De verordening gaat in op 1 augustus 2016 en geldt voor alle aanvragen die na deze datum worden gedaan.

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Voorstelnummer: Houten, 24 mei 2016 Onderwerp: Verordening en Beleidsregels leerlingenvervoer Beslispunten: 1.De verordening leerlingenvervoer gemeente Houten vast te stellen en daarmee: de verstrekking van een (aangepast) vervoersmiddel of hulpmiddel mogelijk te maken; de reiskosten van een begeleider in het openbaar vervoer te verruimen voor kinderen in het primair onderwijs; aangepast vervoer mogelijk maken als 'openbaar vervoer met begeleiding' om diverse redenen niet mogelijk is; alleen boven gebruikelijke vervoerskosten voor zelfstandig reizende leerlingen in het voortgezet onderwijs nog te vergoeden; dat ouders waar de kinderen van carpoolen met kinderen van andere ouders, de vervoersvergoeding behouden. Samenvatting: De bestaande verordening leerlingenvervoer en de bijbehorende beleidsregels dateren uit 2002 en zijn dringend aan vernieuwing toe. Het vertrekpunt voor de nieuwe verordening is de nieuwste modelverordening van de VNG welke is gebaseerd op de meest recente wetgeving. Daarnaast zijn vele ouders en ook enkele leerlingen betrokken bij het opstellen van de nieuwe, voorliggende verordening, is de verordening inhoudelijk afgestemd op het nieuwe, recent door de raad vastgestelde, beleidskader Jeugd en Onderwijs en is overleg geweest met de samenwerkingsverbanden voor primair en voortgezet onderwijs. De wijzigingen op de verordening die te maken hebben met Passend Onderwijs hebben geen gevolgen voor het feitelijke vervoer van de leerlingen die op dit moment gebruik maken van het leerlingenvervoer. Ook voor leerlingen die vanwege een beperking niet zelfstandig kunnen reizen en daarom gebruik maken van aangepast vervoer (taxivervoer) verandert er niets. Leerlingen in het voortgezet onderwijs die zelfstandig kunnen reizen verliezen hun vergoeding voor fiets en openbaar vervoer, tenzij sprake is van buitengewone kosten voor openbaar vervoer. Dit betekent dat in de huidige situatie maximaal twaalf kinderen hun vergoeding geheel of gedeeltelijk verliezen. Verder zijn er tal van aanpassingen doorgevoerd om de verordening en beleidsregels moderner en flexibeler te maken door de belangrijkste uitgangspunten uit het beleidskader jeugd  onderwijs toe te passen namelijk: Talentontwikkeling: kijken naar mogelijkheden en het vergroten van zelfstandigheid, meer ruimte voor maatwerk. Hulp indien nodig: als leerlingenvervoer nodig is, dan moet de kwaliteit goed zijn en moeten buitengewone kosten worden vergoed. Normaliseren: leerlingen maken indien dit passend is gebruik van reguliere vervoersvormen, waarbij gebruikelijke kosten voor zelfstandig reizen niet worden vergoed. De verordening gaat in op 1 augustus 2016 en geldt voor alle aanvragen die na deze datum worden gedaan. Aanleiding: Binnen de gemeente Houten maken op dit moment circa 150 leerlingen gebruik van leerlingenvervoer. De meeste leerlingen maken gebruik van aangepast vervoer llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll

2 -2(taxibusjes) maar ook een aantal leerlingen maakt gebruik van eigen vervoer, o p e n b a a r vervoer of van de fiets (een totaal overzicht is t o e g e v o e g d als bijlage 1). De huidige verordening en bijbehorende beleidsregels leerlingenvervoer zijn in 2002 v a s t g e s t e l d. Om meerdere redenen voldoet deze verordening niet meer. Met de invoering van het P a s s e n d O n d e r w i j s is de noodzaak ontstaan om de v e r o r d e n i n g leerlingenvervoer aan te passen aan het nieuwe wettelijke kader. Ook is de huidige v e r o r d e n i n g v e r o u d e r d en sluit niet goed meer aan op de missie en t r a n s f o r m a t i e r i c h t i n g uit het beleidskader j e u g d S onderwijs zoals deze recentelijk door de raad is v a s t g e s t e l d. De belangrijkste uitgangspunten uit dit