Ouderparticipatie; wat doen ouders in de school



Vergelijkbare documenten
Meer ouders in de school; mogelijkheden en aanpak

OUDERBETROKKENHEID : Inleiding. Openbare basisschool

Ouderbetrokkenheid in het voortgezet onderwijs

*Daar waar ouders staat geschreven, wordt bedoeld de ouder/ouders en/of de verzorger/verzorgers.

Achtergrond informatie Toolkit Ouderbetrokkenheid vakantieschool

Bouw je ideale school

Quickscan Ouderparticipatie en ouderbetrokkenheid thuis

7.2 Informatievoorziening aan ouders over het onderwijs en de school

5. Contacten met ouders

Visie op ouderbetrokkenheid

De ouderraad; (hoe) werkt het?

Beleidsplan voor ouderbetrokkenheid op Montessorischool Zuid

Ouderbeleidsplan. Sbo de Bonte Vlinder. September 2014

OUDERHULPKRANT

OUDERBELEID. OBS HET STARTBLOK Schiedam

Informatieboekje Marcusschool

Ouderbetrokkenheid: interviewschema

School- ouderbetrokkenheid

Richtlijn Ouderbetrokkenheid

Introductie. Page 1. Beste ouder/verzorger,

Wensen en Verwachtingenavond Shri Ganesha Basisschool 6 oktober 2015

Welkom op de informatie-avond!

Oudertevredenheidsonderzoek mei 2013

Mariaschool Reutum tevredenheidsmeting medewerkers

Beleidsnotitie Ouderbetrokkenheid OBS DE BOUWSTEEN

Aandacht, affectie, waardering, respect en ondersteuning.

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Samenwerking. Betrokkenheid

Huidige stand van zaken op de J.P.Coen

UITSLAG KWALITEITSMETER OUDERS

Medezeggenschapsraad 2014/2015

Wittevrouwen, Tevredenheidsenquete ouders 2014

De ouderraad. Wat doen wij?

Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010

Thuis en School op één lijn! Enquête ouderbetrokkenheid SBO- scholen Rotterdam Noord

Wensen en verwachtingenavond basisschool de Lage Weide

Planmatig samenwerken met ouders

Resultaten enquête. Onderzoek van Leen Leys. Master in de pedagogische wetenschappen

- Samenvatting - Rapportage Oudertevredenheid Eben-Haëzerschool Emmeloord Juni 2013

Beginsituatie. Aanpak

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek

GROTE OUDER- EN LEERLINGENENQUETE 2010

Gelijke onderwijskansen Leerlingen- en ouderparticipatie

Elk kind heeft talent

Huiswerkbeleid

Enquête stichting Parentes Zoetermeer

JAARPLAN MEDEZEGGENSCHAPSRAAD. Basisschool STERREBOS & Openbare school SCHOOLJAAR

Ouderbetrokkenheid en Educatief Partnerschap RKBS Klippeholm

Ouderbeleidsplan

Samen, met hart voor het kind!

Nota. Ouderbeleid Voor- en Vroegschoolse Educatie gemeente Hilversum

Verdwijnen participatiebanen

Jij bent een kei in: Jij bent een kei in: Jij bent een kei in: leiding geven samenvatten verbeelden

Dubbeldamseweg-Zuid 97, 3314 JC Dordrecht,

Vragenlijstresultaat

Pedagogisch beleid Lunchkids

WERVEN VAN VRIJWILLIGERS

Schooljaar Nummer 2 / 27 augustus Openingsviering

Inhoudsopgave. Colofon

Onderwijsgemeenschap Titus Brandsma, Hengelo, Ouder vragenlijst oktober 2014 De Akker

Activiteitenplan MR Ter Tolne

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Vrienden & Relaties

Huishoudelijk reglement

Ouderbetrokkenheid en de Gentse Brugfiguren

Publiciteit en werving OSA

School + Ouders = gezond kind! Heino van Groeningen & Els van Gurp 1 oktober 2014

Inhoud: 1. Inleiding Tips voor betrokkenheid van de achterban

Verbeterplan n.a.v. uitslagen enquête onder ouders van obs de Dubbele Punt april 2013

Communicatie op school

Basisschool 't Maxend, Nistelrode, Ouders

Vraag 4: Draagt u uw overtuiging actief over aan uw kinderen?

