Zaaknummer: 16CV000426 Raadsvoorstel M, UI Voorstelnummer: 2016-081 Houten, 6 december 2016 Ķ Onderwerp: Programma Sociale Kracht 2017-2020 Beslispunten: 1. Het Programma Sociale Kracht 2017-2020 vast te stellen en daarmee: a. de integrale sturing op vijf thema's:» meedoen naar vermogen;» passend zelfstandig wonen;» voorkomen is beter;» samen sterk;» integrale arrangementen; b. de integrale sturing op vier randvoorwaardelijke thema's:» leidende principes voor het handelen ("zo zijn onze manieren");» inrichtingsprincipes ("zo hebben we het samen georganiseerd");» financiële keuzes en bekostiging ("zo willen we onze middelen inzetten");» effectmeting ("zo weten we of het werkt"). 2. De bestemmingsreserve Transities in Samenhang (TiS) gedurende 2017 t/m 2020 te reserveren als: a. innovatiereserve voor de transformatie (50 0 7o, met een maximum tot 1 miljoen euro); b. egalisatiereserve voor het sociaal domein (tenminste 50 0 k). Samenvatting Het Programma Sociale Kracht 2017-2020 is een vervolg op de sociale agenda 2012-2015. Het geeft de stand van zaken binnen het sociaal domein weer en zet de koers voor de toekomst uit. Het programma gaat over het sturen op verandering van houding à gedrag, werkwijzen en onderlinge relaties, vanuit de ambitie "ledereen doet mee!". Binnen het programma wordt gestuurd op een aantal complexe inhoudelijke thema's en randvoorwaarden. Voorgesteld wordt om de bestemmingsreserve transities in samenhang de komende jaren in te zetten als innovatie- en egalisatiereserve. Aanleiding Houten heeft er al in een vroeg stadium voor gekozen om de decentralisaties in het sociaal domein in onderlinge samenhang te ontwikkelen. In 2012 heeft de raad daartoe een sociale agenda 2012-2015 vastgesteld. Binnen het daartoe ingerichte Programma Transities in Samenhang is sindsdien een groot aantal activiteiten, projecten en praktijken in beweging gebracht. In kaderstellende nota's zijn inhoudelijke doelen uitgewerkt:» Wmo beleidskader 2015-2018» Beleidskader Jeugd S onderwijs 2016-2018 «Lekstroom Werkt 2020. Ter uitvoering van de sociale agenda heeft het college jaarlijks uitvoeringsprogramma's vastgesteld om in de turbulente transitiejaren het beleid flexibel bij te kunnen stellen. Terugkijkend op de recente transitie-periode, kan geconcludeerd worden dat er (ondanks alle onzekerheden en risico's) sprake is van een relatief rustige landing, waarin de gemeente organisatorisch en financieel op orde is en de inwoners adequaat ondersteund worden. Er is daarbij ook serieus werk gemaakt van burgerbetrokkenheid, bijvoorbeeld via de vernieuwde opzet van de adviesraad sociaal domein. 2016-081
-2- Het Programma Sociale Kracht 2017-2020 (ais vervolg op de sociale agenda 2012-2015) vormt het bindende element, waarbinnen de verschillende kaderstellende nota's worden uitgevoerd (zie bijlage 1.) De vernieuwing waar we ons de komende jaren op richten, beoogt een sterke inclusieve samenleving te bouwen, waarin participatie centraal staat ("iedereen doet mee") en die goed verbonden is met de basiszorg en de specialistische ondersteuning. Daarmee kan het beslag op de relatief dure zorg worden verminderd. Doel van dit voortel Het Programma Sociale Kracht 2017-2020 is een sturingsinstrument om richting te geven aan de door de gemeenteraad en het college te nemen beslissingen over de transformatie binnen het sociaal domein. Argumenten per beslispunt 1.1. Het Programma Sociale Kracht 2017-2020 past binnen de door de raad vastgestelde inhoudelijke kaders De strategische ambitie (ledereen doet mee!"), is uitgewerkt in een drietal kaderstellende nota's:» Wmo Beleidskader 2015-2018» Beleidskader Jeugd en Onderwijs 2016-2018» Lekstroom Werkt 2020. Het nieuwe programma is hiermee in overeenstemming. 1.2. Het Programma Sociale Kracht 2017-2020 schept de voorwaarden om op een effectieve en efficiënte manier te werken aan de integrale veranderopgaves in het sociaal domein De transitie ligt weliswaar achter ons, maar de transformatie vergt nog vele jaren groei. Er ontstaat nu meer ruimte (ook bij partners) om weer verder vooruit te kijken. Dat is ook nodig, omdat er nog veel werk te verrichten is, om een sterke inclusieve gemeenschap bouwen en behouden. Als we vanuit de leefwereld van de inwoners samenhangende uitvoeringspraktijk willen realiseren, is het nodig het beleid integraal in onderlinge samenhang te (blijven) ontwikkelen. Zodat we samen kunnen bouwen aan de sociale kracht van Houten, ieder vanuit eigen rol of verantwoordelijkheid. Het programma geeft de stand van zaken weer en zet de koers voor de toekomst uit. Binnen het programma wordt gestuurd op een aantal complexe inhoudelijke thema's en randvoorwaarden.