kader zijn: t a l e n t o n t w i k k e l i n g, hulp indien nodig en normaliseren. Een ander belangrijk aspect is dat uit een enquête onder de o u d e r s van de gebruikers en p a n e l g e s p r e k k e n met een aantal van hen is g e b l e k e n dat de huidige verordening niet meer past bij de bestaande behoeften en a a n p a s s i n g e n g e w e n s t zijn. De wettelijke basis van het leerlingenvervoer ligt in de W e t op het Primair O n d e r w i j s, de W e t op de Expertise Centra en de W e t op het Voortgezet O n d e r w i j s. Leerlingenvervoer is een wettelijke taak van de g e m e e n t e. De nieuwe v e r o r d e n i n g leerlingenvervoer g e m e e n t e Houten is t o e g e v o e g d in bijlage 2. De bijbehorende beleidsregels, w e l k e door het college worden v a s t g e s t e l d nadat u als raad de verordening heeft v a s t g e s t e l d, zijn ter informatie t o e g e v o e g d aan dit voorstel (bijlage 3). Doel van dit voorstel: Dit raadsvoorstel heeft tot doel om de v e r o r d e n i n g leerlingenvervoer g e m e e n t e Houten vast te stellen. Argumenten per beslispunt: 1.1 De verordening voldoet aan de huidige wettelijk kaders Het uitgangspunt voor de nieuwe v e r o r d e n i n g is de meest recente m o d e l v e r o r d e n i n g van de V e r e n i g i n g N e d e r l a n d s e G e m e e n t e n. De wijzigingen op de v e r o r d e n i n g die te m a k e n hebben met P a s s e n d O n d e r w i j s hebben geen gevolgen voor het feitelijke vervoer van de leerlingen die op dit m o m e n t gebruik maken van het leerlingenvervoer. De w e t s w i j z i g i n g e n die direct het leerlingenvervoer betreffen zijn in aantal beperkt. Het gaat om de v o l g e n d e p u n t e n : De regeling (bedoeld wordt de v e r o r d e n i n g ) dient rekening te h o u d e n met de van ouders redelijkerwijs te v e r g e n inzet. Leerlingen die v o o r t g e z e t speciaal onderwijs volgen kunnen slechts aanspraak maken op een v e r v o e r s v o o r z i e n i n g als zij w e g e n s hun handicap op ander vervoer dan o p e n b a a r v e r v o e r zijn a a n g e w e z e n, dan wel v a n w e g e hun handicap niet zelfstandig van openbaar vervoer gebruik kunnen m a k e n. ' (Uit 'ledenbrief V N G 'wijziging verordening leerlingenvervoer' Lbr 14/001) De overige w e t s w i j z i g i n g e n in v e r b a n d met het passend onderwijs h e b b e n in een aantal gevallen ook effect op de regeling voor het leerlingenvervoer. G e n o e m d e w e t s w i j z i g i n g e n maken een a a n p a s s i n g van de m o d e l v e r o r d e n i n g l e e r l i n g e n v e r v o e r noodzakelijk. Zo oordeelt in het passend onderwijs het s a m e n w e r k i n g s v e r b a n d over de toelaatbaarheid van leerlingen tot het speciaal basisonderwijs en het (voortgezet) speciaal onderwijs. C o m m i s s i e s als de P e r m a n e n t e c o m m i s s i e leerlingenzorg en de C o m m i s s i e voor de indicatiestelling v e r d w i j n e n of krijgen een andere f u n c t i e. Het o n d e r s t e u n i n g s p l a n van het s a m e n w e r k i n g s v e r b a n d speelt in het p a s s e n d onderwijs een grote rol. Het o n d e r s t e u n i n g s p l a n wordt opgesteld door het s a m e n w e r k i n g s v e r b a n d, nadat over een concept van het plan 'op o v e r e e n s t e m m i n g gericht o v e r l e g ' heeft p l a a t s g e v o n d e n met de d e s b e t r e f f e n d e g e m e e n t e. Het leerlingenvervoer is uitdrukkelijk een van de o n d e r w e r p e n die bij dit overleg, én bij de v o o r b e r e i d i n g d a a r v a n, aan de orde kunnen w o r d e n g e s t e l d. ' (Uit 'ledenbrief V N G 'wijziging v e r o r d e n i n g leerlingenvervoer' Lbr 14/001) De oude verordening kende drie d e l e n, namelijk primair, v o o r t g e z e t en speciaal onderwijs. Dit is t e r u g g e b r a c h t naar een indeling in primair en v o o r t g e z e t o n d e r w i j s.

