3 Quickscan Weideweg te Hengelo Gemeente Hengelo Weideweg/Bornsestraat, Weideweg/Bankastraat & Weideweg/Wegtersweg Datum 11 juni 2010 Status Definitief
Colofon Uitgegeven door In opdracht van Contactpersoon Ministerie van Verkeer en Waterstaat RWS Dienst Verkeer en Scheepvaart Groene Golf Team Van der Burghweg 1 2628 CS Delft Gemeente Hengelo Klaas Pleijzier Informatie rapport Eveline de Kok Telefoon 06 2947 1981 E-mail Eveline.de.kok@rws.nl Uitgevoerd door Eveline de Kok, adviseur Arie Schreuders, teambegeleider Informatie GGT Ad Wilson, teamleider Telefoon 06 5365 3685 Erna Schol, afdelingshoofd Telefoon 088 7982389 Projectcode Hengelo_02_2 Datum 11 juni 2010 Status Definitief Versienummer 1.0 Pagina 2 van 25
Het Groene Golf Team helpt graag bij het realiseren van een snellere verkeersdoorstroming De doorstroming op de Nederlandse rijkswegen, belangrijke provinciale en stedelijke routes, is niet overal optimaal. Oorzaken zijn onder meer de groei van het verkeer, tekortschietende capaciteit van de infrastructuur en niet goed afgestelde verkeersregelinstallaties (VRI s). VRI s kunnen vaak beter afgestemd worden op de actuele verkeerspatronen. Een betere afstemming van VRI s bevordert, met name op doorgaande wegen, de verkeersdoorstroming en is goed voor de luchtkwaliteit en/of verkeersveiligheid. Bij een verbeterde doorstroming daalt het aantal voertuigverliesuren voor het verkeer. Het Groene Golf Team (GGT) helpt gemeenten, provincies en het Rijk om de VRI s beter af te stellen. Dit gebeurt door een analyse van de huidige installaties en het blootleggen van inefficiënte situaties die in de loop van de tijd zijn ontstaan. Waar mogelijk worden aan de hand van quick scans direct eenvoudige en snelle verbeteringen uitgevoerd. Zo is in kort tijdsbestek met een kleine ingreep grote winst te behalen. Uiteraard vindt hierover vooraf overleg met de opdrachtgever plaats. De bevindingen worden altijd in een rapport vastgelegd. Het GGT bestaat uit ruim 20 afgestudeerde HBO ers en academici met een verkeerskundige opleiding. Ze staan onder supervisie van ervaren verkeerskundigen en werken vanuit Delft en Den Bosch. Inmiddels heeft een groot aantal wegbeheerders advies gekregen van het GGT. Een deel van de adviezen is al gerealiseerd. Gemiddeld is per kruispunt een winst behaald van circa 7.500 voertuigverliesuren per jaar. De meeste aanpassingen kosten weinig of geen geld, zodat er in maatschappelijk opzicht sprake is van een aantrekkelijk rendement. De (eventuele) uitvoeringskosten van de aanbevelingen zijn voor rekening van de wegbeheerder. Het GGT is begonnen als onderdeel van het project FileProof (fileaanpak op de korte termijn) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Bij dit project staan bereikbaarheid en doorstroming centraal. Meer informatie over FileProof vindt u op: www.fileproof.nl. Het project FileProof was van tijdelijke aard en is eind 2008 geëindigd. Het GGT is nu een afdeling van de Dienst Verkeer en Scheepvaart (DVS). De website van DVS is www.rijkswaterstaat.nl/dvs. Meer informatie over het GGT en een overzicht van alle projecten is te vinden op www.rijkswaterstaat.nl/groenegolfteam. Pagina 3 van 25
Pagina 4 van 25
Inhoud Managementsamenvatting 7 1 Inleiding 9 1.1 Aanleiding 9 1.2 Inventarisatie kruispunten 1.3 De opdracht 9 10 1.4 Doelstelling en randvoorwaarden 10 1.5 Werkzaamheden 11 2 Quickscan 13 2.1 Omschrijving 13 2.2 Observatie 14 2.3 Kruispunt Weideweg-Wegtersweg/Weideweg-Bankastraat (VRI 1037) 14 2.4 Kruispunt Weideweg-Bornsestraat (VRI 0289) 17 3 Maatschappelijke baten en kosten 22 3.1 Maatschappelijke baten 22 3.2 Kosten 23 4 Conclusie 25 Pagina 5 van 25
Pagina 6 van 25