-3- Waardevol Sterke opvoeders Opgroeien In een sterke omgeving r Je groeit in Houten! ErtMi en me* kunnen doen tleunen en Zo zijn onze Zo hebben we het Zo gaan we onze Zo weten we of het manieren samen georganiseerd middelen inzetten werkt De uitwerking vindt in interactie met inwoners en andere betrokken partners plaats. Met dit stuk wordt daarmee handelingsruimte gecreëerd, om ervoor te zorgen dat partijen samen slimme oplossingen gaan organiseren. Dit is een ontwikkelproces, dat in de opeenvolgende jaren steeds concreter vorm gaat krijgen. 2.1. Het benutten van de bestemmingsreserve Tis als innovatiereserve is wenselijk, vanuit het oogpunt van risicomanagement Het investeren in innovatie is noodzakelijk, om ervoor te zorgen dat ons lokale netwerk van zorg en ondersteuning goed aansluit en in de toekomst ook blijft aansluiten op de maatschappelijke behoefte. Dat is ook noodzakelijk, gezien de grote maatschappelijke en financiële risico's. Het rendement van de beoogde transformatie kan eerder optreden en versterkt worden, als we daar nu gericht op in zetten. Als we dat niet doen, kan het zelfs tot ongewenste kostenffecten leiden (bijvoorbeeld te geringe kostenreductie in de 2 e lijnszorg). De kost gaat daarbij voor de baat uit. Vanuit de ondersteuningspiramide bezien, is de kern van de veranderopgave: e Versterking van de 0 e lijn gericht op preventie: hier ligt voor de komende periode de primaire veranderopgave e Doorontwikkeling van de 1 e lijn: In het bijzonder gaat het om versterking van de verbinding met de 0 e en 2 e lijn. Dit moet leiden tot: o een integrale werkwijze binnen de 1 e lijn o soepele op- en afschaling o ontschotte arrangementen e Vergroten van de effectiviteit en efficiency in de 2 e lijn. Aandachtpunt daarbij is een duurzame verbetering van de zorglogistiek. 2.2.. Het benutten van de bestemmingsreserve Tis als egalisatiereserve is wenselijk, vanuit het oogpunt van risicomanagement De financiële fluctuaties en risico's binnen het sociaal domein zullen ook de komende jaren aanzienlijk blijven. Als we de basisinfrastructuur in tact willen laten en ook ruimte voor
innovatie willen realiseren, is het nodig gedurende de programmaperiode een egalisatiereserve in te richten, als buffer voor onverwachte schommelingen. Vanuit deze redenering, vindt de egalisatie plaats binnen de begrenzing van de integratie-uitkeringen sociaal domein. De Adviesraad Sociaal Domein is door middel van een werksessie betrokken bij de totstandkoming van dit Programma Sociale Kracht 2017-2020. Afhankelijk de verschillende uit te werken thema's, zal de Adviesraad Sociaal Domein de komende jaren steeds goed betrokken worden (ter informatie of ter advisering). Communicatie Het Programma Sociale Kracht 2017-2020 zal vertaald worden in een publieksvriendelijk document. Bij jaarlijkse werkplannen en bij de uitwerking van de verschillende thema's zal communicatie een specifiek aandachtspunt zijn. Financiën Gedurende de voorbereidings- en implementatiefase (2014 tot en met 2016) zijn de budgetten voor de transities uitgezonderd van ombuigingen en als een samenhangend geheel beschouwd (de zgn. "hekken" om het sociaal domein). Als instrument voor deze werkwijze is met de vaststelling van de Sociale Agenda 2012-2015 in 2012 een bestemmingsreserve Transities in Samenhang (TiS) ingesteld. Op basis daarvan kon jaarlijks geld onttrokken worden ten behoeve van een integraal programmabudget ter voorbereiding en uitvoering van alle transities. Vanaf 2017 zijn er door de raad nieuwe strategische financiële uitgangspunten geformuleerd voor het sociaal domein: "Bij de perspectiefnota 2016 heeft de raad besloten om de budgetten voor de transities tot en met 2017 (of zo veel korter als mogelijk) als een samenhangend geheel te blijven beschouwen. We kunnen constateren dat overgangsjaar 2015 in Houten rustig is verlopen. De inwoners zijn goed ondersteund en de gemeente is organisatorisch en financieel op orde. Hierdoor zijn de risico's nu goed beheersbaar. Daarnaast werken de "schotten" belemmerend bij kansen die zich breder, bijvoorbeeld met Participatie, voordoen binnen het sociaal domein. Daarom zijn wij van mening dat het verantwoord is om een jaar eerder tot ontschotting van de budgetten voor