3 1.2 De verordening is in lijn met de missie, transformatierichting en ambitie die zijn vastgesteld in het beleidskader jeugd 8, onderwijs en sluit aan op de behoeften van ouders. De belangrijkste uitgangspunten uit het beleidskader jeugd à onderwijs die zijn toegepast op het leerlingenvervoer zijn: Talentontwikkeling: kijken naar mogelijkheden en het vergroten van zelfstandigheid, meer ruimte voor maatwerk. Hulp indien nodig: als leerlingenvervoer nodig is, dan moet de kwaliteit goed zijn en moeten buitengewone kosten worden vergoed. Normaliseren: leerlingen maken indien dit passend is gebruik van reguliere vervoersvormen, waarbij gebruikelijke kosten voor zelfstandig reizen niet worden vergoed. Op basis van de uitkomsten van de enquête en de gesprekken die met ouders van leerlingen zijn gevoerd is er in de nieuwe verordening en regels veel aandacht voor het verlagen van de administratieve last voor ouders. 1.3 Er zijn 24 wijzigingen doorgevoerd in de nieuwe verordening en beleidsregels ten opzichte van de oude verordening. De nieuwe verordening en bijbehorende beleidsregels zijn sterk gewijzigd ten opzichte van de oude. In totaal zijn er 24 wijzigingen doorgevoerd. De belangrijkste vijf wijzigingen worden hieronder weergegeven. Voor een totaal overzicht van alle wijzigingen wordt verwezen naar bijlage 4. a. Houten verruimt de verordening met de mogelijkheid om een (aangepast) vervoersmiddel of hulpmiddel te verstrekken naast de mogelijkheden voor een vergoeding voor het openbaar vervoer/fiets of het inzetten van een taxi. Dit vergroot de mogelijkheden van leerlingen om zelfstandig te (leren) reizen en biedt mogelijkheden voor maatwerk (artikel 10 a en 16b). Basis moet zijn de talentontwikkeling van het kind: is er een mogelijkheid om de zelfstandigheid te bevorderen en zelf 'in beweging' te komen, dan is dit vanaf nu mogelijk en kan er specifiek maatwerk worden geleverd. b. Houten verruimt de bepaling dat het vergoeden van de reiskosten van een begeleider in het openbaar vervoer mogelijk is voor leerlingen tot en met negen jaar, naar alle kinderen in het primair onderwijs. Het stimuleren van reizen met regulier vervoer, in plaats van met aangepast vervoer, wordt zo voor leerlingen van alle leeftijden gestimuleerd (normaliseren) (artikel 11 lid 1a). c. Er is wettelijk een extra grondslag voor aangepast vervoer toegevoegd aan de verordening, namelijk dat aanspraak bestaat op 'openbaar vervoer met begeleiding', maar ouders niet in staat zijn om de leerling te begeleiden of dit het gezin ernstig zal benadelen (artikel 12 lid 1c en artikel 18 lid 1c). d. De zes kilometer grens tussen huis en school is komen te vervallen voor het voortgezet onderwijs. De aanspraak op een vervoersvergoeding voor zelfstandig reizen met het openbaar vervoer of op de fiets is ook komen te vervallen. Indien de kosten voor openbaar vervoer echter hoger zijn dan gebruikelijk verwacht mag worden voor een leerling dan vergoedt Houten deze boven gebruikelijke kosten. Hiermee wordt invulling gegeven aan het uitgangspunt normaliseren zoals vastgelegd in het nieuw beleidskader Jeugd en Onderwijs en het andere uitgangspunt dat alleen hulp wordt geboden indien nodig, (artikel 16 b). e. Om de eigen kracht en regie van ouders te stimuleren, is voor het primair en voortgezet onderwijs de bepaling geschrapt dat ouders die met het eigen vervoer meerdere leerlingen naar school brengen voor één kind een vervoersvergoeding krijgen en voor de andere ouders de vergoeding vervalt. Indien ouders willen experimenteren met carpoolen, of wisselende roosters maken voor het halen en brengen van hun kinderen brengt is hiervoor steeds toestemming nodig en komt hierbij veel administratie kijken. Door de vergoeding te kunnen stapelen worden ouders enigszins gecompenseerd

