BEGROTING 2015. Vastgesteld in de raadsvergadering op 6 november 2014. Pagina 1 van 138



Vergelijkbare documenten
Begroting 2014ev, bijgewerkt t/m 18 december 2014 Pagina 2 van 8

Begroting 2014ev, bijgewerkt t/m 7 november 2013 Pagina 2 van 8

BEGROTING 2013ev bijgewerkt t/m raadsvergadering d.d. 20 juni 2013

Begroting 2015ev, bijgewerkt t/m 12 november 2015 Pagina 2 van 8

BEGROTING 2013ev bijgewerkt t/m raadsvergadering d.d. 22 november 2012

BEGROTING 2012ev bijgewerkt t/m raadsvergadering d.d. 19 april 2012

Begroting 2016 Pagina 2 van 146

BEGROTING Aanlevering raad op 26 september Begroting 2013 Pagina 1 van 136

EERSTE INTEGRALE BEGROTINGSUPDATE 2015

BEGROTING Vastgesteld in de openbare vergadering op 1 november Begroting 2013 Pagina 1 van 130

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Vragen van de fractie van de VVD aan het college van burgemeester en wethouders (ingezonden 8 oktober 2014):

CHECKLIST STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING. BEGROTING EN MEERJARENRAMING Samenwerkingsverband Oosterschelderegio 2016

Algemene uitkering Gemeentefonds

Begroting 2018ev, bijgewerkt t/m 13 december 2018 Pagina 2 van 7

Begroting 2018ev, bijgewerkt t/m 20 september 2018 Pagina 2 van 8

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB RV

Omschrijving

Programma 1 Dienstverlening en informatie

BIEO Begroting in één oogopslag

Programma 1 Dienstverlening en informatie

Programma 1 Dienstverlening en informatie

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg

: 14 april 2014 : 12 mei : dhr. G.H.J. Weierink : Onderwerp: Synchronisatieproces Planning- & controlcyclus Montfoort en IJsselstein

Besluit op de organisatie van het ambtelijk apparaat van de gemeente Zuidhorn.

Zienswijze programmabegroting 2013 en jaarstukken 2011 van GGD Hollands Noorden.

Programma 10 Financiën / Algemene dekkingsmiddelen

Programmabegroting

GEMEENTE SCHERPENZEEL. Raadsvoorstel

BEGROTING Vastgesteld in de openbare raadsvergadering op 3 november Begroting 2012 Pagina 1 van 101

Raadsvoorstel 15 december 2011 AB RV

Programmabegroting 2014 Bijlagenboek

1. Inleiding. Het gaat daarbij om de volgende wijzigingen:

TWEEDE INTEGRALE BEGROTINGSUPDATE 2014

RAADSVOORSTEL Rv. nr.: B&W-besluit d.d.: B&W-besluit nr.:

voorstel aan de raad Kadernota 2015 Aan de raad van de gemeente Werkendam 1. Inleiding

VOORSTEL AAN DE GEMEENTERAAD

JAARSTUKKEN Vastgesteld in de raadsvergadering op 25 juni Pagina 1 van 146

Portefeuilleverdeling

Raadsvoorstel. 1. Samenvatting. 2. Voorstel. 3. Inleiding. Agenda nr. 8

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS

1e Bestuursrapportage

BELEIDSKADER SOCIAAL DOMEIN (NIEUWE WMO EN JEUGDWET)

Onderwerp Programmabegroting 2012 Samenwerkingsverband Regio Eindhoven

Raadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 28 oktober 2014 Registratienummer: 2014/44 Agendapunt nummer: 5a

Programmasturing en Programmabegroting

Inrichtingsnotitie MAG

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 10 november 2016

Bijlage 9 Overzicht van baten en lasten per taakveld

Begroting 2011 Pagina 2 van 119

WGDO: Good practice controle taakvelden BBV

Motie Ondersteuning Standaardisatie Uitvoeringsprocessen. voor BALV 17 november 2014

documentnr.: INT/C/16/24902 zaaknr.: Z/C/16/27528 Raadsvoorstel

Wat zijn de argumenten? De financiële rechtmatigheid is een belangrijk criterium bij de beoordeling van de jaarrekening door de accountant.

1. Mutaties Themabegroting 2017

Investeringsplan 2015 Krachtig Noordoostpolder

Jaarverslag 2014 Jaarplan 2015

Programma 8 Financiën

Verantwoord bezuinigen Waterland is het waard

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

Programmabegroting

AB 4 JULI 2018 HIT/ 2018-AB Aan het Algemeen Bestuur. Datum : 14 juni 2018 Onderwerp : begroting 2019 en meerjarenraming

Tabel 3-1 bedragen x 1.000

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden

provincie limburg 1 9 OEL 2016 De raad van de gemeente Nederweert Postbus AA NEDERWEERT Cluster FIN Behandeld.

Omschrijving Het programma omvat de dienstverlening aan burgers, het functioneren van het bestuur en de organisatie en de integrale veiligheid.

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering

: invoering Participatiewet in Oost-Groningen

AAN DE AGENDACOMMISSIE

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, (t.a.v. J. van der Meer)

8 februari Begrotingswijziging

Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 19 november 2014 / 137/2014. Fatale termijn: besluitvorming vóór:

Voorstel begrotingswijziging september 2018 (BBV)

Advies: In te stemmen met de Bestuursrapportage 2014 en deze ter vaststelling aan de raad aan te bieden.

Bijlagen en meerjarenramingen

Rekenkamercommissie. Onderzoekprogramma vanaf 2012

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Regeling informatie voor derden wordt als volgt gewijzigd:

Programma. Inleiding portefeuillehouder financiën Presentatie portefeuillehouders per programma. Pauze. Gelegenheid tot het stellen van vragen

Financiële verordening gemeente Achtkarspelen

Raadsvoorstel. Jaarrekening 2013 GGD Zaanstreek Waterland. Maatschappelijke participatie. Beleid en regie M. Boutsma T. Schaafsma

Bedrijfsvoering. Bedrijfsvoering. Gemeenteraad van de gemeente Oostzaan. P. Flens

Nota van wijziging incl. de bezuinigingen

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Notitie Financieel Kader Schiermonnikoog

Financiële ontwikkelingen na gereedkomen primitieve begroting

Het evenementenbeleid dat in 2009 voor het laatst door uw raad werd aangepast behoeft actualisering.

RAADSVOORS *D * D

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Gemeentefinanciën 403. Middelen. Gemeentefinanciën Personeel Belastingen Stadsdelen Amsterdam in cijfers 2014

COALITIEAKKOORD RICHT ZICH OP VOORTGANG

Onderwerp: Gewijzigde begroting 2014, ontwerpbegroting 2015 en scenariokeuze transitie werkvoorzieningsschap Zaanstreek-Waterland (Baanstede).

1. Financieel technische terugblik 2. Financieel technische vooruitblik 3. Doel begroting 4. Structuur programmabegroting 5. Informatievoorziening

Raadsinformatiebrief GEMEENTEBESTUUR. 21 juli Zorg en Welzijn. Informatie voor de raad (voor kennisgeving)

Kennismaking organisatie Borsele Programma

Wij stellen de volgende data voor de oplevering van de planning en controlproducten 2010:

Overzicht vastgestelde beleidsnota s gemeente Dronten

Transcriptie:

BEGROTING 2015 Vastgesteld in de raadsvergadering op 6 november 2014 Pagina 1 van 138

