Mede mogelijk gemaakt door: Future Retail City Centre Succesfactoren voor collectieve interventies in binnenstedelijke winkelgebieden Tibert Verhagen, Hogeschool van Amsterdam
van de consumenten verwacht over 5 jaar minder vaak in de binnenstad te winkelen
750 collectieven in de 350 grootste binnenstedelijke winkelgebieden ShoppingTomorrow 5
Samenwerking loont, maar is een uitdaging! 40% van de collectieven is tevreden met de samenwerking Interventies nog onvoldoende afgestemd op klantbehoefte 60% is minder tevreden ShoppingTomorrow 6
Doel expertgroep Via een handelingskader en inspirerende praktijkvoorbeelden collectieven helpen om weloverwogen keuzes te maken in het brede scala van mogelijke ingrepen in de binnenstad. Handelingskader: ontwikkelingsmodel en typologie van interventies Wat kunnen we leren van interventies in Nederland en andere landen? 21 cases 12 NL, 5 BE en 4 VK ShoppingTomorrow 7
Model ontwikkelingsstadia collectieven UTRECHT CENTRUM ARNHEM CENTRUM WINSCHOTEN CENTRUM KORTRIJK CENTRUM (BE) Urgentie creëren JAN EVERTSENSTRAAT, AMSTERDAM LICHTENVOORDE CENTRUM Fase 3. 4. 1. 2. 5. Strategie Interventies Urgentie Samenwerking Evaluatie creëren uitwerken uitvoeren koers opzetten bepalen Evaluatie en koers bepalen Samenwerking opzetten HOLMFIRTH (VK) SCHOONHOVEN CENTRUM Meetbare Zorgen Deelnemers Organisatiestructuur Onderzoek voor doelstellingen impact voldoende collectief van bepalen interventies resources formuleren ALTRINCHAM (VK) BEETHOVENSTRAAT, AMSTERDAM MECHELEN CENTRUM (BE) DE VENNESTRAAT, GENK (BE) GENT CENTRUM (BE) CHIPPING NORTON CENTRUM (VK) Interventies uitvoeren BALLYMENA CENTRUM (VK) OOSTERHOUT CENTRUM NOORDWIJK TILBURG CENTRUM HILVERSUM CENTRUM Strategie/ interventies ontwikkelen WINKELCENTRUM DE LOPER, VLAARDINGEN AALST CENTRUM (BE) Interventies Betrokken Zorgen Financieringsbronnen Bepaal de voor next houden ontwikkelen voldoende step: deelnemers bepalen draagvlak - Stoppen Communicatiekanalen (Strategie - Doorgaan uitwerken) op zelfde voet inrichten - Nieuwe strategie ontwikkelen Externe partners aantrekken 8
Factoren die van invloed zijn op de aantrekkelijkheid en vitaliteit van winkelgebieden Mate waarin een factor door het collectief beïnvloed kan worden De 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 Vergeet ze! Kinderopvang Toiletten en babyverzorging Netwerken tussen stakeholders Schoon Uitstraling winkelgebied Persoonlijke services Promotie Relatie huurder beheerder Marketingstrategie winkelgebied BIZ Atmosfeer Parkeeraanbod Attracties MVO Faciliteiten Imago winkelgebied Openingstijden Empowerment door centrummanagement Vermaak Assortiment Oriëntatie en bewegwijzering Centrummanagement Recreatiemogelijkheden Gebruik bovenverdieping Straathandel Beschutting tegen weersomstandigheden Citymarketing Leidende rol lokale overheid 'Avond economie' Kwaliteit service Visie/strategie Etnische retailers Speciale aanbiedingen Publieke ruimte Management winkelcentrum Beschikbaarheid van informatie Kenmerken van winkels Ontwerp van centrum Tevredenheid winkelend publiek Samenwerking Retailaanbod Aantal bezoekers Algemene voorzieningen Bezorgdienst Samenwerking vastgoed en huurders Inspraak gemeenschap Overdekt of openlucht Vrijetijdsaanbod Samenwerkingsverbanden Branchering Trekkers Voetgangervriendelijkheid Mogelijkheden tot experimenteren Integratie