4 -4- voor de tijd, onkosten en moeite voor de zorg voor andere leerlingen dan hun eigen kind(eren) (artikel 14 en 19). Deze aanpassingen zullen voor het bestaande leerlingenbestand gevolgen hebben voor circa 12 leerlingen, indien al deze leerlingen in het schooljaar opnieuw een aanvraag doen voor de kosten van openbaar vervoer of fiets (kilometervergoeding). Participatie: Er is een uitgebreid participatieproces doorlopen. Dit participatieproces bestond uit drie delen: 1: Enquête onder de huidige gebruikers; 2: Panelgesprekken met ouders en jeugdigen; 3: Overleg en advies van de Adviesraad Sociaal Domein Houten. 1: Enquête onder de huidige gebruikers (het volledige onderzoeksrapport is als bijlage 6 toegevoegd). 120 ouders van leerlingen die gebruik maken van het leerlingenvervoer zijn benaderd met de vraag een vragenlijst in te vullen. 50 ouders hebben de lijst ingevuld geretourneerd. Er zijn vragen gesteld over 7 verschillende onderwerpen. De belangrijkste conclusies per onderwerp zijn in bijlage 7 weergegeven evenals hoe hiermee omgegaan is in de nieuwe verordening en beleidsregels. 2; Panelgesprekken met ouders en jeugdigen Op basis van de uitkomsten van de enquête zijn er 5 panelgesprekken gevoerd: 3 met ouders van kinderen in het leerlingenvervoer en 2 met jeugdigen die zelf gebruik maken van leerlingenvervoer. Tijdens deze gesprekken is dieper ingegaan op de uitkomsten van de enquête. Deze gesprekken hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de verordening en beleidsregels. 3: Overleg en advies van de Adviesraad Sociaal Domein Houten De Adviesraad Sociaal Domein Houten is gedurende het gehele traject 'meegenomen'. Tevens is tweemaal advies gevraagd aan en ontvangen van de adviesraad. De adviesraad is positief over de voorliggende stukken met uitzondering van de aanpassing van zelfstandig reizende kinderen op het middelbaar onderwijs (alleen boven gebruikelijke reiskosten worden vergoed). Zoals weergegeven in bijlage 7 zijn een aantal opmerkingen en suggesties verwerkt in de voorliggende verordening. Een aantal andere opmerkingen en suggesties konden niet in de verordening worden verwerkt omdat deze meer betrekking hebben op kwaliteitsaspecten van het vervoer op zich. Deze opmerkingen en suggesties zijn geïnventariseerd en zullen als input meegenomen worden bij de nieuwe aanbesteding van het leerlingenvervoer. Deze zal eind 2016 I begin 2017 plaatsvinden. Communicatie: De verordening en de beleidsregels worden gepubliceerd op de Gemeentepagina en op de website Daarnaast zullen alle ouders van leerlingen die op dit moment gebruik maken van het leerlingenvervoer worden geïnformeerd over de nieuwe verordening en beleidsregels en de mogelijke gevolgen voor hun persoonlijke situatie. Ook zal de informatie op de website van de gemeente Houten over leerlingenvervoer worden geactualiseerd. Financiën: De verordening leerlingenvervoer wordt uitgevoerd binnen de gestelde financiële kaders. De doorgevoerde wijzigingen brengen per saldo minimale financiële consequenties met zich mee. Leerlingenvervoer blijft echter een 'open einde regeling'.

5 -5- Kanttekeningen: 1.1 Vervoer jeugdhulp is te complex om aan het leerlingenvervoer te koppelen Het vervoer van jeugdigen naar jeugdhulp, vanwege een medisch noodzaak of omdat zelfstandig reizen niet mogelijk is, zal op termijn worden geregeld in de beleidsregels jeugd. Het is wettelijk zeer complex en niet aan te raden om beide vervoersvormen jeugd onder te brengen in dezelfde verordening, aangezien het wettelijk kader verschilt. 1.2 Er is voor gekozen om geen overgangsregeling toe te passen. Dit kan in uitzonderlijke gevallen tot nadeel leiden Er wordt geen overgangsregeling getroffen. Ouders van leerlingen uit het huidige leerlingenbestand worden deze zomer, dus een jaar van te voren, geïnformeerd over de wijzigingen in de verordening en beleidsregels. Een uitzonderlijke situatie kan ontstaan als een ouder van een leerling uit het huidige leerlingenbestand nadeel ondervindt in verband met een wijziging op de aanvraag gedurende het schooljaar In dat geval kan de hardheidsclausule (artikel 23) uitkomst bieden om een behoorlijke overgangstermijn te realiseren. Voor nieuwe aanvragen die na de start van de zomervakantie worden ingediend geldt de nieuwe verordening. 