Pagina 2 van 138

INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 3 INLEIDING... 5 LEESWIJZER... 7 I. BELEIDSBEGROTING... 9 PROGRAMMAPLAN... 11 1. Zorg & welzijn... 13 2. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer... 16 3. Openbare werken... 18 4. Publiekszaken... 20 5. Brandweer... 21 6. Financiën... 22 7. Facilitaire zaken... 23 8. Algemene en juridische zaken... 25 9. Personeel & organisatie... 27 10. Bestuur en directie... 29 11. Overzicht van algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien... 30 PARAGRAFEN... 33 A Lokale heffingen... 35 B Weerstandsvermogen... 45 C Onderhoud kapitaalgoederen... 47 D Financiering... 51 E Bedrijfsvoering... 52 F Verbonden partijen... 55 G Grondbeleid... 65 H Subsidies... 66 II. FINANCIËLE BEGROTING... 73 OVERZICHT EXPLOITATIE... 75 1. Overzicht van baten en lasten... 76 2. Meerjarenraming... 78 3. Incidentele baten en lasten... 82 4. EMU-saldo... 84 UITEENZETTING VAN DE FINANCIËLE POSTIE... 85 1. Stand en verloop reserves... 87 2. Stand en verloop voorzieningen... 88 3. Financiering... 89 4. Investeringen... 90 5. Verplichtingen jaarlijks terugkerende arbeidskosten... 100 III. BIJLAGEN... 101 1. Financiële mutaties 2015-2018... 103 2. Productenraming 2015-2018... 123 Pagina 3 van 138

Pagina 4 van 138

INLEIDING Dit is de eerste begroting van de nieuwe collegeperiode. Het college presenteert zoals afgesproken in het coalitieakkoord voor het jaar 2015 een sluitende begroting, alsmede een sluitend meerjarenperspectief. Dit ondanks de vertraging in de inkomstenstromen vanuit projecten en toeristenbelasting. Uitgangspunt is dat de projecten (Mirror hotel en camping Uitdam) in een later stadium gerealiseerd zullen worden. Om deze vertragingen te verwerken vindt aan het begin van de begrotingsjaren een onttrekking uit de algemene reserve plaats. Voor begin 2015 staan de drie decentralisaties op het programma. Deze decentralisaties gaan gepaard met een door het Rijk uitgevoerde bezuinigingsronde. Wij realiseren ons dat het moeilijk zo niet onmogelijk zal zijn om reeds in het eerste jaar deze bezuinigingen door te voeren. Mede gezien de onzekerheid omtrent de uitgaven hebben wij in deze begroting nog geen post opgenomen om de verwachte hogere uitgaven te dekken. In deze begroting zijn de uitgaven gelijk gesteld aan de gelden die wij van het Rijk overgedragen krijgen. Het tekort wat in de eerste jaren ongetwijfeld op zal treden zal conform het coalitieakkoord vanuit de algemene reserve positie worden opgevangen. Hiermee wordt tijd gecreeerd om beleidsmatig bij te sturen. In latere jaren kan worden gekeken of de door het Rijk voorgestelde bezuinigingen inderdaad kunnen worden gerealiseerd. Het college ziet onderwijs als een belangrijk onderdeel van haar programma. De komende jaren zal naast de brede school in Monnickendam ook de brede school in Broek in Waterland gerealiseerd worden. Het college maakt met deze begroting een nieuwe start. Om dit te realiseren zijn in deze begroting nieuwe prioriteiten gesteld. Met het stellen van deze prioriteiten wordt richting gegeven aan de komende vier jaar. Het college wil graag verder kijken dan de waan van de dag en de huidige collegeperiode. Bij het bepalen van de prioriteiten en programma s speelt steeds als rode draad: Hoe geven wij Waterland door?. Doel van het college is er voor te zorgen dat ook de volgende generaties nog van Waterland in al zijn facetten kunnen genieten. Op het gebied van ruimtelijke ordening zal in 2015 daarom gestart worden met het opstellen van het toekomstbeeld, de stip aan de horizon. Waar willen wij met Waterland naar toe? Waar binnen Waterland willen wij wat realiseren? Daarbij zullen wij ook duidelijk kijken hoe wij dat willen realiseren. De kostendekkendheid van woningbouwprojecten en leges zullen deze collegeperiode tegen het licht worden gehouden, daar waar nodig zullen leges, processen en procedures worden aangepast. Voor wat betreft de dijkversterkingsprojecten in onze gemeente sturen wij aan op samenwerking tussen (mede)overheden en de burgers van Waterland. Het landschappelijk economisch potentieel moet op waarde geschat worden. De gewenste verdere ontwikkeling van toerisme en recreatie moet op zodanige wijze worden vormgegeven dat het past binnen de kleinschaligheid van het landschap. Waterland heeft een open blik, waar de dienstverlening aan de burgers vergroot kan worden door samenwerking met omliggende gemeenten zal deze worden gezocht. Daarbij zal de organisatie worden betrokken bij het onderzoeken en ontwikkelen van aanbevelingen uit de samenleving. De gemeente heeft een dienstverlenende taak. De rol verandert daarbij, initiatieven uit de samenleving moeten voeding vinden en kunnen landen in de gemeentelijke organisatie. De alom gebruikte term participatie samenleving moet in Waterland meer en meer worden ingevuld als een samenleving waarin iedereen meedoet. Pagina 5 van 138

Samenvattende overzichten In onderstaande samenvattende tabel vindt u de aansluiting met de cijfers zoals die zijn gepresenteerd in de 1 e IBU 2014 (inclusief door de raad vastgestelde begrotingswijziging van 3 juli 2014). Met andere woorden: toegelicht wordt welke aanpassingen zijn verwerkt na de begrotingswijziging van 3 juli 2014. Na verwerking van een aantal technische correcties, autonome ontwikkelingen, nieuw beleid en bezuinigingen, is de begroting meerjarig sluitend gemaakt. Een nadere onderbouwing van deze mutaties vindt u in bijlage 1, vanaf pagina 103. Omschrijving Saldo meerjarenoverzicht mutaties begroting 2015 2015 2016 2017 2018 Geraamd resultaat na bestemming vóór begroting 2015 239.656 186.872 116.438 126.766 Technische correcties - - - - Autonome ontwikkelingen 57.999-88.831 211.724 227.238 Nieuw beleid 150.000-100.000-75.000-15.000- Bezuinigingen - - - - Totaal mutaties begroting 2014 207.999-11.169-136.724 212.238 Geraamd resultaat na bestemming na begroting 2015 31.657 175.703 253.162 339.004 In onderstaande tabel treft u een overzicht van de saldo s per programma aan, alsmede de mutaties in de reserves, voor de komende jaren, na verwerking van alle mutaties. Prog. Omschrijving Saldo 2015 Saldo 2016 Saldo 2017 Saldo 2018 1 Zorg & welzijn 10.270.450-10.452.348-10.330.381-10.344.377-2 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieu 1.152.081-884.564-805.720-733.764-3 Openbare werken 3.436.767-3.462.810-3.454.857-3.442.747-4 Publiekszaken 307.720-280.070-297.100-297.100-5 Brandweer - - - - 6 Financiën 834.771-834.298-833.826-833.353-7 Facilitaire zaken 2.587.548-2.639.026-2.675.861-2.684.292-8 Algemene en juridische zaken 2.109.891-2.133.318-2.122.097-2.028.959-9 Personeel & organisatie 690.385-690.385-690.385-690.385-10 Bestuur en directie 1.040.524-983.444-1.151.373-1.201.794-11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 23.825.854 22.194.152 22.471.684 22.402.697 Geraamd resultaat voor bestemming 1.395.717 166.111-110.084 145.926 Onttrekkingen aan de reserves - Reserve onderhoud Hemmeland 58.823 58.823 58.823 58.823 - Reserve kapitaallasten gebouwen 44.255 44.255 44.255 44.255 - Reserve kapitaallasten bredeschool Broek in Waterland 40.000 40.000 40.000 90.000 - Algemene reserve 611.533 239.750 - - Stortingen in de reserves - Algemene reserve 2.118.671-41.014- - - Geraamd resultaat na bestemming 31.657 175.703 253.162 339.004 Monnickendam, 18 september 2014 Burgemeester en wethouders van Waterland Pagina 6 van 138