Faciliteiten voor voetgangers Passantenstromen Beschikbare publieke ruimte Media-aandacht Lokale solidariteit Bekendheid met centrum Mate van informatievoorziening Huurmix Place management Coördinatie activiteiten Branding Herontwikkelingsstrategieën Winkelrenovaties 'Cross-shopping' Variatie/kwaliteit winkels Functionaliteit KPI's winkelgebied Organische ontwikkeling Keten vs. zelfstandigen Breedte/kwaliteit assortiment Linked trips Variatie aan retailers Voordelen voor gemeenschap Stedenbouw Diversiteit winkelaanbod Consumenten diensten Winkeltijden Flexibiliteit van het winkelaanbod Collectiviteit Leeftijd vastgoed Mono- vs multifunctioneel centrum Fietsinfrastructuur Reputatie stad/winkelgebied Gemengde functies Veiligheid Huurdersmix Connectiviteit Historie van centrum Macht van gemeenschap Alternatieve winkelformules Aantal winkelunits Mate van concurrentie Totale retail omzet Sociale onderneming Gemiddelde oppervlakte winkelpanden Toeristische attracties Fysieke structuur Consumentenuitgaven Macht stakeholders Leegstand Aantrekkelijkheid locatie Lokale economische integratie Kenmerken straat Flexibiliteit van de gebouwde omgeving Openbaar vervoer Winkelvloeroppervlak Consumententrekkracht Onteigening Type winkelgebied (planmatig vs. historisch) Vergelijkend/doelgericht winkelaanbod Omzetgerelateerde huur Bestuur Herontwikkeling Perceptie/gebruik winkelgebied Gemak Communicatie tussen stakeholders Eigendom van land Meervoudig eigendom van vastgoed Toetredingsbarriéres Rendement commercieel vastgoed Winkelgestuurd herontwikkelen Verhuurders Aantal vastgoedeigenaars Bedrijfseigenaarschap Fragmentatie Leefbaarheid Sociale cohesie Waarde van winkelgoederen Type vastgoedeigenaars Sociale identiteit Inertie winkelgedrag Huurtermijnen Lage prijzen Ontwikkeling van nieuwe concurrerende winkelcentra Ruimtelijke ordening Retail innovaties Vastgoedeigendom Mobiliteit 'Planning blight' Invloed supermarkt Bereikbaarheid Aantal toegangswegen Regionale huurprijzen Activiteit op PDV-locaties Modaliteit van transport Winkelkeuze Verandering in winkellandschap Financiële middelen winkelgebied Gezondheidszorg Toerisme Creditcards Kwaliteit leefomgeving Winkelhuren Locatie van werkgelegenheid Bouw PDV-locatie Bodemvervuiling Technologiegebruik retailers Planologie Transportroutes naar regio Keuze van consumentenuitgaven Consumentenhouding Oneerlijke concurrentie Top 25 retailers Kenmerken van consumenten in verzorgingsgebied Inkomensniveau in verzorgingsgebied Koopstromen Leeftijdsopbouw bezoekers Cultuur Politiek klimaat Methode van classificatie Winkelgedrag Bestedingen huishoudens Online retail Economische recessie Autobezit huishoudens Technologie Online winkelen OZB belasting Welvaartsniveau van de stad Nationaal detailhandelsbeleid Consumentencultuur Vergrijzing Werkgelegenheid Economie Consumententrends Economische functie Bevolkingsdichtheid Reistijd Autoreistijd Detailhandelsstructuur Omvang/type stad Ruimtelijke structuur Omvang verzorgingsgebied Omvang winkelgebied Afstand consumenten tot centrum Locatie winkelgebied Negeer ze! Leef ermee! Mate waarin een De factor mate waarin van een invloed factor van is invloed op de is op aantrekkelijkheid de en vitaliteit en vitaliteit van het winkelgebied van het winkelgebied 2,1 2,6 3,0 3,5 4,0 4,4 4,9 Aantal inwoners Ga ermee aan de slag! Source: High Streek UK 2020 Project Report 9