1.3 Specifieke casuïstiek valt onder verschillende wetgeving en zal daarom niet worden opgelost binnen deze verordening In het onderzoek onder ouders naar leerlingenvervoer worden de nodige vragen gesteld over het inzetten van gespecialiseerde begeleiders (vrijwilligers of professionals) om leerlingen te trainen in het zelfstandig reizen. Deze vorm van een vervoersvoorziening komt niet terug in de verordening leerlingenvervoer omdat deze onder de Jeugdwet valt. 1.4 Het alleen nog vergoeden van boven gebruikelijke reiskosten voor zelfstandig reizende kinderen in het voortgezet onderwijs wordt niet ondersteund door ouders en de Adviesraad Sociaal Domein Houten. De Adviesraad Sociaal Domein Houten en een aantal ouders hebben grote moeite met het voorstel om alleen boven gebruikelijke reiskosten in het voortgezet onderwijs te vergoeden. Belangrijkste reden hiervoor is dat het vaak geen vrije keuze is van de leerling om naar een school te gaan buiten Houten, maar dat dit een gedwongen keuze is omdat er geen plek is voor deze leerlingen in Houten op bijvoorbeeld het VSO dan wel het de school de meest passende oplossing is voor de desbetreffende leerlingen. Hier valt echter tegenin te brengen dat de gemeente de uitgangspunten hanteert dat alleen hulp indien nodig wordt geboden en normaliseren de standaard is. Aangezien het hier leerlingen betreft die zelfstandig kunnen reizen is er geen reden om hier een reiskostenvergoeding tegenover te stellen als de kosten niet boven gebruikelijk zijn (uitgangspunt hierbij is dat vervoerskosten tussen Houten en Utrecht I Nieuwegein en Culemborg als gebruikelijk worden aangemerkt). Voortgang: De verordening wordt na vaststelling gepubliceerd en treedt in werking op 1 augustus Concreet betekent dit dat alle aanvragen voor leerlingenvervoer welke voor 1 augustus bij de gemeente binnenkomen, worden beschikt conform de huidige regeling. Dit geldt dus voor alle leerlingen welke op dit moment al gebruik maken van deze regeling omdat de aanvragen voor het nieuwe schooljaar voor juni 'binnen' moeten zijn. Op de aanvragen welke op 1 augustus of later binnenkomen zullen volgens de nieuwe verordening worden beschikt.

6 -6- Evaluatie Doorlopend bestaat de mogelijkheid om de verordening en/of de beleidsregels aan te passen indien nieuwe wet- en regelgeving, jurisprudentie of praktijkervaringen daartoe aanleiding geven. Houten, 7 juli 2016 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de secretaris, de burgemeester, H.S. den Bieman W.M. de Jong Meegezonden bijlagen bij dit voorstel: 1. Factsheet leerlingenvervoer Houten (maart 2016) 2. Verordening leerlingenvervoer gemeente Houten 3. Beleidsregels leerlingenvervoer gemeente Houten 4. De 24 grootste wijzigingen in de verordening en beleidsregels leerlingenvervoer 5. Adviezen en beantwoording twee adviezen van de Adviesraad Sociaal Domein Houten a. 18 maart 2016: adviesaanvraag b. 3 april 2016: eerste termijn advies c. 13 april 2016: reactie op eerste termijn advies en tweede termijn adviesaanvraag d. 28 april 2016: advies (definitief) e. 17 mei 2016: reactie op definitief advies 6. Onderzoeksrapport 'verordening en beleidsregels leerlingenvervoer en vervoer jeugdhulp Houten' 7. Overzicht belangrijkste conclusies uit het participatietraject en de wijze waarop dit is verwerkt in de verordening en beleidsregels Bijlagen die voor de leden van de raad ter inzage liggen op de gebruikelijke wijze: Geen Digitale bijlagen: Geen Verantwoordelijke wethouder(s): 1 e poho: Geerdes 2 e poho: Nvt Zaaknummer: 16CV000130

7 Raadsbesluit MP MP PPP Voorstelnummer: De raad van de gemeente Houten heeft het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 7 juli 2016 nr. BWV gelezen en besluit; 1. De verordening leerlingenvervoer gemeente Houten vast te stellen en daarmee: de verstrekking van een (aangepast) vervoersmiddel of hulpmiddel mogelijk te maken; de reiskosten van een begeleider in het openbaar vervoer te verruimen voor kinderen in het primair onderwijs; aangepast vervoer mogelijk maken als 'openbaar vervoer met begeleiding' om diverse redenen niet mogelijk is; alleen boven gebruikelijke vervoerskosten voor zelfstandig reizende leerlingen in het voortgezet onderwijs nog te vergoeden; dat ouders waar de kinderen van carpoolen met kinderen van andere ouders, de vervoersvergoeding behouden; Dit is besloten in de openbare vergadering van de raad op 5 juli De raad van de gemeente Houten, de griffier, de voorzitter, W.M. de ng