LEESWIJZER De begroting is onderverdeeld in een beleidsbegroting en een financiële begroting. De beleidsbegroting en de financiële begroting zijn op hun beurt weer verdeeld in twee onderdelen. Schematisch ziet de onderverdeling van de begroting er als volgt uit: Programmaplan Beleidsbegroting Begroting Paragrafen Overzicht exploitatie Financiële begroting Uiteenzetting van de financiële positie Programmaplan Het programmaplan behandelt per programma de doelstelling, de wijze waarop ernaar gestreefd zal worden deze doelstelling te bereiken en de raming van baten en lasten. Een programma wordt gedefinieerd als een samenhangend geheel van activiteiten. In de gemeente Waterland zijn de volgende programma s vastgesteld: 1. Zorg & welzijn 2. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer 3. Openbare werken 4. Burgerzaken 5. Brandweer 6. Financiën 7. Facilitaire zaken 8. Algemene en juridische zaken 9. Personeel & organisatie 10. Bestuur en directie Per programma wordt in algemene zin de doelstelling aangegeven. Daarnaast worden concrete activiteiten genoemd die nodig zijn om deze doelstelling te realiseren. Er wordt echter geen integraal beeld gegeven van alle taken die de gemeente uitvoert. Zo zullen wettelijke taken en bestaand beleid tenzij er sprake is van politiek gevoelige onderwerpen veelal niet genoemd worden. Bij de begrotingsbehandeling kan de gemeenteraad de doelstelling en de activiteiten aanvullen en wijzigen. Naast de programma s wordt in dit onderdeel van de begroting ook het overzicht van algemene dekkingsmiddelen en een bedrag voor onvoorzien weergegeven. Paragrafen De paragrafen bij de beleidsbegroting geven een dwarsdoorsnede van de begroting bezien vanuit een bepaald perspectief. Alle baten en lasten die vermeld worden in de paragrafen zijn dus al verwerkt in de verschillende programma s. Pagina 7 van 138

In de begroting worden de volgende paragrafen opgenomen: A Lokale heffingen B Weerstandsvermogen C Onderhoud kapitaalgoederen D Financiering E Bedrijfsvoering F Verbonden partijen G Grondbeleid H Subsidies Overzicht exploitatie Het overzicht exploitatie bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Overzicht van baten en lasten: alle baten en lasten van het programmaplan in een samenvattende tabel. Het betreft hier een integraal overzicht van alle baten en lasten en het saldo van het begrotingsjaar. Alle baten en lasten van de programma s en van de algemene dekkingsmiddelen leiden tot een geraamd resultaat voor bestemming. Vervolgens wordt aangegeven welke bedragen aan de reserves worden onttrokken of toegevoegd. Na deze toevoegingen en onttrekkingen volgt het geraamde resultaat na bestemming. Met de vaststelling van de begroting worden de bedragen uit deze tabel door de raad geautoriseerd. 2. Meerjarenraming: in de meerjarenraming worden opgenomen het gerealiseerde bedrag van het voorvorig begrotingsjaar, het geraamde bedrag van het vorige begrotingsjaar, het geraamde bedrag van het begrotingsjaar en een raming voor de jaren volgend op het begrotingsjaar. 3. Incidentele baten en lasten: in het overzicht van incidentele baten en lasten worden opgenomen de baten en lasten met een niet-structureel karakter. Deze baten en lasten worden toegevoegd respectievelijk onttrokken aan de reserves. 4. EMU-saldo: alle gemeenten zijn verplicht in hun begroting een overzicht op te nemen wat hun EMU-saldo is. In het overzicht van het EMU-saldo wordt het exploitatiesaldo omgezet naar het EMU-saldo. Uiteenzetting van de financiële positie De uiteenzetting van de financiële positie bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Stand en verloop reserves 2. Stand en verloop voorzieningen 3. Financiering 4. Investeringen 5. Verplichtingen jaarlijks terugkerende arbeidskosten Bijlagen Tot slot bevat dit begrotingsdocument twee bijlagen. In de eerste bijlage wordt de aansluiting weergegeven met de cijfers zoals die zijn gepresenteerd in de 1 e IBU 2014 (inclusief door de raad vastgestelde begrotingswijziging van 3 juli 2014. Met andere woorden: toegelicht wordt welke technische correcties, autonome ontwikkelingen, nieuw beleid en bezuinigingen zijn doorgevoerd om tot de nu voorliggende begroting te komen. In de tweede bijlage treft u de productenraming. Hierin worden de begrotingscijfers gepresenteerd op een gedetailleerder niveau. Pagina 8 van 138

I. BELEIDSBEGROTING Pagina 9 van 138

Pagina 10 van 138

PROGRAMMAPLAN Pagina 11 van 138

Pagina 12 van 138

1. Zorg & welzijn Doelstelling De afdeling Zorg & welzijn gaat ervan uit dat de burgers van Waterland naar vermogen verantwoordelijkheid nemen voor het eigen welzijn en dat van hun naasten. De afdeling stelt zich ten doel om burgers te ondersteunen en te compenseren die hiertoe niet in staat zijn en geen naasten hebben die hen kunnen ondersteunen. De afdeling levert daartoe diensten binnen de taakvelden sociale zaken, maatschappelijke ondersteuning, minima, gezondheid, leerplicht, leerlingenvervoer en inburgering nieuwkomers. De afdeling draagt bij aan de leefbaarheid van de gemeente door het in samenhang realiseren van voorzieningen, onder meer op het gebied van onderwijs, sport, jeugd en gezin en cultuur. Prioriteiten a. Subsidies: met de subsidierelaties die in aanmerking komen voor een periodieke subsidie maken wij voor 2015 afspraken over de activiteiten die zij met behulp van de subsidie uitvoeren. Dit betreft de subsidierelaties die voorheen een activiteiten-, budget- of grote waarderingssubsidie (> 1.000) ontvingen. b. De Bolder: de Bolder bereidt zich in 2015 verder voor op de overgang naar de Brede school scholeneiland en de verbreding van haar taken, mede ten behoeve van de transities in het sociaal domein. Wij versterken de rol van De Bolder bij het werven en faciliteren van vrijwilligers. Wij bekijken samen met De Bolder of haar taken op het gebied van Kans en het sociaal cultureel werk in samenhang met elkaar kunnen worden uitgevoerd om te kunnen komen tot een brede welzijnsinstelling. Daarnaast werken wij samen met De Bolder aan het gezond maken van de financiële situatie. c. Stimuleringsfonds: het huidige burgerparticipatiebudget en jongerenparticipatiebudget worden samengevoegd in een Stimuleringsfonds waar burgers, verenigingen en kernraden een beroep op kunnen doen. Wij werken hiervoor een voorstel uit. d. Scholenbouw: wij bereiden de bouw van de brede school op het scholeneiland in Monnickendam voor en gaan verder met de ontwikkeling van de brede school in Broek in Waterland Brede school scholeneiland/multifunctionele accommodatie Monnickendam De BSS/MFA opent medio 2016 haar deuren. Daarmee krijgen in elk geval de drie basisscholen van het Scholeneiland, de bibliotheek, sociaal cultureel centrum De Bolder, het Centrum voor Jeugd en Gezin en de Stichting Kinderopvang Waterland een schitterend nieuw onderkomen. Voor de ontwikkeling van de ruimtebehoefte van de nieuwe basisschool De Verwondering op de middellange en lange termijn (respectievelijk 5 en 10 jaar) ontwikkelen wij scenario s. Deze scenario s wegen wij mee bij de ontwikkeling van de brede school. Wij gaan er dan ook vanuit dat alle scholen in Monnickendam na oplevering van de brede school gebruikmaken van de dan beschikbare onderwijsruimten, dat wil zeggen: de Brede School Scholeneiland, de Gouwzeeschool en De Binnendijk. Wij houden in het ontwerp van de brede school rekening met veranderingen in het gebruik. De brede school gaat niet alleen over stenen, maar vooral over samenwerking en synergie. Het gebouw zal dan ook met elkaar worden gedeeld. Daarvoor maken wij afspraken met en tussen de gebruikers en leggen deze vast. Bij de ontwikkeling van de brede school hebben wij speciaal aandacht voor duurzaamheid, verkeersveiligheid, groen en spelen. Brede school Broek in Waterland Wij hebben ons ten doel gesteld de brede school in Broek in Waterland in 2018 in gebruik te nemen. Om dat te bereiken leggen wij in 2015 een besluit aan de raad voor, waarin wij de verschillende opties voor de brede school uiteenzetten. Ook bij de ontwikkeling van deze brede school spelen duurzaamheid, verkeersveiligheid, groen en spelen een belangrijke rol. Pagina 13 van 138

