Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 454027 Datum : 6 maart 2018 Programma : Wonen en Ruimte Blad : 1 van 6 Commissie : Ruimte Portefeuillehouder: mw. drs. I.C.J. Nieuwenhuizen Informatie bij : E. Meijer E-mail/tel.nr. : e.meijer@odru.nl/1739 Evaluatiedatum : Onderwerp Duurzaamheidsfonds Samenvatting Het college heeft in 2017 de raad toegezegd om onderzoek te doen naar de mogelijkheden voor het oprichten van een duurzaamheidsfonds voor verenigingen met een eigen gebouw. Het doel van een duurzaamheidsfonds is om organisaties aan te moedigen te investeren in het verduurzamen van hun vastgoed door het verstrekken van leningen met gunstige rentetarieven. Energiefonds Utrecht Een aantal verenigingen, waar de gemeente eerder energieonderzoeken heeft gefaciliteerd, is bereid deelname aan een duurzaamheidsfonds te overwegen. De energieonderzoeken hebben drempelverlagend gewerkt voor verdere stappen in verduurzaming van maatschappelijk vastgoed. Een duurzaamheidsfonds kan op haar beurt drempelverlagend werken om voorinvesteringen te doen voor het nemen van grootschalige energiemaatregelen die in de regel leiden tot lagere exploitatielasten. Het is daarbij niet noodzakelijk om zelf een duurzaamheidsfonds op te richten. Sport en cultuur verenigingen kunnen namelijk per 1 januari 2018 gebruik maken van het Energiefonds Utrecht. Door als gemeente dit fonds te promoten, hoeft er geen budget vrijgemaakt te worden om een eigen duurzaamheidsfonds te vullen. Ook zijn er geen beheerkosten en blijft ambtelijke inzet beperkt. Verenigingen Om de verbinding te leggen tussen het Energiefonds Utrecht en de verenigingen kan de gemeente sport en cultuurverenigingen activeren door energieonderzoeken te faciliteren. De energieonderzoeken geven een beeld welke maatregelen energetisch interessant zijn, inclusief een raming van de terugverdientijd per maatregel. Vervolgens kunnen de verenigingen gebruik maken van professionele begeleiding om te komen tot een sluitende business case. De verenigingen zijn hierdoor beter in staat hun leden uit te leggen waarom een investering in een maatregel voor de vereniging interessant is en dit koppelen aan financieringsinstrumenten (Energiefonds Utrecht, subsidies, crowdfunding, groepsaankopen met andere verenigingen). Hierdoor is een versnellingsslag te maken in het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed en komen de energiedoelstellingen, zoals beschreven in het door de raad vastgestelde beleidsplan duurzaamheid, dichterbij. Het advies is om hiervoor 30.000,00 beschikbaar te stellen met een maximum van 2.500,00 per energieonderzoek (incl. procesbegeleiding). Bedrijven Het Energiefonds Utrecht is ook toegankelijk voor lokale bedrijven. Deze worden via diverse kanalen geïnformeerd door de gemeente. De energieonderzoeken (gefaciliteerd door de gemeente) zijn alleen beschikbaar voor verenigingen. Anders dan de verenigingen beschikken bedrijven over het algemeen over voldoende liquide middelen om energieonderzoeken te financieren.
