatting door een scholier 1150 woorden 10 oktober keer beoordeeld. De productiefactoren noemen en hun beloningen onderscheiden.
Samenvatting door een scholier 1150 woorden 10 oktober 2015 6,7 9 keer beoordeeld Vak Economie De productiefactoren noemen en hun beloningen onderscheiden. Productiefactoren: arbeid, ondernemerschap, kapitaal
Nadere informatieDomein E: Concept Ruilen over de tijd
1. Het bruto binnenlands product is gestegen met 0,9%. Het inflatiepercentage bedraagt 2,1%. Bereken de reële groei van het BBP. 2. Waarmee wordt het inflatiepercentage gemeten? 3. Lees de onderstaande
Nadere informatieDomein E: Ruilen over de tijd. fransetman.nl
Domein E: Ruilen over de tijd Rente : prijs van tijd Nu lenen: een lagere rente Nu sparen: een hogere rente Individuele prijs van tijd: het ongemak dat je ervaart Algemene prijs van tijd: de rente die
Nadere informatieBijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana
Stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) Extra uitleg en Q&A Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Wat is pensioen? Tekst uit het filmpje Wist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein
Nadere informatie5,5. Samenvatting door een scholier 1286 woorden 3 maart keer beoordeeld. Economie in context. Samenvatting economie. 5.
Samenvatting door een scholier 1286 woorden 3 maart 2015 5,5 1 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context Samenvatting economie 5.1 Levensfasen Stroomgrootheden= inkomen en consumptieve goederen
Nadere informatieIntertemporele afwegingen = het nemen van belangrijke beslissingen die voor je toekomst van belang zijn.
Samenvatting door K11 2575 woorden 29 oktober 2016 0 keer beoordeeld Vak Methode Economie Economie in context H5; Jong geleerd, oud gedaan 5.1 Levensfase Levensfasen = kindertijd/jeugd studietijd werken
Nadere informatie4,1. Samenvatting door een scholier 539 woorden 11 oktober keer beoordeeld. Eco H5. Paragraaf 1; Gezinnen ruilen over de tijd
Samenvatting door een scholier 539 woorden 11 oktober 2016 4,1 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Pincode Eco H5 Paragraaf 1; Gezinnen ruilen over de tijd Ruilen over de tijd Prijs = rente Financiële
Nadere informatieGroep Wegingsfactor Prijsverandering Partieel prijsindexcijfer Woning 40% +10% 110 Voeding 30% -10% 90 Kleding 20% +20% 120 Diversen 10% +15% 115
Samenvatting door M. 1480 woorden 6 januari 2014 7,2 17 keer beoordeeld Vak Methode Economie Praktische economie Tijd is geld De ECB leent geld uit aan de banken. Ze rekenen daar reporente voor. Banken
Nadere informatiePENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE
PENSIOEN IN BEWEGING! KLAAR VOOR DE TOEKOMST? SAMEN DELEN, EEN STERKE KEUZE PENSIOEN IS AANVULLING OP AOW Lijfrente Salaris 100% Pensioen Staatspensioen (AOW) 2 AOW, VOLKSVERZEKERING (1) Voorziet in MINIMUM
Nadere informatieDe grootste financiële beslissing in een mensenleven
De grootste financiële beslissing in een mensenleven 1 520.000.000.000,- ( 520 mrd) Totale hypotheekschuld van Nederlandse huishoudens Bron: NMa 2 170.000,- De gemiddelde grootte van een hypotheek in Nederland
Nadere informatieRendement = investeringsopbrengst/ investering *100% Reëel rendement = Nominaal rendement / CPI * 100-100 Als %
Inflatie Stijging algemene prijspeil Consumenten Prijs Indexcijfer Gewogen gemiddelde Voordeel: Mensen met schulden Nadeel: Mensen met loon, spaargeld Reële winst bedrijven daalt Rentekosten bedrijven
Nadere informatieWist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein beetje, maar het is pensioen.