Kwaliteitsvragenlijst

Ouderraad en medezeggenschap

Programma Tienerclub. Tienerclub Blok 1 & 5: Adventure 4 Kids Op avontuur met jezelf

Ouder-vragenlijst. Wat vinden de ouders van onze school? April Aan de ouders van de Anne Frankschool

Verslag focusgroep ouders met jongeren in secundaire scholen

OBS De Wiekslag. Kerstvakantie. 19 december t/m 3 januari

Hoe kies ik de juiste basisschool voor mijn kind? s t a d m e t e e n h a r t

September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

Activiteitenplan Medezeggenschapsraad

Borgloschool, locatie Groenewold, Deventer, Leerlingen

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1

2. Mijn kind wordt aangemoedigd

Koningin Wilhelminaschool Baarn DE KWS OP KOERS. Samenvatting Schoolplan

2. Samen met ouders. 2.1 Partnerschap. 2.2 Informatie en communicatie

De Toermalijn Katholieke School voor Basisonderwijs Jade EB ZEEWOLDE Tel

Pedagogisch beleidsplan

Aan de ouders/verzorgers van Kiem onderwijs en opvang. Uden, juni Geachte ouders/verzorgers,

Enquête oudertevredenheid onderbouw DL feb.15

Openbare Basisschool De Flint

Een bewonerscommissie opzetten, iets voor u?

Tevredenheidsonderzoek De Skulpe Analyse Tevredenheidsonderzoek ouders Skulpe december 2018

Tien gouden regels voor de medezeggenschapsraad

Tops Veel aandacht voor het individuele kind Aandacht voor het kind Juffen denken goed mee met "probleem" leerlingen (bijv.

Medezeggenschapsstatuut OPR en MR-P

activiteitenplan MR Ter Tolne

Beleidsplan Medezeggenschapsraad (MR) O.B.S. De Bongerd Terwolde. Schooljaar

Transcriptie:

Cassette Ouderparticipatie, deel 1 Bestelcode: 801 U kunt deze uitgave bestellen door 1,75 over te maken op Giro 53 85 66, ten name van VOO te Almere onder vermelding van bestelcode 801, verzendadres en uw lidmaatschapsnummer. Als u minder dan drie exemplaren (willekeurige titels) uit de Cassette Ouderparticipatie bestelt, dient u 1,50 extra over te maken voor administratiekosten. Bij drie of meer exemplaren vervallen de administratiekosten. Ouderparticipatie; wat doen ouders in de school Ouderparticipatie is geen luxe, maar een wettelijke verplichting. Het schoolbestuur is er voor verantwoordelijk dat ouders in staat worden gesteld op school activiteiten te ondernemen en inspraak te hebben op het schoolbeleid. Verplichtingen van het bestuur In artikel 27 van de Wet op het Basisonderwijs (art 38 van het ISOVSO) staat dat het bestuur de ouders in de gelegenheid stelt om ondersteunende werkzaamheden te verrichten. Dit slaat vooral op het meehelpen, het verlenen van hand- en spandiensten. De inspraak van ouders bij het beleid van de school wordt geregeld in de Wet Medezeggenschap Onderwijs (WMO). Dit gebeurt via de medezeggenschapsraad. Randvoorwaarden Op het schoolbestuur rust de verantwoordelijkheid voor de realisatie van de voorwaarden: de zorg voor ruimtelijke en financiële mogelijkheden en de zorg voor een duidelijk en inspirerend beleid en een constructieve, ondersteunende houding. Een belangrijke voorwaarde is dat ook het team en de schoolleiding een positieve instelling ten aanzien van ouderparticipatie hebben en in het team overeenstemming is over de manier waarop ouders bij de school en het onderwijs kunnen worden betrokken. Kosten Om ouderparticipatie te realiseren moeten kosten worden gemaakt, bijvoorbeeld porti, telefoon, abonnementskosten, reiskosten en scholing. Ook materiële voorzieningen moeten worden gebruikt: het kopieerapparaat en vergaderruimten bijvoorbeeld. Het bestuur heeft de wettelijke verplichting om ouderparticipatie mogelijk te maken en ontvangt daarvoor een vergoeding. Daarnaast kunnen ouders zelf een vrijwillige financiële bijdrage geven. Voor kopieerkosten, verbruik elektriciteit, papier, kosten in verband met het houden van ouderavonden, verwarming en verlichting, ontvangt het schoolbestuur een vergoeding volgens het Londo-systeem. Dit systeem kent voor vergoedingen een zogenaamd programma van eisen. De kosten voor de schoolkrant en van de ouderavonden vallen onder het programma van eisen met betrekking tot overige voorzieningen ter verzekering van de goede gang van het onderwijs. Het schoolbestuur is niet verplicht deze vergoeding te geven. Besluit de ouderraad een eigen rechtspersoon (vereniging of stichting) op te richten en in stand houden, dan zijn de kosten hiervan voor rekening van de leden. Ouderparticipatie, wat is dat? Ik doe al veel klusjes voor de school, waarom zou ik in de ouderraad gaan zitten? Waarom zouden ouders eigenlijk al dat werk doen, de leerkrachten zijn er toch om de school goed te laten lopen? Over het algemeen denkt men bij ouderparticipatie aan het meehelpen van ouders op school. Maar wel beschouwd reikt ouderparticipatie verder dan deze praktische ouderhulp. Ouderparticipatie kun je omschrijven als de actieve betrokkenheid van ouders bij het onderwijs aan hun kinderen. Deze actieve betrokkenheid uit zich op

