En plots lig je op de stroke Wat nu? Over verschillende trajecten bij CVA. dr. Peter Soors, neuroloog, Jessa Ziekenhuis
CVA in cijfers (voor België) Incidentie (per jaar): 19000/jaar Mortaliteit: Eerste 24 u: 6% Eerste maand: 30% Eerste jaar: 50% Blijvende invaliditeit: 30% 2
3
Time is brain:1995 en 2015 4
Palliatieve zorg voor CVA anders Patiënten die kunnen overlijden of overleven met een slechte levenskwaliteit Verschil ten opzichte van klassieke palliatieve zorgen: Hoge tijdsdruk Onzekere prognose Patiënt kan vaak niet meebeslissen 5
Outcome na trombolyse 6
Trombectomie alleen of toegevoegd aan trombolyse 7
Outcome na t-pa+trombectomie tov t-pa alleen 8
What Doctors Know About How Bad It Is, and Won t Say 9
Outcome na CVA Verschillende schalen met verschillende parameters bij mekaar gevoegd en vergeleken, maar zeer variabel Total Health Risks in Vascular Events (THRIVE) na trombolyse: eenvoudig en bruikbaar blijft individueel nog altijd moeilijk geen rekening met cognitie 10
Age 50 years NIH Stroke Scale 20 points History of hypertension No 0 Yes +1 History of diabetes mellitus No 0 Yes +1 History of atrial fibrillation No 0 Yes +1 5 points THRIVE Score 21 % Good outcome (Modified Rankin 0-2) at 90 days predicted by THRIVE-c 11
Age 85 years NIH Stroke Scale 20 points History of hypertension No 0 Yes +1 History of diabetes mellitus No 0 Yes +1 History of atrial fibrillation No 0 Yes +1 6 points THRIVE Score 10 % Good outcome (Modified Rankin 0-2) at 90 days predicted by THRIVE-c 12
Nederlandse studie over end of life care en beslissingen 2014 bij neurologen Seeber 3 verschillende maar verweven rolpatronen voor families: 1. Informanten over waarden en voorkeuren van patiënt 2. Deelnemers in zorg en zorgplanning 3. Familie zelf lijdt onder de ziektetoestand 13
Enkele casussen ter verduidelijking 14
Casus 1 1. DJ 2. Opname: 1. Opname omwille van hoofdpijn met een acuut ontstaan linker hemibeeld zonder spraakstoornissen 2. Occlusie rechter arteria carotis interna door dissectie met groot arteria cerebri media infarct Copyright 2009 Wolters Kluwer. Published by Lippincott Williams & Wilkins. 15
Beeldvorming bij opname HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 16
Controle CT schedel na 36 u HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 17
CT schedel na behandeling HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 18
QOL en outcome na dergelijke ingreep Beperkt tot leeftijd tot 50 à 55 jaar Enkele studies komen tot dezelfde bevindingen 75 à 80 % van familie als patiënt zelf blijven achter keuze staan ook al is de outcome niet optimaal en hadden ze dit op voorhand geweten HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 19
Casus 2 1. BM, opname 2. Opname omwille van acuut ontstaan linker hemibeeld met blikdwang naar rechts met hoofdpijn en braken, 3. Patiënte woont met echtgenoot en is volledig autonoom, HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 20
CT schedel bij opname HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 21
CASUS 3 1. VE, opname 2. Opname met spraak en lichte begripsstoornissen en een slappe verlamming rechts HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 22
CT schedel acuut en na 6 maanden HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 23
CASUS 4 1. SC, opname 2. Plots ontstaan linker hemibeeld arm > been, hemi-anopsie en hemineglect 3. Patiënte woont alleen, is volledig autonoom en heeft geen cognitieve problemen, HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 24
Age 80 years NIH Stroke Scale 15 points History of hypertension No 0 Yes +1 History of diabetes mellitus No 0 Yes +1 History of atrial fibrillation No 0 Yes +1 5 points THRIVE Score 31 % Good outcome (Modified Rankin 0-2) at 90 days predicted by THRIVE-c HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 25
26
HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 27
28
De day(s) after: What Doctors Know About How Bad It Is, and Won t Say 1. De leeftijd en de grootte van het infarct blijven de belangrijkste parameter voor de outcome 2. Hoog risico patiënten op allerlei complicaties 3. Overleg familie en zo ernstig ook volledige uitleg HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 29
Conclusie 1. De acute aanpak van CVA is grondig gewijzigd 2. Dubbele palliatieve setting: 1. Acuut 2. Post CVA 1. Revalidatiemogelijkheden? 2. Inschatting van outcome/complicaties/qol 3. Overleg patiënt als mogelijk maar ook familie heel belangrijk 3. Het blijft een moeilijke problematiek op individueel niveau ook omdat we beslissingen nemen en komen tot een outcome die de patiënt(e) niet altijd gewild heeft HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 30
HIER KAN JE EEN FOOTER TOEVOEGEN 31