Beheersen
Inleiding Doel avond Context 2 Donderdag, 23 december, 2009 Hier de titel van de presentatie
Programma 1. Toelichting op de financiële positie 2. Financiële achtergronden 3. Hoe te beheersen? 3
Toelichting op de financiële positie 1. Hoe staan we ervoor? 2. Wat zijn mogelijke oorzaken die daartoe hebben geleid? 3. Wat betekent dat voor de lange termijn? 4
Financiële Weerbaarheid Weerstandsvermogen -> weerstandscapaciteit / risicoprofiel Netto Schuldquote -> VV (schuld -/- uitgezette leningen) gedeeld door inkomsten Solvabiliteitsratio -> EV gedeeld door alle activa Investeringsdekking -> investering / vrije kasstroom realiseren investeringen zonder extra te lenen 5
Financiële Wendbaarheid Komt tot uiting in: Structurele exploitatieruimte som van onvoorzien en het resultaat voor bestemming gedeeld door de som van de algemene uitkering, integratie- en decentralisatieuitkeringen en de belastinginkomsten. Beleidsaanpassing -> wat is mogelijk? Belastingcapaciteit -> 120% maal gem. Ned. tarief (J-1) - gemeentelijk tarief gedeeld door gemeentelijk tarief. 6
Financiële risico s: Komt tot uiting in: 1. Weerstandsvermogen -> verhoudingsgetal tussen: weerstandscapaciteit en risicoprofiel 2. Grondexploitaties -> de activeerde waarde gedeeld inkomsten -> onzekerheid toekomstige inkomsten» Looptijd» Conjuncturele ontwikkelingen 7
Kengetallen Kengetal Jaarrekening 2017 Jaarrekening 2018 Begroting 2019 Gemiddeld Ned. 2017 Richting Netto schuldquote 91,7% 97,2% 94,3% 56,7% Solvabiliteitsratio 16,4% 16,5% 16,2% 33,1% Investeringsdekking 201% 119,0% 111,9% Grondexploitatie (Voorraadquote) 9,0% 8,4% 1,1% Structurele exploitatieruimte -1,7% 0,5% 0,9% Belastingcapaciteit 11,7% 11,8% 8,7% weerstandvermogen 1,10 1,16 1,16 8
Hoe te beheersen? Kengetallen normeren? 1. Langjarig, planmatig toegroeien naar de gewenste situatie (P&C) 2. Financiële impact steeds meewegen bij raadsvoorstellen 3. Vergelijken met andere gemeenten 9
Wat gebeurt bij de volgende hypothetische gevallen? 1. Huidige situatie -> stijging kosten sociaal domein met 1 mln. boven op de vastgestelde begroting 2019 2. Invoering investeringsstop (max. totale investering van 2,5 mln. per jaar) 3. Stijging rente van huidige 1% naar 4% 4. Bouwgrond exploitatie van 200 woningen 10
1. Kostenstijging Sociaal Domein -> 1 mln. 1. Uit de Jaarrekening 2018 blijkt dat de kosten voor het sociaal domein in 2019 1 mln. hoger zijn dan geraamd 2. Daar staan geen extra inkomsten tegenover 3. Er is geen dekking in de begroting, tenzij 1 mln. op andere uitgaven wordt bezuinigd (beleidsombuiging) 4. Waarschijnlijk moet 1 miljoen worden geleend voor deze uitgaven. 11
Uitwerking in kengetallen Kengetal Jaarrekening 2018 Begroting 2019 Begroting 2019-1 Netto schuldquote 97,2% 91,9% 93,0% Solvabiliteitsratio 16,5% 16,5% 15,6% Investeringsdekking 119,0% 111,9% 138,1% Grondexploitatie (Voorraadquote) 8,4% 1,1% 1,1% Structurele exploitatieruimte 0,5% 0,9% -0,7% weerstandvermogen 1,16 1,16 1,11 12
2. Invoering investeringsstop 1. De accountant stelt in zijn controleverslag -> gemeente moet lenen voor elke investering die zij doet. 2. Niet helemaal waar: - Resultaat begroting voor res.mutaties-> 0,6 mln. - Afschrijving op investeringen -> 4,8 mln. totale vrije kasstroom met 5,4 mln. minus 2,5 mln. is 2,9 mln. 3. Door beperking in investeringen 5,4 mln. -> maatschappelijke onrust -> ontevredenheid burgers -> mogelijkheid gevaarlijke situaties -> daardoor toename van risico s en 13 Hier de titel van de presentatie
Uitwerking in kengetallen Kengetal Jaarrekening 2018 Begroting 2019 Begroting 2019-2 Netto schuldquote 97,2% 91,9% 88,5% Solvabiliteitsratio 16,5% 16,5% 17,0% Investeringsdekking 119,0% 111,9% 47,4% Grondexploitatie (Voorraadquote) 8,4% 1,1% 1,1% Structurele exploitatieruimte 0,5% 0,9% 0,9% weerstandvermogen 1,16 1,16 1,06 14