Wat kunnen we beïnvloeden? Prioriteit Factoren 1. Openingstijden Openingstijden, winkeluren, avondeconomie 2. Uiterlijk Uitstraling winkelgebied, schoon en heel 3. Winkels Winkelaanbod, brancheringsmix 4. Visie en strategie Leiderschap, samenwerking, (her)ontwikkelingsstrategie 5. Beleving Get the Kwaliteit basics van service, tevredenheid right! winkelend publiek, imago winkelgebied, bekendheid winkelgebied 6. Management Centrum management, management winkelcentrum, management collectief, placemanagement 7. Assortiment Breedte/kwaliteit assortiment van producten 8. Basisbehoeften Parkeren, faciliteiten, algemene voorzieningen 9. Trekkers Aanwezigheid van winkels die een trekkersfunctie hebben en die het gebied karakter geven 10. Netwerken & samenwerkingsverbanden Netwerken tussen stakeholders, samenwerkingsverbanden, leiderschap van lokale overheid Source: High Streek UK 2020 Project Report
Typologie van interventies Ruimtelijk: o.a. verbetering bereikbaarheid, parkeergelegenheid 7 cases Beleid en wetgeving: o.a. 5 cases verlichte regelgeving, koopzondagen, bestemmingsplan Branding: o.a. merkstrategie winkelgebied, sfeergebieden 7 cases Organisatie collectief: o.a. 12 samenwerking cases bevorderen Marketing: o.a. evenementen, loyalty card, smart parking 12 cases 5 cases Financieel: o.a. huurkorting, vestigingspremies Opleiden ondernemers: o.a. 6 cases verbeteren digitale vaardigheden ondernemers 11
Overzicht van cases Holmfirth Centrum Altrincham Centrum Chipping Norton Centrum Winschoten Centrum Gemeente Amsterdam - Beethovenstr. Noordwijk - Jan Eef Schoonhoven Utrecht Arnhem Centrum Lichtenvoorde Centrum Hilversum Centrum Centrum Vlaardingen - De Loper Oosterhout Tilburg Centrum Centrum Gent Mechelen Centrum Aalst Genk Centrum Centrum - Vennestraat Kortrijk Centrum Ruimtelijk Beleid en wetgeving Branding Ballymena Centrum Organisatie collectief Marketing Financieel Opleiden ondernemers 12 12
Opvallende interventies Groenplan voor de binnenstad (Arnhem) Geslaagd lobby voor nationale BIZ wetgeving (Ballymena) Focus op kindvriendelijk centrum (Aalst) Online portal voor de gehele gemeenschap (Chipping Norton) Handenvrij Shoppen (Mechelen en Gent) Innovatieve financiële samenwerking (Winschoten) Shopping Academy (Noordwijk) en Innovation Lab (Beethovenstraat) 13
Kritische succesfactoren voor collectieve interventies in winkelgebieden (1) Zorg voor een sterk team dat de kar trekt Met weinig budget kan veel bereikt worden, maar het is geen basis voor een duurzaam collectief Daadkrachtige, betrokken en betrouwbare (lokale) overheid Neem de tijd om draagvlak te creëren en te behouden ShoppingTomorrow 14
Kritische succesfactoren voor collectieve interventies in winkelgebieden (2) Vastgoedeigenaren zijn de sleutel tot een aantrekkelijk winkelgebied Branding: zorg dat het winkelgebied onderscheidend is Wees innovatief en benader de pers actief Stimuleer het innovatief vermogen van ondernemers ShoppingTomorrow 15
Kritische succesfactoren voor collectieve interventies in winkelgebieden (3) Investeer in onderzoek Zoek de samenwerking op met kennisinstellingen Benut (Europese) subsidies als financieringsmogelijkheid ShoppingTomorrow 16
Mede mogelijk gemaakt door: Meer informatie www.cmihva.link/futureretailcitycentre www.collectiefonline.com 17