stresstest Een financieel beeld van gemeente Geldermalsen

Transcriptie

1 stresstest Een financieel beeld van gemeente Geldermalsen

2 Stresstest algemeen Doelstelling gemeente Inzicht verkrijgen in financiële flexibiliteit en weerbaarheid van uw Noodzaak algemeen Dalende opbrengsten (grondexploitaties, bouwleges), hogere lasten (uitkeringen), verwachte daling van de uitkering van het gemeentefonds, de decentralisatie van rijkstaken (AWBZ & Jeugdzorg) met een fors lager budget maken de financiële positie van gemeenten onzeker en maken herbezinning op de taakuitvoering noodzakelijk. Vergelijking Vergelijking met landelijke gemiddelden heeft beperkte toegevoegde waarde vanwege eigenheid gemeente Geldermalsen. Geeft wel enige indicatie voor nader eigen onderzoek c.q. verdieping (focus). 2 Deloitte

3 Beperkingen Aard en reikwijdte van de verrichte werkzaamheden De aard van de werkzaamheden houdt in dat op het in de stresstest opgenomen cijfermateriaal, de toelichtingen en de specifieke vragen geen accountantscontrole is toegepast, terwijl tevens geen beoordelingsopdracht is uitgevoerd. Eén en ander impliceert dat aan onze rapportage geen zekerheid met betrekking tot de getrouwheid van het in de stresstest opgenomen cijfermateriaal, de toelichtingen en de specifieke vragen kan worden ontleend. Overige aspecten beperking in verspreidingskring en het gebruik Deze rapportage is uitsluitend bestemd voor de gemeente Geldermalsen aangezien anderen die niet op de hoogte zijn van het doel van de werkzaamheden de resultaten onjuist kunnen interpreteren. De rapportage (of delen daaruit) mag zonder onze uitdrukkelijke toestemming vooraf niet aan derden ter beschikking worden gesteld. Deloitte

4 Financiële positie Het vermogen van een gemeente in relatie tot de exploitatie, met inachtneming van de risico s Dat is: breder dan reserves breder dan het weerstandsvermogen ook de toekomstige reguliere exploitatielasten En dus niet direct uit de balans af te leiden! 4 Deloitte

5 Financiële positie Sluitende begroting Weerstandsvermogen Risico s Weerstandscapaciteit AO/IB Verzekeren Voorzieningen Reserves Stille reserves Onbenutte belastingen 5 Deloitte

6 Interne beheersing (AO/IB) Kwaliteit interne beheersing is toereikend. Essentieel om te waken dat stilstand niet tot achteruitgang gaat leiden. Cruciaal om interne beheersing op orde te houden om scherp aan de wind te kunnen zeilen in deze financieel roerige tijden en gelet op alle ontwikkelingen die op de gemeente afkomen. 6 Deloitte

7 De indicatoren Cijfers 2012 Netto-schuld per inwoner Netto-schuld/exploitatie Reservepositie/solvabiliteit Gebaseerd op prognose van de gemeente Geldermalsen, dus geen gerealiseerde cijfers. Voorzieningen + vaste schulden + vlottende passiva minus langlopende uitzettingen minus vlottende activa (excl. voorraden). Hoe hoger de netto-schuld, hoe hoger de netto rentelasten, des te lager de flexibiliteit in de begroting vanwege vaste component. De netto schuld is uitgedrukt per inwoner vanwege de vergelijkbaarheid. De schuld als aandeel van de exploitatie geeft een indicatie van de druk van de rentelasten op de exploitatie. De schuld als aandeel van de exploitatie is de som van de kortlopende schulden, de langlopende schulden, de voorzieningen en de crediteurenvorderingen minus de debiteurenvorderingen en de liquide middelen gedeeld door de totale inkomsten. De VNG geeft aan dat bij een score van meer dan 100% voorzichtigheid is geboden. Een score van minder dan 50% is goed. Verhouding eigen vermogen (algemene en bestemmingsreserves) gedeeld door totaal vermogen. Hoe lager dit percentage des te hoger de financiële afhankelijkheid (van derden / financiers). 7 Deloitte