Managementsamenvatting Het Groene Golf Team (GGT) heeft in opdracht van de gemeente Hengelo het functioneren van drie kruispunten op de Weideweg onderzocht door middel van een quickscan. Dit betekent dat op basis van observatie en studie van de verkeersregelprogramma s en tekeningen van de kruispunten een advies uitgebracht wordt. De gemeente Hengelo heeft het GGT verzocht advies uit te brengen over de optimalisatie van de regelingen op een deel van de Weideweg in termen van verkeersdoorstroming en verkeersveiligheid. Voor de verkeersveiligheid werd gekeken naar de borging ervan bij de verkeersafwikkeling. Het betreft de kruispunten van de Weideweg/Bornsestraat, de Weideweg/Bankastraat en de Weideweg/Wegtersweg. Extra aandachtspunten waren de verwerking van het openbaar vervoer (busverkeer), de afhandeling van het langzaam verkeer (met name fietsers) en de verkeersveiligheid. De verkeersafwikkeling is op de afzonderlijke kruispunten tijdens de spitsperiodes en tijdens een dalperiode geobserveerd. De verkeersafwikkeling op de afzonderlijke kruispunten was over het algemeen goed. Ook waren er geen detectiestoringen geconstateerd. Wel zijn er verbeteringen mogelijk op de drie kruispunten. Adviezen ter verbetering van de verkeersdoorstroming op de Wegtersweg/Weideweg is het verzorgen van meer groen licht voor een afslaande richting en het vaker geven van groen licht aan een drietal andere autorichtingen om lange wachtrijen en lange wachttijden te verminderen. Ter verbetering van de verkeersveiligheid wordt geadviseerd de belijning van een voetgangersoversteek aan te passen op het kruispunt Weideweg/Bankastraat. Ook wordt geadviseerd om een mast te plaatsen waarbij het verkeerslicht voor de linksafrichting op de mast boven de rijstroken wordt geplaatst in plaats van links en rechts van de weg. Dit voorkomt verkeersonveilige situaties. In de huidige situatie zijn de verkeerslichten niet volgens de CROW-richtlijnen geplaatst. Nader onderzoek naar de busafwikkeling op alle kruispunten is noodzakelijk, omdat het busverkeer af en toe voor rood licht moet wachten. Adviezen ter verbetering van de verkeersdoorstroming op de Weideweg/ Bornsestraat omvat onder meer het uitschakelen van de groene golf in de dalperiode. Wanneer er een bus op dit kruispunt aankwam, duurde het voor alle verkeersdeelnemers lang voordat het groen licht werd. De busafwikkeling is ook op dit kruispunt een aandachtspunt en verdient nader onderzocht te worden. Ook wordt een wijziging voorgesteld in de programmering van het kruispunt, zodat er minder autoverkeer door rood licht zal rijden op een rechtdoorgaande richting. Omdat het autoverkeer en fietsverkeer soms ongunstig lang moet wachten, adviseert het Groene Golf Team om de volgorde van groen licht op het kruispunt aan te passen. Er is een mogelijkheid om de fietsrichtingen tegelijk groen te geven, maar dit raadt het GGT af, omdat het een langere wachttijd voor alle verkeersdeelnemers tot gevolg heeft. Tot slot is een fietsrichting vaak onnodig op Pagina 7 van 25
groen licht. Dit komt doordat voetgangers of fietsers een onterechte aanvraag voor groen licht doen. Het Groene Golf Team adviseert om deze onterechte aanvraag zo mogelijk te voorkomen door een instelling in de programmering aan te passen. Dit voorkomt dat het overige verkeer voor niks moet wachten. De indicatie van de totale kosten van de adviezen is ca. 9.000,-. Hierbij is geen rekening gehouden met de aanpassingen die voortvloeien uit een verdere studie naar de afwikkeling van het busverkeer. Alle adviezen dragen bij aan een verbetering van de doorstroming en de verkeersveiligheid op het kruispunt verbeterd en wordt de regeling geloofwaardiger voor de weggebruiker. Pagina 8 van 25
1 Inleiding 1.1 Aanleiding Het Groene Golf Team (GGT) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat onderzoekt hoe met eenvoudige aanpassingen de doorstroming op met verkeerslichten geregelde kruispunten kan worden verbeterd. Het team doet onderzoek naar verliestijden in de verkeersregeling en adviseert over aanpassingen die aansluiten op het huidige verkeersbeeld en -beleid. Het GGT wordt ingeschakeld door wegbeheerders en onderzoekt hoe met eenvoudige aanpassingen de doorstroming op met verkeerslichten geregelde kruispunten kan worden verbeterd. Deze quickscan beschrijft de werkwijze van het GGT op drie kruispunten op de Weideweg in Hengelo. In dit document staan achtereenvolgens de