Verbinding maken in je sollicitatiegesprek door bewust te communiceren Alex Hoogendoorn
Platform voor / door werkzoekenden Landelijk activiteitenplatform voor baanzoekers Krachtige community
Waarom dit onderwerp? Ik heb zelf ervaren dat het sollicitatiegesprek voor mij een struikelblok is. De afwijzingen, terwijl ik het al helemaal zag zitten, blijven aan me knagen. Ik weet bijna zeker dat ze aan mij een goede gehad zouden hebben. Waarom heb ik die twijfels aan de andere kant van de tafel niet kunnen doorbreken, wat heb ik fout gedaan? Aan mijn persoonlijkheid kan ik niet veel veranderen, ik ben wie ik ben, maar het is zonde als ik die baan niet krijg omdat ik mezelf niet goed over het voetlicht heb gebracht.
Wat kan ik fout hebben gedaan? (1) Naar de mond praten: Ik was niet authentiek en te weinig onderscheidend van de rest. Ik had bijv. gewoon zelf moeten zeggen dat ik een voorkeur heb voor beproefde concepten en niet zo n out-of-the-box denker ben, ook al wordt in de vacature gevraagd om frisse ideeen. Dat had getuigd van zelfkennis en pro-activiteit en daarmee had ik mezelf kunnen onderscheiden. Met het opdreunen van sociaal wenselijke antwoorden creëer ik niet het goede gevoel. Geïntimideerd gedrag: Misschien stelde ik mezelf soms te onderdanig en meegaand op, of schoot ik te veel in de verdediging en soms had ik geen idee wat ze wilden horen en bevroor ik. Ik had uit eigen beweging onder woorden kunnen brengen wat er met mij gebeurde en zo laten zien dat ik weet wie ik ben. Ik had me open kunnen stellen voor feedback en een lerende houding kunnen tonen.
Wat kan ik fout hebben gedaan? (2) Verkeerde kleding: Ik was niet te frivool gekleed maar droeg wel een ouder pak dat misschien niet echt goed meer paste. Omdat mijn voorkomen en kledingkeuze een belangrijke rol speelt bij de eerste indruk had ik eerder in een nieuw pak moeten investeren. Valse bescheidenheid:zwakte ik onnodig mijn eigen kwaliteiten af en sprak ik misschien teveel met voorzichtigheid en voorbehoud? Was ik te eerlijk? Eerlijk zijn betekent niet dat je alles uit moet spreken. Meer zelfpromotie, het aandikken van positieve eigenschappen, was misschien goed geweest. Ik had dan wel moeten zorgen voor meer concrete voorbeelden om mijn stellingen geloofwaardig te onderbouwen.
Wat kan ik fout hebben gedaan? (3) Weinig vragen stellen: Toonde ik wel voldoende aandacht, interesse en waardering? Ik had meer vragen kunnen stellen, uit oprechte interesse. Zo had ik gelijkwaardigheid en verdieping in het gesprek gebracht. Ik kwam solliciteren op een baan die ik echt graag wilde, dat had ik meer kunnen uitstralen. Te serieus blijven: Misschien kwam ik wat saai en ongeïnspireerd over en gaf ik zo het gevoel hetzelfde verhaal al bij tien andere sollicitaties te hebben afgedraaid. Ik ben enigszins introvert, loop niet met mijn gevoelens te koop, en kan onverschillig overkomen terwijl het tegenovergestelde vaak waar is. Ik had meer emotie kunnen tonen, vertellen over zaken die ik leuk vind en waar ik goed in ben. Wat vaker oogcontact maken met alle drie de gesprekspartners en mijn handen gebruiken om woorden kracht bij te zetten was goed geweest.
Wat kan ik fout hebben gedaan? (4) Zelfoverschatting: Terwijl ik in vertrouwen het sollicitatiegesprek afwacht hebben andere kandidaten, die op papier minder gekwalificeerd zijn, een prachtige presentatie voorbereid, goede vragen bedacht en zichzelf klaargestoomd om een onvergetelijke indruk achter te laten. Een nadeel van hoge kwalificaties zijn de hoge verwachtingen. Ik heb misschien te veel het gevoel dat ik mijn CV voor me kan laten spreken, terwijl mijn gesprekspartners juist veel van het sollicitatiegesprek verwachten. Onvoldoende concreet: Ik was te vaag en te wollig. Ik had meer concrete voorbeelden moeten geven waarin mijn unieke combinatie van talenten naar voren komt. Wat ik heb bereikt en welke doorslaggevende rol deze talenten daarin gespeeld hebben.