3. Stijging rente van 1% naar 4% 1. Gemeente leningenportefeuille -> 95 mln. in 2020 2. Jaarlijkse aflossing -> 8,0 mln. tegen 1% 3. Jaarlijkse investeringen -> 6,0 mln. 4. Vrije kasstroom -> 5,0 mln. 5. Nieuwe lening -> 9,0 mln. tegen 4% 6. Stijging van rentelasten: - rentelasten nieuwe lening -> 360.000 - vrijval rentelasten aflossing -> -/- 80.000 240.000 Leningenportefeuille neemt met 1 mln. toe, maar de rente neemt met bijna een kwartmiljoen toe. 15
Uitwerking in kengetallen Kengetal Jaarrekening 2018 Begroting 2019 Begroting 2019-2 Netto schuldquote 97,2% 91,9% 92,4% Solvabiliteitsratio 16,5% 16,5% 16,3% Investeringsdekking 119,0% 111,9% 117,2% Grondexploitatie (Voorraadquote) 8,4% 1,1% 1,1% Structurele exploitatieruimte 0,5% 0,9% 0,5% weerstandvermogen 1,16 1,16 1,15 16
4. Bouwgrond exploitatie 200 woningen - Aankoop bouwgrond -> 20 mln. - Bouwrijpmaken -> 10 mln. - Woonrijpmaken -> 10 mln. - Rentekosten -> 3 mln. Totale kosten Verkoopopbrengsten Winst 43 mln. -> 45 mln. -> 2 mln. Risico doorlooptijd -> macro-economische ontwikkelingen! 17
Uitwerking in kengetallen Kengetal Jaarrekening 2018 Begroting 2019 Begroting 2019-4 Netto schuldquote 97,2% 91,9% 116,1% Solvabiliteitsratio 16,5% 16,5% 13,7% Investeringsdekking 119,0% 111,9% 111,9% Grondexploitatie (Voorraadquote) 8,4% 1,1% 25,1% Structurele exploitatieruimte 0,5% 0,9% 0,9% weerstandvermogen 1,16 1,16 0,94 18
Samenvattend 1. Vorm gegeven in de nota Weerstandsvermogen 2. Sturen op kengetallen Vervolg proces: - uitwerken nieuwe nota - wat betekenen normen -> huidige (meerjaren) begroting - realistische normen uitwerken die te handhaven zijn 19
Kunnen we op deze kengetallen sturen? Ja -> lange termijn Gedeelde visie College doet in september een voorstel! 20
Activa 31-12-2017 31-12-2018 Passiva 31-12-2017 31-12-2018 Vaste activa Immateriële vaste activa Kosten onderzoek en ontwikkeling 843 1.122 Vaste passiva Eigen vermogen Algemene reserve 2.258 2.691 Totaal Immateriële vaste activa 843 1.122 Bestemmingsreserves Materiële vaste activa Investeringen met een economisch nut 60.147 65.007 Bestemmingsreserves voor egalisatie van tarieven 1.530 1.757 Investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven 32.990 32.061 Overige bestemmingsreserves 16.251 12.314 Investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut 1.754 959 Gerealiseerd resultaat -1.628 3.140 Totaal Materiële vaste activa 94.892 98.027 Totaal Eigen vermogen 18.410 19.902 Financiële vaste activa Kapitaalverstrekking aan deelnemingen 539 539 Voorzieningen Voorzieningen 1.614 1.514 Kapitaalverstrekking aan gemeenschappelijke regelingen 0 0 Vaste schulden Onderhandse leningen 78.429 70.225 Leningen aan deelnemingen 152 114 Totaal Vreemd vermogen 80.043 71.739 Overige langlopende leningen 262 257 Totaal Vaste passiva 98.453 91.641 Overige uitzettingen met looptijd > 1 jaar 0 0 Vlottende passiva Netto-vlottende schulden Overige kasgeldleningen 0 18.500 Totaal Financiële vaste activa 953 910 rentetypische looptijd < 1 jaar Banksaldi 1.202 0 Totaal Vaste activa 96.688 100.059 Overige schulden 5.028 4.355 Vlottende activa Voorraden Onderhanden werk (incl. bouwgronden in exploitatie) 5.539 8.050 Totaal Netto-vlottende schulden m 6.230 22.855 Gereed product en handelsgoederen 0 3 Overlopende passiva Overlopende passiva 7.607 6.425 Totaal Voorraden 5.540 8.053 Totaal Overlopende passiva 7.607 6.425 Vorderingen Vorderingen op openbare lichamen 5.510 5.933 Totaal Vlottende passiva 13.837 29.280 Overige vorderingen 583 2.721 Eindtotaal 112.291 120.920 Totaal Vorderingen 6.093 8.654 Liquide middelen Kas, bank en giro 20 650 Totaal Liquide middelen 20 650 Totale Baten 92.367 95.770 Overlopende activa Overige nog te ontvangen bedragen en de vooruitbetaalde bedragen die ten laste van volgende begrotingsjaren komen 3.951 3.504 Totaal Overlopende activa 3.951 3.504 Totaal Vlottende activa 15.604 20.861 Eindtotaal 112.291 120.920 21 Donderdag, 23 december, 2009 Hier de titel van de presentatie
Vragen 22