Waar staat je gemeente financieel

Transcriptie

1 Waar staat je gemeente financieel Alexander Versteeg & Jan van der Lei, 30 november 2015

2 Kijk naast baten en lasten naar de kasstromen!

3 Schuldfinanciering Vereniging van Nederlandse Gemeenten voor lokale publieke investeringen Schuld verplaatst kosten publieke investeringen naar toekomstige gebruikers.

4 Voorraden Vereniging van Nederlandse grond Gemeenten en uitgeleend geld verhogen ook de schuld Balans Nederlandse gemeenten ultimo Debet x mln euro Credit x mln euro Immateriële vaste activa Totaal eigen vermogen Materiële vaste activa Voorzieningen Kapitaalverstrekkingen Langlopende schuld Leningen aan verbonden partijen Overige langlopende leningen Kortlopende schuld Overige langlopende uitzettingen Overlopende passiva Niet in exploitatie genomen bouwgronden Onderhanden werk (incl. bwgr. in expl.) Overige voorraden Kortlopende vorderingen en uitzettingen Liquide middelen (kas, bank en giro) Overlopende activa Balanstotaal Balanstotaal Evenals tijdelijke tekorten op de exploitatie de schuld verhogen.

5 Structureel en reëel sluitende Vereniging van Nederlandse Gemeenten begroting en geen negatief eigen vermogen 140% 120% 100% 80% 60% 40% Overheid totaal Centrale overheid & Sociale zekerheidsfondsen Gemeenten 20% 0% Voorkomt niet dat netto schuldquote gemeenten sterk kan oplopen!

6 Gemeenten Vereniging van Nederlandse lenen Gemeenten voor investeringen dus stijgende kapitaallasten Kapitaallasten gemeenten NR ,0% 18,0% 16,0% 14,0% In % van inkomsten 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% Bruto rente + afschrijvingen in % van inkomsten Bruto rente in % van inkomsten Netto rente in % van inkomsten Kapitaallasten gemeenten leggen op dit moment 18% van gemeentelijke inkomsten vast

7 De vraag luidt: Is er sprake van een alsmaar groeiende schuldenberg?

8 Waar blijft de lijst financiële kengetallen?

9 WAARSTAATJEGEMEENTE.NL

10 Geschiedenis VNG start met Watdoetjegemeente.nl Site samengevoegd met de staat van de gemeente Vernieuwing Waarstaatjegemeente.nl

11 2 1 3 Vergelijk, verbaas, verbeter!

12 Waarstaatjegemeente.nl Data over 15 thema s Diverse bronnen zoals CBS, GGD, maar ook cijfers aangeleverd door gemeenten zelf Dus geen cijfers aangeleverd? Wel cijfers beschikbaar op de site!

13 Opbouw WSJG Dashboard Rapporten Database

14 Waarstaatjegemeente.nl Ca. 800 individuele bezoekers per week Ruim kengetallen per gemeente Doorontwikkeling: nieuwe bronnen, nieuwe rapporten >30 rapporten: cijferrapporten, uitkomsten burgerpeiling en ondernemerspeiling, toezichtinformatie, sturingsanalyse

15 Dashboard

16 Gemeentefinanciën Inkomsten Uitgaven Lokale lasten Financiële positie Gegevens van CBS en Coelo

17 Waar staat je gemeente

18 Inkomsten

19 Inkomsten

20 Uitgaven

21 Uitgaven: vgl met Nederland

22 Uitgaven: vgl gemeentegrootteklasse

23 Lokale Lasten

24 Financiele positie in kengetallen

25 Kengetallen voor solvabiliteit Solvabiliteitsratio = in hoeverre is mijn bezit niet belast met schuld. Netto schuldquote = kan ik met mijn inkomen mijn schuld dragen. Uitleenquote = (schuldquote incl.) in hoeverre wordt hoogte netto schuld bepaald door uitgeleende gelden. Voorraadquote = (grondexploitatie) welk deel van netto schuld zit vast in liquide te maken voorraden. Schuldevolutie = wat is toename van de netto schuld per inwoner de afgelopen jaren.

26 Kritische Vereniging van Nederlandse grens Gemeentenomvang schuld afhankelijk van omvang bezit Netto schuldquote en solvabiliteitsratio gemeenten 100,0% 80,0% Solvabiliteitsratio in % 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% -300,0% -230,0% -160,0% -90,0% -20,0% 50,0% 120,0% 190,0% 260,0% -20,0% gemeente Lineair (gemeente) y = -0,2222x + 0,494 R² = 0,6203 Netto schuldquote incl uitgeleend in % Netto schuld niet hoger dan omvang materieel bezit inclusief voorraden en voor zekerheid leencapaciteit (eigen vermogen) aanhouden als remweg om onverwachte tegenvallers op te vangen

27 Voorraad Vereniging van Nederlandse grond Gemeenten = verzachtende omstandigheid Gemeente met netto schuldquote 131% en voorraadquote (grondexploitatie) 40 % staat er beter voor dan Gemeente met netto schuldquote 125% en voorraadquote (grondexploitatie) 5% Voorraad grond (net als uitgeleende gelden) in oordeel hoogte netto schuldquote betrekken!

28 Financiele positie in kengetallen

29 Kengetallen voor exploitatie Dekking structurele lasten door structurele baten. Primair surplus in % van inkomsten (afschrijvingen + resultaat voor mutatie reserves) = hoeveel blijft jaarlijks van de kasstroom uit de exploitatie over voor het aflossen van de schuld. Resultaat voor mutatie reserves in % van inkomsten = bouw ik een restschuld op of los ik extra af. Ombuigingsquote = op welk deel van de exploitatie uitgedrukt in procenten kan ik ombuigingen realiseren

30 Iedere Vereniging van gemeente Nederlandse Gemeenten heeft een structureel sluitende begroting Maar dat zegt weinig over het resultaat voor mutatie reserves

31 Mogelijkheden Vereniging van Nederlandse Gemeenten voor ombuigen lopen ver uiteen. Resultaat en ombuigingsquote gemeenten 20% Resultaat in % van inkomsten 10% 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% -10% -20% Gemeente -30% -40% Ombuigingsquote in % van uitgaven

32 Financiele positie in kengetallen

33 Kengetallen Vereniging van Nederlandse Gemeenten voor voorzieningenniveau - Gemeentelijke belastingcapaciteit in % - Onbenutte OZB capaciteit in % van inkomsten - Primair tekort = verschil tussen afschrijvingen en het ideaal primair surplus in % inkomsten - Uitkomsten begrotingsanalyse BZK

34 Verband tussen onbenutte OZB Vereniging van Nederlandse Gemeenten capaciteit en primair tekort Onbenutte OZB capaciteit en primair tekort 15% 12% Primair tekort in % van inkomsten 9% 6% 3% 0% 0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% 12,0% -3% Gemeente -6% -9% Onbenutte OZB capaciteit in % van inkomsten

35 Situatie Gemeente Bodegraven- Reeuwijk uitgelicht Exploitatieresultaat t.o.v. onbenutte OZB capaciteit: -2,7% + 1,4% = -1,3% Exploitatietekort kan niet volledig worden opgevangen door een verhoging van de OZB Netto schuldquote t.o.v. voorraadquote: 143,7% - 27,1% = 116,6% De schuld wordt niet volledig gedekt door de voorraden (bijv. verkoop grond)

36 Ontwikkelingen in Toevoegen van een rapport Gemeentelijke financiën 2. Gebruikmaken van de open data van CBS (actuelere gegevens) 3. Analyse op de financiële gezondheid van de gemeenten

37 Vragen? Of bel met