Quickscan Havendreef - Televisieweg, Almere

Transcriptie

1 Ministerie van Verkeer en Waterstaat Quickscan Havendreef - Televisieweg, Almere Resultaten van optimalisering van de VRI Havendreef Televisieweg te Almere 18 december 2007

2 Colofon Uitgegeven door: Opdrachtgever: Contactpersoon: Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Groene Golf Team Gemeente Almere Dhr S. Roosenboom Verantwoordelijke: Martin Muller Telefoon: Uitgevoerd door: Bob Randsdorp, adviseur, Kees IJsstelstein, adviseur Arie Schreuders, teambegeleider Projectcode: Kenmerk: Almere_02_2 FLP/07/1044/BR Datum: 18 december Quickscan Havendreef - Televisieweg

3 Het Groene Golf Team voor een snellere verkeersdoorstroming De doorstroming op de Nederlandse wegen, zowel op rijkswegen als op belangrijk provinciale en stedelijke routes, is niet overal optimaal. Dit heeft verschillende oorzaken, zoals: groei van het verkeer, tekortschietende capaciteit van de infrastructuur maar ook slecht afgestelde verkeersregelinstallaties (VRI s). Wat dit laatste betreft: vaak zijn deze onvoldoende aangepast aan zich wijzigende verkeerspatronen. Een betere afstemming van VRI s op doorgaande wegen bevordert de verkeersdoorstroming en is goed voor de luchtkwaliteit en verkeersveiligheid. Ook betekent het een daling van de voertuigverliesuren voor het verkeer. Het Groene Golf Team helpt gemeenten, provincies en het Rijk de VRI s beter af te stellen. Dit door een analyse van de huidige installaties en het blootleggen van de inefficiënte situaties die in de loop van de tijd zijn ontstaan. De bevindingen worden vastgelegd in een quickscan of rapport. Waar mogelijk worden eenvoudige, snelle verbeteringen, in overleg met de opdrachtgever, direct uitgevoerd. Zo kan in een kort tijdsbestek met een kleine ingreep een grote winst worden gehaald. De adviezen van het team zijn kosteloos. De (eventuele) uitvoeringskosten van de aanbevelingen zijn voor rekening van de wegbeheerder. Het Groene Golf Team bestaat uit 20 afgestudeerde HBO ers en academici met een verkeerskundige opleiding. Ze staan onder supervisie van zeer ervaren verkeersdeskundigen en zijn gevestigd in Delft en Den Bosch. Inmiddels heeft een groot aantal gemeenten en wegbeheerders advies gekregen van het GGT. Een aantal van de adviezen is inmiddels gerealiseerd. Per kruispunt is gemiddeld een winst behaald van ruim voertuigverliesuren per jaar. De meeste aanpassingen kosten weinig of geen geld, zodat er sprake is van een maatschappelijk zeer aantrekkelijk rendement. Het Groene Golf Team is onderdeel van het programma fileaanpak op de korte termijn (FileProof) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Bij dit programma staan bereikbaarheid en doorstroming centraal. Voor meer informatie over FileProof kijkt u op: onder het kopje filevermindering. 3 Quickscan Havendreef - Televisieweg

4 Inhoudsopgave Managementsamenvatting 5 1. Inleiding 6 2. Situatieschets 7 3. Resultaten Quickscan Maximum groentijd Klokperiode ochtendspits Hiaattijden Vierde orde structuur regeling Koppeling met andere kruispunten Winst 10 Bijlage A Kruispunttekening 11 Bijlage B Intensiteiten, Maximum verlenggroentijden en Hiaattijden 13 Bijlage C Evaluatiegegevens en fasediagrammen 15 4 Quickscan Havendreef - Televisieweg