en Q&A Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Wat is pensioen? Tekst uit het filmpje Wist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein beetje, maar het is pensioen. En wist je dat pensioen
Nadere informatieBijlage A Enquête solidariteit in de pensioenen... 2. Bijlage B Multivariate regressieanalyses... 13
Bijlagen Pensioenen: solidariteit en keuzevrijheid Stella Hoff Inhoud Bijlage A Enquête solidariteit in de pensioenen... 2 Bijlage B Multivariate regressieanalyses... 13 Bijlagen SCP-publicatie Pensioenen:
Nadere informatieNotitie. 11 juni 2010. Datum. Onderwerp De meest gestelde vragen over het principe-akkoord AOW-pensioen. 1 Gemiddelde op basis van het verleden
Notitie Datum 11 juni 2010 Onderwerp De meest gestelde vragen over het principe-akkoord AOW-pensioen 1. Waarover gaat dit raadgevend referendum? De FNV heeft samen met de andere vakcentrales afspraken
Nadere informatiesituatie febr 2010 Volksverzekeringen Algemene Ouderdomswet 2 Algemene Nabestaandenwet 2 ANW Algemene kinderbijslagwet 2 AKW
situatie febr 2010 Sociale zekerheid te verdelen in twee stukken: Sociale verzekeringen Sociale voorzieningen Sociale verzekeringen worden beheerd/ uitgevoerd door de sociale verzekeringsfondsen (o.a.
Nadere informatieVerplichte context Module 4 Onderwijs en menselijk kapitaal
Verplichte context Module 4 Onderwijs en menselijk kapitaal 1 a Studeren kan je beschouwen als een soort investering in jezelf. Studeren kost zowel tijd als geld. Later verdien je deze investering (ruim)
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatieDe toekomst van ons pensioen de visie van FNV KIEM en NVJ
De toekomst van ons pensioen de visie van FNV KIEM en NVJ De pensioencommissie van FNV KIEM en de NVJ heeft besloten een beknopte visie te formuleren over de toekomst van ons pensioenstelsel. Deze is bedoeld
Nadere informatieSamenvatting Economie Jong & Oud
Samenvatting Economie Jong & Oud Samenvatting door S. 1109 woorden 25 april 2017 7,3 3 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1: School of baantje Budgetlijn - Geeft verschillende combinaties
Nadere informatieeconomie havo 2015-II
Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 2 bij (1) verkoopmarkt bij (2) monopolistische
Nadere informatieUw pensioen in onzekere tijden
Uw pensioen in onzekere tijden Stichting Pensioenfonds 1 Inleiding Dekkingsgraad per 31 december 2011 is 83,7%. Het pensioenfonds loopt (ver) achter op herstelplan. Voorlopig kortingsbesluit is noodzakelijk.
Nadere informatieAANVULLENDE PENSIOENREGELING
AANVULLENDE PENSIOENREGELING Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel Uw pensioen is onze zorg. Inleiding Voor u ligt de brochure over de aanvullende pensioenregelingen
Nadere informatieEconomie module 4 Ruilen in de tijd. goederen kopen
Economie module 4 Ruilen in de tijd 27 blz. werkboek = 1 ½ blz. per les H1 par 1 & 2 vb.1 O O sparen om tijd storting + rente iets te kopen goederen kopen vb.2 O O geld lenen om tijd aflossing + rente
Nadere informatieStiPP Basisregeling: uw pensioen in vogelvlucht
StiPP Basisregeling: uw pensioen in vogelvlucht Uw toekomst uitgestippeld 1 Inhoud StiPP Basisregeling, wat houdt deze in? 3 Hoeveel pensioen bouwt u op? 4 Met pensioen 8 StiPP is er voor u! 9 Als u stopt
Nadere informatieEen huis kan je kopen of huren. De voordelen en nadelen tussen kopen en huren staan in tabel 1.
