Instroom van jongeren door flexibele inzet met 3-2-1-Co! Door: Martine van Dijk A+O fonds Gemeenten/ Fotografie: Kees Winkelman
Op 8 mei 2014 gingen tien ideehouders tijdens de 3-2-1-Co! Stampij!fabriek de strijd aan voor het meest innovatief idee. De jury koos de vijf beste ideeën, maar er kan natuurlijk maar één de winnaar zijn. Deze eer ging naar de gemeente Alkmaar. Hun idee is om gemeenten aantrekkelijk te maken voor jongeren door dubbele banen te faciliteren. De jury ziet het belang ervan in: Jongeren zijn belangrijk in een organisatie. Daarnaast zorgen meerdere banen voor verschillende contexten en leerervaringen, waardoor een medewerker breed inzetbaar wordt. Het A+O fonds Gemeenten spreekt idee indiener Juul Pronk na de overwinning. Het idee Juul Pronk, beleidsadviseur Werk en Inkomen, is niet dagelijks bezig met HRM-beleid. Het idee is dan ook ontstaan vanuit een heel ander perspectief: Mijn partner dagdroomt elke zomer weer van het werken in een strandtent. Waarom niet gewoon doen, dacht ik? Zelf zou ik ook wel weer eens een tijdje in de horeca willen werken. Lekker fysiek bezig zijn, een gezellige omgeving met dagelijks zichtbaar resultaat. Maar dan naast mijn huidige functie omdat ik het erg naar mijn Juul Pronk
werkgever los te laten. Er zijn natuurlijk al medewerkers met meerdere opdrachtgevers, zoals ZZP ers, maar dit beperkt zich tot een kleine groep. Met dit idee zou het voor een grotere groep toegankelijker worden. Een idee met de nodige beren op de weg, zoals vaak het geval is bij veranderingen. Beren die tijdens de 3-2-1Co! Stampij!fabriek benoemd en opgelost worden. zin heb. Of een periode parttime op een heel ander (beleids) terrein in een andere organisatie werken. Dit heeft zij vertaald naar een uitvoerbaar idee voor gemeenten, namelijk het faciliteren en activeren van dubbele banen: Jongeren (de toekomstige medewerkers) zijn meer gewend om zich in te zetten voor verschillende functies en vinden dit ook leuk. Ook blijkt dat zo n 30% van de medewerkers die momenteel al in dienst is, graag een switch maakt. In deze tijd van keuzevrijheid en flexibilisering van de arbeidsmarkt, zou het daarom logisch zijn om de standaard van één baan bij één Energie en inspiratie tijdens 3-2-1-Co! Stampijfabriek De dag wordt geopend door gemeentesecretaris Loes Bakker van de gemeente Gouda. De raadzaal van het Huis van de Stad te Gouda is voor vandaag de plek waar alles afspeelt. Mevrouw Bakker benadrukt het belang van vernieuwing in een tijd van verandering. De sleutel tot een succesvol resultaat is volgens haar het inspireren van de organisatie om jouw idee uitvoerbaar te maken. Zorg voor een concreet plan wat uitvoerbaar is en duidelijk aangeeft wat het doel is, dat is de boodschap. De jury sluit zich hierbij aan. Het idee moet daarnaast overdraagbaar zijn naar andere organisaties, zodat iedereen ermee aan de slag kan. Tijdens de tafelsessies bij de Stampijfabriek worden de