de transities over te gaan. Wij realiseren ons dat de transformatie van de zorg grotendeels nog op gang moet komen. We zullen de effecten daarvan dan ook goed monitoren en ons beleid, indien nodig, hierop aanpassen. Het financiële effect van de ontschotting is onderdeel van het financieel meerjarenperspectief 2017-2020." Perspectiefnota Houten 2017 De zogenaamde "hekken" binnen het sociaal domein zijn vanaf 2017 losgelaten. Tegelijkertijd is er een stevige ambitie geformuleerd om binnen de bestaande budgetten tot uitvoering van de nieuwe taken te komen: De formatie is versterkt, de ombuiging op sport is voor de helft gerealiseerd binnen de Wmo en de structureel geraamde positieve effecten zijn afgeraamd. Vanaf 2017 zal er dus geen nieuwe storting meer plaatsvinden in de bestemmingsreserve TiS. Voorgesteld wordt om de bestemmingsreserve TiS gedurende de programmaperiode als volgt te in te zetten:» Innovatiereserve» Egalisatiereserve De verwachting is dat de bestemmingsreserve TiS, na verwerking van alle door de raad al vastgestelde kaders en besluiten (inclusief Perspectiefnota 2017 en Berap), circa 2 miljoen bedraagt. Gezien de fluctuaties is hier op dit moment nog geen zekerheid over te geven.
-5- We stellen voor om 50 0 Zo van de bestemmingsreserve in te zetten als innovatiereserve en dit budget te maximeren tot een bedrag van 1 miljoen. Op deze manier kan gedurende 4 jaar gemiddeld 250.000,- ingezet worden voor innovatie. De andere 50 0 Zo willen we inzetten als egalisatiereserve. Mocht de bestemmingsreserve het bedrag van 2 miljoen overschrijden, dan zal het resterende bedrag (boven de 1 miljoen voor innovatie) aan de egalisatiereserve worden toegevoegd. De egalisatie vindt plaats binnen de begrenzing van de integratie-uitkeringen sociaal domein (nieuwe taken m.i.v. 2015). In het kader van het jaarrekeningresultaat zal steeds bekeken worden (binnen de genoemde begrenzing) of geput moet worden uit de egalisatiereserve. Op basis van een jaarlijkse Werkplan Programma Sociale Kracht zullen we plannen uitwerken voor de besteding van de innovatiereserve. Het is de bedoeling de bestedingsplannen in relatie tot de integratie-uitkering Jeugd en Wmo en het bestedingsplan voor het programma in toenemende mate inhoudelijk en qua vorm te integreren, om zo te ontschotting te kunnen organiseren. Voortgang Jaarlijks zullen wij een Werkplan Programma Sociale Kracht vaststellen met daarin een concreet werkprogramma en een bestedingsvoorstel. Dit werkplan zal via een collegebrief aan de raad worden aangeboden. Evaluatie Het Programma Sociale Kracht 2017-2020 zal in het eerste kwartaal van 2019 worden geëvalueerd. Deze evaluatie zal vooruitlopend op de Perspectiefnota 2020 aan de raad ter vaststelling worden aangeboden. Houten, 6 december 2016 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de secretaris, de burgemeester, H.S. den Bieman W.M. de Jong Meegezonden bijlagen bij dit voorstel 1. Het Programma Sociale Kracht 2017-2020 Verantwoordelijke wethouder(s) 1 e poho : Van Dalen 2 e poho Wethouder Van Liere Zaaknummer 16CV000426
Raadsbesluit Voorstelnummer: 2016-081 De raad van de gemeente Houten heeft het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 6 december 2016 nr. BWV16.0372 gelezen en besluit; 1. Het Programma Sociale Kracht 2017-2020 vast te stellen en daarmee: a. de integrale sturing op vijf thema's:» meedoen naar vermogen;» passend zelfstandig wonen;» voorkomen is beter;» samen sterk;» integrale arrangementen; b. de integrale sturing op vier randvoorwaardelijke thema's:» leidende principes voor het handelen ("zo zijn onze manieren");» inrichtingsprincipes ("zo hebben we het samen georganiseerd");» financiële keuzes en bekostiging ("zo willen we onze middelen inzetten");» effectmeting ("zo weten we of het werkt"). 2. De bestemmingsreserve Transities in Samenhang (TiS) gedurende 2017 t/m 2020 te reserveren als: a. innovatiereserve voor de transformatie (50 0 /), met een maximum tot 1 miljoen euro); b. egalisatiereserve voor het sociaal domein (tenminste 50 0 7o). Dit is besloten in de openbare vergadering van de raad op 14 februari 2017. De raad van de gemeente Houten de griffier, de voorzitter, r \ N.anen W.M. de Jong Versie datum: 16-2-2017 11:40:25 2016-081