Kopen of huren. Een huis kan je kopen of huren. De voordelen en nadelen tussen kopen en huren staan in tabel 1. Tabel 1. Het verschil tussen kopen en huren. huis kopen huis huren rente en aflossing of
Nadere informatieAanpassing pensioenregeling een must. Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM
Aanpassing pensioenregeling een must Presentatie: Marcel Brussee / voorzitter SPH Kees Lekkerkerker / directeur HRM 1 Aanpassing pensioenregeling een must Inhoud Marcel Brussee: Achtergrond wijzigingen
Nadere informatieBulletin Informatie voor kaderleden
Bulletin Informatie voor kaderleden 10 juni 2011 nummer 11.13 Inhoud: MHP over Pensioenakkoord: Stop eigen pensioenplannen kabinet Meest gestelde vragen Pensioenakkoord 3. Is het waar dat de pensioenuitkering
Nadere informatieStiPP Plusregeling: uw pensioen in vogelvlucht
StiPP Plusregeling: uw pensioen in vogelvlucht Uw toekomst uitgestippeld 1 Inhoud StiPP Plusregeling, wat houdt deze in? 3 Hoeveel pensioen bouwt u op? 4 Met pensioen 8 StiPP is er voor u! 9 Als u stopt
Nadere informatieFacts & Figures uitwerking Pensioenakkoord
Facts & Figures uitwerking Pensioenakkoord Waarom langer doorwerken? De levensverwachting stijgt Elke generatie leeft langer dan de vorige. Dat is al langer bekend, maar de stijging van de levensverwachting
Nadere informatie6,9. Samenvatting door Larissa 659 woorden 18 januari keer beoordeeld. Samenvatting Economie Werk & Inkomen H1. Actieven en inactieven:
Samenvatting door Larissa 659 woorden 18 januari 2016 6,9 10 keer beoordeeld Vak Methode Economie Index Samenvatting Economie Werk & Inkomen H1 Actieven en inactieven: Actieven; mensen die betaald werk
Nadere informatie4,2. Samenvatting door een scholier 1704 woorden 18 juli keer beoordeeld. Hoofdstuk 1
Samenvatting door een scholier 1704 woorden 18 juli 2015 4,2 1 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Hoofdstuk 1 Consumptie: het aanschaffen van producten door de eindgebruiker. Investeren: het kopen
Nadere informatieSamenvatting Economie Levensloop Hst. 2/3/4
Samenvatting Economie Levensloop Hst. 2/3/4 Samenvatting door A. 969 woorden 18 november 2012 4 3 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Kinderen krijgen is voor ouders liefde en vreugde en de ouders
Nadere informatieStiPP Basisregeling: uw pensioen in vogelvlucht
StiPP Basisregeling: uw pensioen in vogelvlucht Uw toekomst uitgestippeld 1 Inhoud StiPP Basisregeling, wat houdt deze in? 3 Hoeveel pensioen bouwt u op? 4 Met pensioen 8 StiPP is er voor u! 9 Als u stopt
Nadere informatie1.B. Jouw Cosun pensioen. Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014
1.B Jouw Cosun pensioen Informatiebijeenkomsten voor pensioengerechtigden mei 2014 1 Agenda Pensioen in Nederland Waarom een nieuwe regeling bij Cosun? Pensioenpremie Toeslagverlening (indexatie) Discussie
Nadere informatieStiPP Plusregeling: uw pensioen in vogelvlucht
StiPP Plusregeling: uw pensioen in vogelvlucht Uw toekomst uitgestippeld 1 Inhoud StiPP Plusregeling, wat houdt het in? 3 Hoeveel pensioen bouwt u op? 4 Met pensioen 8 StiPP is er voor u! 9 Als u stopt
Nadere informatieEen goede oudedagsvoorziening? Werknemers zijn aan zet
28 november 2014 Een goede oudedagsvoorziening? Werknemers zijn aan zet Jarenlang was pensioen géén actueel onderwerp. Je kreeg AOW als je 65 was en daarnaast een gegarandeerd pensioen dat via een werkgever
Nadere informatie4.1 Klaar met de opleiding
4.1 Klaar met de opleiding 1. Werken in loondienst - Bij een bedrijf of bij de overheid (gemeente, provincie, ministerie); - Je krijgt loon/salaris; - Je hebt een bepaalde zekerheid, dat je werk hebt,
Nadere informatieKiest u een stabiel of een variabel pensioen?
Kiest u een stabiel of een variabel pensioen? U bouwt pensioen op bij ons fonds in de excedentregeling en u bent 55 jaar of ouder. Wij vragen u om een keuze te maken voor een stabiel of een variabel pensioen.