verschillende manieren en in verschillende situaties, zowel thuis als op school (zie bijlage 1). In dit deel beperken we ons tot ouderparticipatie op school. Dit leidt tot de volgende definitie: Ouderparticipatie is het deelnemen van ouders aan activiteiten binnen de school het onderwijs ten behoeve van de leerlingen. In het volgende wordt ingegaan op de motieven van ouders èn van de school om ouders te betrekken bij de school. Daarna wordt een manier beschreven om meer ouders te betrekken bij de school en tenslotte worden suggesties gedaan voor het maken van een beleidsplan voor de ouderparticipatie. Wat willen ouders met ouderparticipatie bereiken? Ouders zijn verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Vanuit deze verantwoordelijkheid voelen zij zich betrokken bij alles wat hun kinderen aangaat. Ze volgen met belangstelling hun eigen kind in waar het gaat en staat. Ze willen weten, wat hun kind doet, of het zich prettig voelt en hoe het zich ontwikkelt. Door middel van hun deelname aan schoolactiviteiten willen ouders het werk van de leerkrachten ondersteunen en hopen zij op een leukere en prettigere schooltijd voor hun kinderen en een verbetering van hun schoolprestaties. De betrokkenheid van ouders bij de school van hun kind kan onderverdeeld worden in verschillende niveaus. Als kinderen pas naar school gaan is de belangstelling van hun ouders over het algemeen groot. Hier ligt een belangrijk aanknooppunt om ouders bij de school te betrekken en te vragen voor activiteiten. Juist aan het begin van de schoolloopbaan van hun kind willen ouders als het ware de sfeer proeven. Zelfs de ouders die vanuit hun eigen ervaring liever wat op de achtergrond blijven, zullen het eerste jaar nog de meeste betrokkenheid tonen. Later nemen zij dikwijls genoegen met rapporten en andere zakelijke rapportages over de vorderingen van het kind. Met het onderwijs bemoeien zij zich liever niet, immers de school heeft het voor het zeggen of de leerkrachten hebben ervoor geleerd. Het is daarom een idee ouders in de periode dat hun kind net op school zit wat actiever te benaderen. Dat kan de leerkracht doen door middel van korte gesprekjes bij het halen en brengen, maar dat kan ook door activiteiten van de ouderraad, bijvoorbeeld een tentoonstelling over een thema dat ook in de groep wordt besproken. Veel ouders zullen hun kind ook in de klas willen volgen. Zij hebben belangstelling voor het totale onderwijsleerproces. Deze ouders willen weten wat er in de klas gebeurt, hoe het onderwijs eruit ziet. Ze volgen kind en klas. Met de leerkracht bespreken zij het wel en wee van het kind en het hoe en waarom van de leerprestaties. Binnen deze groep vinden we de ouders voor leshulp en hulp buiten de klas. Hier treffen we de leesouders aan, de ouders die meegaan naar de zwemles, de ouders die helpen bij het schoonmaken en onderhouden van het leerspeelmateriaal en alle andere activiteiten, die direct met het onderwijs in de klas van hun eigen kind te maken hebben. Tenslotte zijn er ook altijd ouders die geïnteresseerd zijn in de school als geheel. Zij houden zich bezig met de kwaliteit van het onderwijs. Het onderwijsklimaat, de visie van de school en doelstellingen zijn voor hen belangrijke zaken, waar zij graag over meepraten. De ouderhulp breidt zich uit tot hulp ten behoeve van de gehele school. Naast het verlenen van allerlei hand- en spandiensten, willen deze ouders ook meepraten over het beleid van de school ten aanzien van onderwijs en opvoeding. Binnen deze groep geïnteresseerde ouders bevinden zich de potentiële leden van ouderraad en medezeggenschapsraad. Wat wil de school met ouderparticipatie bereiken? Vanuit de school, het team en de directie, zijn er andere motieven om ouders bij het onderwijs te betrekken. Dit kan een maatschappelijk motief worden genoemd: door ouders bij het onderwijs te betrekken kunnen de thuissituatie en de schoolsituatie beter op elkaar worden afgestemd, waardoor kinderen beter gaan presteren. Daarnaast wordt de school voor ouders meer vertrouwd en ook dit kan stimulerend werken naar de kinderen. Deze maatschappelijke motieven om ouderparticipatie te bevorderen kunnen concreet worden onderscheiden in de volgende onderdelen: het pedagogisch aspect: het op elkaar afstemmen van thuis en school, van onderwijs en milieu. Dit gebeurt allereerst door het uitwisselen van informatie om beter inzicht te krijgen in het kind en zijn situatie. Deze uitwisseling vindt plaats door contacten met ouders. Door contacten, overleg, hulp bij het onderwijs en het bespreken van pedagogische onderwerpen kan de school beter rekening houden met de wensen van de ouders èn de ouders meer onderwijsbewust maken. Een betere afstemming en gelijkgerichtheid betekent voor het kind meer duidelijkheid en veiligheid. Dit komt de ontwikkelingskansen van het kind ten goede. Dit pedagogische aspect komt alleen goed tot zijn recht als een school, en met name de leerkrachten, een actief beleid voeren op dit gebied. het onderwijskundig aspect: dit heeft vooral betrekking op de praktische kant van het onderwijs, te weten taakverlichting voor de leerkracht en hulp bij het onderwijs. het democratisch doel: inspraak en medezeggenschap