verschillende ideeën verhelderd en verrijkt. Wat is er goed aan het idee? Wat zijn de obstakels? Welke oplossingen kunnen we hiervoor bedenken? Onder leiding van tien Ynnovators gaan de tien kandidaten aan de slag. Aan de tafel van Juul Pronk luidt de vraag: Wat is er goed aan het idee? De Post-Its worden vliegensvlug opgeplakt: Nieuwe energie, flexibiliteit, kennisuitwisseling, norm doorbrekend, vrijheid, aantrekkelijk werkgeverschap Genoeg stof om te komen tot een pitch, die de jury: Bram Steijn (Erasmus University Rotterdam), Jeroen Pepers (A+O fonds Gemeenten), Gerharda Tamminga (Gemeente Oude IJsselstreek), Lida Veringmeijer (Gemeente Rotterdam) en Marjolijn Sonnema (Ministerie VWS), moet overtuigen van het innovatieve karakter en uitvoerbaarheid van dit initiatief. Innovatief of gewoon doen? 3-2-1-Co! is op zoek naar innovatieve projecten. Maar wat is er nu innovatief aan dit idee? En als iemand twee banen wil combineren, wat houdt hem dan tegen? Waarom niet gewoon doen? Juul Pronk beaamt dat: Het is niet zozeer dat het nu niet kan, maar soms is het ook de onwetendheid: Juul Pronk: 30% van de medewerkers die momenteel al in dienst is, zou graag een switch maken Kan ik parttime een externe klus doen, zonder mijn baan kwijt te raken? Hoe zit het met de belastingdienst? Ben ik wel verzekerd? We willen medewerkers handvatten bieden. En het netwerk benutten. Daarnaast moet je een organisatie er praktisch op inrichten, zoals bijvoorbeeld de salarisadministratie. De mogelijkheid om de medewerker te vervangen is voor managers natuurlijk relevant. Wat voor voordeel zie je voor de organisatie? De talenten van werknemers worden optimaal benut door ze ruimte te geven om zich in te zetten daar waar ze goed in zijn. Zo ontstaan er flexibele, frisse en breder inzetbare medewerkers. De organisatie is aantrekkelijker en het is voor jongeren
ondernemerschap hem een betere docent economie hebben gemaakt. Als een organisatie er meer op ingericht is, kan een dergelijke verbreding makkelijker tot stand komen interessant om op meerdere fronten ervaring op te doen. Het creëert meer ruimte en vrijheid voor beiden. Juul Pronk heeft een duidelijk beeld van wat het idee teweegbrengt in de toekomst en geeft een mooi voorbeeld van hoe het zou kunnen: Wat belangrijk is, is dat een dienstverlener en manager dezelfde taal spreken om het beste resultaat te leveren. Waarom voert een manager niet een opdracht uit op de werkvloer om zelf te ervaren hoe het er aan toegaat? Dit gaat verder dan een dagje meelopen. Een kennis stelde dat zijn werkervaring op de beurs en zijn zelfstandig De toekomst Samen met het A+O fonds Gemeenten en TNO gaat Juul Pronk, net als de andere vier ideehouders, aan de slag om haar idee uit te werken tot een realiseerbaar en uitvoerbaar projectplan. Ik zie uit naar de samenwerking met TNO. Waar ik zelf vooral behoefte aan heb, is de verrijking met onderzoeksgegevens, zodat de onderbouwing sterker wordt. Ook veldonderzoek binnen de sector, want er zijn natuurlijk al heel veel HR instrumenten op het gebied van mobiliteit. Hoe voegt dit idee waarde toe? Verder staan de praktische zaken centraal voor het uitrollen van het plan, zoals belasting, pensioenen, verzekering, etc., zegt Pronk. Ze heeft een duidelijke missie, maar vindt het misschien nog wel belangrijker dat men een positief gevoel krijgt bij dit concept: Een collega belde mij wild enthousiast na de eerste publicatie. Toevallig is zij net gevraagd om deze zomer in de keuken op strandtent Rembrandt Aan Zee te werken, en daar