Nadere informatieWegwijzer GE Pensioen. Inzicht in uw pensioensituatie
Wegwijzer GE Pensioen Inzicht in uw pensioensituatie Inleiding Met de Wegwijzer GE Pensioen krijgt u informatie over uw pensioenregeling en kunt u inzicht krijgen in uw eigen pensioensituatie. De pensioenwijzer
Nadere informatieSamenvatting Economie Levensloop
Samenvatting Economie Levensloop Samenvatting door A. 1095 woorden 7 februari 2017 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Economie LWEO Economie: levensloop Hfst 1 Consumptie: het product wordt aaneschaft door
Nadere informatiePensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate
PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate oktober 2016 Hoe verloopt 2016 tot nu toe? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de financiële situatie bij Pensioenfonds TenCate is niet goed. De alsmaar
Nadere informatieStiPP Basisregeling: uw pensioen in vogelvlucht
StiPP Basisregeling: uw pensioen in vogelvlucht Uw toekomst uitgestippeld 1 Inhoud StiPP Basisregeling, wat houdt het in? 3 Hoeveel pensioen bouwt u op? 4 Met pensioen 8 StiPP is er voor u! 9 Als u stopt
Nadere informatieVoorbeelden geven van beslissingen die gevolgen hebben voor je toekomstige koopkracht, zoals sparen voor een brommer of lenen om een huis te kopen.
Samenvatting door T. 2233 woorden 20 oktober 2014 7.6 6 keer beoordeeld Vak Methode Economie Percent Hoofdstuk 11 Verleden heden en toekomst 11.1 Consumptie Sparen = uitgestelde consumptie. Bijv voor pensioen
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten
De heer/mevrouw A. START STRAAT 1234 1234 AA WOONPLAATS behandeld door telefoonnummer ons kenmerk Klant Team StiPP (088) 008 40 60 950. briefcodering burgerservicenummer datum Betreft: Welkomstbericht
Nadere informatieUw pensioen en Flexioen. Flexibel Individueel Pensioen
Uw pensioen en Flexioen Flexibel Individueel Pensioen Uw pensioen en Flexioen U bouwt een pensioeninkomen op via uw werkgever. Dit pensioeninkomen ontvangt u nadat u gepensioneerd bent, naast uw AOW-uitkering.
Nadere informatieWanneer ga jij met pensioen?
Wanneer ga jij met pensioen? Inhoudsopgave Inleiding... 3 1 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 1.1 Algemeen... 4 1.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 1.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting...
Nadere informatie5.5 a. Een bezit: Natascha heeft nog geld van de klant tegoed. b. Er is nog niets verkocht, dus ook niet op rekening.
Hoofdstuk 5 Werken in een eigen bedrijf 5.1 a. De bezittingen zijn altijd door iemand gefinancierd: door de eigenaar (eigen vermogen) en/of door iemand die een lening verschaft (vreemd vermogen). b. Het
Nadere informatieVragen en antwoorden pensioenakkoord
Vragen en antwoorden pensioenakkoord 1. Waarover gaat dit pensioenakkoord? Het pensioenakkoord gaat over drie onderwerpen: de AOW, de aanvullende pensioenen, en de kansen van ouderen op de arbeidsmarkt.
Nadere informatieNadeel Uiteindelijk wordt er geen vermogen opgebouwd om de hypotheek mee af te kunnen lossen.
Welke hypotheekvorm past het beste bij uw specifieke situatie? Het is fijn om van tevoren al te weten welke basis hypotheekvormen er bestaan. Hieronder staan de hypotheekvormen een voor een kort beschreven
Nadere informatieStiPP Basisregeling: jouw pensioen in vogelvlucht
StiPP Basisregeling: jouw pensioen in vogelvlucht Je toekomst uitgestippeld 1 Inhoud StiPPel jouw eigen toekomst uit Als je met pensioen gaat, hoeveel geld heb je dan nodig? Wat zijn je wensen? Wat wil
Nadere informatiePensioen financiële aspecten
Pensioen financiële aspecten VEP workshop 1 september 2015 Contact SPE - deelnemers Dinsdag 27 oktober: ALV van de VEP: 10:30-12:30 + lunch SPE deelnemers: 14:00-16:00 Werkweek van 5 dagen Je werkt: 1
Nadere informatieTe weinig verschil Verschil tussen de hoogte van uitkeringen en loon is belangrijk. Het moet de moeite waard zijn om te gaan werken.