Mensen willen meepraten over de dingen in hun directe omgeving: inspraak en medezeggenschap, ook in het onderwijs. Als ouders verantwoordelijk zijn voor de totale opvoeding van hun kinderen moeten zij ook de gelegenheid krijgen om invloed uit te oefenen op het onderwijs aan hun kinderen. Wil de school haar bestaansrecht zeker stellen, dan zal zij rekening moeten houden met de ouders als leveranciers van kinderen en afnemers van onderwijs. "De klant is koning". Natuurlijk eist ook het personeel vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid en positie binnen de school zijn rechten op. De overheid heeft de inspraak van ouders en personeel binnen het onderwijs geregeld in de Wet Medezeggenschap Onderwijs (WMO). Ook de Wet op het basisonderwijs wijdt, zij het summier, een paar artikelen aan ouderparticipatie. sociale en emancipatorische doelstellingen: soms ontkomen ouders via contacten op school aan een sociaal isolement. Ouderparticipatie-activiteiten kunnen ouders helpen zich verder te ontwikkelen. Het komt regelmatig voor, dat ouders steeds meer activiteiten gaan ontplooien en zelf weer onderwijs gaan volgen. Ouders die beginnen op het niveau van hand -en spandiensten komen vervolgens door een groeiende belangstelling terecht op het niveau van medezeggenschap en ontwikkelen vaardigheden, die in het maatschappelijk functioneren van pas kunnen komen. We kunnen de motieven van zowel ouders als team samenvatten in het volgende schema: Het doel van ouderparticipatie Gerichtheid van de ouders Bevorderen van het onderwijs ten behoeve van een optimale ontwikkeling van het kind, door vergroten van de actieve betrokkenheid van ouders bij de school; op elkaar afstemmen van school en thuismilieu Het eigen kind Het eigen kind in de klas De school van het kind Gerichtheid van de school Pedagogisch: Informatie uitwisseling Onderwijskundig/pedagogisch: taakverlichting Democratisch: Inspraak en medezeggenschap Soorten activiteiten Contact met de individuele ouder: schriftelijk gesprek huisbezoek Contact met de groep ouders deelname aan het onderwijs: onderwijshulp in en buiten de klas inbreng door overleg hand- en spandiensten contact met ouders via medezeggenschapsraad of ouderraad en werkgroep bespreken van beleid en inhoud van onderwijs en organisatie 3. Ouders bij de school betrekken Ouders en leerkrachten hebben er dus belang bij dat ouders bij de school zijn betrokken. Maar hoe bereikt u dat? Ieder weet dat veel ouders geen tijd of zin hebben om zich actief in te zetten. Menige ouderraad heeft als doel de ouders actief te betrekken bij de school. Waar moet je op letten? Basisvoorwaarden Open deuren zonder drempels Om ouders actief bij de school te betrekken moet de school op de eerste plaats de school zijn deuren voor ouders open houden. Het klimaat, de sfeer, moet uitnodigend zijn voor ouders om hun kind tot in de school of in de klas te brengen. Als de leerkracht op tijd aanwezig is en belangstelling toont voor de ouders, luistert, zullen de ouders makkelijker hun belangstelling tonen voor wat er op school gebeurt. Het zullen dus vooral de leerkrachten en de directie zijn die een dergelijke open school kunnen creëren, maar ook een ouderraad kan daaraan meehelpen. Bijvoorbeeld door binnen de school op allerlei manieren de aandacht van de ouders te trekken (door het ophangen van tekeningen of informatie bijvoorbeeld) of door het organiseren van koffieochtenden. Je kunt je alleen betrokken voelen met iets als je weet wat dat iets inhoudt. In dit geval betekent dat, dat de ouder de school moet kennen, moet weten wat er op school gaande is: Hoe werkt de school? Wat wil de school? Wat zijn de uitgangspunten? Met wie heb ik te maken? Bij wie kan ik terecht? Samenwerking en wederzijds respect Om ouders actief te krijgen op school, moeten er ook wel situaties worden gecreëerd waarin ze de bereidheid daartoe kunnen tonen en om kunnen zetten in actie. De mogelijkheden die er voor ouders zijn om in de school en in de klas actief te zijn zullen voor een groot deel bepaald worden door het team. Activiteiten van ouders ten behoeve van de school moeten passen binnen de organisatie en de cultuur van de school. Het team moet erachter staan. Ouders kunnen nog zoveel willen, de individuele leerkracht bepaalt vaak bij welke onderwijsactiviteiten hij of zij wel dan niet ouders kan gebruiken. Binnen het team zal een zekere mate van eensgezindheid moeten bestaan over de vorm en de mate van ouderbetrokkenheid in de school. Leshulp in de klas