8 De indicatoren (2) Indicator Voorzieningen Garantstellingen Grondexploitatie Ratio weerstandscapaciteit en risicoprofiel Begroting Geeft inzicht in het gereserveerde bedrag voor kwantificeerbare toekomstige voorziene risico s/verliezen en voorziene toekomstige benodigde middelen aan onderhoudsuitgaven voor de onderscheiden kapitaalgoederen. De omvang van de aan derden verstrekte garantiestellingen aan derden (bijvoorbeeld woningcorporaties, gesubsidieerde instellingen of verbonden partijen. Hoe hoger de omvang hoe hoger het risico van daadwerkelijke garantiestelling. Vanwege de risico s in de grondexploitatie is inzicht verschaft in de geactiveerde bruto-waarde, de voorzieningen voor verwachte verliezen en de nettowaarde van de projecten nog niet in exploitatie genomen en de lopende projecten in exploitatie. Hoe hoger de bruto-waarde hoe hoger het risico dat geactiveerde bedragen niet meer terugverdiend kunnen worden en leiden tot (oplopende) voorzieningen of tekorten. De verhouding tussen de benodigde weerstandscapaciteit en de aanwezige weerstandscapaciteit. Dit geeft de mate aan waarin de gemeente in staat is om de nadelige gevolgen van risico s op te vangen zonder dat het beleid moet worden gewijzigd. Inzicht in het verloop van een aantal belangrijke indicatoren ter bepaling van de toekomstige financiële positie van de gemeente. Is mede bepalend voor inzicht in het belang van realisatie taakstelling bezuinigingen en flexibiliteit (financiële ruimte) in de exploitatie. 8 Deloitte

9 Lokale lasten 2011 Deloitte

10 Schuldenpositie (1) Landelijk gemiddelde 2009 Kritische norm Geldermalsen 2012 Debt Ratio 60% 80% 73% Netto schuld/exploitatie 63% 150% 128% Schuld-evolutie afgelopen 5 jaar per inwoner Netto schuld per inwoner n.v.t Geldermalsen Landelijk gemiddeld Kritische norm (bron: VNG) Debt Ratio 60% 80% 61% 62% 64% 67% 73% Netto Schuld/Exploitatie 63% 150% 23% 50% 98% 115% 128% Schuld evolutie Netto schuld per inwoner Deloitte 2007

11 Schuldenpositie (2) Geldermalsen Vlottende passiva Vlottende activa Voorraden Current ratio (vlottende activa / vlottende passiva) 2,38 2,93 8,82 12,02 8,59 6,83 1,94 Quick ratio (vlottende activa - /- voorraden / vlottende 0,98 0,65 6,00 4,46 2,89 1,52 0,27 passiva) < 1 = risicovol Deloitte 2007

12 Schuldenpositie t.o.v. vaste activa Geldermalsen voorzieningen vaste schulden vlottende passiva Verminderd met: - Langlopende uitzettingen vlottende activa minus voorraden (-/-) Totaal netto schuld Vaste activa % schuldpositie t.o.v. vaste activa 9% 26% 27% 94% 105% 138% 156% Deloitte 2007

13 Reserves Geldermalsen Totaal eigen vermogen Balanstotaal Totaal exploitatie (incl. storting reserves) Eigen vermogen in % van balans 39% 38% 36% 33% 17% Eigen vermogen in % van de exploitatie 76% 57% 77% 78% 32%

14 Vaste activa en reserves Geldermalsen Totaal IVA + MVA totaal reserves Totaal IVA + MVA -/- reserves In % exploitatie (incl storting reserves) -38% -15% -12% -10% 0% 47% +85% punt

15 Voorzieningen Geldermalsen Voorzieningen 1 januari Toevoegingen Onttrekkingen + vrijval Voorzieningen 31 december

16 Garantstellingen Geldermalsen Garantstellingen Garantstellingen excl len. aan Woningbouwcorp. Algemene reserve Garantstellingen in % van de algemene reserve Garantstellingen in % van de alg.res. Excl len. woningbouw 132% 212% 140% 218% 260% 361% 19% 19% 11% 10% 14% 18% Garantstellingen woningbouw hebben in het merendeel een garantie van het waarborgfonds sociale woningbouw

17 Rente Geldermalsen Rentekosten leningen Rentebaten Rentekosten kortlopende schulden Rentekosten eigen financieringsmiddelen Waarvan toegevoegd aan reserves/voorzieningen Waarvan ten gunste van exploitatie Totale rentelasten Totale rentelasten in % van de exploitatie 9,5% Rente ten laste van de grondexploitatie Rente ten laste van de exploitatie (kapitaallasten activa) Saldo