5 Managementsamenvatting Op verzoek van de gemeente Almere heeft het Groene Golf Team (GGT) een quickscan uitgevoerd voor het kruispunt Havendreef Televisieweg te Almere. Het GGT adviseert over de mogelijkheden met betrekking tot de verbetering van de doorstroming van het verkeer op de Havendreef gedurende de ochtendspits. Het knelpunt op dit kruispunt vormt het naar links afslaande verkeer vanaf de Havendreef richting de Televisieweg. Deze verkeersbeweging vormt naast het doorgaande verkeer op de Havendreef een relatief drukke richting. De gemeente Almere heeft het beeld dat dit verkeer onder andere bestaat uit sluipverkeer. Dit verkeer reist via het industrieterrein en de Hogering richting de A6. Dit knelpunt beperkt de doorstroming op het kruispunt en de Havendreef zelf. Resultaten quickscan Op 3 juli 2007 heeft het GGT een observatie uitgevoerd gedurende de ochtendspits. De resultaten van deze analyse zijn: De maximum verlenggroentijden van het doorgaande verkeer en het naar links afslaande verkeer richting de Televisieweg zijn te laag ingesteld. De VRI kent een klokperiode ochtendspits van tot De verkeersregelinstallatie (VRI) op het kruispunt Havendreef Televisieweg wordt geregeld door een 4 e orde structuur regeling. Deze regeling functioneert niet optimaal in combinatie met de aanwezigheid van drie zeer drukke richtingen. De VRI is momenteel niet gekoppeld met andere omliggende VRI s. Advies Het GGT adviseert om de maximum verlenggroentijd voor het links afslaande verkeer richting de Televisieweg te verhogen naar 30 seconden. Tevens wordt aangeraden om de maximum groentijd van de doorgaande richtingen te verhogen naar 30 seconden. Hierdoor zal de doorstroming van het kruispunt verbeteren. De klokperiode ochtendspits dient ingesteld te worden van tot De hiaattijden van een aantal detectoren dienen aangepast te worden voor een betere groenverlenging. Om de doorstroming, voor het doorgaande verkeer, op de Havendreef verder te verbeteren wordt geadviseerd om de opstelstrook voor het links afslaande verkeer richting de Televisieweg te verlengen tot en met 130 meter. Hiervoor dient het nabij gelegen kunstwerk infrastructureel te worden aangepast. Nader onderzoek naar een dergelijke verlenging wordt aangeraden. Effecten van de maatregelen Invoering van de voorgestelde maatregelen leidt ten opzichte van de huidige situatie tot een doorstromingswinst van circa 20%. Dit leidt tot een jaarlijkse daling van circa ,- aan maatschappelijke kosten. De gemiddelde verliestijden voor het naar links afslaande verkeer vanaf de Havendreef richting de Televisieweg nemen met circa 70%. 5 Quickscan Havendreef - Televisieweg

6 1. Inleiding Het Groene Golf Team (GGT) van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat onderzoekt hoe met eenvoudige aanpassingen de doorstroming op geregelde kruispunten kan worden verbeterd. Op verzoek van de gemeente Almere heeft het GGT een quickscan uitgevoerd in de ochtendspits op het verkeerslicht geregelde kruispunt Havendreef Televisieweg (zie bijlage A). De Havendreef is een onderdeel van de Dreven, welke het hoofdwegennet binnen de bebouwde kom van Almere vormen. Het autoverkeer wordt zoveel mogelijk geconcentreerd op de dreven, zij zijn als een soort rondweg om de woonkernen gesitueerd. De Havendreef vormt hiermee een belangrijke 50 km/uur-weg, vanaf de Paralleldreef richting de Stedendreef. Doorstroming op de doorgaande routes is van belang op dit kruispunt. Knelpunt vormt de doorstroming naar het industrieterrein/ kantorenpark op de Radioweg. Door dit te verbeteren zal dit ook een positief effect hebben op de doorstroming van de doorgaande richtingen. Ongeveer 5 a 10% van het verkeer op deze richting vormt sluipverkeer richting de A6. Het GGT laat het sluipverkeer buiten beschouwing, de focus ligt op het verbeteren van de regeling. Figuur 1: overzichtskaart Almere met in de rechterhoek het behandelde kruispunten Figuur 2: Weergave van het behandelde kruispunt Doorgaande richting Richting kantoren/ industrieterrein Doorgaande richting 6 Quickscan Havendreef - Televisieweg

7 2. Situatieschets De knelpunten die op het kruispunt Havendreef Televisieweg aanwezig zijn, doen zich voor gedurende de ochtendspits. Gedurende de observatie, op 03 juli 2007, was er sprake van een ochtendspits van tot De piek bevond zich tussen en De hoofdoorzaak van de knelpunten wordt gevormd door de wachtrij van het naar links afslaande verkeer vanaf de Havendreef richting de Televisieweg (richting 9). Deze wachtrij, die zich opbouwt tot een lengte van 260 meter, wordt niet in één cyclus afgewikkeld en is tevens te lang voor het opstelvak van 80 meter. Hierdoor ontstaat terugslag tot aan het voorgaande kruispunt, Havendreef Paralleldreef. Door het bovenstaande knelpunt vormt zich een wachtrij op een rijstrook voor het doorgaande verkeer, waardoor voor dit verkeer maar één rijstrook overblijft. Zodoende wordt de doorstroming van het doorgaande verkeer negatief beïnvloed. Het doel van de quickscan is om een advies uit te brengen waardoor de regeling zo goed mogelijk is afgestemd op het huidige verkeersbeeld, waardoor de afwikkeling van het verkeer verbetert. Figuur 3: 260 meter wachtrij voor het links afslaande verkeer Lengte wachtrij voor richting 9 7 Quickscan Havendreef - Televisieweg