inventarisatie van de kruispunten, de opdracht, de doelstelling en de randvoorwaarden en de werkzaamheden van het GGT. 1.2 Inventarisatie kruispunten Het onderzoekstraject bevat drie met verkeerslichten geregelde kruispunten. De Weideweg is onderdeel van de Wijkring (=voorrangsroute). In de onderstaande afbeelding zijn de kruispunten weergegeven waar het GGT functioneel onderhoud heeft uitgevoerd. Figuur 1 Luchtfoto van de kruispunten op de Weideweg Hengelo N Ten aanzien van de VRI s gelden de volgende opmerkingen en vragen van de wegbeheerder: Er bevindt zich een HOV-route van de Bornsestraat naar de Wegtersweg en vice versa. Wordt het busverkeer goed ingemeld met het KARsysteem? Kan het busverkeer goed doorrijden op de kruispunten? Pagina 9 van 25
Is het mogelijk om het fietsverkeer op het kruispunt Weideweg/Bornsestraat beter te faciliteren? Is het mogelijk om alle fietsrichtingen tegelijkertijd groen te geven (4-richtingen groen)? Kan er meer ruimte worden gecreëerd voor de fietsers (nu kleine opstelruimte)? Er is veel fietsverkeer op de kruispunten. Dit zijn met name scholieren die onderweg zijn naar verschillende scholen in de nabije omgeving. Voor het autoverkeer was een koppeling aanwezig van de Wegtersweg naar de Bankastraat. Vanwege het beperkte autoverkeer op deze route, en om het comfort voor de fietsers te vergroten, is de koppeling eruit gehaald. s Ochtends is er geregeld een terugslag te zien op de Weideweg tot aan de Geerdinksweg. s Avonds is er geregeld een terugslag te zien op de Wegtersweg tot ongeveer ter hoogte van de Hassinkweg. Er rijdt vrachtverkeer op de Weideweg, maar niet tijdens de spitsperiodes. Ten oosten van de Bornsestraat bevindt zich ter hoogte van de M.A. de Ruyterstraat een scholengroep. Er zal veel fietsverkeer richting de scholengroep gaan. Op het kruispunt van de Bornsestraat zijn geen specifieke problemen aangekaart door de gemeente Hengelo. s Ochtends rijdt het HOV om het half uur. s Avonds rijdt het HOV ook om het half uur. 1.3 De opdracht De gemeente Hengelo heeft het GGT verzocht advies uit te brengen over de optimalisatie van de regelingen op een deel van de Weideweg in termen van verkeersdoorstroming en verkeersveiligheid. Het betreft de kruispunten van de Weideweg/Bornsestraat, de Weideweg/Bankastraat en de Weideweg/Wegtersweg. Extra aandachtspunten zijn de verwerking van het openbaar vervoer, de afhandeling van het langzaam verkeer (met name fietsers) en de verkeersveiligheid. De adviezen zijn bij voorkeur op parameterniveau en kunnen uitgevoerd worden met relatief lage kosten. Wanneer zaken aan het licht komen die grotere investeringen en/of meer onderzoek vergen, worden adviezen hierover opgenomen in de rapportage. 1.4 Doelstelling en randvoorwaarden De doelstelling van het onderzoek is het opsporen van onnodige verliestijden in de verkeersregelingen om de doorstroming te verbeteren. De verkeersveiligheid moet gewaarborgd blijven. Speciale aandacht gaat uit naar de verkeersafwikkeling van het bus- en fietsverkeer. De adviezen worden uitgebracht onder de randvoorwaarde dat zij passen binnen het beleidskader van de gemeente Hengelo. Voor de kruispunten op de Weideweg is op de volgende prioritering vastgesteld: - HOV (busverkeer); - wijkring; - autoverkeer radialen; - langzaam verkeer. De adviezen van het GGT zullen deze prioritering reflecteren. Pagina 10 van 25
1.5 Werkzaamheden Het GGT pleegt functioneel onderhoud door middel van een quickscan. Op basis van observaties en een studie van de specificatie van het regelprogramma (listing) wordt geadviseerd op parameterniveau. Simulaties behoren niet tot de werkzaamheden. Op basis van de analyse stelt het GGT een advies op dat met de wegbeheerder wordt besproken. De gemeente Hengelo is verantwoordelijk voor het in praktijk brengen van het advies. Pagina 11 van 25
Pagina 12 van 25