Hoofdstuk 4 Inkomen Paragraaf 4.1 De inkomensverschillen Waardoor ontstaan inkomens verschillen. Inkomensverschillen ontstaan door: Opleiding Verantwoordelijkheid Machtspositie Onregelmatigheid of gevaar
Nadere informatieIndexatie pensioenen blijft achter bij loon- en prijsstijging
Indexatie pensioenen blijft achter bij loon- en prijsstijging In 2010 worden pensioenaanspraken- en uitkeringen naar verwachting gemiddeld met 0,4 procent verhoogd om te corrigeren voor gestegen lonen
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl
Nadere informatieStudiedag Economie. Pensioen. A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom. 15 November Towers Watson. All rights reserved.
Studiedag Economie Pensioen A presentation to Guido de Bres by Willem Eikelboom 15 November 2011 2011 Towers Watson. All rights reserved. Agenda Waarom pensioen? Kapitaaldekking of omslagstelsel? Pensioenakkoord
Nadere informatieVraag en antwoord. V: Wat is een middelloonregeling? A: Vanaf 1 januari 2014 is de Appa een middelloonregeling.
1 Vraag en antwoord V: Wat is een middelloonregeling? A: Vanaf 1 januari 2014 is de Appa een middelloonregeling. Uw pensioen wordt berekend op basis van uw jaarlijkse bezoldiging. U bouwt elk jaar een
Nadere informatieVersie: mei Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw
Versie: mei 2017 Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw 1 Wat bpfbouw voor u regelt: sheet 3 t/m 5 Hoe uw geld wordt beheerd door bpfbouw: sheet 6 t/m 8 Pensioen de basis:
Nadere informatie1 Inleiding. Wanneer ga jij met pensioen Versie: 4 17-07-2015 Pagina: 3 van 7
Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 AOW-gerechtigde leeftijd... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2 Verhoging van 65 naar 67... 4 2.3 Verdere verhoging op basis van de levensverwachting... 4 3 Pensioenleeftijd... 6 3.1
Nadere informatieStiPP Plusregeling: uw pensioen in vogelvlucht
StiPP Plusregeling: uw pensioen in vogelvlucht Uw toekomst uitgestippeld 1 Inhoud StiPP Plusregeling, wat houdt het in? 3 Met pensioen 8 Hoeveel pensioen bouwt u op? 4 StiPP is er voor u! 9 Als u stopt
Nadere informatieRuilen over de tijd. Zie steeds de eenvoud!! Frans Etman
Ruilen over de tijd Zie steeds de eenvoud!! vwo Frans Etman Bedenk dat bij ruilen er altijd twee dingen gedaan worden. Je geeft wat en je krijgt wat terug. Als je twee keer ruilt - ruilen over de tijd
Nadere informatiePensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010. Welkom
Pensioenbijeenkomst Abvakabo FNV Het pensioen van nu en de toekomst in zicht November 2010 Welkom Waar willen wij het met elkaar over hebben? Pensioen anno 2010 Stand van Zaken AOW en Pensioenakkoord 4
Nadere informatieSamenvatting Economie Hoofdstuk 2: Sparen en Beleggen
Samenvatting Economie Hoofdstuk 2: Sparen en Beleggen Samenvatting door Daphne 1906 woorden 3 februari 2016 1 1 keer beoordeeld Vak Economie Europese Centrale bank (ECB) In de Eurolanden heeft maar één
Nadere informatieDe hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op
De Ahold Pensioenregeling 2015 Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Met ingang van uw 21ste verjaardag of latere datum in dienst bouwt u pensioen bij ons op. Dit doet u via Ahold Delhaize. Elk pensioenfonds
Nadere informatieABN AMRO. Kiezen tussen levensloopregeling en de spaarloonregeling. Alle informatie in één oogopslag. Mét fiscale spelregels.
ABN AMRO. Kiezen tussen levensloopregeling en de spaarloonregeling. Alle informatie in één oogopslag. Mét fiscale spelregels. Gemakkelijker kiezen tussen twee goede regelingen De overheid stelt werknemers
Nadere informatieBegrippenlijst Economie Jong en Oud
Begrippenlijst Economie Jong en Oud Begrippenlijst door Anna 1086 woorden 21 december 2016 8,7 10 keer beoordeeld Vak Economie Aandeel: Bewijs van mede-eigendom van een onderneming. Permanent beschikbaar.