8 3. Resultaten Quickscan Tijdens de observatie van het GGT op 3 juli 2007 is gebleken dat de knelpunten die in het voorgaande deel zijn beschreven mede worden veroorzaakt door een niet optimale instelling van de parameters van de verkeersregelinstallatie (VRI). Hieronder worden een aantal wijzigingen en aanbevelingen kort toegelicht, waarna een schatting van de winst wordt gegeven. Meer informatie is weergegeven in de bijlagen. 3.1 Maximum groentijd Momenteel staat er een standaard regeling geprogrammeerd, waarbij alle richtingen een maximum groentijd hebben van 20 seconden. Voor de rustige richtingen, de richtingen 4, 5, 11 en 12 (zie bijlage A) is dit voldoende, maar voor de drukke richtingen 2, 8 en 9 is dit niet het geval. Op de doorgaande richtingen, 2 en 8, worden de groentijden veelal opgerekt door alternatieve meerealisaties. Hierdoor komt het regelmatig voor dat de groentijden van deze richtingen worden verlengd tot gemiddeld 30 seconden. Deze groentijden zijn voldoende om het verkeer af te wikkelen. Richting 9 verkrijgt, vanwege de conflicterende drukke richting 2, geen alternatieve realisatie en kan met de 20 seconden maximum groentijd niet al het verkeer afwikkelen. Hierdoor ontstaat per cyclus een groeiende wachtrij, welke oploopt tot 260 meter wachtrij welke zich opstelt op de rijstrook van richting 8. Op basis van Cocon en handmatige berekeningen zijn hieronder de geadviseerde maximum groentijden van de richtingen 2, 8 en 9 weergegeven (zie bijlage B en bijlage C). Tabel 1: Advies maximum verlenggroentijden (seconden) Richting Huidige maximum verlenggroentijd Advies GGT maximum verlenggroentijd Door de extra 10 seconden groentijd voor richting 9, ten opzichte van de huidige maximum verlenggroentijd zal de lengte van de wachtrij verminderen en de doorstroming van de doorgaande richtingen minder belasten. Als gevolg van de wijziging zal de gemiddelde cyclustijd van 78 seconden stijgen naar 83 seconden. Ook wordt geadviseerd om de maximum verlenggroentijden van de richtingen 2 en 8 ook op te hogen naar 30 seconden in totaal. Indien de gemeente Almere wenst dat de opstelstrook van richting 9 te allen tijde bereikbaar dient te zijn en dat de complete wachtrij zich 8 Quickscan Havendreef - Televisieweg

9 bevindt op het opstelvak zal zij dit opstelvak moeten verlengen naar 130 meter. Dit zal ten goede komen aan de doorstroming voor richting 8, omdat de wachtrij op deze richting dan enkel zal bestaan uit verkeer voor de desbetreffende richting. Voor een dergelijke infrastructurele aanpassing dient het nabij gelegen kunstwerk te worden aangepast. Nader onderzoek naar een dergelijke verlenging wordt geadviseerd. 3.2 Klokperiode ochtendspits Momenteel staat de klokperiode, met bijbehorende maximum verlenggroentijden, voor de ochtendspits ingesteld zodat deze actief is van tot Gedurende de observatie is waargenomen dat de ochtendspits tot en met verloopt. Het GGT adviseert om deze periode in te stellen van Zodoende is er voldoende buffer mocht het voorkomen dat de ochtendspits eerder opkomt of langer duurt dan de observatie heeft uitgewezen. De onderstaande tellers dienen hiervoor te worden aangepast. Tabel 2: geadviseerde waarden klokperiode ochtendspits Teller Huidige hiaattijd Advies GGT hiaattijd TS TS Hiaattijden Aanbevolen wordt om de hiaattijden van verweglussen aan te passen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen hoofdrichtingen en zijrichtingen. Momenteel staan de verweglussen ingesteld op 1.5, 2.0 of 2.5 seconden, wat te krap is om het aanrijdende verkeer tijdens groen te detecteren. De geadviseerde waarden zorgen ervoor dat niet alleen de wachtrij weggewerkt wordt, maar ook verkeer afwikkelt dat tijdens groen komt aanrijden (zie Bijlage B). Tabel 3: Geadviseerde hiaattijden (seconden) Detectielus Huidige hiaattijd Advies GGT hiaattijd DH DH DH DH DH DH DH DH Vierde orde structuur regeling De verkeersregelinstallatie op het kruispunt Havendreef Televisieweg wordt geregeld door een 4 e orde structuur regeling. Dergelijke regelingen wikkelen het verkeer van de onderlinge richtingen af op basis van wachttijd. De langst-wachtende richting krijgt hierbij als eerste groen. Deze regelingen functioneren niet optimaal in combinatie 9 Quickscan Havendreef - Televisieweg