Raadsvoorstel Blad: 2 van 6 Conclusie Door het faciliteren van energieonderzoeken (incl. procesbegeleiding) en het promoten van het Energiefonds Utrecht geeft het college uitvoering aan motie M1 (verbouwing stadhuis) om de meevaller ter hoogte van 350.000,00 als gevolg van de keuze voor een minder ver gaand scenario ter verduurzaming van het stadhuis ten goede te laten komen aan veel meer IJsselsteiners dan alleen de gebruikers van het stadhuis. Zij spant zich hiermee in om de energiedoelstellingen te halen, zoals genoemd in het beleidsplan duurzaamheid en duurzaamheidsprogramma. Inleiding De aanleiding van de vraag over het oprichten van een duurzaamheidsfonds was de keuze voor een minder kostbare duurzame variant voor de verbouwing van het stadhuis. Via een motie is de wens geuit om deze meevaller ter hoogte van 350.000,00 breder in te zetten dan alleen voor het stadhuis. Het bedrag zou in een fonds onder gebracht kunnen worden waar zowel de sportclubs en verenigingen met een eigen gebouw, de ruim 5000 leden en de buurt, gebruik van kunnen maken. De toenmalige wethouder Van den Berg had toegezegd een onderzoek uit te laten voeren en een mogelijke verbreding van het duurzaamheidsfonds naar kunst- en cultuurverenigingen mee te nemen. In het kader van de subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties heeft de gemeente energieonderzoeken gefaciliteerd voor de tennisvereniging, voetbalclubs en hockeyclub. Vanwege de verbouwing van het clubgebouw is daar ook muziekvereniging Amicitia bijgekomen. De energieonderzoeken hebben de verenigingen geholpen keuzes te maken in het nemen van energiebesparende maatregelen. Zo heeft de tennisclub LED verlichting (met bewegingssensor) aangebracht in de tennishal en denkt zij na over zonnepanelen. Verenigingen hebben zich bereidwillig opgesteld om, op basis van de uitkomsten van de energieonderzoeken, deelname aan een duurzaamheidsfonds serieus te overwegen. De energieonderzoeken hebben drempelverlagend gewerkt voor verdere stappen in verduurzaming van maatschappelijk vastgoed. Een duurzaamheidsfonds kan op haar beurt drempelverlagend werken om voorinvesteringen te doen voor het nemen van grootschalige energiemaatregelen die in de regel leiden tot lagere exploitatielasten. Het is niet noodzakelijk om zelf een duurzaamheidsfonds op te richten, omdat sport en cultuur verenigingen per 1 januari 2018 gebruik kunnen maken van het Energiefonds Utrecht. Wel kan de gemeente sport en cultuurverenigingen activeren door het faciliteren van energieonderzoeken (incl. procesbegeleiding) voor de verenigingen die nog geen energieonderzoek hebben uitgevoerd. Wat willen we bereiken? Door het faciliteren van energieonderzoeken (incl. procesbegeleiding) en het promoten van het Energiefonds Utrecht verlaagt de gemeente de drempel voor verenigingen om te investeren in energiebesparing en lokaal opgewekte duurzame energie. Zij spant zich hiermee in om de energiedoelstellingen te halen, zoals genoemd in het Beleidsplan duurzaamheid gemeente IJsselstein. Waarom willen we dit? 1. Argumenten Waarom Energiefonds Utrecht en niet een eigen duurzaamheidsfonds? - Er hoeft vanuit de gemeente geen budget vrijgemaakt te worden om het fonds te vullen, terwijl het Energiefonds Utrecht een vergelijkbaar doel nastreeft als de raad voor ogen heeft - Er zijn geen beheerkosten en er hoeven geen beschikkingen, overeenkomsten etc. opgesteld te worden
Raadsvoorstel Blad: 3 van 6 Waarom wel energieonderzoeken en procesbegeleiding faciliteren? - Veel verenigingen weten niet waar ze moeten beginnen. De prioriteit ligt logischerwijs bij hun passie: sport en spel, kunst en cultuur. Om ze te helpen stappen te maken het gebouw en/of directe omgeving duurzamer te maken (met de focus op energiebesparing, opwekking duurzame energie, beter binnenklimaat) kan de gemeente faciliteren in het uitvoeren van energieonderzoeken. De energieonderzoeken geven een beeld welke maatregelen energetisch interessant zijn, inclusief een raming van de terugverdientijd per