Nadere informatie1. Leg uit dat het sparen door gezinnen een voorbeeld is van ruilen in de tijd. 2. Leg uit waarom investeren door bedrijven als ruilen over de tijd beschouwd kan worden. 3. Wat is intertemporele substitutie?
Nadere informatieJongeren lijden onder ouderen?
Door prof. dr. Joop Hartog, universiteit van Amsterdam Gepubliceerd in Me Judice, 29 november 2013 Het idee dat de oudere Nederlanders door genereuze pensioenuitkeringen jongeren straks slechts een karig
Nadere informatieHoe is uw pensioen geregeld?
Hoe is uw pensioen geregeld? Wat is Pensioen 1-2-3? Pensioen 1-2-3 is een initiatief van de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars. In drie stappen, van hoofdlijn tot in detail, wordt u wegwijs
Nadere informatieVersie: januari Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw
Versie: januari 2018 Presentatie voor uw werknemers over de pensioenregeling van bpfbouw 1 Wat bpfbouw voor u regelt: sheet 3 t/m 5 Hoe uw geld wordt beheerd door bpfbouw: sheet 6 t/m 8 Pensioen de basis:
Nadere informatieJouw Delta Lloyd Pensioen in het kort
Jouw Delta Lloyd Pensioen in het kort Deze brochure is bedoeld voor alle medewerkers van Delta Lloyd die 18 jaar of ouder zijn en geeft je een goed overzicht van je pensioenregeling. Jouw Delta Lloyd Pensioen
Nadere informatieRisico s rond pensioen
Risico s rond pensioen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend
Nadere informatiePENSIOENEN ONDER DRUK
PENSIOENEN ONDER DRUK Ronald Beelaard rbeelaardgmailcom Lang geleden Onderwerpen Introductie pensioenstelsel Hoe bouwt een pensioen op Dekkingsgraad, rente en inflatie Oorzaken van het zware weer
Nadere informatieHet AVEBE Pensioen samengevat
Het AVEBE Pensioen samengevat Deze folder is bedoeld voor alle medewerkers die bij AVEBE in dienst zijn getreden. Pensioenfonds Ouderdomspensioen: het AVEBE Pensioen vanaf uw pensionering Het AVEBE Pensioen
Nadere informatiePENSIOEN VOOR JONG EN OUD
PENSIOEN VOOR JONG EN OUD GELDERMALSEN 29 JUNI 2O16 ELLEN TE PASKE LIEVESTRO CHRIS DRIESSEN OPZET Pensioenstelsel AOW Aanvullend pensioen Derde pijler/eigen huis Pensioenen in 2017 Toekomst pensioenen
Nadere informatieKleurpagina vraagkaartjes beginner Ruilen over de tijd Quiz. Deze pagina 2 keer printen daarna op de achterkant de vraagkaartjes Ruilen over de tijd
Kleurpagina vraagkaartjes beginner Ruilen over de tijd Quiz. Deze pagina 2 keer printen daarna op de achterkant de vraagkaartjes Ruilen over de tijd quiz beginner printen en uitsnijden of knippen. Bijlage
Nadere informatiein 3 stappen meer inzicht in uw pensioen
in 3 stappen meer inzicht in uw pensioen In 3 stappen meer inzicht en controle over uw pensioen krijgen Voor wie is deze brochure? Deze brochure is interessant als u: Werknemer of zelfstandig ondernemer
Nadere informatieEen aanvulling op uw pensioen. Het is zo geregeld. Wij zijn uw bank.