bijvoorbeeld kan een ouder niet afdwingen. De leerkrachten zijn verantwoordelijk voor de klas en zij bepalen waar hulp van derden mogelijk en wenselijk is en welke vaardigheid en deskundigheid daarvoor is vereist. Ouderhulp moet passen binnen de gehanteerde methodiek. Natuurlijk moet het wel mogelijk zijn om dit onderwerp te bespreken. Als er vragen of ideeën leven over dit onderwerp, dan kan de ouderraad daarover bijvoorbeeld een bijeenkomst met het team organiseren. Of de medezeggenschapsraad kan, op advies van de ouderraad, het onderwerp ouderparticipatie op de agenda zetten. Er zijn tal van belemmerende factoren aan te geven, waarom leerkrachten en directie ouderactiviteiten op school zouden kunnen weren. Het spreekt voor zich dat deze factoren achterhaald en besproken dienen te worden. In paragraaf vier wordt hier wat uitgebreider op ingegaan. Net zo min als je leerkrachten kunt dwingen om ouders in de les te laten helpen, kun je ouders dwingen ondersteunende activiteiten op school te verrichten. Ook ouders moeten het zien zitten en ouders moeten in de gelegenheid zijn en de vaardigheid hebben om te helpen. Soms werken de ouders buitenshuis of kunnen zij om andere redenen niet meehelpen. Wil de school deze ouders ooit bereiken, dan zal de keuze en mogelijkheden van deze ouders als uitgangspunt moeten worden genomen bij de vormgeving van ouderparticipatie. Een strategie om meer ouders bij de school te betrekken Er is gesteld dat ouders het beste voor hun kind willen. Ouders hebben belangstelling voor hun kind, hun kind in de groep of zelfs voor de hele school van hun kind. Desondanks klagen veel scholen over het weinig betrokken is van ouders. Een beperkte groep ouders is actief op school en het zijn ook altijd deze zelfde groep ouders die je ziet op de ouderavonden. Juist de ouders voor wie de thema-avond zo goed zou zijn, zie je nooit. Wat kunnen daarvan de oorzaken zijn? Wat kun je doen om die ouders te bereiken? Ouders van de school kun je op verschillende manieren indelen. Wij onderscheiden nu: 1. nieuwe ouders 2. ouders die moeilijk bereikbaar zijn 3. allochtone ouders 4. hulpouders 5. meebeslissers Nieuwe ouders De eerste stap over de drempel. Ouders komen voor het eerst op school als zij hun kinderen aanmelden. Een gesprekje met de directie, misschien een kijkje door de school en een informatieboekje geven een eerste globale indruk van de school. De doorsnee ouder zal echter niet gelijk vooraan staan om zich met de school te bemoeien of als ouderhulp aan te melden. De school, dat wil zeggen team en ouderraad, zal daar energie in moeten steken. Een goede public relations is belangrijk. De ouderraad kan daar een grote bijdrage aan leveren. Een overzichtelijk en goed gepresenteerd informatieboekje 3 is de eerste stap om ouders wegwijs te maken in de mogelijkheden. Als ouders pas op school komen kan dat voor de ouderraad eventueel een aanleiding zijn om persoonlijk kennis te maken, onduidelijkheden toe te lichten en te vragen naar hun interesses en hen uit te nodigen voor activiteiten. Voorop staat dat ouders de school moeten leren kennen en moeten weten wat zij voor de school kunnen doen en bij wie zij terecht kunnen. Contact houden is noodzakelijk; daartoe kunnen speciale bijeenkomsten georganiseerd worden. De moeilijk bereikbare ouders Wil de school, de ouderraad in het bijzonder, zoveel mogelijk ouders bij het gehele onderwijs betrekken dan zal hij om te beginnen de ouders, zijn doelgroep, moeten kennen. Bij sommige ouders kunnen factoren bestaan die deelname aan activiteiten in de weg staan. In het aanbod van ouderactiviteiten en in de benadering van de ouders zal met deze factoren rekening moeten worden gehouden. Er zijn in deze groep verschillende typen ouders: 1. De uitbesteder: Leren is een zaak van de school. 2. De tevredene: Ik heb genoeg inzicht door de informatie die mijn kind meeneemt. Het gaat toch goed zo? 3. De bescheidene: Van onderwijs heb ik geen verstand. 4. De onderduiker: Als de school mij ontdekt, houd ik geen vrije tijd meer over. 5. De bange: Ik wil niet dat mijn kind de dupe wordt van mijn bemoeizucht. U richt zich tot deze groep met als doel om zoveel interesse op te wekken voor een onderwerp of activiteit dat u ook deze ouders in de school ontmoet. U kunt dit proberen door informatie te blijven geven in duidelijke en begrijpelijke taal of door via een persoonlijke benadering mensen te motiveren en uit te nodigen. Om deze groep over de drempel te krijgen zal, zoals eerder vermeld, moeten worden begonnen met het organiseren van laagdrempelige contact -en kennismakingsactiviteiten op school, zoals kijk en doe-activiteiten, activiteiten waarbij het eigen kind betrokken is (musical, video, fotoreportage, tentoonstelling van gemaakte werkstukjes, enz.).