e. Volksgezondheid: wij voeren in samenwerking met de regiogemeenten en de GGD het lokale en regionale gezondheidsbeleid 2013-2017 uit. Lokaal is de inzet gericht op de volgende drie thema s: 1. Alcohol, drugs en roken (genotmiddelen).via voorlichting op scholen en diverse projectactiviteiten. 2. Gezond gewicht. Via vroegsignalering en advies, voorlichting op scholen, diverse projectactiviteiten en een gezamenlijke aanpak voor de preventie van overgewicht. 3. Psychische gezondheid. Via depressiepreventie en preventie suïcidegedachten. In 2015 geven wij prioriteit aan de eerste twee. Voor het thema alcohol werken wij samen aan een integrale aanpak in aansluiting op het door de raad vastgestelde preventie- en handhavingsbeleid Drank en Horecawet. Bij de uitvoering van het tweede thema gezond gewicht richten wij ons op een gezamenlijke preventieve aanpak door de diverse betrokken partijen. Hierbij maken wij gebruik van elementen uit de landelijke aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) die passen bij de schaal van onze gemeente. Wij onderzoeken welke partij deze lokale preventieve aanpak kan coördineren. Wij monitoren de coördinerende en uitvoerende rol van de GGD bij de uitvoering van de regionale speerpunten. Wij informeren de raad één keer per twee jaar over de activiteiten op het gebied van gezondheidsbeleid, voor de eerste keer in het voorjaar van 2015 (per abuis is in de 1 e IBU 2014 het jaar 2014 vermeld, dit is niet juist). f. Transities sociaal domein:. wij voeren het beleidsplan voor het sociaal domein uit. Dit beleidsplan omvat de taken op het gebied van Jeugd, Wmo en Participatie. Wij baseren de uitvoering op de in 2014 vastgestelde verordeningen. Wij zorgen dat de organisatie op tijd aan de uitvoering van de nieuwe taken is aangepast. Voor de uitvoering van de Participatiewet en Wmo 2015 zorgen wij voor goede randvoorwaarden door de werkgeversdienstverlening in regionaal verband en op lokaal niveau uit te voeren en door gebruik te maken van de mogelijkheden op het gebied van Social Return, zowel als opdrachtgever als werkgever. Social Return omvat de activiteiten die zijn gericht op het inschakelen van mensen die een achterstand hebben op de arbeidsmarkt. Wij monitoren de uitvoering van de nieuwe taken en klankborden hierover met de klankbordgroep uit de raad. Begin 2016 evalueren wij de uitvoering over 2015. g. Transitie Baanstede: wij zien toe op de uitvoering van het transitieplan en de verbinding daarvan met de transitie Participatie door het algemeen bestuur. Wij zien bij de uitvoering toe op de betrokkenheid en het draagvlak van de raad. h. Passend onderwijs: scholen zijn vanaf 1 augustus 2014 verplicht een passende onderwijsplek te bieden aan leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Wij kijken naar de samenhang met de decentralisaties en anticiperen op de gevolgen die passend onderwijs kan hebben voor de gemeentelijke taken zoals: het zorgaanbod vanuit het CJG, de onderwijshuisvesting en het leerlingenvervoer. i. Kunst in het gemeentehuis: wij werken een voorstel uit om in het gemeentehuis meer aandacht aan kunst te geven, bijvoorbeeld door het organiseren van exposities. Pagina 14 van 138

j. Sport Evaluatie sportnota: Mede naar aanleiding van de evaluatie van de sportnota in 2015 ontwikkelen wij een visie op sport in relatie tot de sportaccommodaties. Met deze visie beogen wij integraal richting te geven aan een aantal vraagstukken die wij op het gebied van de sport hebben (teruglopend aantal leden bij sportverenigingen, gebruik velden, exploitatie zwembad, renovatie/vervanging sporthal, gebruik Marijkehal). Sporthal t Spil: De sporthal is sterk verouderd en moet worden gerenoveerd of vervangen. Om deze afweging goed te kunnen maken voeren wij eind 2014/begin 2015 een quickscan uit waarbij de verschillende opties met consequenties en kostenraming in beeld worden gebracht. Sportfondsenbad: In 2015 eindigt het contract met N.V. Sportfondsenbad Monnickendam. We vernieuwen het contract met de huidige of een andere aanbieder. Raming baten en lasten Nr. Omschrijving programmaonderdeel Lasten 2015 Baten 2015 Saldo 2015 01.001 Uitkeringen 2.670.796 1.393.027 1.277.769-01.002 Welzijn 4.758.200 484.422 4.273.778-01.003 Onderwijs en jeugd 3.000.884 92.978 2.907.906-01.070 Loonkosten Zorg & welzijn 1.119.649 195.462 924.187-01.080 Kapitaallasten Zorg & welzijn 886.810-886.810- Totaal 12.436.339 2.165.889 10.270.450- Pagina 15 van 138

2. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer Doelstelling De afdeling Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer (VROM) stelt zich tot doel om: de goede ruimtelijke kwaliteit van de gemeente te behouden en waar nodig te verbeteren; het economische en toeristische klimaat van de gemeente te verbeteren; het woningaanbod in de gemeente aan te laten sluiten bij de behoefte binnen de gemeente; de monumentale waarden, de karakteristieke waarden van de beschermde stads- en dorpsgezichten en de archeologische waarden binnen de gemeente te behouden.; (grote), voornamelijk ruimtelijke, projecten te helpen realiseren. Prioriteiten a Duurzaamheid: in 2014 wordt een agenda duurzaamheid vastgesteld waarvan de uitvoering in 2015 start. Eén van de acties zal zijn het (mede)uitvoeren van het energieakkoord en prestatieafspraken met de woningcorporaties over woningisolatie en duurzame energie-opwekking. b. Sociale woningbouw: op grond van de nieuwe Huisvestingswet wordt eind 2014 een startnotitie opgesteld voor de ontwikkeling van een Woonvisie. Deze zal in 2015 worden opgepakt. Nieuwe woningbouwprojecten zullen moeten voldoen aan de nieuwe normen (30 procent sociaal en 10 procent sociaal plus). c. Bestemmingsplannen: in 2015 zal aandacht zijn voor het beheer (actueel houden) van de ruimtelijke plannen. Voor de individuele ontwikkelingen zullen postzegelbestemmingsplannen worden opgesteld. Geïnventariseerd zal worden of er voor zaken die in het algemeen niet opgepakt zijn, een veegnota opgesteld moet worden. Op de agenda staat de start van een herziening van het bestemmingsplan Broek in Waterland, dat in 2018 moet zijn afgerond. Ook zullen ten behoeve van, nu nog onbekende, ruimtelijke ontwikkelingen een aantal procedures worden gevolgd. d. Structuurvisie: in 2015 zal gestart worden met het opstellen van een structuurvisie voor het gehele grondgebied van de gemeente Waterland conform de Wet op de ruimtelijke ordening. De doorlooptijd is ten minste één jaar. Een structuurvisie is wettelijk verplicht en dient om keuzes inzichtelijk te maken met betrekking tot economische, ruimtelijke, sociale en duurzame ontwikkelingen (regie voeren). De noodzaak hiertoe heeft te maken met het bijzondere grondgebied en de diversiteit van belangen (natuur, economie, wonen, beschermde stads- en dorpsgezichten). e. Projecten: ook in 2015 zullen projecten worden geleid en gefaciliteerd op het gebied van woningbouw, maatschappelijk vastgoed (brede scholen), bedrijven en het eigen gemeentelijke vastgoed. Mede door het opstellen van een structuurvisie zullen vragen over welke ontwikkelingen waar wenselijk zijn, in samenhang worden bekeken. g. Kwaliteitseisen vergunningverlening, toezicht en handhaving: hoogstwaarschijnlijk zal op 1 januari 2015 de Wet vergunningverlening, Toezicht en Handhaving in werking treden. Op basis van deze wet moet aan kwaliteitseisen worden voldaan. Geconstateerd is dat hieraan niet op alle onderdelen voldaan kan worden. Gebleken is dat dit alleen kan via samenwerking of uitbesteding. Eind 2014 zal een Verbeterplan worden opgesteld wat in 2015 zal moeten worden geëffectueerd. Meer specifiek gaat het om afhandeling van complexe vergunningaanvragen, bouwtoezicht en een aantal specialistische taken (stedenbouw, monumenten etc.). h. IJsselmeergebied: - Wij investeren ook in 2015, al dan niet in ISW-verband, in ambtelijke en/of bestuurlijke afvaardiging bij presentaties en bijeenkomsten die te maken hebben met het Markermeer/IJmeer. Waar nodig zullen wij reageren op ontwikkelingen die het unieke karakter van Waterland aantasten. Pagina 16 van 138