haar specialiteit te maken: Kaat s curry. Ze zocht naar een manier om dit te regelen, en daarbij commitment te krijgen van haar leidinggevende. Het gevoel van vrijheid trok haar over de streep. Ze vertelde precies de hobbels waar ze tegenaan liep die wij juist boven water willen halen. Waarom 3-2-1-Co!? Dat 3-2-1-Co! voor haar iets extra s heeft gedaan, wordt duidelijk uit haar verhaal : Ik denk dat mijn idee anders bij borrelpraat was gebleven. Via 3-2-1-Co! krijg ik de kans om dit idee tot een concreet plan uit te laten werken. Niet alleen het krijgen van de kans is voor Juul Pronk een meerwaarde, ook Ynnovate heeft hieraan bijgedragen: Door met Ynnovators aan de slag te gaan, ga je op een hele ander manier denken en kijken. Heel erg inspirerend en knap dat ze via andere invalshoeken het idee hebben kunnen verrijken! Naast het idee van Pronk, worden ook de ideeën van Karin van Poelgeest (Den Haag), Aad Verkleij (Amsterdam-West), Joyce Bergmans (Oss) en Anneke van Londen (Leusden) door TNO ondersteund. Naast het helpen bij het maken van Juul Pronk: Het is niet zozeer dat een dubbele baan nu niet kan, maar soms is het ook gewoon onwetendheid een concreet plan, zal TNO ook inhoudelijk een bijdrage leveren aan de verschillende initiatieven om zo tot een succesvol en subsidiabel projectplan te komen. De Innovatieve Projectenregeling van het A+O fonds Gemeenten kan hiervoor gebruikt worden. Het A+O fonds ondersteunt met deze regeling gemeentelijke organisaties financieel bij de uitvoering van innovatieve projecten. De vijf ideeën die niet gewonnen hebben, krijgen ondersteuning vanuit het A+O fonds Gemeenten. <
IDEE 2 Wie? Aad Verkleij (Stadsdeel Amsterdam-West) Wat? Stimulans voor medewerkers in de Buitendienst. Stadsdeel Amsterdam West is ervan overtuigd dat buitendienstmedewerkers meer gebaat zijn bij loopbaaninterventies op basis van activiteit en wil daarom een realistisch, fysiek, werkervarings- en assessmentinstrument voor medewerkers ontwikkelen. Het idee brengt beweging in de buitendienst, koppelt te ontwikkelen potentieel van buitendienstmedewerkers aan realistische perspectieven op de arbeidsmarkt en deze aanpak stimuleert de intersectorale mobiliteit. Denk bijvoorbeeld aan een circuit, waarbij verschillende actieve opdrachten aan bod komen. Per medewerker wordt een rapport uitgedraaid waar hij goed in is en wat hij daarmee kan doen. Wat hoop je te bereiken? Dat het voor medewerkers van buitendiensten makkelijker en aantrekkelijker wordt om zich te oriënteren op kansrijke functies buiten de gemeente, bv. in de techniek. Als zij uitgedaagd kunnen worden om hun affiniteit en potentieel met bepaalde soorten werk te laten zien, zijn ze hopelijk ook beter te motiveren om een ontwikkelings- of opleidingstraject in te gaan. Meerwaarde 3-2-1-Co! Zonder de uitdaging van 3-2-1-Co! zou mijn idee nog ergens in mijn hoofd zitten. Wel zou ik het met verschillende externe partners besproken hebben, want daar was ik toch al aan begonnen. Maar deze wedstrijd maakte het makkelijker om het idee op papier te zetten en zo een stap verder te gaan in de concretisering. De Stampijfabriek heeft me veel opgeleverd om verder mee aan de slag te gaan in de uitwerking van het idee. <
IDEE 3 Wie? Joyce Bergmans (Gemeente Oss) Wat? Omgaan met snelle ontwikkelingen Gemeente Oss gaat op zoek naar het geen dat nog niet is gevonden. Experimenteel of juist zeer innovatief? Vooraf niet weten wat het resultaat gaat zijn. Oss kiest met hun idee voor een nieuwe manier van het aanbieden van trainingen, sessies en cursussen. Dit doen ze door het aanbieden van experimentele sessies die de medewerkers buiten de gebaande paden stuurt en inspireert, vernieuwd en innoveert. Sessies die zorgen voor een andere mindset, waardoor medewerkers snel om kunnen gaan met veranderingen, veerkrachtig worden in hun