De allochtone ouders Ook deze groep behoort doorgaans tot de moeilijk bereikbare groep. Dit heeft niet te maken met de interesse van de ouders voor de school of voor hun kind, maar met de eigen culturele achtergrond. Deze groep ouders moeten een extra hoge drempel over. Immers, zij verstaan soms de taal niet, kennen de cultuur en gewoonten niet, enz. Het voert te ver om dit hier helemaal uit te diepen. In het algemeen kan worden gesteld, dat daar waar de ouders niet naar de school gaan, de school naar de ouders moet gaan. In dit geval betekent dat, dat de school allochtone ouders kan proberen te bereiken en te betrekken bij het onderwijs door: 1. ouders tegemoet te komen in hun eigen taal; 2. samen te werken met de zelforganisaties; 3. aandacht te geven aan de verschillende culturen. In lessen of projecten kunnen kinderen en ouders iets laten zien, vertellen of maken uit hun cultuur. Via een respectvolle benadering zullen ouders graag meewerken. Deze aandacht voor culturen dient tenslotte in het totale onderwijs een eigen plaats te hebben; 4. in school cursussen voor ouders organiseren (bijvoorbeeld Nederlands). Dit als middel om de toegankelijkheid van de school te vergroten en zo indirect van invloed te zijn op andere mogelijkheden voor ouderparticipatie De ouderraad kan hierin nauw samenwerken met het team en zelf ook actief allochtone ouders benaderen en betrekken bij de school. De hulpouders Bij de organisatie van ouderparticipatie moet u er aan denken, dat in principe alle ouders kunnen deelnemen. In hoofdstuk 2 zijn al enkele mogelijkheden aangegeven om geïnteresseerde ouders op school te laten participeren vanuit pedagogisch, onderwijskundig en democratisch oogpunt. De hulpouders kunnen we onderverdelen in: losse hulpouders, die incidenteel willen helpen; vaste hulpouders, die bereid zijn een vaste taak op zich te nemen. Deze laatste groep ouders krijgt een vaste klus en dat brengt verantwoordelijkheden met zich mee. Ouderhulp is geen vrijblijvende zaak. De meebeslissers Het zal niet altijd meevallen ouders te vinden die bereid zijn zitting te nemen in de ouderraad en de medezeggenschapsraad. Maar het is mogelijk dit soort van activiteiten aantrekkelijker te maken, bijvoorbeeld door het aanbieden van scholingsmogelijkheden. Participeren in ouderraad en medezeggenschapsraad heeft op die manier niet alleen voordelen voor de school, maar zeker ook voor de persoonlijke ontwikkeling van de ouders. Werken met beleid Het is niet op elke school gebruikelijk dat ouders meehelpen en meedenken. Ouderraden of medezeggenschapsraden die hierover met elkaar van gedachten willen wisselen zouden dit het beste kunnen doen aan de hand van een concrete inventarisatie van de huidige stand van zaken. Aan de hand van deze inventarisatie worden de punten genoteerd die moeten worden verbeterd. Op deze manier is het mogelijk om goed voorbereid een gesprek aan te gaan met het team over veranderingen in de ouderparticipatie op school. Het argument "maar zo hebben wij het altijd gedaan" is in ieder geval niet bruikbaar. Nieuwe ontwikkelingen vragen om aanpassingen van de rol van ouders binnen de school. Ouders worden ook steeds mondiger en ook daar zal de school een antwoord op moeten vinden. Een gesprek tussen directie en ouderraad zal dus voor beide partijen vruchtbaar kunnen zijn. En dit kan dan de grondslag worden voor nieuw beleid. In bijlage 2 is een voorbeeldchecklist opgenomen.