Een aanvulling op uw pensioen. Het is zo geregeld. Wij zijn uw bank. Hoe is uw pensioen opgebouwd? AOW Inkomen uit werk naast uw AOW Eigen vermogen 2 Pensioen vanuit werkgever Aanvullend Pensioen Sparen
Nadere informatieEen aanvulling op uw pensioen. Het is zo geregeld. Wij zijn uw bank. 093-232 Brochure_banksparen_2015_4.indd 1 13-07-15 17:09
Een aanvulling op uw pensioen. Het is zo geregeld. Wij zijn uw bank. 093-232 Brochure_banksparen_2015_4.indd 1 13-07-15 17:09 Hoe is uw pensioen opgebouwd? AOW Inkomen uit werk naast uw AOW Eigen vermogen
Nadere informatieUw pensioen bij Avebe Over wat er voor u belangrijk is als het om uw pensioen gaat. Pensioenfonds Avebe
Uw pensioen bij Avebe Over wat er voor u belangrijk is als het om uw pensioen gaat Pensioenfonds Avebe Wat is het belangrijkste dat ik moet weten? Wat is nog meer handig om te weten? Ik wil alles weten
Nadere informatieHypotheekschuld. Duur 30 jaar. Maandlasten
Hypotheekschuld Duur 30 jaar Maandlasten Tijdens de gehele looptijd betaalt u lage maandlasten. U betaalt alleen rente over de lening. Aan het einde van de looptijd blijft de hypotheekschuld bestaan. U
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieA. Voorbeeld B. Voorbeeldig Modelwoning 1 1111AA Eindhoven. EINDHOVEN, 19 januari 2012. Betreft: uw Quick Scan
A. Voorbeeld B. Voorbeeldig Modelwoning 1 1111AA Eindhoven EINDHOVEN, 19 januari 2012 Betreft: uw Quick Scan Geachte heer Voorbeeld en mevrouw Voorbeeldig, De Financiële Scan is ontwikkeld door Wijzer
Nadere informatieDe fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt. Workshop 9 mei 2012
De fiscale aspecten van het pensioenakkoord: het is lastiger dan het lijkt Workshop 9 mei 2012 Programma De aanleiding en het pensioenakkoord op hoofdlijnen Aanpassingsmechanismes Fiscale pensioenkader
Nadere informatieMIJN HEINZ PENSIOEN Algemene informatie
MIJN HEINZ PENSIOEN Algemene informatie Arthur Theunissen, juni 2010 Deze slides zijn in juni 2010 gepresenteerd aan deelnemers aan de informatiesessies 3 modules: algemene informatie / Werking beschikbare
Nadere informatieHet unieke Nederlandse pensioenstelsel: onhoudbaar of onverwoestbaar? Rob de Brouwer
Het unieke Nederlandse pensioenstelsel: onhoudbaar of onverwoestbaar? Rob de Brouwer Visie van de media en de politiek op de moraal van de ouderen De werkelijkheid Infrastructuur is op orde en staatsschuld
Nadere informatie1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?
1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste
Nadere informatieEen nieuwe baan. Je toekomst uitgestippeld
Een nieuwe baan Je toekomst uitgestippeld Inhoud Je nieuwe baan en StiPP 2 Verandert er iets aan mijn pensioen? 4 Niet elke pensioenregeling is hetzelfde 5 Waardeoverdracht naar StiPP 7 Je nieuwe baan
Nadere informatieABN AMRO. Kiezen tussen levensloopregeling en spaarloonregeling. Alle informatie in één oogopslag. Mét fiscale spelregels.
ABN AMRO. Kiezen tussen levensloopregeling en spaarloonregeling. Alle informatie in één oogopslag. Mét fiscale spelregels. Gemakkelijker kiezen tussen twee goede regelingen De overheid stelt werknemers
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieSolidair of solitair?
Solidair of solitair? Resultaten van enquête onder werkenden 7 november 2013 Lucy Kok Hoofd Zorg en Sociale Zekerheid www.seo.nl - secretariaat@seo.nl - +31 20 525 1630 Inhoud presentatie 1. Doel van het
Nadere informatieRuilen over de tijd (havo)
1. Leg uit dat het sparen door gezinnen een voorbeeld is van ruilen in de tijd. 2. Leg uit waarom investeren door bedrijven als ruilen over de tijd beschouwd kan worden. 3. Wat is intertemporele substitutie?
Nadere informatieMr. drs. Michael Visser. 11 oktober 2013
Mr. drs. Michael Visser 11 oktober 2013 Recept voor een uitgebalanceerd pensioen Goed op smaak met max. 5 basis ingrediënten Voor werknemers én ondernemers Generatieproof Bereidingstijd: 45 minuten 1.
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.
Nadere informatieWat krijgt u in onze pensioenregeling?
Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl
Nadere informatie