2 Quickscan 2.1 Omschrijving Het onderzoekstraject bevat drie met verkeerslichten geregelde kruispunten. De Weideweg is onderdeel van de Wijkring (=voorrangsroute). In de onderstaande afbeelding zijn de kruispunten weergegeven waar het GGT functioneel onderhoud heeft uitgevoerd. Figuur 2 Schematische tekening van de kruispunten op de Weideweg Hengelo Paarse lijnen: koppeling autoverkeer Groene lijn: busroute N-O De kruispunten liggen in het verlengde van elkaar. Het kruispunt Weideweg/Wegtersweg én het kruispunt Weideweg/Bankastraat worden geregeld door de verkeersregelinstallatie (VRI) FR 90-1037. Het kruispunt Weideweg/Bornsestraat wordt geregeld door de VRI FR 90-0289. De hoofdnet OV-route is de route die door de groene lijn is aangegeven in figuur 2. Deze HOV-route wordt door middel van een KAR-inmelding afgehandeld. Het busverkeer en het fietsverkeer zijn van invloed op de totale verkeersafwikkeling op het traject. Er zijn harde koppelingen geprogrammeerd voor de doorgaande richtingen op de Weideweg (zie paarse lijnen figuur 2). Dit betekent dat op het kruispunt van de Weideweg/Bornsestraat richting 02 met richting 02 op de Weideweg/Bankastraat en richting 62 bij de Weideweg/Wegtersweg gekoppeld is (noord-oost richting zuidwest). Deze harde koppeling geldt ook voor richting 08 bij de Weideweg/Wegtersweg met richting 68 bij de Weideweg/Bankastraat en richting 08 bij de Weideweg/Bornsestraat (zuid-west richting noord-oost). Pagina 13 van 25
2.2 Observatie Het Groene Golf Team heeft op de kruispunten op 21 september 2009 de avondspits (16:00-18:00 uur), op 22 september 2009 de ochtendspits (07:00-09:00 uur) en de dalperiode (11:00-12:00 uur) geobserveerd. Tijdens de observaties is opgemerkt dat de VRI s over het algemeen goed functioneren. Er zijn geen detectiestoringen geconstateerd, de ontruimingstijden en de groentijden voor het langzaam verkeer inclusief de nalooptijden zijn goed ingesteld. De kruispunten zijn niet zwaar belast. In de ochtend- en avondspits is het meeste autoverkeer waargenomen. In de ochtend- en avondspits is de cyclustijd gemeten op het maatgevende kruispunt Weideweg/Bornsestraat. De cyclustijd in de spitsperiodes varieert tussen de 75 en 80 seconden. In de dalperiode is er een cyclustijd van ca. 50 seconden gemeten. Het busverkeer heeft moeite om de HOV-route zonder stops te rijden. De cyclustijd liep soms op, doordat de regeling op het maatgevende kruispunt van slag raakte bij het afwikkelen van het busverkeer. Er zijn verbeteringen bij beide VRI s mogelijk. Deze verbeteringen zullen per VRI besproken worden. 2.3 Kruispunten Weideweg-Wegtersweg/Weideweg-Bankastraat (VRI 1037) Figuur 3 Schematische weergave VRI 1037 N-O Algemeen beeld De verkeersafwikkeling op dit kruispunt (zie figuur 3) wordt beïnvloed door de koppeling van richting 08, volgrichting 68 en richting 08 (Bornsestraat) die geprogrammeerd is. Door de koppeling is er een hoge cyclustijd en zit er verliestijd in de regeling. Tijdens de observatie is waargenomen dat de doorgaande richtingen Pagina 14 van 25
02 en 08 lang groen verlengen dat onbenut blijft. Het fietsverkeer wordt goed gefaciliteerd met korte wachttijden door extra realisaties. Advies 1: Het GGT adviseert de harde koppeling tussen VRI 1037 en VRI 0289 uit te schakelen in de dalperiode. Afwikkeling busverkeer Tijdens de observaties moest het busverkeer vaak wachten voor rood licht (zie figuur 4). Het busverkeer vanaf de Wegtersweg richting de Bornsestraat kon vaker doorrijden dan het busverkeer vanaf de Bornsestraat richting de Wegtersweg. Advies 2: Het GGT heeft uit de bestaande regelingen kunnen concluderen dat het inen uitmelden van het busverkeer goed is gespecificeerd. Alle ov-trajecten zijn aanwezig, echter in de praktijk gaat het mis. Het GGT adviseert om verder onderzoek te doen naar de virtuele in- en uitmeldlussen van het bussysteem. Figuur 4 Bus wacht voor rood licht bij volgrichting 68 Harmonica-effect op volgrichting 68 Het afrijdende verkeer van richting 12 moet stoppen bij volgrichting 68. De reden hiervan is de koppeling die geprogrammeerd is van richting 08, volgrichting 68 en richting 08 (Bornsestraat). Wanneer er een wachtrij staat voor volgrichting 68, en richting 08 krijgt groen licht, dan moet het verkeer van