Eén van die ontwikkelingen is de eerste fase van het Toekomst Bestendig Ecologisch Systeem (TBES). De luwtemaatregelen bij het Hoornse Hop worden als eerste maatregel genoemd en zitten in de planuitwerkingsfase. De Marker Wadden zitten in de volgende stap. - Deltaprogramma s: in 2014 zijn vijf deltabeslissingen genomen. In 2015 zal uitvoering worden gegeven aan die beslissingen. Eén van de beslissingen betreft het peilbeheer in het IJsselmeer/Markermeergebied. Ook zullen nieuwe veiligheidsnormen worden vastgesteld die voor iedereen in Nederland gaan gelden. In 2015 zal dit beschermingsniveau vertaald worden in wetgeving. Wij houden de ontwikkelingen scherp in de gaten en informeren de raad over de ontwikkelingen. - Dijkversterkingen: het Hoogheemraadschap Hollandsnoorderkwartier en Rijkswaterstaat bereiden de dijkversterkingen voor van de Markermeerdijk Hoorn-Amsterdam en de dijk rond Marken. Wij doen alles wat in ons vermogen ligt om bij de betrokken instanties te bewerkstelligen dat eventuele dijkversterking voor heel Katwoude buitendijks plaatsvindt en het uiterlijk van de Markermeerdijk bij Uitdam in de huidige staat te behouden een breed gedragen oplossing te bewerkstelligen bij de instanties die over het dijkversterkingsplan beslissen. blijft. Er is een pilot Meerlaagse Veiligheid Marken gestart voor de dijkversterking op Marken. Hierin worden de mogelijkheden onderzocht om maatwerk te leveren via een slimme combinatie van preventieve maatregelen, ruimtelijke inrichting en aanvullende rampenbeheersing bij de beveiliging tegen hoog water. De gemeente Waterland is zowel ambtelijk als bestuurlijk vertegenwoordigd in de Pilot. Eind 2014 vindt bestuurlijke besluitvorming plaats over een verdere uitwerking van een aantal oplossingen in meerdere lagen. Rond de zomer van 2015 wordt dan een voorkeursoplossing vastgesteld om verder uit te werken en te realiseren. De traditionele oplossing van alleen dijkverbetering blijft een optie. i. Visie op recreatie en toerisme: toerisme en recreatie is een belangrijke economische pijler van onze gemeente en is een speerpunt van beleid. Vanuit een breed perspectief zal een visie op recreatie en toerisme worden opgesteld. j. Toezicht en Handhaving: in 2015 wordt zowel incidenteel als ook structureel meer aandacht gegeven aan de handhaving van wet- en regelgeving (ruimtelijke ordening, bouw- en woningtoezicht, foutparkeren, hondenpoep). In dat kader wordt een integrale Handhavingsnota opgesteld, waarin onder meer wordt ingezet op de prioritering van handhaving, themagerichte handhaving, een efficiënte inzet van mensen en middelen, en de bredere inzetbaarheid van BOA s en toezichthouders. Om te waarborgen dat de uitvoering van het handhavingsbeleid op basis van de gestelde prioriteiten voortvarend kan worden opgepakt, dienen extra middelen beschikbaar te worden gesteld. Raming baten en lasten Nr. Omschrijving programmaonderdeel Lasten 2015 Baten 2015 Saldo 2015 02.001 Bouw- en woningtoezicht 81.319 353.889 272.570 02.002 Economische aangelegenheden 666.324 879.075 212.751 02.003 Gebiedsontwikkeling 395.013 491.505 96.492 02.004 Milieu 205.825-205.825-02.005 Secretariaat - - - 02.070 Loonkosten VROM 1.367.780 110.400 1.257.380-02.080 Kapitaallasten VROM 270.689-270.689- Totaal 2.986.950 1.834.869 1.152.081- Pagina 17 van 138

3. Openbare werken Doelstelling De afdeling Openbare werken stelt zich tot doel om: door middel van het planmatig uitvoeren van beheer- en onderhoudswerkzaamheden een optimale tevredenheid te creëren bij burgers, ondernemers en gebruikers met betrekking tot de openbare ruimte in alle kernen van de gemeente; optimaal zorg te dragen voor de inzameling en het transport van afvalwater door middel van de riolering; optimaal zorg te dragen voor de inzameling en beheer van huishoudelijk en bedrijfsafval. Prioriteiten a. Verduurzaming openbare ruimte: de frequentie van het maaien wordt aangepast en opgenomen in een maaiplan zodat het groen beter aansluit op de omgeving en het gebruik. Voor de bestrijding van onkruid wordt geen gif meer gebruikt. Waar nodig worden alternatieve methoden voor onkruidverwijdering toegepast. De gemeentelijke gebouwen worden verduurzaamd door bij vervanging energiezuinige installaties, zonnepanelen of zuinige verlichting toe te passen. Voor de openbare verlichting wordt een nieuw beheerplan opgesteld waarbij bij vervanging van armaturen energiezuinige armaturen worden aangebracht. Het scheiden van afval wordt nadrukkelijker onder de aandacht gebracht bij burgers zodat de bereidheid en bekendheid van afvalscheiding bij burgers toeneemt. b. Duurzame mobiliteit: de openbare ruimte wordt duurzamer ingericht door het plaatsen van openbare elektrische laadpalen en opzetten (elektrische) autodelen. Hierdoor wordt het gebruik van de elektrische auto gestimuleerd en de luchtvervuiling verminderd. Klachten over openbaar vervoer worden met EBS en/of de Stadsregio afgestemd en opgelost met als doel meer mensen uit de auto te krijgen. Door deze maatregelen wordt de leefbaarheid en bereikbaarheid van Waterland verbeterd. c. Meldingen openbare ruimte: sinds 2013 is het mogelijk digitaal een melding te doen over de openbare ruimte. Deze meldingen worden binnen de daarvoor gestelde termijnen opgelost en, indien bekend, teruggekoppeld aan de melder. Ook wanneer het niet lukt een melding binnen de gestelde termijn op te lossen wordt de melder hierover geïnformeerd. Uiteindelijk moet het aantal meldingen dalen en moet er meer digitaal worden gemeld. Door de inzet van webcare wordt er proactief op signalen uit de bevolking gereageerd. Met communicatie zal hiervoor een werkproces worden uitgewerkt. d. Gemeentewerf: de gemeente Waterland beschikt over een gemeentewerf die is verouderd en dient te worden vervangen. In dat kader worden alle relevante mogelijkheden onderzocht of en zo ja op welke locatie de gemeentewerf dient te worden gevestigd. Daarbij wordt tevens gekeken naar de wenselijkheid om de functie gemeentewerf en/of milieustraat altijd te combineren op één locatie. Uitgangspunt zal in ieder geval blijven dat vuil zoveel mogelijk gescheiden zal worden ingezameld. Daarbij zal tevens worden gekeken naar de kwaliteit van de dienstverlening aan onze inwoners. Pagina 18 van 138