maatregel. Vervolgens kunnen de verenigingen gebruik maken van professionele begeleiding om te komen tot een sluitende business case. De verenigingen zijn hierdoor beter in staat hun leden uit te leggen waarom een investering in een maatregel voor de vereniging interessant is en dit koppelen aan financieringsinstrumenten (Energiefonds Utrecht, subsidies, crowdfunding, groepsaankopen met andere verenigingen). Hierdoor is een versnellingsslag te maken in het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed en komen de energiedoelstellingen, zoals beschreven in het door de raad vastgestelde beleidsplan duurzaamheid, dichterbij. - Het college geeft uitvoering aan motie M1 verbouwing stadhuis (zie bijlage) om de meevaller ter hoogte van 350.000,00 als gevolg van de keuze voor een minder vergaand scenario ter verduurzaming van het stadhuis ten goede te laten komen aan veel meer IJsselsteiners dan alleen de gebruikers van het stadhuis. - Door gebruik te maken van het Energiefonds Utrecht hoeft de gemeente geen budget vrij te maken voor een eigen duurzaamheidsfonds. Ook bespaart de gemeente op beheerkosten en ambtelijke inzet. Deze niet gemaakte kosten kunnen worden ingezet voor het faciliteren van energieonderzoeken (incl. procesbegeleiding). - In het kader van onder andere de subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties heeft de gemeente een aantal verenigingen al gefaciliteerd in energieonderzoeken. Het is wel zo eerlijk om de overige verenigingen ook deze faciliteit te bieden. 2. Alternatieven Het alternatief is om zelf een duurzaamheidsfonds op te richten. In dat geval moet de gemeente budget vrijmaken voor storting in het fonds en voor dekking van de beheerkosten. Het alternatief is om geen energieonderzoeken (incl. procesbegeleiding) te faciliteren. In dat geval is de kans groot dat de verenigingen hun investeringen in duurzaamheid uitstellen en geen gebruik maken van het Energiefonds Utrecht. 3. Kanttekeningen Door het faciliteren in energieonderzoeken (incl. procesbegeleiding) en het promoten van het Energiefonds Utrecht verlaagt de gemeente de drempel voor verenigingen om te investeren in duurzaamheid. Het is de vraag of de verenigingen voldoende actiebereid zijn om hier gevolg aan te geven. De verenigingen kiezen zelf of ze hun gebouw met bijbehorende infrastructuur willen verduurzamen en in welke tempo dat kan plaatsvinden. De kans is aanwezig dat dit niet bij elke vereniging leidt tot meer energiebesparing en duurzaam opgewekte energie. Wat gaat het kosten? Duurzaamheidsfonds / Energiefonds Utrecht Doordat de gemeente besluit geen eigen duurzaamheidsfonds op te richten, maar mee te liften met het Energiefonds Utrecht, zijn er geen financiële consequenties naast de in dit raadsvoorstel gevraagde incidentele middelen voor begeleiding van verenigingen. Er hoeft geen budget opzij gezet te worden voor het fonds en er zijn geen kosten voor beheer en ambtelijke inzet.
Raadsvoorstel Blad: 4 van 6 Stimuleren verduurzaming verenigingsgebouwen Er is budget geraamd voor het stimuleren van het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed waar geen structurele dekking voor is uit de begroting. De kosten dienen gedekt te worden uit de Algemene Reserve. Voorgesteld wordt om het milieubudget in programma Wonen en Ruimte incidenteel met 30.000,00 te verhogen, verdeeld over 2018 en 2019 (zie begrotingswijziging). Het bedrag is toereikend om alle verenigingen met een eigen gebouw te faciliteren. Per vereniging kan maximaal 2.500,00 per energieonderzoek (incl. procesbegeleiding) worden toegekend, afhankelijk van de complexiteit van de situatie ter plekke. De overheidsuitgave voor de begeleiding van verenigingen is gekwalificeerd als een subsidie in de zin van titel 4.2 van de algemene wet bestuursrecht (Awb). Wat gaan we daarvoor doen? Bij keuze voor deelname aan Energiefonds Utrecht zijn de consequenties voor ambtelijke inzet beperkt. De ambtelijke inzet beperkt zich tot informatieverstrekking aan bedrijven en verenigingen ter