richting 08 zich inhouden. Wanneer de wachtrij op volgrichting 68 in beweging is, kan richting 08 ook weer optrekken (harmonica-effect). Advies 3: Het GGT adviseert vrije realisaties van volgrichting 68 toe te staan. Dit zorgt ervoor dat het verkeer op richting 08 bij het oprijden minder vaak te maken heeft met een harmonica-effect. Richting 09 Richting 09 heeft vaak te kort groen licht. Er is geregeld een wachtrij voor richting 09 waargenomen en het autoverkeer heeft soms een dubbele stop. In deze regeling wordt gerekend met variabele maximum groentijden. Wanneer het aantal seconden groen dat in een cyclus gegeven is niet voldoende is om het verkeer af te wikkelen, wordt de cyclus erna een hoger aantal seconden groen gegeven tot een maximum grens. Wanneer het aanbod van auto s in 1 cyclus erg hoog is, is het Pagina 15 van 25
Tabel 1 Richting 09 Ondergrens wenselijk om de wachtrij in 1 keer af te wikkelen. Op dit moment zorgt deze huidige instelling ervoor dat de verkeersafwikkeling van richting 09 achter de feiten aan loopt. Advies 4: Het GGT adviseert de ondergrens van richting 09 van de groentijd gelijk te stellen aan de maximum groentijd. Ook adviseert het GGT om de ondergrens en de maximum groentijd op te hogen naar 20 seconden (zie tabel 1 en 2). Fasecyclus gegevens Huidige waarde Advies waarde Ondergrens 1 e max 10,0 20,0 Tabel 2 Richting 09 Maximum groentijd Parameter werkingsperioden Huidige waarde Advies waarde Parameter werkingsperiode pwp0902 Parameter entiteit fc0009 Verstekwaarde 100 150 Werkingsperiode 1 wpp001 150 200 Werkingsperiode 2 wpp002 150 200 Werkingsperiode 3 wpp003 150 200 Vrije realisaties Op dit moment zijn vrije realisaties voor richting 09 toegestaan. Dit is erg prettig voor het autoverkeer op deze richting, want als er geen conflicten zijn en er is ruimte om groen licht te krijgen, dan hoeft het verkeer op richting 09 niet lang te wachten. Op dit moment zijn er geen vrije realisaties voor richting 12 en volgrichting 67. Gevolgen hiervan zijn lange wachtrijen, lange wachttijden en vaak dubbele stops voor het autoverkeer. Advies 5: Het GGT adviseert om ook vrije realisaties voor richting 12 en volgrichting 67 toe te staan. Belijning De belijning voor de voetgangers is maar voor de helft op het wegdek geschilderd bij het kruispunt Weideweg/Bankastraat (zie figuur 5). Advies 6: Het GGT adviseert om de belijning op de zuidelijke tak van het kruispunt voor de voetgangers aan te passen, zodat er zowel links als rechts een stippellijn loopt. Ook adviseert het GGT om de haaientanden te verplaatsen naar rechts van de stippellijn (zie figuur 5), zodat het autoverkeer bij niet werkende verkeerslichten de goede verkeersafwikkeling kan baseren op alle andere aanwijzingen (borden/belijning). Ook adviseert het GGT om dit na te lopen voor beide kruispunten. Lantaarn richting 06 Op het kruispunt zijn er twee lantaarns voor richting 06 geplaatst. Wanneer deze linksaf richting groen licht krijgt, kan ook het autoverkeer dat rechtsaf wil gaan hierop reageren en mogelijk door rood licht rijden (zie rode cirkel figuur 5). Advies 7: De rechterlantaarn voor richting 06 op het kruispunt zorgt voor onveilige situaties (roodlichtnegatie van het autoverkeer op richting 04). Ook de linker lantaarn voor linksaf staat in de linkerberm naast de rijstrook voor tegenliggend verkeer (niet toegestaan volgens CROW-richtlijnen). Het GGT adviseert om beide lichten te verwijderen en een verkeerlantaarn voor richting 06 boven de weg te plaatsen. Pagina 16 van 25
Figuur 5 Halve belijning voetgangersoversteek 2.4 Kruispunt Weideweg-Bornsestraat (VRI 0289) N-O Figuur 6 Schematische weergave VRI 0289 Blauwe route: Fietsrichting 24+22 Paarse route: Fietsrichting 28+26 Algemeen beeld De verkeersafwikkeling op dit kruispunt (zie figuur 6) wordt beïnvloed door de koppeling van richting 08, volgrichting 68 en richting 08 (Bornsestraat) die geprogrammeerd is. Door de koppeling is er een hoge cyclustijd en zit er verliestijd in de regeling. Zeker in de dalperiode is dit van grote invloed op de wachttijden van alle verkeersdeelnemers. Het busverkeer en fietsverkeer is ook van invloed op de totale verkeersafwikkeling van het kruispunt. Ook de inmelding van de bussen op Pagina 17 van 25