e. Natuur- en milieueducatie: afgelopen jaren is er tweemaal een snoeiproject uitgevoerd met een klas van het Bernhard Nieuwentijt College (BNC) en de Gouwzeeschool. De scholen blijken behoefte te hebben aan onderwijs over de natuur en het buiten in de natuur bezig zijn. Om het groene onderwijs op de basisscholen en de middelbare school in Waterland te stimuleren willen wij meer faciliteiten bieden. In het te ontwikkelen natuurlijke speelbos in het Groene Hart wordt een natuur- en milieueducatieroute uitgezet, waarvoor de scholen NME-pakketten kunnen lenen bij de gemeente. Daarnaast geeft de groenbeheerder van de gemeente in samenwerking met de leraar enkele natuurlessen aan de scholieren, zowel binnen als buiten. Leerlingen van het BNC gaan een insectenmuur maken en ook andere initiatieven voor groenprojecten op scholen en organisaties als de naschoolse opvang worden gefaciliteerd. De NME-faciliteiten worden geconcentreerd in het bosgebied van het Groene Hart en in het Hemmeland. f. Natuurlijk spelen: de komende jaren wordt ingezet op natuurlijk spelen, waarbij kinderen uitgedaagd worden om zelf spelvormen te verzinnen met natuurlijke materialen. Een begin is gemaakt bij de speelplaats in de Veenderijvaart in Broek in Waterland, die is ingericht met een parcours van klim- en klautermogelijkheden van Acacia Robinia hout en wordt afgeschermd met boomstammen en wilgentunnels. Ook in het Groene Hart in Monnickendam is een begin gemaakt met natuurlijk spelen met een klautertoestel over het water en het laten liggen van boomstammen in het bosgebied. De komende jaren wordt dit gebied verder ontwikkeld als natuurlijk speelbos, waarbij niet alleen speeltoestellen worden geplaatst, maar ook speelaanleidingen een plek krijgen. De bedoeling is dat het een dynamisch speelbos wordt, dat geen vaste inrichting heeft, maar telkens verandert en waar ook tijdelijke inrichtingselementen zoals boomhutten een plek krijgen. In het Hemmeland wordt het natuurlijk spelen gestimuleerd door struinpaden te realiseren. g. Inzet BOA s: de inzet van BOA s zal worden geïntensiveerd en worden afgestemd met de kernraden. h. Jachthaven Hemmeland: voor jachthaven Hemmeland wordt een visie opgesteld. De visie geeft de mogelijkheden aan voor het toekomstig beheer van de jachthaven en camping. Verder wordt ingegaan op de voorgestelde verbeteringen van de exploitatie van de jachthaven aan de hand van trends en ontwikkelingen in de watersport en recreatie, zoals vergrijzing in de watersport en wensen van klanten. Verbeteringen worden zoveel mogelijk gecombineerd met noodzakelijk (achterstallig) onderhoud. Raming baten en lasten Nr. Omschrijving programmaonderdeel Lasten 2015 Baten 2015 Saldo 2015 03.001 Afval 1.202.286 1.980.631 778.345 03.002 Begraven 49.047 225.881 176.834 03.003 Buitendienst 95.917-95.917-03.004 Gebouwen 108.957 58.934 50.023-03.005 Riool 384.761 1.506.181 1.121.420 03.006 Openbare ruimte 2.878.515 176.820 2.701.695-03.070 Loonkosten Openbare werken 1.538.437 34.160 1.504.277-03.080 Kapitaallasten Openbare werken 1.161.454-1.161.454- Totaal 7.419.374 3.982.607 3.436.767- Pagina 19 van 138

4. Publiekszaken Doelstelling De afdeling Publiekszaken stelt zich tot doel om: dienstverlening te verzorgen van al haar producten, diensten en informatie aan de burger; als gegevensleverancier voor andere afdelingen binnen de gemeente gegevens van hoog niveau te verstrekken. Prioriteiten a. Telefooncentrale: op dit moment wordt ongeveer 65% van de binnenkomende gesprekken bij de afdeling Publiekszaken binnen 12 seconden opgenomen. In de overige gevallen moet een klant langer wachten. Door de baliemedewerkers nadrukkelijker als achtervang in te zetten willen wij proberen om de pieken in wachttijden verder naar beneden te brengen. Daarnaast willen wij proberen door meer aandacht te vragen voor de mogelijkheid van digitale aanvragen meer burgers te stimuleren om voor een aantal producten ( met name grofvuil meldingen en meldingen openbare ruimte) digitale aanvragen te doen in plaats van te bellen. Het streven is om in 2015 in 70% van de gevallen de klant binnen 15 seconden te woord te staan. b. Klanten Contact Centrum (KCC): in 2015 is het streven om 90% van alle aanvragen voor gemeentelijke producten direct bij de afdeling Publiekszaken af te handelen. Op dit moment zijn 10 producten digitaal aan te vragen. In 2015 willen wij groeien naar 15 digitaal aan te vragen producten. Tevens willen wij een grotere bekendheid geven aan het digitaal doorgeven van de Meldingen Openbare Ruimte en het grofvuil, zodat er daardoor minder piekmomenten ontstaan bij de telefoon. c. Monitoring: de wachttijden bij de afdeling Publiekszaken zijn kort. Gemiddeld onder de drie minuten. Wel zijn er sommige momenten nog pieken. Het streven voor 2015 is om de wachttijden bij bezoek aan het gemeentehuis in 90% van de gevallen onder de 10 minuten te houden. Raming baten en lasten Nr. Omschrijving programmaonderdeel Lasten 2015 Baten 2015 Saldo 2015 04.001 Akten 114.896 264.974 150.078 04.002 GBA 25.620 70.597 44.977 04.003 Verkiezingen 26.715-26.715-04.004 Centrale balie - - - 04.070 Loonkosten Publiekszaken 465.313-465.313-04.080 Kapitaallasten Publiekszaken 10.747-10.747- Totaal 643.291 335.571 307.720- Pagina 20 van 138

5. Brandweer Dit programma is met ingang van de 2 e IBU 2014 ondergebracht bij programma 8 (programmaonderdeel 08.008 Brandweer). Pagina 21 van 138

6. Financiën Doelstelling De afdeling Financiën stelt zich tot doel om: de administratie van de gemeente Waterland te voeren; de aanslagoplegging en invordering van de gemeentelijke belastingen, heffingen en leges te verzorgen; een correcte administratieve organisatie te handhaven en de tijdige financiële rapportage aan andere afdelingen aan te leveren; anderszins de overige afdelingen binnen de gemeente te ondersteunen bij het realiseren van hun maatschappelijke doelstellingen; de eigen organisatie en raad te ondersteunen met juiste en tijdige informatie. Prioriteiten a. Gemeentelijke financiën: uitgangspunt van de gemeentelijke financiën is dat een sluitende meerjarenbegroting gepresenteerd wordt, waarbij de gemeentelijke belastingen niet méér stijgen dan de inflatie. b. Opzet financiële stukken: de opzet van de financiële stukken van de gemeente zal in 2015 verder worden verbeterd. De ontwikkeling van de risicoparagraaf en de informatie over het EMU-saldo zal verder uitgewerkt worden. Daarnaast zal verder gewerkt worden aan het verbeteren van de operationele managementinformatie. c. Interne controle: in 2015 streeft de afdeling naar het verkrijgen van goedkeurende verklaringen ten aanzien van getrouwheid en rechtmatigheid. Voorts wordt gewerkt aan het handhaven en verder uitbouwen van een adequate en efficiënte administratie en interne controle. d. WOZ-taxaties: de afdeling zal in 2015 de WOZ-waarden opnieuw vaststellen en voor de heffing en inning van de diverse gemeentelijke belastingen zorg dragen. Bezwaren zullen voor het eind van het derde kwartaal 2015 afgehandeld zijn. Raming baten en lasten Nr. Omschrijving programmaonderdeel Lasten 2015 Baten 2015 Saldo 2015 06.001 Belastingen 94.444 10.330 84.114-06.002 Budgetcyclus 24.500-24.500-06.003 Financiële administratie 16.993-16.993-06.004 Verzekeringen 33.477-33.477-06.070 Loonkosten Financiën 662.647 20.000 642.647-06.080 Kapitaallasten Financiën 33.040-33.040- Totaal 865.101 30.330 834.771- Pagina 22 van 138