De voorbereiding (1) De klik is de start van de relatie die je met je toekomstige werkgever gaat opbouwen. En die relatie is bijna belangrijker dan je kennis, vaardigheden en competenties. Zorgen dat je een goede eerste indruk neerzet: Passende kleding en schoeisel (netjes / volgens de dresscode) Aandacht voor uiterlijke verzorging (kapsel, nagels, adem, ) Op tijd komen (punctueel / niet zwetend binnenkomen) Een goede handdruk geven (kracht en duur in balans met de ander) Glimlachen (maar niet te gemaakt) Oogcontact maken (zodat je niet onzeker of oneerlijk overkomt) Belangstelling tonen in je gesprekspartner(s) Actief luisteren en rechtop zitten (open bevestigende houding) Positiviteit uitstralen (niet negatief praten over vorige werkgever) Goed voorbereid aan tafel schuiven (alles weten over de organisatie, de gesprekspartner(s) en de functie)
De voorbereiding (2) Vervelende vragen die je kunt krijgen in een sollicitatiegesprek: Ga je wat leuks doen het weekend? Ook small talk hoort erbij. Praten over alledaagse dingen zegt iets over je karakter en draagt bij aan het maken van verbinding. Vertel eens iets over jezelf. Voorkom dat je doordraaft en de regie over het gesprek verliest. Vraag eerst waarover de selecteur precies iets wil horen: over hoe je op je werk bent? Je privéleven? Je ambities? Hoeveel vliegtuigen zijn er in de hele wereld? Bij op het eerste gezicht nogal absurde vragen gaat het (ook) om hoe je reageert op de onverwachte situatie. Als je twijfelt, informeer dan eerst waarom die vraag wordt gesteld. In dit geval bijv. om te beoordelen of je op een structurele manier snel een schatting kunt maken.
De voorbereiding (3) Werk jouw competenties en talenten uit volgens de STARR methodiek. STARR staat voor Situatie, Taak, Actie, Resultaat, Reflectie. Het is een manier om te ontdekken hoe jij in een bepaalde situatie zult reageren. Tijdens het gesprek wordt aan jou gevraagd of je een situatie op jouw werk kunt beschrijven waarin je goed hebt gefunctioneerd. Vervolgens wordt gevraagd welke taak je precies had. En dan is de hamvraag: hoe heb je die klus aangepakt? En wat was het resultaat? Hoe kijk je erop terug? Je wilt tijdens het sollicitatiegesprek graag een krachtige boodschap afgeven. Laat jouw behaalde prestaties uit het verleden voor jou spreken door gebruik te maken van de STARR-methode. Op die manier kun je jezelf op een geloofwaardige manier verkopen zonder arrogant over te komen.
Bewust communiceren: het interactiemodel
NLP staat voor Neuro Linguïstisch Programmeren. Feitelijk is dit het herprogrammeren van je eigen communicatie, waardoor je beter kunt afstemmen op andere mensen. Communicatie draait in eerste instantie om het maken van verbinding. Jouw actie resulteert in een bepaalde reactie. Met simpele ingrepen en oefeningen kun je jouw inbreng aanpassen. De basistechnieken van NLP: Je leert beter gebruikmaken van je non-verbale communicatie Je doorziet de invloed van je gedachten op je eigen gesteldheid Je oefent in het aanleren van ander gedrag En je leert anticiperen op het gedrag van een ander persoon Non-verbale communicatie maakt vaak het verschil tussen horen wat iemand zegt en begrijpen wat iemand bedoelt. Hoe zet je je eigen boodschap kracht bij door non-verbale communicatie bewust in te zetten? Hoe kun je de ander beter leren begrijpen door de verborgen boodschappen te lezen?
De Roos van Leary (1): Acht interactievaardigheden voor een flexibele communicatiestijl
De Roos van Leary (2): Acht interactievaardigheden Productief en Contraproductief gedrag
De Roos van Leary (3): Vier interactiepatronen Gedrag roept gedrag op, het is actiereactie. 1. Bovengedrag roept ondergedrag op 2. Ondergedrag roept bovengedrag op 3. Samengedrag roept samengedrag op 4. Tegengedrag roept tegengedrag op Leidend gedrag roept afwachtend gedrag op en afwachtend gedrag nodigt uit om leidend gedrag te gaan vertonen. Competitief gedrag roept teruggetrokken gedrag op en teruggetrokken gedrag vraagt om een competitieve reactie.
De Roos van Leary (4): Als jij wilt dat een ander zich anders gedraagt, zul je je eigen gedrag moeten veranderen. Als je wilt dat een ander eens met ideeën komt of zelf zijn problemen oplost (leidend gedrag), dan houd je je eigen ideeën voor je (volgend gedrag) net zolang tot de ander met ideeën komt! Wat kan je doen om de klik te bevorderen? Ga het gesprek in met de intentie om de ander te willen helpen om het probleem van de organisatie op te lossen. Daar zoeken ze immers een functionaris voor. Visualiseer een interessant gesprek met boeiende mensen die onderzoeken of ze wat voor elkaar kunnen betekenen. Sta open voor de ander. Heb een open belangstellende houding, letterlijk en figuurlijk. Dat maakt je een volwassen interessante gesprekspartner. Zoek overeenkomsten, gerust van persoonlijke aard. Hoor je dat de ander uit dezelfde regio komt als jij? Benoem het op een positieve manier. De band van Ons Soort Mensen helpt je. Wees jezelf. Realiseer je dat jouw eigenaardigheden je onderscheiden van een ander. Iedere eigenaardigheid is een kwaliteit wanneer je hem in de juiste context inzet. Voorbeeld: Ben je scherp? Laat ze meegenieten van je scherpzinnigheid maar let op je scherpe criticus.
Bedankt! Tips, verbeterpunten en interessante contacten? Volgende DeBroekriem event is De mindsetbroers Loopbaancoach Rose-Marie Lucas (Rooskleurig Coaching)