richting 06 van de Bornsestraat gaat niet altijd goed. Er is veel fietsverkeer waargenomen in de ochtendspits en rond lunchtijd (+/- 12:00uur) op het kruispunt Weideweg/Bornsestraat. Bepaalde fietsrichtingen hebben beperkte opstelruimte. Ook zijn de wachttijden van de fietsers hoog. Afwikkeling busverkeer Tijdens de observaties kon het busverkeer vaak niet in 1 keer de route onafgebroken rijden. De bussen vanaf de Wegtersweg moeten vaak voor rood licht wachten voor richting 07. De bussen vanaf de Bornsestraat moeten vaak voor rood licht wachten voor richting 06 bij het kruispunt Weideweg/Bornsestraat. De regeling raakte van slag wanneer er een bus op richting 06 stond en/of aankwam. Hierdoor liep de cyclustijd onnodig op. Advies 8: Het GGT heeft uit de bestaande regelingen kunnen concluderen dat het inen uitmelden van het busverkeer goed is gespecificeerd. Het GGT adviseert om verder onderzoek te doen naar de virtuele in- en uitmeldlussen van het bussysteem. Fasevolgorde Tijdens de observatie is geregeld een wachtrij waargenomen op richting 09. Door de harde koppeling tussen VRI 1037 en VRI 0289 is er verliestijd voor richting 09, omdat deze richting ongunstig in de huidige fasevolgorde zit (zie figuur 7). Door de fasevolgorde op dit kruispunt te veranderen, vermindert de verliestijd bij richting 09. Doordat richting 08 groen kan blijven als richting 09 ook groen is, vermindert dit ook de verliestijd van de koppeling tussen VRI 1037 en VRI 0289. De inrijtijd van de koppeling zorgt dan vaak niet voor een hogere cyclustijd. Richting 08 kan alleen groen blijven als er geen aanbod op richting 03 en richting 04 is. Deze richtingen hebben heel weinig verkeersaanbod. Van de verandering van de fasevolgorde op het kruispunt zal ook het fietsverkeer profiteren. Het fietsverkeer heeft op dit kruispunt lange wachttijden. De populaire fietsroute is richting 24 in combinatie met richting 22 (blauwe route op figuur 6) én richting 28 in combinatie met richting 26 (paarse route op figuur 6). Het fietsverkeer van richting 24 moet lang wachten voor richting 22. Dit komt omdat het fietsverkeer van richting 24 drie fases moet wachten voordat richting 22 groen licht krijgt. Tijdens de observaties is gebleken dat de opstelruimte voor fietsrichting 24 krapper is dan voor fietsrichting 26. Ook leek het drukker op fietsrichting 24 vergeleken met fietsrichting 26. Advies 9: Het GGT adviseert de huidige fasevolgorde aan te passen, zodat interne verliestijden voor richting 09 en richting 08 beperkt worden (zie figuur 8). Ook de lange wachttijd voor het fietsverkeer van richting 24 wordt beperkt voor richting 22 (zie figuur 8). De vraagstelling of het mogelijk is om het fietsverkeer door middel van 4 fietsrichtingen tegelijk groen beter te faciliteren raadt het GGT af. Dit voegt een extra fase toe aan de huidige fasevolgorde. Hierdoor neemt de cyclustijd op het kruispunt toe en de wachttijden voor de verkeersdeelnemers ook. De krappe opstelruimtes voor het fietsverkeer zal voor een deel worden opgelost door de verbeterde fasevolgorde. De exacte consequenties voor de cyclustijd en wachttijden behoeft nader onderzoek. Pagina 18 van 25
Figuur 7 Huidige fasevolgorde Figuur 8 Geadviseerde fasevolgorde Richting 05 Voor richting 05 is er tijdens de observaties waargenomen dat geregeld auto s door rood licht rijden (zie figuur 9). Roodlichtnegatie veroorzaakt onveilige situaties op het kruispunt. Advies 10: Het GGT adviseert om de geeltijd van richting 05 te verhogen naar 4 seconden. Pagina 19 van 25