7. Facilitaire zaken Doelstelling De afdeling Facilitaire zaken stelt zich tot doel de overige afdelingen binnen de gemeente te faciliteren bij het realiseren van hun maatschappelijke doelstelling door middel van optimale ondersteuning op de gebieden van informatievoorziening en automatisering (I&A), post en archief, inkoopcoördinatie, huisvesting, externe communicatie en advisering over het subsidieverwervingsproces. De afdeling laat zich leiden door de volgende motto s: goede dienstverlening aan onze klanten; efficiënte bedrijfsvoering, en kostenreductie. Prioriteiten a. Informatievoorziening en automatisering: stimuleren van 24/7 dienstverlening door optimalisatie van de e-suite van Dimpact en regelmatig opleveren van (nieuwe) e-diensten, waarbij een elektronisch formulier volledig digitaal wordt verwerkt en afgedaan. Beschrijven en onderhouden van processen van onze informatiehuishouding (documentenbeheer en zaakgericht werken) en beveiliging, op die manier dat wij klaar zijn voor substitutie, waarbij digitale documenten in de plaats zijn gekomen van analoge (=papier). Streven naar een constante beschikbaarheid van systemen, producten en diensten, ook buiten kantoortijden. Up-to-date houden van ons serverpark, waarmee structureel faciliteiten en programma s goed ondersteund en aangeboden worden. Volgen van de plannen van de e-overheid volgens het NUP-programma en tot en met 2015 jaarlijks daarover rapporteren aan de raad. Faciliteren van het digitale besluitvormingsproces van het college en onderhouden van een modern en flexibel Intranet. Zowel in regionaal verband als lokaal ondersteunen van de digitale faciliteiten die benodigd zijn bij de drie decentralisaties. b. Inkoopcoördinatie: beste prijs-kwaliteitsverhouding behalen, de administratieve lasten verlagen en MKB-vriendelijk aanbesteden. Een continue goede inzet van het handboek Inkoop in de lijn van de Aanbestedingswet 2012 en digitaal aanbesteden via TenderNed, om het aanbestedingsproces zo efficiënt mogelijk te maken. Daarnaast streven we naar duurzaam inkopen. c. Huisvesting: flexibel benutten van het gebouw waarbij wij, als huis van de gemeente, onze externe klanten en gasten ook erg belangrijk vinden (zoals het aanbieden van een Teleserviceloket voor aangiften politiezaken). Ook hier is duurzaamheid belangrijk en streven we naar energiebesparing. d. Externe communicatie: koersen op zoveel mogelijk actuele, digitale berichtgeving via de website (zoals webcare), uitgifte van de gemeentegids en het sec via de website aanbieden van een burgerjaarverslag. e. Subsidieadvisering: subsidiebewustzijn in de organisatie vergroten en onderhouden van een helder werkproces van subsidieverwerving, inclusief een actuele database van mogelijkheden voor die verwerving op uiteenlopende beleidsterreinen. Pagina 23 van 138

Raming baten en lasten Nr. Omschrijving programmaonderdeel Lasten 2015 Baten 2015 Saldo 2015 07.001 Binnendienst 511.243 1.500 509.743-07.002 ICT 748.046-748.046-07.003 Inkoop - - - 07.004 Vakliteratuur - - - 07.005 Marketing & communicatie 64.549-64.549-07.070 Loonkosten Facilitaire zaken 954.589 96.389 858.200-07.080 Kapitaallasten Facilitaire zaken 407.010-407.010- Totaal 2.685.437 97.889 2.587.548- Pagina 24 van 138

8. Algemene en juridische zaken Doelstelling De afdeling Algemene en juridische zaken stelt zich tot doel burgers te ondersteunen bij het aanvragen van vergunningen in het kader van de APV en bijzondere wetten. Daarnaast ondersteunt de afdeling de bestuurlijke besluitvorming, adviseert zij de organisatie in juridische trajecten, bij juridische kwesties en op het gebied van grondzaken. De algemene klachtafhandeling en de bezwaarschriftencommissie zijn eveneens bij de afdeling ondergebracht. Tot slot zijn de taken op het gebied van de openbare orde en veiligheid en de rampenbestrijding ondergebracht bij de afdeling. Dit betreft de uitvoer in de gemeente en daarnaast de ambtelijke voorbereiding en advisering aan het gemeentebestuur. Prioriteiten a. Juridische control / bewaking bestuurs- en besluitvormingsprocessen: de ondersteuning van de bestuurs- en besluitvormingsprocessen wordt blijvend verder verbeterd, processen nader uitgewerkt, vastgelegd en verder gedigitaliseerd. b. Juridische vraagbaak: de afdeling ontwikkelt zich verder als vraagbaak en makelaar voor juridische vraagstukken voor de totale organisatie. c. APV: de APV wordt blijvend beoordeeld op functionaliteit en aangepast om uitvoer en gebruik zo toegankelijk en eenvoudig mogelijk te houden. d. Rampenbestrijding/crisisbeheersing: de afdeling zet verder door met het begeleiden en voorbereiden van de organisatie op eventuele crises en rampen in samenwerking met de Veiligheidsregio Zaansteek-Waterland. e. Regionale samenwerking: ook in 2015 zal de regionale samenwerking verder worden voortgezet en gezocht worden op met name de gebieden van openbare orde, veiligheid en de rampenbestrijding en crisisbeheersing. f. Drank- en Horecawet: in 2015 voeren wij het door de raad vastgestelde beleidskader op het gebied van preventie en handhaving voor de Drank- en Horecawet uit. g. Klachtafhandeling en bezwaarschriftencommissie: in 2015 zet de afdeling verder in op het zorgvuldig afhandelen van klachten en bezwaarschriften. h. Nieuwe brandweerpost Broek in Waterland: het afronden van de bouw van de brandweerpost Broek in Waterland i. Brandweerkazernes: het beheren van de brandweerkazernes. j. Veiligheidsregio Zaanstreek Waterland: alhoewel de regionalisering van de brandweer een feit is, blijven wij een scherpe focus houden op de brandweerzorg in onze gemeente. De inzet van Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland is gericht op een brandveilig leven, met hierin vooral een prioritering voor de preventie. Ook zal het komende jaar in de regio worden gewerkt aan een pilot met een lagere voertuigbezetting en de opleiding van de brandweer op deze andere inzet. Pagina 25 van 138

Raming baten en lasten Nr. Omschrijving programmaonderdeel Lasten 2015 Baten 2015 Saldo 2015 08.001 Bestuurssecretariaat - - - 08.002 Communicatie - - - 08.003 Juridische zaken 38.305-38.305-08.004 Regionale samenwerking 91.905-91.905-08.005 Veiligheid 23.971-23.971-08.006 Vergunningen 91.620 47.638 43.982-08.007 Grondzaken 23.837 48.426 24.589 08.008 Brandweer 1.276.668 43.543 1.233.125-08.070 Loonkosten Algemene en juridische zaken 552.398 1.140 551.258-08.080 Kapitaallasten Algemene en juridische zaken 151.934-151.934- Totaal 2.250.638 140.747 2.109.891- Pagina 26 van 138