Bijlage 1 Ouderparticipatie thuis 0. Onderwijsondersteunende activiteiten Ouderparticipatie speelt zich thuis af in het contact tussen ouders en kind. Voorlezen en verhaaltjes vertellen, vragen beantwoorden, een spelletje doen, samen naar de dierentuin gaan, samen plaatjes zoeken voor een lesthema of project op school, enz. Het zijn allemaal belangrijke onderwijsondersteunende activiteiten, die vanuit de school kunnen en dienen te worden gestimuleerd. Op school 1. Het uitwisselen van informatie Het wederzijds informeren van ouders en school over het onderwijs en de opvoedingssituatie. Dit uitwisselen kan plaats vinden zowel schriftelijk (informatieboekje, schoolkrant, rapport) als mondeling (tijdens gesprekjes bij het halen of brengen, koffieochtenden, huisbezoek, en dergelijke). Deze informatie-uitwisseling kan worden gezien als de basis van ouderbetrokkenheid bij de school. 2. Het verlenen van hand- en spandiensten Deze activiteiten houden niet direct verband met het onderwijs. Voorbeelden zijn: onderhoudsklussen in en om de school, het meeorganiseren van schoolfeesten, het meebegeleiden bij schoolreisjes of het schoolzwemmen, het verzorgen van kopieerwerk, enzovoort. 3. Onderwijshulp buiten de klas Activiteiten ter directe ondersteuning van het onderwijs, zoals het assisteren bij het opzetten en verzorgen van het documentatiecentrum en de schoolbibliotheek, het vervaardigen van leermateriaal, het meewerken aan de schoolkrant, het organiseren van ouderavonden, enzovoort. 4. Leshulp in de klas Dit betreft het meehelpen van ouders in de planning, voorbereiding en uitvoering van lessen onder eindverantwoordelijkheid van de leerkracht. Mogelijke vormen zijn: het begeleiden van groepjes leerlingen bij niveaulezen of rekenen; het begeleiden bij ontwikkelings en leerspelletjes; het helpen bij handvaardigheid of andere creatieve -en expressievakken (creamiddagen); het meeontwikkelen en uitwerken van projecten en het meebegeleiden hiervan een gastles geven over eigen beroep of hobby, enzovoort. Het zal duidelijk zijn, dat met name voor deze activiteiten enige bekwaamheid is vereist. Een goede instructie en ondersteuning door de leerkracht aan de hulpouders is daarom van groot belang. 1. Meedenken en meebeslissen Ouders kunnen meedenken en meepraten over de organisatie en opzet van het onderwijs. Doelstellingen, inhoud en organisatievormen zijn onderwerpen voor gesprek met ouders. Door zitting te hebben in een werkgroep, de ouderraad, medezeggenschapsraad of schoolcommissie/bestuur kunnen ouders invloed uitoefenen op het schoolbeleid en de besluitvorming hierover. Medezeggenschapsraad en ouderraad hebben de belangrijke taak om ook hun achterban, de ouders, te betrekken bij de standpuntbepaling over voor ouders en kinderen belangrijke aangelegenheden. Dit kan door bijvoorbeeld het houden van enquêtes of het organiseren van discussieavonden. Door deelname aan dergelijke discussie of thema-avonden kunnen ouders van gedachten wisselen over tal van pedagogische en onderwijskundige thema s. De school krijgt hierdoor zicht op wat er onder ouders leeft en over hoe ouders over onderwijs en opvoeding denken.