werk en betere resultaten leveren. Op deze wijze kunnen gemeenten beter omgaan met de snelle ontwikkelingen en een toekomstbestendige organisatie zijn, blijven of worden. Wat hoop je te bereiken? Met het idee hopen wij een kleine stap naar een andere mindset van ambtenaren te bereiken. Het voeden van een nieuwe houding en gedrag wat ervoor zorgt dat ambtenaren veerkrachtig zijn en kunnen anticiperen op toekomstige ontwikkelingen. Meerwaarde 3-2-1-Co! De meerwaarde is voor mij de inspiratie die de dag en het gehele traject ons gebracht hebben. Daarnaast ben ik zeer enthousiast over het voornemen om de top 5 in een leernetwerk te zetten. Dit zorgt voor veel kruisbestuiving en het leren van elkaar. Ik kijk ernaar uit! <
IDEE 4 Wie? Anneke van Londen (Gemeente Leusden) Wat? Leidinggevenden in beweging De mobiliteit binnen gemeenten is relatief laag. Gemeente Leusden wil dat leidinggevenden commitment tonen aan beweging en mobiliteit door zelf het goede voorbeeld te geven. Het idee van gemeente Leusden betreft een functieuitwisseling binnen diverse regio s voor leidinggevenden. Voor een periode van langer dan drie maanden en korter dan één jaar, verrichten zij (dezelfde) werkzaamheden binnen een buurgemeente. Op deze manier wordt er concreet gewerkt aan inzetbaarheid en innovatie en wordt de vitaliteit van de organisatie behouden. Bekijk het filmpje. Wat hoop je te bereiken? Als strategisch adviseur Regionale Samenwerking hoop ik te bereiken dat er meer beweging plaatsvindt onderling bij buurgemeenten. Het is drempelverlagend als je een collega leidinggevende van buurgemeenten persoonlijk kent om afspraken te maken over het tijdelijke ruilen van functies, door gezamenlijke bijeenkomsten te organiseren over inzetbaarheid, innovatie en vitaliteit. Daarnaast willen we een meerdaagse cursus ontwikkelen: Leidinggevende in beweging brengt organisatie in beweging. Zo creëer je een veilige omgeving in organisaties en voor medewerkers. Meerwaarde 3-2-1-Co! Door de stampijverkiezingen te benutten voor de communicatie, heeft het idee landelijke bekendheid gekregen. De toegevoegde waarde is vooral het gezamenlijk belang om een goed idee te concretiseren en uit te voeren binnen de sector gemeenten. Dit vraagt een langdurige investering en binding met het thema zowel in capaciteit als intrinsieke motivatie om het beoogde resultaat te behalen. <
IDEE 5 Wie? Karin van Poelgeest (Gemeente Den Haag) Wat? Vrijwillige mobiliteit: Vanuit gemeente naar de techniek De techniek sector (klein metaal) staat voor een uitdaging. Waar deze sector nieuwe medewerkers zoekt, hebben gemeenten een krimpopgave. De gemeente Den Haag wil daarom ambtenaren begeleiden naar een baan in de techniek. Dit idee gaat uit van de kracht van de medewerker. Alleen de best geselecteerde en passende medewerkers komen in aanmerking voor een traject. Door vrijwillige medewerkers te zoeken, zorg je voor een flexibele organisatie, waarbij loopbaanperspectief wordt geboden. Door samenwerking met meerdere gemeenten, zorgt dit ook voor versterking van de onderlinge relatie tussen gemeenten. Wat hoop je te bereiken? Ik hoop dat TNO inbreng kan hebben door met mij samen na te gaan hoe het project van een pilot tot een groter project kan groeien zonder dat het megalomaan wordt. Meerwaarde 3-2-1-Co! Ik vond het erg prettig om samen het idee verder uit te kunnen werken en denkkracht om mij heen te hebben gekregen met collega s en Ynnovate. <