10 met de aanwezigheid van drie zeer drukke richtingen, omdat deze drie drukke richtingen geen vaste plek hebben binnen een cyclus. Gemeente Almere heeft voor een dergelijke regeling gekozen vanwege haar optimale werking indien deze VRI gekoppeld wordt met andere omliggende VRI s. 3.5 Koppeling met andere kruispunten De gemeente Almere heeft tijdens het intakegesprek op 3 juli 2007, aangegeven dat de VRI gekoppeld is met een aantal VRI s op de Havendreef. Gedurende de observatie heeft het GGT deze koppeling niet kunnen achterhalen en gaf het verkeersbeeld de indicatie dat deze koppeling niet aanwezig is. Zowel voor de 4 e orde structuur regeling als de koppeling met andere kruispunten adviseert het GGT dit mee te nemen in een vervolgonderzoek wat de gemeente Almere wil laten uitvoeren door de fabrikant van de VRI. 3.6 Winst Door de geadviseerde maatregelen door te voeren zal er een winst optreden van circa 4800 voertuigverliesuren op jaarbasis. Dit vormt circa 21 % winst ten opzichte van de huidige situatie. Hiermee dalen de maatschappelijke kosten net circa ,-. De gemiddelde verliestijd voor richting negen daalt met circa 72%. Tabel 4: Voertuigverliesuren Havendreef Televisieweg (pae/u/u) Voertuigverliesuren huidige situatie Voertuigverliesuren advies GGT (21%) Tabel 5: Gemiddelde verliestijd richting 9 (seconden) Gemiddelde verliestijd richting 9 Gemiddelde verliestijd richting 9 huidige situatie Advies GGT (72%) 10 Quickscan Havendreef - Televisieweg

11 Bijlage A Kruispunttekening 11 Quickscan Havendreef - Televisieweg

12

13 Bijlage B Intensiteiten, Maximum verlenggroentijden en Hiaattijden Intensiteiten Deze data is verkregen met behulp van het gebruik van een Parameter Instel Paneel (PIP). Tabel 6: Tellingen omgezet naar personenauto equivalenten (PAE) Richting Intensiteit (mvg) PAE (mvg + 10%) Tabel 7: Geadviseerde maximum verlenggroentijden (seconden) T mvg,max,i = a * G i - tvg,i G i = Groentijd van richting I binnen de optimale starre regeling a = vermenigsvuldigingsfactor, afhankelijk van het aantal fasen (gehanteerde waarde: 1,3) t vg,i = vastgroentijd van richting i Maximum verlenggroentijd op basis van formule Handboek verkeerslichtenregelingen (CROW) Richting Groentijd, optimale starre regeling Vermenigvuldigingsfactor Vastgroentijd (tvg,i) ,3 4 31, ,3 4 1, ,3 4 1, ,3 4 5, ,3 4 27, ,3 4 28, ,3 4 5, ,3 4 1,2 20 Max verlenggroentijd Geadviseerde max groentijd 13 Quickscan Havendreef - Televisieweg

14 Hiaattijden Op basis van de onderstaande CROW-formule zijn de geadviseerde hiaattijden bepaald. Voor de zijrichtingen zijn is een lagere waarde van gehanteerd dan voor de hoofdrichtingen, aangezien de doorstroming voor de laatste soort richtingen van groter belang zijn. Tabel 8: Geadviseerde hiaattijden t h = t grens (L detectieveld / v) t h = In te stellen hiaattijd (sec.) t grens = werkelijke hiaattijd tussen twee voertuigen waarbij de groenfase dient te worden afgebroken (sec.) L detectieveld = lente van het detectieveld (m) V = snelheid van een voertuig (m/s) DH02.6 3, ,42 3,5 DH ,90 3,0 DH ,90 3,0 DH ,90 3,0 DH08.6 3, ,42 3,5 DH09.4 3, ,42 3,5 DH ,90 3,0 DH ,90 3,0 14 Quickscan Havendreef - Televisieweg

15 Bijlage C Evaluatiegegevens en fasediagrammen Huidige situatie GGT Advies 15 Quickscan Havendreef - Televisieweg

16 Lengte opstelvak richting 9 16 Quickscan Havendreef - Televisieweg