Tabel 3 Geeltijd richting 05 Geeltijd richting 05 Huidige waarde Advies waarde Duur geel 3,0 4,0 Figuur 9 Roodlichtnegatie richting 05 Bornsestraat/ Weideweg Aanvraagfunctie op verweglus fietsrichting 28 Tijdens de observatie is waargenomen dat de opstelruimte voor voetgangers erg krap is voor voetgangersrichting 31 (zie figuur 10). Omdat er veel volwassenen met kinderwagens, voetgangers met de fiets aan de hand én fietsers gebruik maken van deze oversteekplaats, wordt op de verweglus van fietsrichting 28 onterecht aanvraag voor groen licht gedaan (zie figuur 6 rode pijl). Advies 11: Het GGT adviseert om de aanvraagfunctie op de verweglus van fietsrichting 28 uit te schakelen, zodat het verkeer dat conflicteert met fietsrichting 28 niet onnodig moet wachten. Figuur 10 Verweglus fietsrichting 28 Pagina 20 van 25
Belijning De belijning voor de voetgangers is maar voor de helft op het wegdek geschilderd (zie figuur 11). Advies 12: Het GGT adviseert om de belijning voor de voetgangers op de zuidelijke tak aan te passen, zodat er zowel links als rechts een stippellijn loopt. Ook adviseert het GGT om de haaientanden te verplaatsen naar links van de stippellijn (zie figuur 11), zodat het autoverkeer bij niet werkende verkeerslichten de goede verkeersafwikkeling kan baseren op alle andere aanwijzingen (borden/belijning). Ook adviseert het GGT om dit na te lopen voor beide kruispunten. Figuur 11 Halve belijning voetgangersoversteek Pagina 21 van 25
3 Maatschappelijke baten en kosten 3.1 Maatschappelijke baten Na uitvoering van de maatregelen verdwijnt onnodige verliestijd uit de verkeersregelinstallaties, wordt de doorstroming en de verkeersveiligheid op de kruispunten verbeterd. Een simulatie om de maatschappelijke baten te kwantificeren is niet uitgevoerd, omdat het een quickscan betreft. Maatregelen die bijdragen aan een reductie van voertuigverliesuren bij de verschillende VRI s zijn: VRI 1037: - het GGT adviseert de harde koppeling tussen VRI 1037 en VRI 0289 uit te schakelen in de dalperiode; - het GGT adviseert om verder onderzoek te doen naar de virtuele in- en uitmeldlussen van het bussysteem; - het GGT adviseert extra realisaties van volgrichting 68 toe te staan. Dit zorgt ervoor dat het verkeer op richting 08 bij het oprijden niet te maken heeft met een harmonica-effect; - het GGT adviseert de maximum groentijd van richting 09 van 15 seconden naar 20 seconden op te hogen; - het GGT adviseert om ook vrije realisaties voor richting 12 en volgrichting 67 toe te staan. VRI 0289: - het GGT adviseert om verder onderzoek te doen naar de virtuele in- en uitmeldlussen van het bussysteem; - het GGT adviseert de huidige fasevolgorde aan te passen, zodat interne verliestijden voor richting 09 en richting 08 beperkt wordt. Ook de lange wachttijd voor het fietsverkeer van richting 24 wordt beperkt voor richting 22; - het GGT adviseert om de aanvraagfunctie op de verweglus van fietsrichting 28 uit te schakelen, zodat het verkeer dat conflicteert met fietsrichting 28 niet onnodig moet wachten. Maatregelen die bijdragen aan een verbeterde verkeersveiligheid bij de verschillende VRI s zijn: VRI 1037: - het GGT adviseert om de belijning voor de voetgangers aan te passen; - het GGT adviseert om de linkerlantaarn en de rechterlantaarn van richting 06 te verwijderen en een bovenlicht te plaatsen. VRI 0289: - het GGT adviseert om de geeltijd op richting 05 op korte termijn te verhogen naar 4 seconde; - het GGT adviseert om de belijning voor de voetgangers aan te passen. Pagina 22 van 25
3.2 Kosten De adviezen naar de virtuele in- en uitmeldlussen van het busverkeer behoeft nader onderzoek. Over de eventuele kosten die uit deze nadere studie komen kan het GGT nog geen uitspraak doen. Voor VRI 1037 zullen de kosten naar schatting uitkomen op ca. 4.500,-. Voor deze kosten zijn wijzigingen in de verkeersregelinstallatie nodig (circa 2.000,-) en een aanpassing van de belijning op het wegdek (circa 500,-) en de plaatsing van een bovenlicht voor de linksafslaande richting op de Bankastraat (circa 3.000,-). De kosten voor de verkeersregelinstallatie omvatten: - het toestaan van vrije realisaties voor richting 12, 67 en 68; - het plaatsen van een zweepmast met verkeerslantaarns (richting 04 en richting 06); - het wijzigen van parameterinstellingen (maximum groentijd richting 09). Voor VRI 0289 zullen de kosten naar schatting uitkomen