promotie van het energiefonds, het opstellen van een uitvoeringsovereenkomst en voortgangsbewaking. De gemeente sluit een uitvoeringsovereenkomst af met de partij die de verenigingen gaat begeleiden. Daarbij worden de volgende stappen doorlopen: 1. Kansverkenning bij de verenigingen (inventarisatie en bereidwilligheid aftasten) 2. Werving van de verenigingen (brief gemeente over werkwijze) 3. Energiegesprek met enthousiaste verenigingen 4. Energiescans/analyse bij een aantal verenigingen 5. Ondersteuning/begeleiding verenigingen (van begin tot realisatie) 6. Afhankelijk van de financiële situatie van de vereniging kunnen zij het tekort aan financiële middelen voor de aanvangsinvestering aanvullen met een lening uit het Energiefonds Utrecht 7. Indien dit laatste het geval is, dienen ze een aanvraag in bij het Energiefonds Utrecht. De beheerder van het fonds handelt deze aanvraag af 8. Feestelijke bijeenkomst bij succes Duurzaamheid Het raadsvoorstel staat in haar geheel in het teken van duurzaamheid. Door in te stemmen met het voorstel maakt de raad budget vrij om verenigingen te stimuleren daadwerkelijk de stap te maken om hun vastgoed te verduurzamen. Daarmee spant zij zich in om de energiedoelstellingen te halen, zoals genoemd in het door de raad vastgestelde Beleidsplan duurzaamheid gemeente IJsselstein. Communicatie en participatie Nadat de raad met het voorstel heeft ingestemd, worden verenigingen geïnformeerd over de stimuleringsinstrumenten (energieonderzoeken en procesbegeleiding, Energiefonds Utrecht). Vervolgens worden de verenigingen benaderd om na te gaan in hoeverre zij gebruik willen maken van het aanbod. De resultaten (aantal energieonderzoeken en genomen maatregelen) worden aan de raad teruggekoppeld in de jaarlijkse voortgangsrapportage. Ter promotie van het Energiefonds Utrecht wordt het raadsbesluit gepubliceerd op de gemeentepagina van de Zenderstreeknieuws en zal er een persbericht uitgaan. De regeling wordt opgenomen op de gemeentelijke website. Informatie over de regeling zal te vinden zijn op de website Klimaatneutraal IJsselstein. Omdat het energiefonds ook bedoeld is voor bedrijven, zal de duurzaamheidskring IJsselstein over de werking van het fonds worden geïnformeerd door Energiefonds Utrecht. Via de bedrijfscontactfunctionaris worden de ondernemersverenigingen en het Economisch Platform IJsselstein geïnformeerd.
Raadsvoorstel Blad: 5 van 6 Voorstel 1. Afzien van het oprichten van een eigen duurzaamheidsfonds en gebruik maken van het Energiefonds Utrecht dat een vergelijkbaar doel nastreeft als de raad voor ogen heeft 2. Het Energiefonds Utrecht promoten bij bedrijven en sport, kunst- en cultuurverenigingen met een eigen gebouw met bijbehorende infrastructuur. 3. Incidenteel 30.000,00 beschikbaar stellen voor het faciliteren van energieonderzoeken (incl. procesbegeleiding) voor sport, kunst- en cultuurverenigingen. Het bedrag ten laste brengen van de Algemene Reserve, conform bijgevoegde begrotingswijziging. Overzicht bijlagen: 1. Regeling Energielening Utrecht 2. Besluitenlijst raadsvergadering 2 februari 2017, motie M1 3. Begrotingswijziging
Raadsbesluit blad : 6 van 6 De raad van de gemeente IJsselstein; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 6 maart 2018, zaaknummer 454027 BESLUIT: 1. Afzien van het oprichten van een eigen duurzaamheidsfonds en gebruik maken van het Energiefonds Utrecht dat een vergelijkbaar doel nastreeft als de raad voor ogen heeft 2. Het Energiefonds Utrecht promoten bij bedrijven en sport, kunst- en cultuurverenigingen met een eigen gebouw met bijbehorende infrastructuur. 3. Incidenteel 30.000,00 beschikbaar stellen voor het faciliteren van energieonderzoeken (incl. procesbegeleiding) voor sport, kunst- en cultuurverenigingen. Het bedrag ten laste brengen van de Algemene Reserve, conform bijgevoegde begrotingswijziging. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente IJsselstein, gehouden op 29 maart 2018 de griffier, de voorzitter, A.J.O. van Kooij mr. P.J.M. van Domburg