Schrik om het hart! CoRPS. Dr. Annelieke Roest. Promotoren: Peter de Jonge, PhD. Johan Denollet, PhD

Transcriptie

1 Schrik om het hart! Center of Research on Psychology in Somatic diseases Promotoren: Peter de Jonge, PhD Johan Denollet, PhD Dr. Annelieke Roest

2 Anxiety and Depression In Coronary Heart Disease: Annelieke M. Roest

3 Coronaire hartziekten

4 1 Vaartjes et al. 2010; Hart- en vaatziekten in Nederland; de Graat et al NEMESIS-2: opzet en resultaten; 3 Roest et al. 2010; Hart- en vaatziekten in Nederland CoRPS Achtergrond Hartziekten oorzaak van 30% sterfgevallen 1 Prevalentie depressie en angst Algemene bevolking, jaar: 6.1% en 10.1% 2 Hartpatiënten: 1.5 tot 2 maal verhoogd 3

5 Depressie en hartziekten Depressie verhoogd risico op incidente hartziekten Depressie cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit Angst en hartziekten??? van der Kooy et al Int J Geriatr Psychiatry; Meijer et al Gen Hosp Psychiatry; van Melle et al Psychosom Med

6 Inhoud 1. Angst en ontwikkeling coronaire hartziekten: een meta-analyse 2. Angstsymptomen en prognose na hartinfarct: een meta-analyse 3. Angststoornis en prognose na hartinfarct

7 Achtergrond meta-analyse Integratie van studies met als doel met meer zekerheid een conclusie te trekken Poolen van effect sizes summary estimate

8 Angst en ontwikkeling CHZ?

9 Methode Angst algemeen, paniek, fobieën, posttraumatische stress, zorgen maken. Literatuuronderzoek (1980-mei 2009) Inclusie criteria: Prospectieve studies van gezonde individuen Angst gemeten op baseline Eindpunt hartinfarct of cardiovasculaire mortaliteit

10 20 studies met personen Gemiddelde follow-up: 11.2 jaar Significante associatie: 14 (70%) Significante gecontroleerde associatie: 10 (50%)

11 Forest plot

12 Resultaten Onafhankelijke associatie angst en incidente CHZ: HR: 1.26 (95% CI: ; p<0.0001) Angst en cardiovasculaire mortaliteit: HR: 1.48 (95%CI: ; p=0.003)

13 Subgroep analyses Geen significante subgroup analyses Geslacht Follow-up periode Vormen van angst

14 Beperkingen Heterogeniteit Validiteit van meetinstrumenten Publicatie bias

15 Standard Error CoRPS Publicatie bias Funnel Plot of Standard Error by Log hazard ratio 0,0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6-2,0-1,5-1,0-0,5 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 Log hazard ratio

16 Conclusie Angst was een voorspeller van incidente CHZ en cardiovasculaire mortaliteit, oafhankelijk van demografische variabelen, biologische risicofactoren en gezondheidsgedrag. Referentie: Roest AM, Martens EJ, de Jonge P, Denollet J. Anxiety and Risk of Incident Coronary Heart Disease. JACC 2010; 56:38-46.

17 Angstsymptomen en prognose na infarct?

18 Methode Literatuuronderzoek (1975-maart 2009) Inclusie criteria: Patiënten met een MI Angst(niet-specifiek) gemeten binnen 3 maanden prospectieve studies Eindpunt omvat mortaliteit of nieuw MI

19 12 studies met 5750 MI patiënten Gemiddelde follow-up: 2.6 jaar 5 (42%) analyses rapporteerden een significante associatie, 3 (25%) bleven significant na controle voor mogelijke confounders.

20 Forest plot

21 Resultaten Ongecontroleerde associatie angst en nieuwe events en mortaliteit: OR: 1.36 (95% CI: ; p<0.0001)

22 Beperkingen Ongecontroleerde analyses Publicatie bias

23 Conclusie Post MI angst is geassocieerd met een 36% verhoogd risico op nieuwe events en mortaliteit Meer onderzoek is nodig in hoeverre deze relatie onafhankelijk is van traditionele risicofactoren Referentie: Roest AM, Martens EJ, Denollet J, de Jonge P. Prognostic association of anxiety post myocardial infarction. Psychosom Med 2010; 72:

24 Angststoornis en prognose na infarct?

25 Methode depremi studie 438 MI patiënten Follow-up 10 jaar GAS gemeten met CIDI cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit

26 Tabel 1 No GAD GAD P Age, mean 60.7 (11.4) 58.3 (10.9) 0.33 Male gender 334 (80.7) 20 (83.3) 0.75 LVEF<40 97 (23.5) 7 (29.2) 0.53 PTCA 100 (26.3) 1 (4.8) 0.03 History of MI 53 (12.8) 7 (29.2) 0.02 Depression 53 (12.8) 12 (50.0) <.0001

27 Resultaten absent present GAD Depression

28 Resultaten

29 Relatie GAS en prognose Controle voor: HR (95% CI) p Leeftijd, geslacht 1.94 ( ) 0.01 Leeftijd, geslacht, LVEF 1.92 ( ) 0.02 Leeftijd, geslacht, depressie 1.84 ( ) 0.03

30 Beperkingen Grootte steekproef Overlap symptomen GAS en hart

31 Conclusie Hartinfarctpatiënten met GAS hadden een bijna 2 keer verhoogd risico op morbiditeit en mortaliteit, onafhankelijk van ernst van de hartziekte en depressie Referentie: Roest AM, Zuidersma M, de Jonge P. Generalized anxiety disorder after acute MI as a predictor of cardiovascular events and all-cause mortality over 10 years. Br J Psychiatry; in press

32 Mechanismen Biologische mechanismen: Hartslagvariabiliteit Inflammatie HPA-as Gedragsmechanismen: Roken Bewegen Dieet

33 Betekenis voor praktijk Artsen dienen zich bewust te zijn van het verband tussen angst en hartziekten Angst kan effectief behandeld worden met medicatie en cognitieve gedragstherapie Behandeling van angst heeft gunstig effect op dagelijks functioneren en kwaliteit van leven

34 Bedankt voor uw aandacht. Annelieke Roest Interdisciplinair centrum voor psychiatrische epidemiologie UMC Groningen

35 Extra info 1e meta-analyse

36 Questionnaires Diagnostic Interview Schedule (DIS) Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) Edinburgh Depression Scale (EDS) DSM-IV criteria panic attacks State Trait Anxiety Index (STAI) Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI-2) General Well-Being Schedule (GWB) Crown-Crisp Index (CCI) Tension and Symptoms of Anxiety Scale General Health Questionnaire (GHQ-30) Single question Bradburn Worries Index

37 Vragenlijsten angst na MI HADS-A (3x) STAI (7X) CBAHF SCL-90 (anxiety subscale)