Bijlage 2 Checklist inventarisatie huidige ouderparticipatie 1. Op welke manier worden de ouders op dit moment over de school geïnformeerd: is er een folder, een informatieboekje is de schoolgids al aanwezig is er een periodieke informatievoorziening? (schoolkrant, info-bulletin, ouderkrant of iets dergelijks) 2. Welke activiteiten worden ondernomen om ouders de school binnen te halen? feesten/vieringen rommelmarkt/bazaar/fancy-fair sportdag ouderavonden koffie-ochtenden presentatie van het werk van leerlingen lessen voor ouders in de school 3. Welke van deze activiteiten slaan wel/niet aan bij ouders? 4. Voor welke hand- en spandiensten worden ouders ingeschakeld? reparatiewerk administratieve klussen begeleiding van leerlingen in het verkeer eventueel hulp bij sport en spelactiviteiten 5. Welke onderwijsondersteunende activiteiten verrichten ouders? leesmoeders surveilleren op het schoolplein begeleiding bij handvaardigheidslessen opruimen klaslokalen bijhouden documentatiecentrum ouders die iets over hun beroep/over een projectonderwerp vertellen in de klas 6. Hoeveel ouders (in %) zijn bij de activiteiten 4 en 5 betrokken. 7. Heeft de school een ouderraad? 8. Zijn er afspraken gemaakt over contacten tussen directie en ouderraad? 9. Op welke manier zijn ouders betrokken bij de beleidsvoering? als lid van de ouderraad als lid van de medezeggenschapsraad als lid van de gemeenschappelijke medezeggenschapsraad als lid van het bestuur 10. Op welke terreinen zijn ouders betrokken bij de beleidsvoering? 11. Zijn alle zetels voor ouders in de medezeggenschapsraad bezet? 12. Zijn er afspraken gemaakt over regelmatige contacten tussen de oudergeleding en het bestuur? Cassette Ouderparticipatie, deel 1 Bestelcode: 801 U kunt deze uitgave bestellen door 1,75 over te maken op Giro 53 85 66, ten name van VOO te Almere onder vermelding van bestelcode 801, verzendadres en uw lidmaatschapsnummer. Als u minder dan drie exemplaren (willekeurige titels) uit de Cassette Ouderparticipatie bestelt, dient u 1,50 extra over te maken voor administratiekosten. Bij drie of meer exemplaren vervallen de administratiekosten.