op ca. 3.500,-. Voor deze kosten zijn wijzigingen in de verkeersregelinstallatie nodig (circa 3.000,-) en een aanpassing van de belijning op het wegdek (circa 500,-). De kosten voor de verkeersregelinstallatie omvatten: - het aanpassen van de fasevolgorde; - het uitschakelen van de harde koppeling in de dalperiode; - de wijziging in geeltijd op de lange lus van richting 05; - de aanvraagfunctie van de verweglus van fietsrichting 28 uitschakelen. De geschatte aanneemsom van de adviezen is ca. 9.000,-. Hierin zijn niet de toekomstige kosten van de aanbevelingen van nader onderzoek in opgenomen. Na uitvoering van de maatregelen verdwijnt onnodige verliestijd uit de verkeersregelinstallatie, wordt de doorstroming en de verkeersveiligheid op het kruispunt verbeterd en wordt de regeling geloofwaardiger. Een simulatie om de maatschappelijke baten te kwantificeren is niet uitgevoerd, omdat het een quickscan betreft. Pagina 23 van 25
Pagina 24 van 25
4 Conclusie Het Groene Golf Team (GGT) heeft in opdracht van de gemeente Hengelo het functioneren van drie kruispunten op de Weideweg onderzocht door middel van een quickscan. Dit betekent dat op basis van observatie en studie van de verkeersregelprogramma s en tekeningen van de kruispunten een advies uitgebracht wordt. De gemeente Hengelo heeft het GGT verzocht advies uit te brengen over de optimalisatie van de regelingen op een deel van de Weideweg in termen van verkeersdoorstroming en verkeersveiligheid. Voor de verkeersveiligheid werd gekeken naar de borging ervan bij de verkeersafwikkeling. Het betreft de kruispunten van de Weideweg/Bornsestraat, de Weideweg/Bankastraat en de Weideweg/Wegtersweg. Extra aandachtspunten waren de verwerking van het openbaar vervoer (busverkeer), de afhandeling van het langzaam verkeer (met name fietsers) en de verkeersveiligheid. De verkeersafwikkeling is op de afzonderlijke kruispunten tijdens de spitsperiodes en tijdens een dalperiode geobserveerd. Wegtersweg/Weideweg & Bankastraat/Weideweg (VRI 1037) Op het kruispunt Weideweg/Wegtersweg zijn tijdens de observaties geregeld wachtrijen waargenomen. Ook de afwikkeling van het busverkeer ging niet altijd goed. Door het busverkeer liep de cyclustijd op. Nadere studie hiernaar is noodzakelijk. Adviezen ter verbetering van de verkeersdoorstroming op dit kruispunt omvat onder meer het ophogen van de maximum groentijd op richting 09 en het toestaan van vrije realisaties voor de richtingen 12, 67 en 68. Voor het kruispunt Bankastraat/Weideweg wordt geadviseerd om de belijning voor een van de voetgangersoversteken aan te passen. Bornsestraat/Weideweg (VRI 0289) De afwikkeling van het busverkeer ging niet altijd goed en zorgde ervoor dat de regeling van slag raakte en de cyclustijd onnodig opliep. Nadere studie hiernaar is noodzakelijk. Op het kruispunt Wegtersweg/Bankastraat is tijdens de observatie geregeld roodlichtnegatie waargenomen op richting 05. Adviezen ter verbetering van de verkeersdoorstroming op dit kruispunt omvatten onder andere het aanpassen van de fasevolgorde om het autoverkeer en het fietsverkeer beter te laten doorstromen. Ook adviseert het GGT om de geeltijd van richting 05 op te hogen, de harde koppeling tussen VRI 1037 en VRI 0289 uit te schakelen in de dalperiode en tot slot de aanvraagfunctie van de verweglus van fietsrichting 28 uit te schakelen om onnodige aanvragen voor groen licht te voorkomen. Voor het kruispunt Bornsestraat/Weideweg wordt geadviseerd om de belijning voor een van de voetgangersoversteken aan te passen. De geschatte aanneemsom van de adviezen is 9.000,-. Hierin zijn niet de toekomstige kosten van de aanbeveling voor nader onderzoek naar het busverkeer in opgenomen. Na uitvoering van de maatregelen verdwijnt onnodige verliestijd uit de verkeersregelinstallatie, wordt de doorstroming en de verkeersveiligheid op het kruispunt verbeterd en wordt de regeling geloofwaardiger voor de weggebruiker. Een simulatie om de maatschappelijke baten te kwantificeren is niet uitgevoerd, omdat het een quickscan betreft. Pagina 25 van 25