18 Grondexploitatie Cijfers gebruikt in stresstest 23 miljoen voorziening opgenomen conform coalitieakkoord en begroting 2013 Scenario miljoen voorziening vanwege verslechtering marktomstandigheden Scenario miljoen voorziening vanwege verslechtering marktomstandigheden Effect op indicatoren Reservepositie Circa 12 miljoen Voorraadpositie Circa 45 miljoen Quick ratio Verbetering met 0,3 punten Eigen vermogen in % van balans Verslechtering met 8% Eigen vermogen in % van de exploitatie Verslechtering met 15% Activa - reserves / exploitatie Verslechtering met 15% Effect op indicatoren Reservepositie Circa 2 miljoen Voorraadpositie Circa 35 miljoen Quick ratio Verbetering met 0,6 punten Eigen vermogen in % van balans Verslechtering met 16% Eigen vermogen in % van de exploitatie Verslechtering met 30% Activa - reserves / exploitatie Verslechtering met 30%

19 Samenvatting (1) Indicator Lokale lasten Met een positie van 183 landelijk scoort Geldermalsen gemiddeld. Ratio weerstandscapaciteit en risicoprofiel Schuldpositie (nettoschuld/exploitatie) Reservepositie Het is evident dat de weerstandscapaciteit van de gemeente Geldermalsen negatief zal ontwikkelen bij het verwerken van de verliezen op de grondexploitatie. De VNG geeft aan dat bij een score van meer dan 100% voorzichtigheid is geboden. Een score van minder dan 50% is goed. Gemeente Geldermalsen zit hier met 128% in 2012 er boven. Daarnaast een 5-jarig gemiddelde die oplopend is. Quick ratio gedaald tot onder de norm van 1,0. Risicovol met betrekking herfinanciering. De reservepositie is de afgelopen jaren achteruit gegaan. Het eigen vermogen bedraagt ultimo 2012, 17% van het balanstotaal. De reservepositie ligt daarmee beneden de gouden balansregel van 40%. De reservepositie in verhouding tot de vaste activa is de afgelopen vijf jaar gestegen van -/-38% naar +47%. Uitgedrukt in het percentage van de exploitatielasten. Een verslechtering van 85% punten. 19 Deloitte 2007

20 Samenvatting (2) Indicator Voorzieningen/ beheerplannen Garantstellingen Grondexploitatie Meerjarenbegroting Voor kapitaalgoederen zijn (actuele) beheerplannen aanwezig. Bedragen uit beheerplannen zijn opgenomen in voorzieningen dan wel in begroting. Absolute omvang garantstellingen is relatief laag en blijft redelijk stabiel Naast de voorziening van 23 miljoen zal iedere 10 miljoen euro aan extra verlies de financiële positie van Geldermalsen verder aantasten. De meerjarenbegroting laat een afnemende reservepositie zien, met name door de verwachte verliezen in de grondexploitatie. 20 Deloitte 2007

21 Acties Onderdeel Herijken reservepositie Monitoren financieringsbehoeften Optimaliseren grondexploitaties Effectiviteit bewaken van ombuigingsoperaties Door de daling van de reservepositie is het van groot belang de gehele reservepositie te herijken. In hoeverre zijn de bestemmingsreserves nodig voor de toekomst. Welke meerjarige verplichtingen zijn onvermijdelijk en in welke periodiciteit gaan deze plaatsvinden? Door de stagnering van de grondverkopen zal de cashflow verminderen. De financieringspositie van de gemeente is verslechterd, van belang is om een goede business case te hebben voor de herfinancieringsbehoefte die gaat komen. Er worden verliezen verwacht op de grondexploitatie vanwege de stagnering in de woningmarkt. De gemeente is druk bezig met de optimalisatie van de complexen. De ontwikkelingen hebben een impact op het gehele financiële beleid van de gemeente. Met de meerjarenbegroting zijn diverse acties en ombuigingen gepland. Belangrijk is dat ook de uitvoering er van nauwlettend wordt bewaakt. Is er een concrete (tijds)planning? Wat zijn de risico s? Zijn de maatregelen concreet en juist financieel vertaald? Worden deze effectief geïmplementeerd en leidt het tot daadwerkelijke bezuinigingen. 21 Deloitte 2007