9. Personeel & organisatie Doelstelling De afdeling Personeel & organisatie stelt zich tot doel om de ambtelijke organisatie optimaal in staat te stellen om haar doelen te bereiken. Prioriteiten a. Dienstverlening: het verbeteren van de dienstverlening aan burgers is gerealiseerd door het vormgeven van het klantcontactcentrum bij de afdeling Publiekszaken. Klantgerichtheid, daadkracht, integriteit en omgevingsbewustzijn zijn organisatiebrede competenties die voor alle medewerkers en bij uitvoering van alle taken belangrijk zijn. In 2015 wordt de digitale dienstverlening verder uitgebouwd. Onze doelstelling is deze digitale ontwikkeling zoveel mogelijk uit te bouwen en te combineren met een mensgerichte aanpak. Zowel voor de burger als voor de medewerker moet gebruiksvriendelijkheid en volgens de menselijke maat organiseren het uitgangspunt zijn. b. Digitalisering: bedrijfsprocessen zijn inmiddels vergaand gedigitaliseerd. Deze ontwikkeling zal zich verder doorzetten. De invoering van zogenaamd zaakgericht werken zal bedrijfsprocessen meer standaardiseren en toegankelijker maken voor de burger. De nieuwe taken die de gemeente in 2015 gaat uitvoeren worden zoveel mogelijk digitaal ondersteund. Onze doelstelling is voor alle medewerkers om de digitale middelen optimaal te (leren) gebruiken en daardoor onze bedrijfsvoering efficiënt en effectief uit te voeren. c. Verantwoordelijkheid bij deskundige medewerkers: uitgangspunt is dat medewerkers zo zelfstandig mogelijk werken en resultaten behalen. Medewerkers zetten hun deskundigheid en betrokkenheid in voor de burger en voor de uitvoering van gemeentelijke taken. Onze doelstelling is om in 2015 met alle medewerkers in resultaatbeschrijvingen vooraf afspraken vast te leggen over te behalen resultaten, dat regelmatig te evalueren en daardoor het resultaatgericht werken te versterken d. Flexibel en leergierig: wij willen medewerkers zo flexibel mogelijk kunnen inzetten binnen de kaders van de algemene dienst. Het bevorderen van flexibiliteit is vanuit verschillende invalshoeken een speerpunt. Daarbij is het belang van de medewerker om zich te kunnen ontwikkelen een speerpunt. Medewerkers worden gestimuleerd opleidingen te volgen en wensen kenbaar te maken voor verandering van taken. Onze doelstelling is dat toename van flexibiliteit ons helpt om de taken met een zo klein mogelijk personeelsbestand uit te voeren. Tegelijkertijd stimuleren wij dat medewerkers zich ondernemer voelen van hun eigen loopbaan. e. Stragische personeelsplanning: de meerjarige bezuinigingsopdracht op de personele formatie is in 2015 uitgevoerd. Daarnaast geldt al langer meerjarig de opdracht om te besparen door gebruik te maken van de financiële ruimte tussen komende en gaande medewerkers ter waarde van 1 fte niveau 8, zijnde 58.206. Wij maken slim gebruik van mogelijkheden om te komen tot reductie zonder gedwongen ontslagen. Onze doelstelling is deze bezuinigingsopdracht uit te voeren f. Regionale samenwerking: Waterland werkt samen met andere gemeenten en in een aantal andere samenwerkingsverbanden (zoals de milieudienst; inkoop, P&O taken, subsidies, sociale zaken). De toekomst van samenwerking is volop in beweging. Doel blijft om slim samen te werken, ook in 2015. Onze doelstelling is om in 2015 gericht samen te werken met daarvoor gekozen partners. Pagina 27 van 138

g. Uitvoering participatiewetgeving: onderdeel van de participatiewetgeving is het opnemen van mensen met een beperking in de reguliere arbeidsmarkt. In de wetgeving is daarvoor een reeks van ondersteunende maatregelen opgenomen. In 2015 willen wij als gemeentelijke werkgever graag onze bijdrage leveren. De verdeling in de arbeidsmarktregio Zaanstreek-Waterland komt erop neer, dat bij onze gemeente in 2015 1,16 fte moet worden ingevuld, oplopend naar 3,48 fte in 2016. De wijze waarop en de inzet van beschikbare middelen wordt door ons nader onderzocht. Raming baten en lasten Nr. Omschrijving programmaonderdeel Lasten 2015 Baten 2015 Saldo 2015 09.001 Ontwikkeling 315.043 4.750 310.293-09.002 P&O-instrumenten 58.837-58.837-09.070 Loonkosten Personeel & organisatie 329.340 8.085 321.255-09.080 Kapitaallasten Personeel & organisatie - - - Totaal 703.220 12.835 690.385- Pagina 28 van 138

10. Bestuur en directie Doelstelling Het bestuur en de directie stellen zich tot doel om leiding te geven aan een innoverende organisatie, waarin kwaliteit, omgevingsbewustzijn, klantgerichtheid, resultaatgerichtheid, integriteit en integraal werken centraal staan en zijn verankerd. Prioriteiten a. Raadsbijeenkomsten in de kern: naar aanleiding van de evaluatie van de inmiddels gehouden bijeenkomsten zal besloten worden of en op welke wijze in de (overige) kernen een dergelijke activiteit georganiseerd gaat worden. b. Samenwerking: de aanbevelingen uit het bestuurskracht onderzoek zullen gebruikt worden om de mogelijkheden tot samenwerken verder te onderzoeken. c. Gemeenschappelijke regelingen: in 2012 zijn de bestaande gemeenschappelijke regelingen kritisch tegen het licht gehouden en in 2013 door en namens de gezamenlijke rekenkamers van Landsmeer, Oostzaan, Edam-Volendam en Waterland. Beoordeeld moet worden in hoeverre deze reeds bestaande vormen van samenwerking (nog) nuttig zijn voor onze gemeente. Op dit moment wordt onderzocht welke aandachtspunten de gemeenten zien voor aansturen en besturing van gemeenschappelijke regelingen onder de noemer governance structuren Raming baten en lasten Nr. Omschrijving programmaonderdeel Lasten 2015 Baten 2015 Saldo 2015 10.001 College 542.230-542.230-10.002 Raad 203.102-203.102-10.003 Directie 220.000- - 220.000 10.070 Loonkosten Bestuur en directie 515.192-515.192-10.080 Kapitaallasten Bestuur en directie - - - Totaal 1.040.524-1.040.524- Pagina 29 van 138

11. Overzicht algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Nr. Omschrijving programmaonderdeel Lasten 2015 Baten 2015 Saldo 2015 11.001 Lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is - 3.501.625 3.501.625 11.002 Algemene uitkering - 16.907.597 16.907.597 11.003 Dividend - 2.267.500 2.267.500 11.004 Saldo van financieringsfunctie 351.799-351.799-11.005 Overige algemene dekkingsmiddelen 2.637.694 4.188.625 1.550.931 11.006 Onvoorzien 50.000-50.000- Totaal 3.039.493 26.865.347 23.825.854 Lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is In dit overzicht zijn onder de lokale heffingen waarvan de besteding niet gebonden is opgenomen: - onroerendezaakbelasting; - belasting op roerende woon- en bedrijfsruimten; - forensenbelasting; - toeristenbelasting; - parkeerbelasting; - hondenbelasting; - precariobelasting. Lokale heffingen waarvan de besteding wél gebonden is, zoals de riool- en afvalstoffenheffing en de leges worden niet in dit overzicht verantwoord, maar staan vermeld in de desbetreffende programma s. Algemene uitkering Het gemeentefonds is het fonds van waaruit gemeenten jaarlijks een algemene uitkering ontvangen van het Rijk. Deze uitkering komt ten goede aan de algemene middelen van de gemeente en is dus vrij besteedbaar. De verdeling van de gelden over de verschillende gemeenten in Nederland geschiedt middels een ingewikkelde systematiek. Hierbij worden de volgende verdeelmaatstaven gehanteerd: - belastingcapaciteit onroerendezaakbelasting van de gemeenten (onderscheiden naar woningen en niet-woningen); - de inwoners van de gemeenten (onderscheiden naar leeftijd, woonplaats, inkomen, recht op uitkering, behorende tot een minderheidsgroep en beroep op voorzieningen in de gemeenten); - het grondgebied van de gemeenten (onderscheiden naar oppervlakte, bodemgeschiktheid en historische kern); - de bebouwing in de gemeenten (onderscheiden naar grondoppervlak bebouwing, woonruimten, historisch aantal woonruimten, noodzaak voor vernieuwing van de bebouwing en dichtheid van de bebouwing); - vaste bedragen voor gemeenten (vaste bedragen voor de vier grootste steden, vast bedrag voor de waddengemeenten en een vaste bedrag voor alle gemeenten); - tijdelijke ondersteuning van gemeenten in verband met herindeling. Door middel van circulaires informeert het Rijk de gemeenten over de hoogte van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Uitkering sociaal domein Met ingang van 2015 komen er een aantal taken naar de gemeenten via 3 wetten: de Jeugdwet, de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning en de participatiewet. Voor elk onderdeel ontvangt iedere gemeente een uitkering in de vorm van het sociaal domein. De budgeten van 2015 zijn reeds bekend. Jeugdbudget 2.163.369, WMObudget 1.248.502 en Participatiebudget 800.158. Pagina 30 van 138